ái Chết Của Vị Quan Thanh Liêm

Lưu Cảnh

Ngày xưa, ở một huyện nhỏ, quan huyện tận tụy vì việc công, rất liêm khiết, yêu dân như con, trăm họ đều chịu thương chịu khó làm lụng nhưng vì thiên tai liên miên nên vẫn cơm không đủ no, áo không đủ mặc.

Tri huyện thương cảm nhiều lần dâng sớ lên triều đình xin cứu giúp nhưng đều bị gạt đi: “Ngũ cốc được mùa, sao đói được? Rõ ràng là dối trá, phải chém không tha”.

Thế rồi bỗng một đêm, trong huyện xuất hiện bọn cướp, mặc áo đen, che mặt, cưỡi ngựa, la hét. Phản rồi! Phản rồi... Dân chúng kinh sợ, đêm không dám ra khỏi nhà. Tri huyện lại cấp báo lên triều đình xin cấp phát tiền bạc để huy động dân binh trấn áp. Triều đình lập tức phát bạc kèm theo thánh chỉ: “Trấn áp bất lực, chém không tha”.

Bọn cướp biến mất tăm, dân chúng lại an cư lạc nghiệp. Nhưng sau đó không lâu, lại xuất hiện bọn cướp, cung cách y lần trước. Tri huyện lại vội dâng sớ. Triều đình lại phát bạc và lại kèm theo thánh chỉ: “Trấn áp bất lực, cả nhà bị chém”.

Bạc đến nơi, bọn cướp lại im hơi lặng tiếng. Như thế ba lần, hoàng thượng sinh nghi, sai viên khâm sai họ Lý xuống xem chân tướng thực hư, đồng thời trừ diệt bọn cướp.

Khâm sai là bạn cũ, định cho tri huyện một sự bất ngờ vừa vui vừa lo nên không báo trước. Đêm đến, ông ta lẳng lặng dẫn quân vào thành, vừa đúng lúc gặp bọn cướp băng qua, mừng rỡ nghĩ đây là lễ vật tặng cho ông bạn cũ trong buổi gặp mặt, bèn ra lệnh tấn công. Lưỡi gươm lóe sáng, mùi máu tanh nồng. Đầu đảng cướp bỗng hét lớn: “Dừng lại!”. Rồi bỏ khăn bịt mặt, xuống ngựa chịu trói.

Khâm sai kinh ngạc khi thấy đó chính là tri huyện, nghi hoặc tự hỏi chuyện gì đây? Tri huyện bình tĩnh nói: “Không thế này thì tiền bạc cứu tế sao có được? Dân chúng huyện ta làm sao có thể sống đến ngày nay?”.

Khâm sai hối hận đã không báo trước, còn giờ thì không cách nào giúp được, buồn rầu nói: “Ý chỉ Thánh thượng không thể làm trái. Anh em liền khúc ruột, ông muốn nói gì thì nói đi!”.

Tri huyện thong thả: “Chỉ cầu xin một việc.

Hãy để đao phủ Ma Lục chém tiểu đệ”. Ma Lục nổi tiếng là đao nhanh, tội nhân chưa kịp đau đớn thì đã không còn biết gì nữa. Khâm sai chấp thuận.

Ba ngày sau, pháp trường đông chật người. Tri huyện đưa mắt nhìn khắp lượt, nói: “Ta chết không đáng tiếc, chỉ tiếc dân ta sau này sống sẽ gian nan hơn”. Dân tình òa khóc làm kinh động trời đất.

Ma Lục cánh tay trần, vác đao, hiên ngang bước đến trước mặt tri huyện, quỳ xuống: “Đại nhân không có tội”. Rồi lưỡi đao lập tức huơ lên một vòng, cánh tay phải Ma Lục đã rơi xuống đất, bàn tay kia vẫn nắm chặt cán đao. Tri huyện kinh hãi thét lên: “Ma Lục, ta mới là người ngươi phải chém”. Ma Lục nghiến chặt răng, oang oang: “Cánh tay đứt, thịt đau. Giết đại nhân, lòng đau. Thịt đau không bằng lòng đau”. Tay trái giơ cánh tay phải lên, Ma Lục hướng về Khâm sai: “Tiểu nhân chỉ còn cánh tay trái, không thể hành hình nổi”. Khâm sai nước mắt rưng rưng: “Trần Thất, ngươi chém đi”. Trần Thất cũng làm theo Ma Lục, tự chặt cánh tay phải của mình, rồi nói: “Đại nhân cứu sống cả nhà tôi. Muốn giết đại nhân thì giết tôi trước đã”. Khâm sai lại ra lệnh: “Lưu Ngũ, ngươi chém đi”. Lưu Ngũ vừa định tự chặt cánh tay mình thì tri huyện bỗng nói: “Lưu Ngũ, dỏng tai mà nghe này”. Lưu Ngũ cung kính quỳ xuống trước mặt tri huyện: “Đại nhân có điều gì muốn dạy?”.

Tri huyện nói: “Bản huyện muốn cái mạng nhỏ bé này được sống. Xin ngươi chém chết mà như sống. Sau này sẽ hậu báo. Thực không đáng mặt, mỗi lần cứu tế đều giữ riêng cho mình một nửa”. Lưu Ngũ đứng phắt dậy: “Thằng quan chó, còn cánh tay của Ma Lục và Trần Thất?”. Sắc gươm lóe sáng, đầu tri huyện rơi xuống mà môi vẫn mấp máy: “Lưu Ngũ, ta lừa ngươi đấy”. Lưu Ngũ chợt tỉnh, rồi đao lại vung lên, đầu chính ông rơi xuống.

Trung Triều bàn luận: Truyện khoác cái vỏ truyền kỳ. Lớp thứ nhất tri huyện lừa vua lấy bạc. Lớp thứ hai tri huyện lừa tay đao phủ. Có lẽ tác giả gọi đó là thanh quan, lần thứ nhất lừa vì trăm họ. Lần thứ hai cũng vậy, vì trăm họ mà thanh quan chết nhưng cũng không khỏi liên lụy tới mấy người. Sau khi đọc dư âm không dứt. Truyền kỳ tức là bạn lạ, tôi càng lạ. Kỹ xảo tức là đừng để cho tình tiết đứt, từng mắt xích phải liên tục nối với nhau.