azarin muốn đi ngay lập tức đến Saint-Germain, nhưng hoàng hậu nói rằng bà còn phải đợi những người bà đã hẹn. Tuy nhiên bà dành cho ông chỗ của Laporter. Giáo chủ nhận và chuyển từ xe này sang xe nọ. - Không phải vô cớ mà tiếng đồn rằng vua sẽ rời Paris vào ban đêm. Mươi mười hai người được biết cuộc đi trốn đó từ sáu giờ chiều, và dù kín đáo đến mấy, họ không thể truyền lệnh ra đi mà câu chuyện không lọt ra ngoài chút ít. Vả chăng mỗi người trong bọn họ đều có một vài người quan hệ thân thiết, và do người ta chẳng còn nghi ngờ gì là hoàng hậu rời Paris với những kế hoạch trả thù khủng khiếp, nên mỗi người đều báo trước cho bạn hữu hoặc họ hàng thành thử tiếng đồn về cuộc ra đi ấy lan nhanh ra các phố phường trong thành phố như một vệt thuốc súng. Cỗ xe đầu tiên đến sau xe hoàng hậu là xe của Ngài Hoàng thân, trong có ông de Condé, bà Condé và bà hoàng thân quả phụ. Cả hai đều bị khua dậy từ nửa đêm và chẳng hiểu vì sao cả. Cỗ xe thứ hai có quận công d Orléans và bà quận công. Bà Cô lớn và tu viện trưởng de La Rivière, người sủng ái không thể tách rời và là cố vấn thân tín của quận công. Xe thứ ba có ông de Longueville và hoàng thân de Conti là em và em rể ngài Hoàng thân. Họ xuống xe đến gần cỗ xe của vua và hoàng hậu để bái chào Hoàng thượng. Hoàng hậu phóng một cái nhìn vào tận đáy xe cửa vẫn mở và thấy xe không còn ai. Bà hỏi: - Thế còn bà Longueville đâu? - Ô! Mà em gái tôi đâu nhỉ? - Hoàng thân de Condé hỏi. - Thưa Lệnh bà, - Quận công de Longueville đáp, - Bà nhà tôi đau và có nhờ tôi xin với Hoàng thượng xá lỗi cho. Anne d Autriche đưa mắt rất nhanh sang Mazarin, ông đáp lại bằng một cái lắc đầu khó nhận biết. - Về chuyện này, ông thấy thế nào? - Hoàng hậu hỏi. - Tôi cho rằng đó là một con tin đối với dân chúng Paris, - Giáo chủ đáp. - Tại sao cô ta không đến? - Hoàng thân de Condé khẽ hỏi de Conti. - Im nào! - Ông này đáp, - Chắc hẳn bà ta có lý do riêng của mình. - Bà ấy làm hại chúng ta, - Hoàng thân lẩm bẩm. - Bà ấy cứu chúng ta, - Hoàng thân de Conti nói. Xe cộ ùn ùn đến. Có thống chế de La Meilleraie, thống chế de Villeroy, Gitaud, Villequier, Comminger; hai người lính ngự lâm cũng tới dắt theo ngựa của d Artagnan và Porthos. D Artagnan và Porthos nhảy lên ngựa. Tên đánh xe của Porthos thay d Artagnan trên cỗ xe chở Hoàng hậu, còn Mousqueton thay thế tên đánh ngựa và cứ đứng sừng sững mà đánh xe với lý do mà chỉ riêng hắn biết, chẳng khác gì chàng l Automédon ngày xưa. Hoàng hậu mặc dầu bận hàng trăm việc linh tinh vẫn đưa mắt tìm d Artagnan, nhưng chàng Gascon đã chen lẫn vào đám đông với sự thận trọng quen lệ của mình. Anh bảo Porthos: - Chúng ta hãy đi tiền trạm và sửa soạn chỗ ở cho tử tể ở Saint-Germain, vì chẳng ai sẽ nghĩ đến chúng ta đâu. Tôi cảm thấy mệt mỏi lắm rồi. - Tôi buồn ngủ dúi dụi ra rồi - Porthos nói. - Thề mà nói rằng chúng ta chẳng có một trận chiến đấu cỏn con nào! Rõ rằng dân Paris thật là ngu ngốc. - Chẳng phải là chúng ta khôn ngoan hơn không? - D Artagnan nói. - Có