oàn Cảnh bị bọn quỉ ám toán, may được Phí Trường Phòng chỉ điểm, đem cá nhà lên núi lẩn tránh, mới thoát đại nạn. Trở về nhà, thấy đàn gia súc, gồm bò, dê, gà, chó đều chết hết ráo. Tra xét xác chúng, thấy tất cả đều vì bệnh dịch, mới hiểu rằng Trường Phòng khuyên mọi người lên núi tránh nạn, là đã biết trước quỉ dịch hãm hại, thầm cảm ơn Trường Phòng đã cứu tính mạng cho cả nhà mình. Đang huy động người nhà thu dọn xác gia súc, bỗng được tin bản thân Trường Phòng đã bị ác quỉ hãm hại, nằm chết ở khe suối. Hoàn Cảnh kinh hãi, kiếm một con khoái mã, chạy tới nhà họ Phí. Vừa tới cửa, đã nghe trong nhà có tiếng khóc vang động. Hoàn Cảnh vội nhẩy xuống ngựa, buộc ngựa vào một gốc cây. Chợt nhìn lên, thấy hai bên cánh cửa nhà họ Phí, có vô số ác quỉ mặt mày hung dữ đang đứng đầy dẫy. Chúng chụm đầu, ghé tai nhau, dường như đang bàn bạc điều gì, và tất cả đều hớn hở mặt mày, Hoàn Cảnh vốn có tài trông thấy quỉ vật, nhưng không nghe được lời quỉ nói chuyện. Gần đây, thường qua lại với Phí Trường Phòng, cũng học được phép nghe tiếng quỉ, tuy rằng không nghe rõ rệt bằng Trường Phòng. Nhưng nghe lõm bõm, cũng hiểu được đại ý. Trước những điều tai nghe, mắt thấy, lòng thầm tức giận, kinh hãi.

Nguyên Phí Trường Phòng, sau khi thông tri cho Hoàn Cảnh, dặn bảo bạn đi lánh nạn, liền trở về nhà, đem chuyện này nói cho cả nhà đều biết. Có người chắt năm đời, tên gọi Cảnh Hầu, lúc đó đã ngoài sáu mươi tuổi, oán giận ông cố của mình quá nhiệt tâm, ưa xen vào chuyện người khác, nói rằng:

- Thiết nghĩ những người bị quỉ chọc ghẹo, đại khái đều có nguyên nhân. Còn như những người chính trực, quang minh, qui củ nhân hậu, khoan nói là quỉ hồ chẳng dám lại gần, ngay cả Thần, Phật, người tiên, cũng phải kính trọng vài ba phần. Những người như thế, quỉ hồn đã không dám xâm phạm, mà họ cũng chẳng bao giờ chịu giúp đờ, cứu vớt Hoàn Cảnh. Vì vậy, Hoàn Cảnh đáng cứu hay không, còn là điều nghi ngờ. Ông cố làm công việc vừa rồi, vốn bởi lòng trắc ẩn, nhưng bản thân ông làm quỉ sư, là lãnh tụ của muôn quỉ, nếu quỉ có làm điều gì bất pháp, thì chiếu theo chức vụ mà trừng trị, còn không, ông phải đối xử tử tế với chúng, mới phải đạo ân, vai nâng đỡ lẫn nhau, khiến cho toàn thể quỉ hồn nghe danh đã cảm phục, từ đó ông cố giải quyết việc gì cũng được dễ dàng. Nếu chỉ cậy pháp lực mà giúp đỡ bạn bè, khinh miệt đám quỉ thuộc hạ, thì khó mà cảm phục được lòng quỉ. Huống chi việc làm vừa rồi vị tất đã hoàn toàn chính đáng? Thưa ông cố, ông thử nghĩ lại xem, việc làm này có phần nào nguy hiểm hay không.

Trường Phòng nghe người chắt nói, bất giác cảm thấy ăn năn, hối hận. Nhưng ông ta vốn tính cương cường, hiếu thắng, việc đã lỡ làm sai, không cứu vãn được nữa, ông cũng chẳng chịu cho người ta bàn ra tán vào.

