iết tặng Hải Phan - bạn tôi -

Trong một ao sen làng, có một chú ếch sinh sống nơi đó. Chẳng ai trong ao biết rõ lai lịch của ếch nhà ta cả, từ chị Chuồn Chuồn, đến anh chàng lăn lăng cũng chẳng thể nào biết được.

Ban đầu tất cả bọn họ gọi ếch là chú Ếch xanh, nhưng một hôm chị bươm bướm bay ngang qua. Chị chê rằng tên Ếch xanh xấu lắm, chị goị ếch là Ếch cốm cho nó dễ thương! Thế là mọi người trong ao đều gọi chú ếch là chàng Ếch cốm.

Ếch cốm sống trong ao với rất nhiều những người bạn, Ếch từng tâm sự với chị chuồn chuồn rằng Ếch ta là thân giang hồ phiêu bạt, bốn biển là nhà. Trên con đường lang bạt Ếch chọn cái ao này làm nơi dừng chân. Sau bận tâm sự riêng với chị Chuồn Chuồn như thế, chị kết luận Ếch cốm là một gã trai lãng tử. Mà chị thích kết bạn với những gã như thế nên chị lấy làm sung sướng khi mình cùng sống chung trong ao với Ếch cốm. Vài bận, Ếch cũng hay tỉ tê nhiều với tụi lăn quăn, tụi nó nhí nhố nhìn Ếch ngồi chiễm chệ trên lá sen mà tỏ ra nể phục. Nể vậy thôi chứ thực ra tụi nó đang ngầm nịnh nọt Ếch cốm, vì sợ rằng một ngày kia hoá thân thành muỗi chắc cũng nằm đau đó trong cái bụng Ếch cốm mà thôi. Hèn chi trong cái ao này, Ếch cốm là con Ếch béo nhất!

Cuộc sống của Ếch cốm hằng ngày trong ao là xem xét cuộc sống mỗi thành viên trong ao. Bữa nào buồn hay trong lòng đượm chút tâm trạng, Ếch mon men ngồi trên tán lá sen ngâm thơ nhậu rượu với anh bọ ngưạ hay chồng chị Chuồn Chuồn. Đôi lúc đêm về Ếch lại đồng vọng cùng gia đình anh Đom Đóm, cùng ngắm trăng sao và hát hò inh ỏi. Mà giọng của Ếch thì chúng ta biết rồi đấy, hợp âm của Ếch khi lên đến cực điểm vào buổi hôm sáng trăng dễ làm người nghe nghĩ đến những nỗi buồn đang mang nặng trong lòng lắm lắm.

Một bữa nọ, sau cơn mưa to, nước trong ao như nhiều thêm, nhiều thêm. Vô tình hôm ấy có đàn du mục cá bảy màu đi ngang qua. Chúng chọn ao là nơi dừng chân và đang manh nha ý định sẽ định cư nơi này luôn. Đàn cá bảy màu cũng biết được rằng nơi này có anh Ếch cốm mập mạp đang làm chủ, nên chúng cử lão cá Bảy Màu đến chào hỏi và thử thăm dò xem tình hình nhập cư có được hay không. Lão Bảy Màu tìm đến góc ao, nơi hằng ngày Ếch vẫn ngồi làm việc.

Lão Bảy Màu vọng lên:

- Anh Ếch cốm ơi! Chúng tôi là dân du mục, nay đến ao này chúng tôi muốn định cư một thời gian được chứ?

Ếch thỏ thẻ:

- Ấy sao bác nói thế! Ao này là ao chung chứ nào phải của cháu đâu. Bác cứ nghỉ ngơi hay muốn định cư nơi này thì cháu đều hoan nghênh bác!

Lão Bảy màu:

- Thế mà theo tôi được biết! anh Ếch cốm là người lớn nhất, có quyền nhất nơi này ấy!

Ếch cốm thanh minh:

- Đúng rồi! ở ao này cháu là người to béo nhất ao, và chắc vì thế nên mọi người giao nhiều trọng trách cho cháu. Chứ cũng chẳng là thủ lĩnh gì đâu.