lẽ - Thế cổ tay cậu có đỡ đau không? - Khá rồi. Nhưng cậu có tin rằng lần này chúng ta nắm chắc không? - Cái gì cơ? - Cái lon của cậu và cái tước hiệu của tôi ấy mà. - Thực tình có? Gần như tôi dám cuộc như vậy. Với lại nếu họ không nhớ ra thì tôi sẽ làm cho họ nhớ. - Có tiếng hoàng hậu kìa, - Porthos nói. - Hình như bà đòi cưỡi ngựa. - Ồ! Bà ấy thì rất muốn đấy, nhưng… - Nhưng sao? - Nhưng mà giáo chủ không muốn. Rồi d Artagnan bảo hai người lính ngự lâm: - Các ông đi theo xe hoàng hậu và không được rời xa cửa xe. Chúng tôi đi sửa soạn chỗ nghỉ. Và d Artagnan cùng Porthos phóng về phía Saint-Germain. - Các ông? Chúng ta đi nào! - Hoàng hậu nói. Cỗ xe vua lên đường theo sau là tất cả các xe khác và hơn năm mươi kỵ binh. Đoàn đi tới Saint-Germain không gặp chuyện gì trắc trở. Bước xuống bậc xe, Hoàng hậu thấy Hoàng thân đang bỏ mũ đứng đợi để đỡ bà xuống. Mặt mày rạng rỡ, bà nói: - Hay thật! Khi dân chúng Paris tỉnh giấc. - Chiến tranh đấy, - Hoàng thân nói. - Chiến tranh ư? Được lắm! Chúng ta chẳng có về phía chúng ta con người chiến thắng Rocroy ạ, Nordlingen và Lens đó sao? Hoàng thân nghiêng mình ra hiệu cảm ơn. Ba giờ sáng. Hoàng hậu đi đầu vào lâu đài. Mọi người vào theo; gần hai trăm người đã đi theo bà trong cuộc đi trốn. - Thưa các ông, - Hoàng hậu cười nói, - Các ông nghỉ tại đây, lâu đài rộng rãi chẳng thiếu chi đâu: nhưng ta không tính đến đây, nên người ta cho tôi biết là tất cả chỉ có ba cái giường, một cho vua, một cho tôi. - Và một cho Mazarin, - Ông Hoàng thân khẽ nói. - Còn tôi, tôi sẽ nằm ở dưới sàn à? Gaston d Orléans nói với một nụ cười lo ngại. - Không, thưa Đức ông, - Mazarin nói, - Giường thứ ba dành cho Điện hạ. - Thế còn ông, - Hoàng thân hỏi. - Tôi không ngủ, - Mazarin đáp, - Tôi còn phải làm việc. Gaston bảo người ta trỏ cho mình buồng và giường, chẳng buồn lo xem vợ và con gái mình nghỉ ngơi bằng cách nào. - Còn ta, ta sẽ đi nằm, - D Artagnan nói. - Porthos lại đây với tôi! Porthos đi theo d Artagnan với niềm tin cậy sâu sắc vào trí tuệ của bạn mình. Họ đi bên nhau trên quảng trường của toà lâu đài. Porthos ngơ ngác nhìn d Artagnan đang bấm ngón tay tính tính toán toán. - Mỗi cái một pistol, bốn trăm cái bốn trăm pistol. - Đúng rồi. Bốn trăm pistol, - Porthos nói, - Nhưng cái gì làm nên bốn trăm pistol cơ chứ? - Một pistol chưa được, tiếp tục tính toán, phải đáng một louis. - Cái gì đáng giá một louis? - Một louis một cái, bốn trăm cái vị chỉ là bốn trăm louis. - Bốn trăm à? - Porthos hỏi. - Phải, họ hai trăm người; một người cần ít ra là hai cái; vậy tổng cộng là bốn trăm cái. - Nhưng bốn trăm cái gì cơ chứ? - Nghe đây, - D Artagnan nói. - Do ở đây có đủ loại người đang ngơ ngác xem triều đình tới…, - anh nói thầm vào tai Porthos. - Tôi, hiểu rồi, - Porthos nói - thực tình tôi hiểu rất rõ! Mỗi đứa hai trăm louis hay lắm, nhưng người ta sẽ nói gì? - Họ muốn nói gì thì nói, vả lại họ có biết là chúng ta đâu? - Thế ai sẽ đi phân phối? - Mousqueton chẳng có đây sao? - Thế còn áo