gàn Năm Đánh Cuộc Một Lần

Trần Kiến Chung

Trước khi gọi điện, Trần Kỳ do dự khá lâu, sợ quyết tâm của mình sẽ bị điện thoại làm cho dao động. Vì nếu biết anh chưa qua thể nghiệm mà đã vượt Đường Cổ La Sơn thì dù thế nào vợ anh cũng không thể chấp nhận. Xem ra chỉ có hai cách, một là nói dối vợ, hai là tiền trảm hậu tấu. Cách sau bị loại trừ ngay, anh nghĩ, vạn nhất... mình không thể thuyết phục được vợ thì sao? Thế là Trần Kỳ lấy giọng điệu cao hứng bảo: “Những gì anh mơ ước giờ đã trở thành hiện thực. Anh rất vui, và muốn em vui cùng anh”. Chị quả nhiên vui lắm.

Từ lão đến tân binh trên cao nguyên đều nhất trí rằng leo núi Đường Cổ La Sơn không có gì là không thể xảy ra. Những người khỏe mạnh không ai là không hụt hơi, nhức đầu, còn nếu bạn chẳng may có căn bệnh kinh niên gì đó thì ở cái nơi dưỡng khí cần cho con người chỉ có một nửa này thật khó mà sống yên. Từ khi đường Thanh Tang mở ra đến nay không ít những linh hồn chỉ vì thiếu dưỡng khí đã ngủ vĩnh viễn trên cao nguyên trẻ trung mà thần bí này.

Trần Kỳ mắc bệnh tim song không cách nào chế ngự được sự mê hoặc ghê ngớm, nóng bỏng của anh với mảnh đất phô màu tía ngất ngưởng nhô lên trên địa cầu này, để cuối cùng quyết định “thượng tuyến” (cách nói của lính cao nguyên với việc vượt Đường Cổ La Sơn). Anh tự nhủ, nếu vĩnh viễn phải ở lại cái nơi mình ngưỡng vọng này thì linh hồn cũng đã tìm về được nơi tốt đẹp nhất. Hãy lấy sự sống ra đặt cược một lần với tự nhiên, đúng hơn là với vận mệnh. Cơ hội này không phải ai cũng có được. Thành bại đều vinh.

Xe chạy với tốc độ trăm tư, trăm rưỡi cây số một giờ song vẫn chỉ động đậy như con giun bò lên ngực cao nguyên rộng lớn. Độ cao so với mặt biển tăng lên theo vòng bánh xe lăn. Tới đầu nguồn con sông hùng vĩ Trường Giang, những người đồng hành bắt đầu có phản ứng, bước chân chậm dần, nói cười cũng giảm, môi thâm tái đi. Trần Kỳ cố tỏ ra bình thường, nói cười tự nhiên, bước đi ổn định, trong khi lòng vừa buồn vừa đau. Đầu anh cũng bắt đầu căng ra, và anh sợ là mình sẽ phản ứng mạnh hơn người khác. Người khỏe ở đây có thể phóng đại sự đau khổ của họ. Anh thì không thể. Một mặt, sự đau khổ này không đến mức không thể chịu đựng nổi, cái gì có thể chịu đựng được thì vì sao lại phải biểu lộ ra bên ngoài. Mặt khác, anh không thể làm tăng nỗi lo sợ của các bạn đồng hành. Nếu anh nói anh đã có phản ứng rõ ràng thì các bạn đồng hành, trong đó có mấy vị bác sĩ giỏi, sẽ khuyên anh ở lại binh trạm. Anh mang cái túi như túi đựng rác, đợi khi xe đã vượt qua Đường Cổ La Sơn nhân tiện mang anh trở về nơi xuất phát. Đương nhiên anh không chỉ là túi rác mà còn để lại cho đồng hành sự thất bại, sự khuất phục, dù đó không phải là trách nhiệm của anh. Trần Kỳ rất quý sự sống. Từ nhỏ, thể chất yếu nhược. Bà ngoại khi khuất núi đã gọi: “Trần Kỳ”. Cái âm thanh già nua thấu qua nắng chiều, khoan vào tai. Đó là “gọi hồn”. Anh đáp lại tiếng gọi cuộc sống này. Sau này trưởng thành, anh trở thành nhà duy vật chủ nghĩa, nhưng cái thời khắc vang lên tiếng của bà ngoại vẫn văng vẳng bên tai. Anh nghĩ:

“Tính mệnh mình như quả trứng vỏ mềm, cần có môi trường để sinh mệnh trở nên cứng rắn”. Đối với núi, Trần Kỳ có một loại tình cảm tôn giáo. Anh cho rằng trong sự sống có thể không có phong hoa tuyết nguyệt nhưng không thể không có núi. Chỉ có kết hợp với núi thì sự sống mới có độ cao. Núi là môi trường vững chắc nhất của sự sống. Ngày nay, những ham muốn vật chất hoành hành. Xã hội ngày càng phức tạp, người ta lại cùng có nhu cầu đến cao nguyên Thanh Tang nguyên thủy, thánh địa rộng lớn thuần khiết này để lễ bái, đi tìm những thứ không có ở nơi phồn hoa, phú quý. Vì vậy, đối với việc vượt qua Đường Cổ La Sơn, Trần Kỳ trước tiên có thái độ chủ động, quyết tâm cao.