Ai ngờ đám quỉ nghe biết Trường Phòng phá hoại kế hoạch của chúng, quả nhiên nổi lòng công phẫn, lại mở một đại hội mới. Bọn quỉ khắc bạc, quỉ lanh lợi tuyên bố:

- Những hành vi đó của Trường Phòng, đối với quỉ giới chúng ta, là vô tình, vô nghĩa. Vả lại, Hoàn Cảnh biết được chuyện này, càng thêm thù hận. Hắn còn sống ngày nào, còn ra sức phá hoại công việc của chúng ta ngày đó. Còn như Phí Mỗ, bản thân là quỉ sư chính là lãnh tụ của chúng ta. Nếu chúng ta có kẻ bất tiếu, ông ấy cứ chiếu theo chức vụ mà trừng phạt, trái lại, nếu chúng ta có điều oan khuất, ông ấy phải giải oan cho chúng ta, giúp đỡ, báo thù cho chúng ta, mới không phụ lòng chúng ta cung kính, sùng bái; và như thế, ông ta mới đủ tư cách làm quan trưởng của chúng ta chứ. Chiếu theo việc làm ngày hôm nay, đúng là ông ta đã ra mặt đối địch với đám quỉ hồn chúng ta rồi. Hạng lãnh tụ như thế còn dùng vào việc gì nữa đây? Chi bằng nhân cơ hội này, chúng ta hãy vạch rõ những chỗ sai lầm, hạ bệ ông ấy đi cho rồi! Hắn đã cứu kẻ thù của chúng ta, thì cũng là kẻ thù của chúng ta luôn!

Đám quỉ nghe nói, lúc đầu tỏ lòng phẫn khích, sau rồi hò hét, tán thành kế hoạch, đòi hạ bệ Trường Phòng.

Bàn tới biện pháp thực hiện, lại nẩy sinh một vấn đề. Số là Trường Phòng chế phục quỉ hồn, tuy có sử dụng pháp lực của bản thân, cũng phải dựa vào bùa chú do Vương Nhất Chi truyền thụ. Mỗi ngày, ông ta đều phải đeo lá bùa bên mình, tới lúc đi ngủ lại giắt vào búi tóc, kể như không giờ khắc nào ly khai. Vừa rời xa lá bùa, liền thấy trước mắt như có tấm màn che, không nhìn thấy quỉ vật ở đâu, mà rồi pháp lực cũng tự nhiên mất hiệu năng. Bình thời đám quỉ tùng phục Trường Phòng, chẳng đứa nào dám nghĩ chuyện đụng tới ông ta. Nhân đó, Trường Phòng cũng lơ là, chẳng gia tăng phòng bị chút nào.

Bây giờ, đám quỉ muốn gây chuyện với Trưòng Phòng, bước thứ nhất trong kế hoạch là phải trộm lấy lá bùa cho bằng được. Nhưng lá bùa này rất lợi hại, quỉ hồn một khi lại gần, liền mất hồn lạc vía. Phảng phất như luồng khói xanh, không thể gom tụ lại được, hồn vía liền tiêu vong. Vì thế, quỉ hồn nào cũng sợ. Nay hỏi tới ai dám đi lấy trộm lá bùa, chúng quỉ đều đưa mắt nhìn nhau, không kẻ nào dám đảm nhiệm công việc nguy hiểm đó.