đâu! - Porthos nói: người ta sẽ nhận ra áo đâu của nhà tôi. - Thì nó lộn áo ra! - Cậu bao giờ cũng phải, bạn thân mến ạ, - Porthos kêu lên, - Nhưng tất cả những ý kiến ấy, cậu moi móc ở nơi quỷ quái nào ra thế. D Artagnan mỉm cười. Đôi bạn đi vào phố đầu tiên mình gặp. Porthos gõ cửa nhà bên trái. - Có rơm không? - Họ hỏi. - Thưa ông, nhà chúng tôi không có, người chủ đáp, - Nhưng các ông hãy đến hỏi người bán rơm ạ. - Người bán rơm ở đâu? - Ở cái cổng lớn cuối phố này. - Bên trái hay bên phải. - Bên trái. - Ở Saint-Germain liệu còn các nhà khác có rơm rạ không? - Cô chủ quán Mouton-Couronné và bác chủ trại Gros Louis. - Họ ở đâu? - Phố Ursulines. - Cả hai đều ở phố ấy ư? - Phải. - Tốt lắm. Đôi bạn đến nhà thứ hai và thứ ba hỏi thăm, họ chỉ đúng như nhà đầu tiên. Rồi d Artagnan đến nhà người buôn rơm, mua một trăm năm mươi bó rơm hết ba trăm pistol. Anh tiếp tục đến nhà chủ quán và thấy Porthos đang mua hai trăm bó với giá tương tự. Cuối cùng bác chủ trại Louis biếu không tám mươi bó. Thế là tổng cộng được bốn trăm ba mươi bó rơm. Saint-Germain không còn rơm. Những việc vơ vét ấy không mất quá nửa giờ. Mousqueton được dặn dò cẩn thận, đứng đầu cuộc mua bán bất ngờ ấy. Hắn được dặn không bán một chút rơm nào dưới giá một louis một bó, và phải thu được bốn trăm ba mươi louis. Mousqueton lắc đầu và chăng hiểu gì về sự đầu cơ của hai ông bạn. D Artagnan vác ba bó rơm trở về lâu đài. Ai này đều rét run cầm cập và buồn ngủ dúi dụi, nhìn một cách thèm thuồng ganh tỵ, nhà vua, hoàng hậu và Đức ông nằm trên giường. D Artagnan vào, gây ra một trận cười rộn rã cả phòng. Nhưng anh làm ra vẻ không nhận thấy rằng mình là đối tượng chú ý của mọi người và anh bắt tay vào xếp dọn cái ổ rơm của mình khéo léo biết bao vui vẻ biết bao khiến cho những kẻ tội nghiệp buồn ngủ mà không ngủ được kia phải thèm rỏ dãi. - Phải có rơm? - Họ kêu lên, - Phải có rơm! Kiếm rơm ở đâu bây giờ? - Tôi sẽ dẫn các ông đi, - Porthos nói. Và anh dẫn các vị ham thích đến chỗ Mousqueton, hắn phân phát một cách hào hiệp các bó rơm, cứ mỗi bó một louis. Người ta thấy rõ là hơi đắt, nhưng khi đã buồn ngủ rũ người ai mà chẳng sẵn sàng bỏ ra vài ba louis để mua lấy vài tiếng đồng hồ ngủ ngon giấc? D Artagnan liên tiếp nhượng lại ổ rơm của mình đến mười lần, và anh coi như đã trả tiền rơm của mình như mọi người khác, mỗi bó một louis cho nên anh bỏ túi được ba chục louis trong non nửa giờ. Đến năm giờ sáng giá rơm lên đến tám mươi livres một bó, nhưng cũng chẳng có mà mua. D Artagnan đã cẩn thận để dành bốn bó rơm cho mình. Anh cầm chìa khoá phòng giấu rơm và cùng Porthos, anh ra tính toán với Mousqueton. Chất phác và giống như một viên quản lý đứng đắn mà hắn đã làm, hắn nộp lại cho hai ông chủ bốn trăm ba mươi louis và còn giữ một louis cho mình. Mousqueton không biết gì về những chuyện đã diễn ra ở lâu đài, không hiểu vì sao ý nghĩ về việc bán rơm lại không đến với hắn sớm hơn. D Artagnan bỏ tiền vào mũ và trở về thanh toán với Porthos. Mỗi người được