rường Phòng nhất thời mê hoặc, nhận lầm rằng người tiên đi cùng đã chết chìm dưới biển, thầm mừng mình đã không theo ông ta xuống thuyền, nên giữ được tính mạng. Giả sứ mình liều lĩnh xuống thuyền, lúc này đã chôn thân vào bụng cá lớn, rùa to.

Vừa đi vừa nghĩ, lết đôi chân lếch thếch suốt nửa ngày trời, quay đầu nhìn lại, vẫn thấy mình đang ở chỗ bờ biển. Nhìn lại chỗ người tiên chết chìm, chỉ cách xa chừng một làn tên bắn. Đưa mắt nhìn quanh, chẳng thấy đâu là bờ bến, không biết bao giờ mới tới chỗ có hình bóng người. Chuyển nghĩ trong lòng, hoạt nhiên tỉnh ngộ: dường như người tiên kia không có vẻ gì là chẳng đủ bán lãnh rẽ nước, chế ngự sóng. Huống chi ông ấy đã luyện được tấm thân bất hoại, lẽ nào lại chết chìm giữa biển? Suy nghĩ kỹ, nhận thấy ông ta, suốt cuộc hành trình, chỉ đi trên mây, sao bỗng nhiên lại nẩy ý vượt biển? Giữa biển khơi vốn không có thuyền, sao ông ấy vẫn vẫy gọi, đã có một chiếc hiện ra, tiến lại tiếp đón? Bình thường thuyền bè, nhìn từ xa thấy bé, càng tiến lại càng lớn, sao chiếc thuyền này lại trái ngược với nguyên tắc đó? Những sự tình này quả thực kỳ quái. Thêm một điều nữa: chiếc thuyền rất nhỏ, có bác lái đò đứng trên đó, xem ra không đủ chỗ để đón khách, vậy mà người tiên leo lên, vẫn thấy không hẹp đi chút nào. Người đó đứng trên thuyền rồi, còn vẫy gọi ta, chẳng lẽ ông ta không sợ chết? Hoặc giả ông ta đi tìm cái chết, còn muốn lôi kéo ta chết chìm. Những nghi vấn đó, suy nghĩ lại thấy đủ chứng minh rằng mọi chuyện đều do người tiên ảo hóa ra. Thậm chí lúc ở trên không trung, ta còn nghe được rất rõ tiếng vợ con ta kêu khóc.

Nhất quyết là không có lý đó, mà chắc rằng tất cả đều là do người tiên hí lộng, bầy trò hư huyễn. Ta có phép rút đất, có thể tự vệ, nhưng lại không dám đem ra thi thố, sợ rằng người tiên chê là không có thành ý. Ban nãy, ông ta nhắc đi nhắc lại: "Không thành ý, bất tất cầu học đạo", cho thấy ta đã bị cự tuyệt, không còn cơ hội nhập đạo. Nay nghĩ lại, thấy rõ vị tiên trưởng cùng đi với ta phải là một trong ba vị tiên đã gặp hôm trước, mà bác lái đò kia cũng là một người trong số đó. Người tiên từng nói rằng tiên cảnh ở ngay trong lòng ta mà ra. Xét cho cùng, ta cũng hiểu rõ lẽ đó, chỉ không làm đúng thực sự mà thôi. Chỉ vì lòng tu đạo không bền, ta mới bị tiên sư bỏ rơi. Sự thật là ta đã định chết trên đỉnh núi Bạch Vân, tình cờ lại được tiên sư điểm tỉnh đường mê, dẫn ta đến chỗ này. Nay ta muốn tìm cái chết lần nữa, e rằng tiên sư có biết chăng nữa, cũng chẳng chịu ra tay cứu vớt nữa đâu. Nghĩ tới đó, bất giác đau lòng, khóc rống lên. Chợt nghe trên không trung có tiếng đàn bà nói:

- Phí Trường Phòng, lòng ham muốn của anh chưa đẩy lui, đạo tâm chưa vững bền, có miễn cưỡng xuất gia, e rằng rốt cuộc chẳng tốt đẹp gì đâu. Chi bằng sớm trở về nhà, tiếp tục hưởng phúc chốn nhân gian vài trăm năm. Hãy thận trọng giữ chức vụ, khiêm cung trong đối nhân xử thế, rồi cũng được thiện chung, được thành địa tiên. Hãy xem gương thầy anh là Vương Nhất Chi, vết xe đổ không xa. Chớ biếng nhác, đừng vội vã. Chỗ này nằm trong địa giới đảo Bồng Lai, thuộc tỉnh Sơn Đông. Cách đây chừng ba trăm dặm, có chốn chợ búa đông đúc, anh có thể dùng phép thuật để đi tới đó, rồi sáng sớm mai lại dùng phép thuật đi về Tây, nửa ngày sẽ về đến nhà. Ta chính là Hà tiên cô, bác lái đò mà anh đã gặp chính là Trương Quả đạo hữu, và người anh gặp trên đỉnh núi Bạch Vân chính là Lam Thái Hòa đạo hữu. Ba chúng ta nghe tiếng anh tu đạo có chỗ sở đắc, rất muốn thành toàn cho anh. Nhưng pháp duyên chưa tới cơ hội tốt đẹp do anh tự lầm lỡ, rất đáng tiếc. Từ nay về sau, nếu anh dốc chí làm lành, ra sức phấn đấu, không biếng nhác, ắt tiền trình rộng lớn, hà tất phải cầu làm thần tiên. Hãy gắng gỏi, gắng gỏi! Hai vị đạo hữu Lam và Trương đang đợi ta ở ngoài biển, để cùng tới bái yết Chung Li đạo hữu. Chuyện đó ta không tiện nói rõ. Ta đi đây!