Đang lúc khó khăn, bỗng thấy một oan quỉ xăm xăm tiến vào. Oan quỉ này là một người mắc bệnh tâm thần, trở thành điên cuồng, mất vía, lạc hồn mà chết. Oán thù chưa trả, một điểm oan khí cứ kết tụ mãi, mới trở thành thứ oan quỉ này. Nó tiến vào hội trường, hướng về phía các ma cũ mà làm lễ tham bái. Chúng quỉ đang nhíu mày nhăn mặt, nghĩ kế chưa ra rảnh đâu mà để ý đến oan quỉ, trả lễ lại nó? Xưa nay, ma mới bái kiến ma cũ cũng là sự thường tình, xảy ra luôn luôn, có gì là lạ? Nào ngờ, quỉ lanh lợi vừa nhìn thấy con oan quỉ kia, liền mừng rỡ, vội chạy lại vái chào, cất tiếng hỏi han thân mật, lại đưa mắt ra hiệu cho bọn quỉ khắc bạc, quỉ thông minh, quỉ tư cách, quỉ lão thành… nhất tề tiến lại thi lễ. Oan quỉ kia không ngờ đám quỉ tiền bối lại kính trọng mình như thế, tỏ ra vô cùng cảm kích, mới hỏi chúng quỉ ở đây khai hội, là vì chuyện gì? Quỉ khắc bạc buông tiếng thở dài, đem sự tình đầu đuôi kể lại, còn chêm thêm một câu, đại ý nói: Trường Phòng có lá bùa này, chuyên dùng để trừng phạt những con ma mới tới, bùa đó rất lợi hại, đáng sợ vô cùng. Oan quỉ nghe nói, quả nhiên kinh sợ, xin thỉnh giáo đàn anh, hỏi coi có cách nào chế ngự được hay không. Quỉ lanh lợi mới thủng thỉnh đáp:

- Chúng ta đều là quỉ hồn, không phân biệt mới cũ, kể như đồng hội đồng thuyền. Hôm nay có một số đông anh em mới tới, vì sợ lá bùa lợi hại, nếm khổ đã nhiều, mới đặc biệt tới cầu xin chúng tôi một nhóm quỉ già, chỉ cho một biện pháp. Chúng tôi, vì muốn giúp đỡ những ma mới, mới nhóm họp đại hội này, bàn định kế sách. Bước thứ nhất là tìm cho ra một quỉ mất hồn, lạc phách, để đi lấy trộm lá bùa. Bước thứ hai là chúng ta sẽ kéo nhau tới phòng ngủ của Trường Phòng, dùng phân bò trộn với bùn đất, trét kín thất khiếu của hắn, khiến hắn bị ngộp thở mà chết. Bước thứ ba, chúng ta sẽ kéo toàn bộ lên điện Sum La, xin Diêm vương lão gia xét xử trị tội Trường Phòng lạm dụng hình phạt, khinh miệt quỉ mới, lại còn không giữ công tâm, vì tình riêng mà hỗ trợ người khác. Hiện giờ, chúng tôi đã tìm ra biện pháp đối phó, bàn định xong kế sách, chỉ còn một việc khó khăn là tìm chưa ra một quỉ mất hồn lạc phách. Vì thế, mọi người còn đang bàn bạc lăng xăng.

Oan quỉ là kẻ mắc bệnh cuồng mà chết, chính là một con ma mất hồn lạc vía, nên rất liều lĩnh, lại ưa nhiều chuyện. Nó nghe quỉ lanh lợi nói, liền tỏ ra mừng rờ, hăng hái nói:

- Quỉ tôi mới tới, chưa lập được chút công lao. Các vị lão tiền bối đã muốn tìm một quỉ mất hồn lạc phách, thì quỉ tôi chính là hạng quỉ đó. Chẳng hay các vị có thấy quỉ tôi có chỗ dùng được hay không?

Chúng quỉ thường có lòng khinh rẻ đám ma mới, nay thấy oan quỉ trọng nghĩa như thế, liền đổi lại thành lòng khâm phục, tán tụng một hồi.

Cuối cùng, quỉ lanh lợi phát hiệu lệnh, phái tân quỉ đi lấy trộm lá bùa, lại sai bốn quỉ lanh lợi, tám quỉ hung hăng, mỗi đứa đều cầm một món đồ đựng phân, đợi tân quỉ ra tay, lấy được lá bùa, lập tức thi hành bước thứ hai trong kế hoạch. Ngoài ra còn có hai quỉ tinh tế đi sau tiếp ứng. Âm phong thảm thảm, quỉ khí đăng đăng, đám quỉ ùn ùn kéo nhau đi, chạy tới nhà Phí Trường Phòng.