hai trăm mười năm louis. Lúc bấy giờ Porthos mới nhận ra rằng anh không có rơm để dành cho mình, anh quay lại chỗ Mousqueton thì hắn đã bán sạch không giữ lại một cọng rơm nào cho hắn cả. Anh tìm đến d Artagnan. Nhờ để lại bốn bó rơm, d Artagnan đang bện lại và nếm náp trước một cách thú vị cái ổ thật êm ái độn cao trên đầu và kín dưới chân, đến vua trông thấy cũng phải thèm: nếu như vua ngủ chẳng được ngon giấc trong giường mình. Bằng bất cứ giá nào d Artagnan cũng không muốn xáo trộn giường mình vì Porthos, nhưng với bốn louis bạn nộp cho anh, anh bằng lòng cho Porthos nằm chung với anh. Anh xếp thanh gươm ở chân, để súng ngắn bên cạnh mình, trải áo choàng xuống chân, để mũ dạ lên áo choàng và khoan khoái duỗi mình lên ổ rơm kêu lạo xạo. Anh đã bắt đầu mơn man những mơ ước mà số tiền hai trăm mười chin louis kiếm được trong mười lăm phút gây nên, thì một tiếng gọi ở cửa phòng làm anh bật dậy. - Ông d Artagnan, ông d Artagnan! - Ở đây, - Porthos nói - Ở đây! Porthos hiểu rằng nếu d Artagnan đi thì cái giường sẽ thuộc một mình anh. Một sĩ quan tiến đến. D Artagnan chống khuỷ tay nhổm dậy. - Ông là d Artagnan phải không, - Viên sĩ quan hỏi. - Phải, tôi đây. Ông cần gì? - Tôi đi tìm ông. - Ai bảo ông đi? - Ngài giáo chủ. - Hãy nói với Đức ông là tôi sắp ngủ và với tư cách bạn bè tôi khuyên ông ấy cũng làm như vậy. - Các hạ không ngủ và sẽ không đi ngủ, và ngài cần ông ngay bây giờ. - Ôn dịch bắt cái lão Mazarin ấy đi, lão ta không biết ngủ đúng lúc! D Artagnan lẩm bẩm. - Lão ấy muốn gì ở ta? Có phải để phong ta làm đại uý không? Trường hợp ấy thì ta thứ lỗi cho lão. Và chàng ngự lâm quân vừa trở dậy vừa cằn nhằn, mang gươm, mũ, súng, áo choàng, rồi đi theo viên sĩ quan, còn Porthos ở lại làm chủ nhân độc nhất của cái giường rơm, thử bắt chước những mưu toan đẹp nhất của bạn. Trông thấy người mà mình vừa mới cho đi tìm thật không đúng lúc, giáo chủ nói: - Ông d Artagnan, tôi quên ông đã giúp đỡ tôi tận tình như thế nào và tôi sẽ đưa ra một bằng chứng. - Hay, - D Artagnan nghĩ, - có vẻ là điểm tốt đây. Mazarin nhìn người lính ngự lâm và thấy anh nở nang cả mặt mày. - A! Đức ông. - Ông d Artagnan, - giáo chủ nói, - Ông rất muốn làm đại uý phải không? - Vâng, thưa Đức ông! - À bạn ông, cũng vẫn ước ao làm nam tước chứ? - Thưa Đức ông, lúc này ông ấy đang mơ làm nam tước. - Vậy thì, - Mazarin, vừa nói rút ra một bức thư mà ông ta đã đưa d Artagnan xem - Ông cầm bức thư này và mang nó sang nước Anh. D Artagnan nhìn phong bì không có địa chỉ. - Tôi có được biết phải đưa lại cho ai không ạ? - Đi tới London ông sẽ biết. Đến London ông mới được xé các phong bì ngoài. - Ngài có điều gì chỉ giáo cho tôi? - Tuân theo về mọi điểm người nhận thư này. D Artagnan định hỏi thêm, thì Mazarin nói: - Ông đi Boulogne-sur-Mer; đến quán Huy hiệu Anh quốc ông sẽ gặp một người quý tộc trẻ tên là Mordaunt. - Vâng, và tôi phải làm gì với người ấy? - Đi theo anh ta tới nơi mà anh ta dẫn đến. D Artagnan kinh ngạc nhìn giáo chủ. - Dặn dò