hưa bao giờ tôi có thể khiến cho đối tác của tôi quan tâm hơn tới những vấn đề đạo đức hoặc pháp lý trong các phi vụ làm ăn” Một hôm Andy Tucker nói với như vậy.

‘Andy là một người quá mơ mộng nên không thể trở thành một người trung thực được. Anh ta thường lên các kế hoạch kiếm tiền quá viển vông đến nỗi các kế hoạch đó không thể chấp nhận được trong một hệ thống chiết khấu ngành đường sắt đầy rẫy những luật lệ như hiện nay.’

‘Bản thân tôi cho rằng chẳng ai có thể lấy được một xu từ túi của người khác mà không phải đưa cho người ta một thứ gì đó ví dụ như những đồ trang sức, hạt giống, mỹ phẩm, các giấy tờ sở hữu chứng khoán …Nếu không thì chắc là tổ tiên tôi phải sống lại để ban cho tôi tài sản thừa kế thì tôi mới có thể có tiền mà không phải mất cái gì được.’ Thế nhưng gia phả nhà Andy lại khác, anh ta chắc không thể dò được tăm hơi cụ kỵ nhà mình từ cái gia phả ấy được.

‘Mùa hè năm nọ, khi tôi và Andy đang ở vùng Trung Tây, khu Ohio với những bột đau đầu và thuốc diệt côn trùng, anh ta đột nhiên chú ý đến nguồn cung cấp tài chính dồi dào cho anh ta mà trước đây anh ta chưa hề quan tâm đến.’

‘“Jeff. Có lẽ chúng ta nên bỏ quách những cái củ rutabaga[1] này đi và quan tâm đến những thứ bổ béo và hay ho hơn. Nếu ta cứ tiếp tục cái công việc này thì có lẽ người ta sẽ coi chúng ta là những kẻ chuyên lừa đảo. Sao chúng ta không hòa vào sự hối hả của những thành phố đầy những tòa nhà chọc trời và nhai nghiến ngấu những miếng bánh nhân thịt hươu ở đó chứ?’

“Cậu biết đấy, tôi là người ưa thích những công việc giản dị, đúng theo luật pháp như chúng ta đang làm đây. Khi tôi lấy tiền từ một ai đó tôi muốn phải trao vào tay người ta một thứ gì hiện hữu. Nhưng tuy nhiên, nếu cậu thấy ý kiến đó hay, thì chúng ta sẽ tiếp tục xem xét. Tôi chẳng dại gì mà từ chối một vấn đề có liên quan đến tiền bạc.” Tôi nói vơi Andy.

‘Tôi đang suy nghĩ đến việc kiếm tiền ở khu Midas Americanus mà người ta vẫn hay gọi với cái tên là Những Triệu Phú Pittburg’

‘Ở New York?’ Tôi hỏi.

‘Không!’ Andy trả lời ‘Ở Pittburg, đó là nơi họ sống. Họ không thích NewYork. Họ sẽ đến New York chỉ bởi vì người ta đang chờ đợi họ ở đó.’

‘Một nhà triệu phú ở Pittburg giống như một con ruồi trong một tách café nóng. Anh ta sẽ thu hút sự chú ý của mọi người và mọi người sẽ bàn tán về anh ta như bản thân anh ta thì không thích điều đó. Người New York nhạo báng anh ta vì anh ta đã ném quá nhiều tiền vào những trò vô bổ. Nhưng thực tế là anh ta chẳng tiêu pha cái gì ở New York cả. Người ta đã đọc được bản ghi chi tiêu của một triệu phú Pittburg có tài khoản mười lăm triệu đô la trong thời gian anh ta ở thị trấn Bunkum như sau:

Vé khứ hồi

21 đô la

Tiền taxi đi về khách sạn

2 đô la

Tiền phòng khách san: 5 đô la một đêm

50 đô la

Tiền boa

5750 đô la

Tổng cộng

5823 đô la

“Đó là giọng của New York!” Andy tiếp tục ‘Cái thành phố này chẳng là gì cả nó giống như một tay bồi bàn. Nếu anh cho hắn tiền boa nhiều quá, hắn sẽ nhạo báng anh với thằng nhóc giữ hành lý của khách. Khi một tay chơi Pittsburg muốn tiêu tiền và muốn có thời gian vui vẻ thì tốt nhất là hắn ta nên ở nhà. Đó chính là nơi chúng ta sẽ tìm đến.’