Chúng kéo tới nhà Trường Phòng vừa lúc sang canh tư, oan quỉ xông thẳng vào phòng ngủ. Đêm đó, Trường Phòng mệt mỏi, ngủ say như chết. Oan quỉ đã mất hồn, chẳng còn hồn nào để mất, đã lạc phách, chẳng còn phách nào để lạc. Nó trở nên liều lĩnh, tiến thắng về phía trước, đưa tay thăm dò búi tóc, quả nhiên tìm ra được mảnh giấy nhỏ, liền rút ra, đem về dâng công. Bên kia, chúng quỉ thấy Trường Phòng mất bùa, liền reo hò xông lên, động thủ tức thời, nhét những đồ dơ bẩn lên bảy lổ hổng. Trường Phòng không kịp đề kháng, hồn sớm về âm tào. Chúng quỉ cũng ùn ùn kéo nhau đi, lên điện Sum La để tố cáo Trường Phòng. Hoàn Cảnh nghe rõ sự tình, xuất mồ hôi lạnh khắp mình. Về tới nhà, kinh hãi quá chừng, không bao lâu cũng theo ông bạn Trường Phòng xuống địa phủ, để nghe xét xử.

Sách này không chuyên ghi chép những chuyện xảy ra dưới địa phủ, cũng không có trách nhiệm ghi lại bút lực của vụ án dưới âm, nên không biết phán quyết cuối cùng ra sao.

Hoàn Cảnh lên núi để tị nạn vào ngày 9 tháng 9. Từ đó về sau, người ta cho đó là ngày tốt, gọi là trùng dương giai tiết. Ngày nay, nhiều người cũng cứ nhắm ngày đó mà lên núi, nhưng bất tất phải nói là bắt chước Hoàn Cảnh đi tị nạn. Hoàn Cảnh năm đó vì đắc tội với quỉ vật, bị quỉ vật báo thù, mới phải lên núi tị nạn. Ngày nay, có ai gây thù chuốc oán với quỉ vật, mà phải học theo Hoàn Cảnh? Một chuyện cực kỳ vô lý, lưu truyền suốt hai ngàn năm, thật đáng chê cười. Người làm sách này không hề phản đối việc lên cao, cũng không nói rằng ngày 9 tháng 9 chẳng nên lên cao. Ta nên biết rằng lên cao là để mở rộng tầm mắt, sảng khoái tâm hồn, rất có ích cho cơ thể, nhưng nên tùy thời mà làm công việc đó, bất tất phải chọn đúng ngày trùng cửu. Nhưng ngày trùng dương cũng bất tất phải ẩn thân trong nhà, cố ý phản đối tập tục có từ xưa. Nói tóm lại là lên cao cũng tốt, không lên cao cũng tốt, ngày trùng cửu lên cao cũng tốt, ngày thường lên cao cũng được. Nhưng không nhất thiết phải tị nạn mới lên núi.