Lão Bảy Màu:

- Ôi thế ư, nhưng ta cũng nói trước với cháu một tiếng chứ, lẽ gì thì cháu ngày nào cũng đi xung quanh ao xem xét mọi việc cơ mà.

Ếch cốm cười ruồi:

- Dạ vâng! Tụi cháu ở đây sống rất dân chủ ạ! Tất cả làm dân, mình cháu làm chủ.

Lão Bảy Màu cười vang:

- Khà khà… khà khà... anh vui tính lắm anh Ếch! Lão thích anh rồi đấy.

Sau buổi noí chuyện ấy, gia đình cá bảy màu bắt đầu ổn định cuộc sống mới. Công việc trông coi ao với anh Ếch cốm ngày càng có nhiều trọng trách. Chỉ có anh là to con nhất – nên mọi người thấy tin tưởng anh lắm, nghĩ rằng anh có thể bảo vệ được mọi người. Chỉ có anh là có thể dễ dàng phóng từ tán lá này sang tán lá khác, lâu lâu anh cũng phóng lên bờ ao để xem xét tình hình để về cải thiện lại đời sống cư dân trong ao. Chỉ có anh là hay loay hoay tìm đến với các chị chuồn chuồn, anh bọ ngưạ hay lũ lăn quăn, anh khiến cư dân sống trong ao đoàn kết dữ lắm. Từ ngày lão Bảy Màu biết anh, lão hay nói với đám cháu rằng, anh là anh chàng Ếch đa tài. Lão khen anh có thể hoà mình tám cùng với các chị chuồn chuồn, có thể say sưa càphê hay nhậu nhẹt với tuị bọ ngưạ, có thể thơ thẩn với lũ cánh cam, hay có thể giúp xua đi những nỗi buồn của lũ lăn quăn, và anh còn có thể đàm đạo uống trà với lão Bảy Màu đây này.

Như chúng ta hằng biết, người già thì từng trải đời. Nên họ có nhiều những câu nói triết lý dữ lắm, ngày kia nhân tiết Trung Thu, trăng sáng soi rõ mặt ao, xung quanh những bông hoa sen thơm ngào ngạt. Cảnh vật ao lúc này đẹp lắm, lãng mạn và đầy chất thơ, lão Bảy Màu cùng anh Ếch cốm ngồi uống trà tim sen nơi quán nước trên tán lá của cô Chuồn Chuồn. Hai người, một già một trẻ ra chiều tâm đắc về rất nhiều thứ, họ trao đổi không ngừng, rồi đột nhiên lảo Bảy Màu hỏi:

- Vì đâu da anh có màu xanh?

Ếch cốm bảo:

- Ngày trước, da cháu xù xì lắm, chỉ phơn phớt thôi. Vì thân giang hồ nên ở mỗi nơi một tí, từ ngày định cư ở ao này, cháu hết cái tính lang bạt. Da cháu sáng lên hoà cùng với màu xanh của các tán lá kia, mà màu xanh thật đẹp đúng không bác. Nhìn màu xanh cháu thấy mát mẻ lắm, nhìn cái ao đầy ngập màu xanh cháu thấy mình chìm trong mớ xanh của cây cỏ, thấy bước chân giang hồ yên bình khi tìm đưọc cho mình một góc nào đó, từ khi thuộc về nơi này cháu mang màu da của nơi này!

Lão bảy màu cười ha hả:

- Ra thế! Hay lắm! khi anh thuộc về nơi này thì tất cả người anh đều toát lên một phần của nơi này! Lời giải thích nghe hay và hợp lý lắm.

Lão hèm hèm vài tiếng rồi hỏi tiếp:

- Ta muốn hỏi anh một việc, anh có muốn làm con ếch nhỏ trong cái ao to hay muốn làm con ếch to trong cái ao nhỏ?

Ếch cốm ngạc nhiên, rồi trả lời, giọng có vẻ phân vân:

- Con nghĩ con chỉ là con ếch nhỏ trong cái ao to mà thôi!

