iệc lãnh đạo có thể là một trong những chủ đề được nói nhiều nhất, nhưng lại được hiểu ít nhất. Lãnh đạo là làm cho mọi việc được hoàn thành và giúp mọi người khai phá được tiềm năng của họ. Tuy nhiên vẫn rất nhiều nhà lãnh đạo mắc sai lầm và thất bại. Một lí do giải thích cho việc này là quan niệm cổ hủ mà Greg Smith (*) gọi là "thần thoại lãnh đạo". Theo Greg Smith, thần thoại ở đây được hiểu là điều gì đó không đúng, nhưng lại được tin là đúng. Giống như rất nhiều điều trong cuộc sống, có một số thần thoại xung quanh việc nhận thức và thực hành lãnh đạo. Không may là, những quan niệm thần thoại này cản trở những người giỏi tiến lên những vị trí hàng đầu. Bằng việc liệt kê ra những thần thoại về lãnh đạo, Greg Smith hy vọng sẽ xua tan những niềm tin sai lầm đó.

* Thần thoại thứ nhất: Lãnh đạo là một khả năng hiếm có và chỉ được giao cho một vài người

Nhiều người vẫn nghĩ rằng nhà lãnh đạo được sinh ra chứ không phải được tạo nên. Nhưng điều này không thể tiến xa hơn sự thật là hầu hết mọi người đều có tiềm năng trở thành một nhà lãnh đạo giỏi.

Việc lãnh đạo không giống như một viên thuốc ăn kiêng. Giống như hầu hết các kỹ năng có thể học được, lãnh đạo cần thời gian, sự luyện tập và rất nhiều lần mắc sai sót. Thành phần chính để tạo nên những nhà lãnh đạo giỏi là sự quan tâm đến những người khác. Thành phần thứ hai là sự hiểu biết về mục đích, tầm nhìn hoặc nhiệm vụ. Một nhà lãnh đạo giỏi vạch hướng đi cho những người mà họ dẫn dắt.

* Thần thoại thứ hai: Các nhà lãnh đạo phải là những người lôi cuốn

Rất nhiều nhà lãnh đạo là người lôi cuốn, nhưng xét kỹ ra thì hầu hết các nhà lãnh đạo lại không phải như vậy. Một vài nhà lãnh đạo nổi tiếng thế giới vẫn có những khuyết tật - một vài thiếu sót hoặc vấn đề cá nhân.

Trong vai trò lãnh đạo, kỹ năng con người là rất quan trọng, quan trọng hơn cả kỹ năng về mặt kỹ thuật. Tuy nhiên, những nhà lãnh đạo tốt nhất là những người làm việc để tiến tới mục tiêu. Nguyên nhân, mục đích và nhiệm vụ trong cuộc đời sẽ làm nhà lãnh đạo trở nên lôi cuốn, chứ không phải bằng hình thức hay những cách khác.

* Thần thoại thứ ba: Những người có tước vị, quyền hạn và vị trí cao là lãnh đạo

Việc lãnh đạo thực sự không dựa trên quyền hạn hay vị trí. Nó dựa trên hành động, biểu hiện, khả năng và hiệu quả.

Những người mà được "bê" vào vai trò lãnh đạo thường phá hoại tổ chức hơn là việc gì khác. Các tổ chức tốt nhất luôn cố gắng phát triển và tạo ra nhiều nhà lãnh đạo. Có những tổ chức có những bước tiến trong việc lãnh đạo. Họ thực hành việc lãnh đạo tự nhiên bằng cách để mọi người tự đi theo.

Họ không bổ nhiệm những người làm lãnh đạo. Họ để mọi người tự nhiên bị hút về những người mà họ tôn trọng và muốn làm cùng. Nếu một người đưa ra một ý tưởng mới, anh ta/cô ta sẽ nhóm những người có kiến thức và mong muốn lại để hoạt động.

* Thần thoại thứ tư: Nhà lãnh đạo hiệu quả dựa trên sự kiểm soát, áp bức và mánh khoé

Việc lãnh đạo là hướng về tương lai, không phải quá khứ. Joel Barker - một người có nhiều công trình nghiên cứu về lãnh đạo có một câu nói rất hay cho rằng: "Một nhà lãnh đạo là người bạn có thể đi theo tới một nơi mà bạn không thể tự mình đi đến đó".

Nhà lãnh đạo giỏi có được những người đi theo vì sự tôn trọng và vì khả năng của họ. Họ khiến mọi người làm việc hướng tới một mục tiêu đặc biệt hoặc giành được một đích đến. Mọi người đi theo vì họ có liên quan đến tầm nhìn hoặc mục tiêu đã được nhà lãnh đạo cá nhân hoá. Nhà lãnh đạo giỏi giúp mọi người giỏi hơn hiện tại. Một nhà lãnh đạo giỏi tạo ra một môi trường làm việc mà thu hút, giữ và động viên những người làm trong đó.

* Thần thoại thứ năm: Nhà lãnh đạo giỏi có được sự giáo dục nhiều hơn những người khác

Bằng cấp có thể có nghĩa là bạn có được sự giáo dục tốt, nhưng nó không đủ để có nghĩa là bạn là một nhà lãnh đạo giỏi. Khi lãnh đạo, kinh nghiệm là người thầy tốt nhất. Quân đội Mỹ có một chương trình phát triển lãnh đạo tốt nhất trên thế giới. Trong quân đội, bạn bắt đầu từ bậc thấp nhất.

Bạn được đặt vào việc lãnh đạo và được đánh giá. Khi kinh nghiệm của bạn tăng lên cùng với trách nhiệm. Kinh nghiệm thực tế được tăng cường qua việc đào tạo hàng tuần và hàng tháng.

Bí quyết thành công là những năm kinh nghiệm ngoài mặt trận. Đây là nơi một người học cách quản lý sự tác động lẫn nhau, kinh nghiệm và xung đột. Bạn học được cách làm thế nào để cân bằng nhu cầu của nhiệm vụ với nhu cầu cá nhân. Những sĩ quan không tiến bộ phải rời khỏi quân đội. Mô hình quân sự cho việc phát triển lãnh đạo này có thể không hoàn hảo, nhưng nó duy trì sự vượt trội ở bất kỳ tổ chức nào.

(*) Greg Smith là một diễn giả, tác giả và một nhà tư vấn về lãnh đạo và quản lý. Ông đã viết rất nhiều cuốn sách và nhiều bài viết đăng trên Business Week, USA Today, Kiplinger's, President and CEO, Christian Science Monitor.. Ông cũng là Chủ tịch của hãng tư vấn quản lý "Thuyền trưởng của một con tàu" (Captain of the Ship).