Trên đường Trần Kỳ phản ứng mạnh, thỉnh thoảng anh lại nghĩ đến người sắp chết và con sói ốm trong “Tình yêu cuộc sống” của Giắc Lơn Đơn. Ham muốn sống của họ đều mãnh liệt. Phản ứng cao nguyên như con sói, nhưng cuộc đọ sức giữa con sói và ý chí của anh, lộ rõ vẻ yếu nhược vô hạn; con đường trập trùng, trời xanh biết bao, mấy tầng tầng lớp lớp. Giữa trời đất chỉ có cái đẹp, không có một chút điềm nào của nguy cơ sinh tồn. Trần Kỳ hoàn toàn bị chinh phục bởi hạnh phúc to lớn của “cao cao tại thượng”, mắt anh không tiếp nhận được quang cảnh của cao nguyên. Những suy nghĩ của anh đung đưa giữa trời đất bát ngát, đi qua ký ức vạn năm, tung hoành nghìn vạn dặm... bản thân sự sống bé nhỏ biết bao, ngắn ngủi hữu hạn biết bao.

Nếu không vứt bỏ trên cao nguyên rộng lớn bát ngát, cách xa sự huyên náo để qua một chuyến nhọc nhằn và lễ rửa tội, làm sao có thể có được ý nghĩa vĩnh hằng và vĩ đại. Cuộc sống bình an chỉ có thể mài mòn ý chí, không có những ngày mạo hiểm thì giống như cái ao tù, dù miễn cưỡng sống cũng chỉ có thể mài mòn ý chí, không có những ngày mạo hiểu thì giống như cái ao tù, dù miễn cưỡng sống cũng chỉ là cục thịt biết đi mà thôi.

Anh cần chinh phục được Đường Cổ La Sơn, cũng cần phải coi thường bệnh mà nói: “Không”. Anh làm được. Khi anh đến La Sa, thấy bố Đạt La cung hùng tráng nguy nga thì không ngăn được những giọt nước mắt.

Anh lại gọi điện trong đêm khuya, vợ anh vẫn đợi anh. Anh tự hào nói với vợ sự mạo hiểm và cả những hạnh phúc mà chuyến leo núi mạo hiểm này mang lại. Chị bảo đã nhận được điện thoại của anh trước khi lên cao nguyên. Chị đã biết anh nói dối chị. Chị không muốn nói thẳng ra mà thôi. Trần Kỳ hơi ngạc nhiên. Chị bảo anh trong điện thoại, chị biết lời nói dối của anh, biết anh không thể chi phối bệnh tim của mình. Chị không muốn anh mang sự nuối tiếc trở về. Đồng thời chị tin vào phán đoán của anh, tin sự mạo hiểm của anh có thể thành công. Chị không muốn làm tăng gánh nặng suy nghĩ trên đường đi của anh cho nên chị giả vờ tin anh...

Có một cái gì đó cứ quấn lấy tâm trí anh, trong mắt anh dần dần hiện ra một đám mây, trong đám mây tràn lan đó anh lại thấy cao nguyên Tang Bắc mỹ lệ thậm chí trên cao nguyên còn có núi tuyết sừng sững lặng lẽ.

Hải Xuân bàn luận: Ngàn năm đánh cuộc một lần. Cái đánh cuộc là gì, là tinh thần. Cái gọi là “chim nhạn bay qua để lại công danh”, cái gọi là “khẩu khí trong cuộc sống con người”. “Âm thanh”, “khẩu khí” ở đây chỉ tinh thần “cao nguyên thượng thảo”, “dã hỏa thiên bất tận” (cỏ trên cao nguyên, ngọn lửa tự nhiên không thể đốt hết được); “đại tuyết áp thanh tùng, thanh tùng đĩnh thủ trực” (tuyết lớn trĩu tùng xanh, tùng xanh sừng sững vươn thẳng). Cây cỏ còn có khí tiết như vậy huống hồ con người, linh hồn của muôn vật. Dù thời đại kinh tế hàng hóa, ham muốn vật chất hoành hành, tinh thần sụt giá, có người sống vì danh, có người vì lợi, có người vì sắc đẹp... có người lại sống vì một tinh thần. Hoàn cảnh bên ngoài không làm dao động lòng tin vững như bàn thạch trong lòng họ.

Gần đây có bộ phim Mỹ “Cứu đại binh Thụy Ân” làm dấy lên cuộc tranh cãi trên báo “Thanh niên Trung Quốc”. Trọng điểm của vấn đề là “Đem tám sinh mệnh đổi lấy một sinh mệnh có đáng không?”. Tôi nghĩ đây không đơn giản là vấn đề công thức số học: 8 không bằng 1 mà là vấn đề giá trị của họ, tinh thần đang khiêu chiến với thực tế, với lợi ích thiết thực. Kiểu đánh cược của Trần Kỳ có người cho rằng không đáng, nhưng Trần Kỳ lại cho rằng có đủ ý nghĩa vĩ đại và vĩnh hằng”. Đừng sống hoài phí, hãy sống bằng tinh thần của bạn.