‘Thế nhưng để làm cho câu chuyện giàu tình tiết hơn, tôi và Andy cất những thứ bột giết sâu bọ ở nhà một người quen biết và bắt xe đến Pittsburg. Andy chẳng có một mánh khóe hay ho gì trong đầu cả nhưng anh ấy là có thừa sự quyết đoán, một tính cách gần như là bản chất.’

‘Theo đề nghị của tôi, Andy chấp nhận rằng tôi sẽ tham gia những vụ làm ăn của anh ta chỉ khi tôi nhìn thấy, sở thấy, nếm thấy những thứ mà chúng tôi sẽ chuyển cho nạn nhân của những vụ làm ăn của mình. Chỉ có thế tôi mới cảm thấy đầu óc và lương tâm thanh thản được. Sau một thời gian tôi mới cảm thấy thoải mái khi lấn sâu hơn vào những phi vụ làm ăn bất minh của Andy’

‘Andy!’ Tôi nói khi cùng anh ta đi trên một con phố mù mịt khói có cái tên Smithfield ‘Anh có kế hoạch nào để làm thân với những tay cự phách đó chưa. Bây giờ tôi mới thấy tôi chẳng phù hợp với cái việc đó. Nhưng hỏi thực anh nhé? Có lẽ việc làm quen họ gặp rất nhiều khó khăn hơn anh tưởng phải không?’”

‘Chẳng có gì là khó khăn cả’ Andy nói ‘Chẳng qua đây là thời gian chúng ta đang nghỉ ngơi. Các triệu phú Pittsburg là những người dân chủ, nhiệt tâm, và nói chung rất tuyệt vời. Họ là những người khó tính nhưng lại không quá kiểu cách. Phong cách của họ hơi ồn ào và không chau chuốt, thiếu lịch sự và có phần lỗ mãng nữa. Phần lớn họ xuất thân từ tầng lớp bần cùng. Nếu ta xử sự một cách giản dị, không quá ồn ào, chúng ta sẽ dễ dàng xử sự với họ.’

‘Thế là Andy và tôi lang thang trong thành phố vài ba ngày để tìm kiếm cơ hội gặp gỡ những người mà chúng tôi cần gặp. Cuối cùng chúng tôi cũng biết được dăm ba triệu phú trong thành phố. Một trong số các nhà triệu phú đó thường hay đỗ xe trước cửa khách sạn của chúng tôi. Ông ta thường gọi một chai sâm-banh gần một lít và khi người phục vụ mở nắp chai, ông ta dốc ngược chai vào miệng đến khi cạn không còn một giọt’

Một buổi tối nọ, Andy về khách sạn trễ nên không kịp ăn bữa tối với tôi. Mười một giờ đêm, anh sang phòng tôi.

‘”Một chú rồi! Jeff” Andy nói “Mười hai triệu. Dầu mỏ, nhà máy xay, bất động sản, khí đốt thiên nhiên. Một tay khá đấy. Không kiểu cách. Mới phất lên có độ năm năm nay thôi. Các giáo sư Đại học đang giảng về hắn đấy, cả văn học, hội họa cũng đang lấy hắn làm nhân vật trung tâm. Khi tôi gặp hắn, hắn mới kiếm được một vụ cá cược 10.000 đô la với Tổng công ty Thép. Vì vụ đấy mà có đến bốn người tự tử rồi đấy. Mọi người hôm nay đều nâng cốc chúc mừng hắn. Hắn có vẻ mến tớ và rủ tớ đi ăn tối cùng. Hai chúng tớ đến ăn ở Phố Diamond, uống rượu Moselle, ăn bánh nhân táo thịt. ”’

‘Sau đó hắn dẫn tớ đến thăm toà nhà hắn đang ở một mình ở phố Liberty. Toà nhà có tất cả mười phòng, mỗi phòng đến có buồng tắm riêng trên lầu. Hắn bảo hắn đã trả 18.000 đô la để mua toà nhà đó. Tớ tin là hắn không bốc khoác đâu.