Trường Phòng ngước nhìn lên. Từ trước tới sau, chỉ thấy một đám mây ngũ sắc, lơ lửng giữa không trung, chứ không thấy bóng người. Nhưng tiếng nói rõ rệt, lọt vào trong tai, từng tiếng rành rẽ, Trường Phòng biết đó là diệu dụng của tiên gia, vội phục xuống đất, đấu đầu tạ tội. Đợi tiên cô đi rồi, mới đứng dậy, ngồi trên bài biển, suy nghĩ một hồi. Tiên duyên đã lỡ, đều bởi tự mình chuốc lấy tội. Tiên nhân đà khuyên cố gắng, sao dám chẳng nghe lời, để mang lấy tội nghịch trời? Trong phút chốc, đạo tâm tiêu tan, ý niệm trần tục lại vẩn lên, hận không lập tức về tới nhà. Đã lâu lắm rồi xa cách vợ yêu, con ngoan, sao không quay về, hưởng phúc gia đình? Trường Phòng vội thi triển phép rút đất, chẳng bao lâu tới nơi thị tứ. Ở lại qua một đêm, sáng sớm mai xuất phát, một buổi trời về tới nhà. Vợ con thấy mặt anh ta, ngỡ là ma quỉ, không khỏi kinh hãi, lo lắng. Trường Phòng kể rõ nguyên nhân cho biết, sau đó dẫn vợ con tới chỗ còn quàng quan tài. Mở áo quan ra xem, quả nhiên bên trong chỉ là một nhánh cây khô. Trường Phòng tính lại từng ngày, từ hôm ra khỏi nhà, đến nay trở về, không quá bốn ngày. Nhưng theo lời vợ nói, thời gian đó là hơn trăm ngày. Vợ chồng, cha con gặp lại nhau, kể như đã qua một đời, vui mừng, buồn thương chen lẫn nhau. Từ đó, Trường Phòng luôn luôn ghi nhớ lời tiên cô, đối nhân xử thế, trị sự tiếp vật, đều thận trọng hơn trước.

Kể từ đời Vũ đế nhà Tây Hán, Vương Nhất Chi qua đời, truyền chức cho Trường Phòng, cho tới khi Trưởng Phòng cầu tiên không thành, không còn thiết gì tới chuyện tiến thủ nữa, chỉ chuyên tâm với chức vụ trị quỉ mà thôi. Đó là giai đoạn đầu.

Trường Phòng trải qua hai đời Tây Hán, Đông Hán, rồi tới hai triều nhà Tấn và thời Ngũ Đại, quá nhiên mạnh khóe, bình yên, tiêu dao ngày tháng, tuy không thành tiên, cũng được thong dong tự tại. Ai hay kết quả một đời người đều có số định trước. Tiên cô đã nói anh ta không có hy vọng tu tiên, khuyên nhủ anh nên về nhà hưởng phúc, và đừng đi theo vết xe đổ của thầy. Trường Phòng nghe lời tiên dạy, cố gắng làm người thiện, trải qua bao đời loạn, chưa từng mắc tại họa. Đến kết quả cuối cùng, chẳng những không thành tiên, còn mắc sai lầm của thầy. Đại khái là số mạng anh ta đã định như thế, rốt cuộc cũng chẳng được thiện chung. Cũng giống như lời người xưa thường nói. "Giỏi bơi lội cho lắm, rốt cuộc cũng đến chết chìm", hoặc là "Người trị quỉ lại chết về tay quí". Kể từ Vương Nhất Chi, Phí Trường Phòng, cho tới Chung tiến sĩ ở đời nhà Đường, ba đời quỉ sư, không người nào thoát chết về tay quỉ.

Đó là lẽ thường, chẳng đáng bàn bạc nhiều lời. Đây chỉ nói tới chung cuộc không lành của Trường Phòng thôi. Vào cuối đời nhà Tấn, Trường Phòng kết giao với một người bạn, họ Hoàn tên Cảnh. Người này là một danh sĩ đương thời, những ai đọc qua Tấn sử đều nghe danh. Ông Hoàn Cảnh này cũng là một kỳ nhân.