Nói tiếp chuyện Trường Phòng sau khi chết, có một người gọi là Hồ Tử Vũ tiếp nhận công việc. Tử Vũ chết rồi, lại truyền chức cho hai người, cho tới đời nhà Đường, có ông tiến sĩ Chung Húc ở Chung Nam Sơn nối chức. Chung Húc tuy là một văn nhân, nhưng có tướng người cao lớn, khôi ngô, có sức mạnh như cọp. Vì công danh lận đận, ông lui về ở ẩn. Vì là người chính trực, ông được truyền chức trị quỉ. Không ngờ ông có tính nóng nẩy, thường khi cơn giận nổi lên, ông giận lây tới đám quỉ vật. Ông có một pháp bảo, quỉ vật rất sợ. Báu vật này, nói ra thêm tức cười, chỉ là một cành liễu mà thôi. Ông hướng vào một cây liễu, đọc bùa chú ba lần, tùy tiện bẻ xuống một cành. Cây roi đó đánh lên mình quỉ, người ngoài không hề nhìn thấy quỉ vật ở chỗ nào, chỉ nghe tiếng quỉ kêu gào. khóc lóc, và khi đánh xong, trên mặt đất hiện ra vết máu. Vì thế, người ta truyền lại cho tới ngày nay, nói rằng cành liễu có tính chất đe dọa được ma quỉ. Ở nơi nông thôn, mỗi khi có người mắc bệnh cần điều trị, người ta ra ngoài bẻ một cành liễu, đem về giắt lên mình bệnh nhân, hoặc chỉ cần đặt ở trong phòng, cũng xua đuổi được tà ma. Có biết đâu rằng Chung tiến sĩ dùng roi đánh quỉ phải dựa vào bùa chú. Có lời chú ngữ, thì cành đào, cành mai cũng dùng được cả. Nay người ta bỏ lời chú ngữ, chuyên dùng cành liễu, quả là bỏ gốc lấy ngọn, còn gì ngu ngốc hơn?

Lại nói về Chung Húc, chuyên dùng bạo lực để trị quỉ, làm sao quỉ vật cam tâm? Có một con quỉ mạnh, can đảm mà có trí khôn, nhóm họp một đám quỉ, đề xuất việc phản kháng Chung Húc. Chúng quỉ vốn chịu khổ về hình phạt đã lâu, thường muốn thoát khỏi sự áp chế đó, nay có quỉ mạnh đề xướng, tự nhiên là toàn thể tán đồng. Chúng bầy ra một kế sách, chẳng lấy gì làm tốt đẹp. Nguyên Chung Húc có tật mắt, mỗi khi ra đường đều phải mang cặp mắt kiếng to tổ bố, mới phân biệt được đường đi. Bỏ mắt kiếng ra, chẳng khác gì anh mù, dò dẫm từng bước đi. Đám quỉ lợi dụng nhược điểm đó, đợi khi ông ta ra khỏi cửa, liền phái hai con quỉ cao lớn, ngang ngang với Chung Húc, đi theo. Chúng lẽo đẽo theo sau, rình cơ hội ông kia không phòng bị, liền với tay ra đằng trước, giật lấy cặp mắt kính, liệng đi. Chung Húc mất kính, vội quay đầu nhìn lại, hai con quỉ đã biến đằng nào, mất tung tích. Chung Húc giận dỗi, trở nên hung hăng, không tự kềm chế được nữa, bước tràn về phía trước. Không ngờ dưới chân có một đám tiểu quỉ phục sẵn, lăn những viên đá ra giữa đường, làm vướng chân Chung Húc, khiến ông ngã lăn ra đất, đưa vó lên trời. Sau cùng, những con quỉ lớn, có sức mạnh, xô ông xuống hầm phân. Chung tiến sĩ vùng vẫy một hồi, cũng không leo lên được, càng nổi nóng, la hét um sùm.

Chừng nửa đêm, mới có một người mót đi cầu, nghe hầm phân có tiếng người, mới kêu gọi nhiều người, tới cứu Chung Húc ra. ông tiến sĩ phải một phen nhục nhã, về đến nhà uất ức mà thành bệnh. Ngẫm nghĩ mới hay đó là kế của bọn quỉ báo thù. Nghĩ mình bản thân là quỉ sư, bị thuộc hạ lăng nhục, uy tín mất hết, vừa giận vừa thẹn, chẳng bao lâu qua đời.

Từ đó về sau, việc trị quỉ không có người đủ can đảm nhận lãnh. Tuy nhiên, uy danh Chung tiến sĩ vẫn còn truyền tụng lâu dài, ai cũng biết Chung Húc có tài trị quỉ, xưng tụng ông ta là Quỉ vương. Mỗi năm, tới trước ngày tết Đoan ngọ, nhà nhà đều kiếm hình Chung Húc, đem treo trước cửa, để đuổi tà.