Trong một gian phòng, hắn bày rất nhiều tranh. Tổng trị giá của các bức tranh đó lên tới 40.000 đô la. Trong một phòng khác, hắn bày toàn đồ cổ mà hắn nói trị giá của chúng lên tới 20.000 đô la. Tên hắn là Scudder, năm nay khoảng 45 tuổi. Hắn đang học đàn piano và hàng ngày sản lượng khai thác từ các mỏ dầu của hắn là 15.000 thùng.

”Hay đấy!” Tôi nói “Bước đầu thế là tốt rồi? Cái đống tranh nghệ thuật đấy thì có liên quan gì đến chúng ta? Phải lf mấy cái mỏ dầu chứ?”

“Hắn không phải là hạng tầm thường đâu” Andy trầm ngâm nói “Khi giới thiệu kho đồ cổ với tớ, mặt hắn cứ vênh lên. Hắn nói nếu hắn hoàn tất mấy phi vụ tiếp theo, hắn sẽ mua cả bộ sưu tập khăn bàn của J. P Morgan va chuỗi cườm của Augusta”

“Hắn chỉ cho tôi một tấm chạm trổ mỹ nghệ xinh xắn” Andy tiếp tục kể “hắn bảo thứ đó có tuổi đến 2.000 năm. Đó là một bông hoa sen có chạm khuôn mặt một người đàn bà trên ngà voi”

“Hắn nhìn vào catalog và miêu tả: Một người thợ Ai Cập có tên là Khaftra đã làm hai món đồ giống nhau để dâng vua Rameses II. Chiếc kia đã bị mất. Những tay buôn đồ cổ đã đi lùng sục khắp châu Âu mà không thấy tung tích của món đồ quí giá đó. Cái mà Scudder đang sở hữu trị giá khoảng 2.000 đô la.”

“Ồ, hay đấy! Nhưng tớ nghĩ rằng chúng ta đến đây để dạy cho các nhà triệu phú Pittsburg những bài học kinh doanh chứ không phải học cái môn mỹ thuật đó của họ.”

“Hãy kiên nhẫn đi nào!” Andy nói “Có thể chúng ta sẽ tìm kiếm được nhiều cơ hội từ việc đó đấy!”

‘Cả buổi sáng ngày hôm sau, Andy đi ra ngoài. Đến tận chiều mới thấy anh ta quay về khách sạn và gọi tôi lên phòng anh ta. Anh ta rút trong túi ra một cái bọc to bằng quả trứng ngỗng và từ từ mở lớp giấy quấn ngoài ra. Thì ra đó chính là món đồ bằng ngà voi có chạm trổ mà Andy kể với tôi hôm trước’

Andy nói: “Tớ vừa vào một cửa hiệu bán đồ cũ kiêm cầm đồ và nhìn thấy cái thứ này trong đống rẻ rách dưới gầm ô tô cũ. Tay chủ hiệu nói cái này đã ở đó được mấy năm. Rất có thể nó đã được mấy tay người Ả Rập hoặc Thổ Nhĩ Kỳ bới lên ở dưới đáy sông nào đó.”

“Tớ trả cho tay chủ hiệu 2 đô la và phải tỏ ra rằng tớ rất thích nó nhưng hắn nhất định không bán. Cuối cùng sau một hồi mặc cả, hắn đồng ý bán cho tớ với giá 25 đô la”

“Jeff!” Andy tiếp tục “đây chính xác là cặp sinh đôi với cái tấm ngà của tay triệu phú Scudder mà tớ kể cho cậu hôm qua. Scudder sẽ bỏ 2.000 đô la ngay tắp lự thôi.“

“Nhưng làm thế nào mà chúng ta có thể ép hắn mua được cơ chứ?” Tôi hỏi.

Andy đã có sẵn kế hoạch về việc đó và tôi sẽ kể cho các bạn nghe chúng tôi thực hiện kế hoạch đó như thế nào.

‘Tôi đeo một đôi kính màu xanh, mặc một chiếc áo choàng màu đen, mái tóc để bù xù, thế là tôi đã trở thành Giáo sư Pickleman. Tôi đến một khách sạn khác, đặt phòng và gửi một bức điện cho Scudder tỏ ý muốn gặp hắn gấp để bàn một câu chuyện làm ăn. Gần một tiếng đồng hồ sau, Scudder đến chỗ khách sạn tôi vừa thuê. Đó là một người gầy gò, giọng nói rõ ràng mạch lạc.”