Lão Bảy Màu kì này nói giọng thì thào đượm buồn:

- Ta hỏi anh vì ta muốn biết anh thấy mình thế nào khi thuộc về cái ao này. Ta cũng hi vọng anh trả lời anh muốn làm con ếch to trong cái ao nhỏ. Vì đơn giản, ta thấy được cái ao này thì chẳng phải là cái ao to lớn gì, nó bé xi xí và anh là con Ếch to trong cái ao nhỏ này. Tại sao anh không trông thấy điều đó mà lại trả lời ngược lại. Ta biết, khiêm tốn là đúng, nhưng hãy nhìn hoàn cảnh của mình và thử một lần nhìn xem có phải nơi mình sống là ao nhỏ hay ao to. Điều ta hỏi ao to hay ao nhỏ không quan trọng, chỉ khi nào anh thấy mình thực sự to thì anh mới hiều được chính bản thân con muốn gì làm gì. Còn khi anh thấy mình nhỏ nhoi, lúc ấy thực sự anh chưa có nhiều niềm tin vào chính bản thân mình.

Tối hôm ấy, anh Ếch cốm phân vân lắm. Anh nghĩ lại những gì lão Bảy Màu nói. Ừ thì tại sao da anh màu xanh, vì gen hay do sống lâu ở đây, nơi đây muốn tô lên thân thể anh một gam màu cho anh biết anh thuộc về nơi này. Vì sao anh không dám tự nhận mình là con ếch to trong cái ao này, có phải anh khiêm tốn thật không hay vì anh chưa tự tin làm một con ếch to thật sự.

Anh Ếch cứ suy nghĩ về lời lão cá đã nói. Anh không biết nên nghĩ như thế nào mới đúng, anh hay thơ thẩn nhìn ngắm xung quanh để tìm cho mình câu trả lời. Ngày nọ, nhìn những đóm sáng từ gia đình đom đóm, anh như ngộ ra điều gì. Thì thà cứ hết mình mà sống còn hơn o ép mình để thành một con ếch nhỏ rồi tưởng tượng cái ao này to lắm. Chẳng có ao nào là to là nhỏ cả, chẳng qua mình muốn sống "nhỏ nhoi" hay "to lớn" so với chính mình hay thôi.

Từ đó về sau, mọi người vẫn thường thấy anh Ếch cốm to béo ngồi ngửa mặt nhìn trời hát những khúc nhạc vu vơ mang tên đời sống! Còn cái ao, ngày qua ngày, ao vẫn như ban đầu chẳng khác gì. Nhưng suy nghĩ của mọi người trong ao bây giờ là sống và khẳng định cái tôi to lớn của mình, dù mai sau có thế nào thì ngày hôm nay vẫn là bất diệt.

Trong mỗi chúng ta, khi được hỏi muốn làm con ếch to hay con ếch nhỏ trong một tình huống ngược lại. Đa phần chúng ta đều chọn mình là con ếch nhỏ. Sao ta không thử suy nghĩ lại một lần câu hỏi, thật ra câu hỏi muốn hỏi về điều gì? Sao ai cũng muốn là ếch nhỏ, chẳng ai muốn là ếch to. Vậy là người ta đa phần có nhiều khúc mắc với đời sống nên chọn mình bé nhỏ thôi, bình thường thôi, chẳng muốn lớn lao đâu. Người ta quên đi rằng, ao đời thì cái nào cũng như nhau, không có bé mà cũng không có lớn. Chỉ có chúng ta, chúng ta muốn mình bé hay lớn, là con ếch to lớn chẳng phải hay hơn sao. Mình có thể vùng vẫy và tự tìm cho mình cái tôi to lớn rồi hết sức vẫy vùng giữa cõi lớn lao ấy, để rồi thấy cuộc đời mình thật ý nghĩa khi đã thành một con ếch to ở một cái ao nào đó trong mỗi tính cách của mình.

Và như anh Ếch cốm hiện tại, anh bằng lòng và mãn nguyện khi muốn làm một con ếch to trong cái ao tính cách nhỏ của chính mình, ao tính cách dzỹ cuồng!