ông thế là đủ rồi, - Mazarin nói, - thôi đi đi. - Nói đi đi thì dễ lắm, - D Artagnan nói, - Nhưng muốn đi phải có tiền mà tôi thì chẳng có. - A! - Mazarin gãi tai nói, ông nói là không có tiền à? - Không có, thưa Đức ông. - Thế cái nhẫn kim cương tôi cho ông hôm qua đâu? - Tôi muốn giữ nó làm kỷ niệm của Đức ông. Mazarin thở dài. - Thưa Đức ông, ở nước Anh sinh hoạt đắt đỏ lắm, nhất là với tư cách phái viên đặc biệt. - Hừm! - Mazarin nói. - Đó là một nước rất thanh đạm và sống giản dị từ khi có cách mạng nhưng không sao. - Ông mở ngăn kéo và lấy ra một túi nhỏ. - Ông nói thế nào về một nghìn êquy này? D Artagnan bĩu môi dưới dài thè lè ra và nói: - Thưa Đức ông, tôi nói rằng thế là ít, vì chắc chắn là tôi sẽ không đi một mình. - Tôi đã tính rồi, - Mazarin đáp, - Ông Du Vallon sẽ cùng đi với ông, cái vị quý tộc xứng đáng ấy; vì rằng, ông d Artagnan thân mến ạ, sau ông thì chắc chắn là tôi yêu quý con người Pháp quốc ấy hơn cả. D Artagnan bèn trỏ vào cái túi tiền mà Mazarin vẫn giữ khư khư và nói: - Thưa Đức ông, nếu ngài yêu quý ông ta đến thế thì, ngài hiểu cho rằng… - Được rồi. Vì coi trọng ông ta, tôi đưa thêm hai trăm êquy. - Đồ bần tiện, - D Artagnan lẩm bẩm, rồi nói. - Nhưng ít ra thì khi trở về chúng tôi có thể trông cậy chứ? Ông Porthos vào tước hiệu nam tước của ông ấy và tôi vào cấp bậc của tôi. - Lời thề của Mazarin. - Tôi thích một lời thề khác hơn kia, - D Artagnan nói nhỏ với mình, rồi cao giọng. - Tôi có thể đến bái chào Hoàng thượng không ạ. - Hoàng thượng ngủ, - Mazarin vội vã đáp, - Và ông cần phải đi ngay. Thôi, đi đi ông. - Thêm một lời nữa, thưa Đức ông: nếu ở nơi tôi đến, người ta đang đánh nhau thì tôi có đánh nhau không? - Ông sẽ làm theo lệnh người mà tôi biên thư. - Được rồi, thưa Đức ông, - D Artagnan vừa nói và vươn dài tay ra nhận lấy túi tiền, - Và tôi xin bày tỏ với ngài lòng kính trọng của tôi. D Artagnan thong thả bỏ bọc tiền vào cái túi áo rộng của mình, rồi quay lại nói với viên sĩ quan. - Nhờ ông vui lòng đến đánh thức ông Du Vallon dậy, nói là lệnh của Các hạ và bảo ông ấy là tôi đợi ở chuồng ngựa. Viên sĩ quan hối hả đi ngay, d Artagnan xem ra hắn có điều gì cần thiết nữa hay không?. Porthos vừa mới ngả lưng xuống nệm rơm và bắt đầu ngáy du dương theo thói quen, thì có ai đó đập vào vai mình. Anh tưởng d Artagnan, nên không động đậy. - Lệnh của giáo chủ, - Viên sĩ quan đáp. - Hừm! - Porthos lầu bầu và mở to mắt, - Ông bảo gì? - Tôi nói rằng Các hạ phải ông sang nước Anh và ông d Artagnan đợi ông ở chuồng ngựa. Porthos buông một tiếng thở dài, đứng lên lấy mũ, súng, kiếm và áo choàng, rồi vừa đi ra vừa luyến tiếc ngoái nhìn cái nệm ấm mà anh đã tự hẹn với mình ngủ một giấc thật ngon lành. Anh vừa mới quay lưng, thì viên sĩ quan đã nằm kềnh xuống chiếc nệm, mà anh chưa bước qua ngưỡng cửa thì kẻ kế tục anh đã ngáy đến vỡ nhà. Cũng tự nhiên thôi: anh ta là kẻ duy nhất trong tất cả cái đám người này cùng với vua và hoàng hậu và Đức ông Gaxton d Orléans ngủ mà không mất tiền.