“Chào Giáo sư!” Hắn quát lên “Ngài mời tôi đến đây có chuyện gì thế?”

Tôi lấy tay làm mái tóc xù thêm chút nữa và nhìn hắn qua đôi mắt kính màu xanh:

“Chào ngài! Có phải ngài là Cornelious T. Scudder, thành phố Pittsburg, bang Pennyslvania”

“Đúng là tôi đây!” Hắn nói ‘Bây giờ ta ra ngoài và kiếm cái gì đó uống chứ?”’

“Tôi không có thời gian, vả lại tôi cũng không thích uống. Tôi đến từ New York vì một câu chuyện làm ăn … à không một việc liên quan đến nghệ thuật”

Ở New York, tôi được biết rằng ngài đang sở hữu một tác phẩm điêu khắc trên ngà voi của Ai Cập từ thời Vua Ramese II có chạm hình đầu Nữ Hoàng Isis trên một bông hoa sen. Tôi biết là người ta đã làm hai tác phẩm giống hệt nhau. Bữa trước tôi tình cờ mua được tấm còn lại ở một hiệu cầm đồ … à không ở một bảo tàng ở Viên. Tôi muốn mua lại tấm điêu khắc bằng ngà của ngài. Xin ngài cho biết giá là bao nhiêu?”

“Ồ tuyệt vời! Thưa Giáo sư!” Scudder nói “Ngài đã tìm thấy tầm còn lại rồi sao? Ngài bảo tôi bán cho ngài tấm của tôi? Không đời nào! Cornelius Scudder không bao giờ phải bán những gì mà anh ta muốn giữ cả!”

Tôi đưa tấm ngà voi ra cho Scudder xem. Hắn ta săm soi rất kỹ lưỡng.

“Đúng nó rồi! Nó là anh em sinh đôi với cái của tôi đấy, từng đường nét, từng chi tiết giống nhau như đúc. Xin Giáo sư nói tôi phải làm gì? Tôi sẽ không bán cái của tôi, nhưng tôi muốn mua tấm ngà của ngài 2.500 đô la được chứ?”

“Bởi vì ngài không bán nên tôi sẽ bán.” Tôi nói “Đừng đưa tiền lẻ đấy. Tôi không thích nói nhiều. Tối nay tôi phải về New York rồi. Ngày mai tôi có tiết giảng tại phòng thủy sinh”

Scudder mang một tấm séc xuống quầy lễ tân khách sạn để đổi lấy tiền mặt. Hắn giao tiền, nhận món đồ và chào từ biệt tôi. Còn tôi thì nhanh chóng quay lại chỗ khách sạn Andy đang ở.

Lúc này Andy đang đi ra đi vào, mắt luôn nhìn đồng hồ vẻ sốt ruột.

“Bao nhiêu?” Andy hỏi khi nhìn thấy tôi.

“Hai ngàn rưởi! Tiền mặt!”

‘Chúng ta có mười một phút để bắt chuyến tàu về nhà. Hãy chuẩn bị hành lý nhanh lên!’

“Sao lại phải vội vàng thế? Đây là một cuộc làm ăn đang hoàng cơ mà? Thậm chí nếu tấm ngà đó là đồ giả thì ít nhất Scudder cũng chưa thể phát hiện ngay được. Hắn có vẻ chắc chắn rằng đó là đồ thật!”

“Đúng là đồ thật đấy!” Andy nói “Đó chính là tấm thẻ ngà của Scudder. Hôm qua khi hắn dẫn tớ vào phòng trưng bày đồ cổ của hắn, nhân lúc hắn ra ngoài, tớ bèn thó tấm ngà đó bỏ túi. Bây giờ thì nhanh lên được không?’

“Thế còn chuyện về hiệu cầm đồ là do cậu dựng lên à?” Tôi hỏi Andy.

“Ồ! Hãy cất lương tâm của cậu sang một bên! Thôi đi nào!”

[1] Một loại củ giống như củ đậu ở Việt Nam thường được trồng ở Mỹ để dùng làm thức ăn