Tương truyền hồi còn nhỏ, ông ta có gặp một đạo nhân què, nói rằng kiếp trước Hoàn Cảnh ham ăn thịt chó, kiếp này ắt bị một đàn chó xúm vào cắn chết. Hoàn Cảnh thấy đạo nhân đó tướng mạo thanh kỳ, cốt cách phiêu dạt, tuy ăn mặc rách rưới, vẫn hiện lộ vẻ tinh hoa, anh tuấn, trong lòng ngờ rằng ông này chính là Lý Thiết Quài mà người đời truyền tụng, mới xuống nước năn nỉ, cầu xin đạo nhân thi thố pháp thuật, giúp mình tránh khỏi tai nạn. Bị Hoàn Cảnh quấn lấy mà xin xỏ, đạo nhân không biết làm sao, mới bầy cho một cách, nói rằng:

- Anh hãy tới một chỗ nọ, ở trên núi. Mỗi ngày, cứ vào giờ tí, đều có một con chó sói rất lớn, nhìn lên mặt trăng mà phun ngọc đan. Nay ta cho anh một lá bùa, hãy nuốt vào bụng, có thể tàng hình, không bị chó sói nhìn thấy. Anh hãy tính đúng giờ giấc mà tới chỗ nọ, ẩn thân đằng sau con sói. Đợi lúc nó phun viên đan, lập tức chộp lấy, nuốt vào bụng, thì từ đó về sau, chó không dám lại gần anh nữa. Còn có một điều tốt đẹp là cặp mắt anh có thể nhìn thấy các vật cõi âm. Bất kể là ma mới, ma cũ, ma lớn, ma nhỏ, không ma nào thoát khỏi cặp mắt anh. Như thế có thể phòng thân, lại có thể trị bệnh giúp người nữa. Quả là nhất cử lưỡng đắc.

Đạo nhân nói rồi, đưa cho Hoàn Cảnh một lá bùa, biến thành một trận gió mát, không thấy đâu nữa.

Hoàn cảnh nuốt lá bùa rồi, chiếu theo lời chỉ dẫn của đạo nhân, tìm tới nơi nọ. Quả thấy một con sói rất cao lớn và hung dữ, đang ở trên đỉnh núi, ngước mặt nhìn trăng mà vái. Mỗi lần vái xuống, đều phun ra một viên đan, theo gió lên cao, lại rơi xuống, và con sói đưa mõm ra hứng, nuốt vào bụng. Hoàn Cảnh không dám hấp tấp, cũng không thể chậm trễ, len lén tiến lại gần bên con sói, lòng phập phồng lo sợ, nghĩ thầm: "Lá bùa mà không linh thiêng, ắt ta bỏ mạng. Không chết vì chó cắn trong tương lai, mà táng thân vào bụng sói ngay lúc này". Nào ngờ anh ta rón rén tiến lại con sói vẫn không phát giác. Bấy giờ, Hoàn Cảnh mới phóng tâm, thu hết can đảm, chiếu theo lời đạo nhân mà thi hành, chộp được viên đan, bỏ ngay vào miệng, nuốt đi.

Con sói mất linh đan, liền phát cuồng, chồm chồm nhẩy tới nhẩy lui trên đỉnh núi, vừa gào vừa hú, khiến Hoàn Cảnh bay hồn, bở vía, chẳng dám động đậy. Nào ngờ con sói nhẩy nhót lung tung rốt cuộc vẫn không thể đến gần Hoàn Cảnh. Hoàn Cảnh biết viên đan đã có công hiệu, con sói kia hung dữ lạ thường, nhưng không thể hại được anh. Hoàn Cảnh mừng rỡ quá chừng, vội vã tìm đường trở về nhà.

Từ đó, Hoàn Cảnh vừa có thể nhìn được người và vật trên đường thế, vừa có thể thấy các quỉ vật cõi âm. Gặp những lúc trong nhà có người bị quỉ ám, đến nỗi thành bệnh, người ta liền mời anh tới nhìn coi, bầy việc cúng kiếng để tống tiễn quỉ đi. Có khi gặp phải quỉ dữ, quấy nhiễu dai dẳng, Hoàn Cảnh phải đi tìm anh bạn Phí Trường Phòng, phái quỉ tốt đi bắt, đem về trị tội. Vì thế, nhiều lần bị đám quỉ dữ oán hận. Có một số quỉ khắc bạc, quỉ điêu ngoa, quỉ lanh lợi, quỉ hạ lưu… rủ nhau mở một đại hội, thảo luận để tìm biện pháp khả dĩ nắm được sinh mạng của Hoàn Cảnh. Bàn bạc một hồi, có con quỉ khắc bạc nghĩ ra một kế, nói:

- Chúng ta chịu đầy đọa dưới âm tào, khốn khổ muôn vẻ. Có những người làm ác, hoặc kiếp trước thiếu nợ bọn quỉ chúng ta, chúng ta mới tới quậy phá một chập, kiếm ăn chút đỉnh. Không dè tên Hoàn Cảnh này may mắn được sống trên nhân thế, cùng bọn quỉ chúng ta ở cõi âm, phân chia hai ngả. Hắn chỉ dựa vào thế mạnh của viên cẩu đan, vô duyên vô cớ, không thù không oán, lại tìm cách chống đối chúng ta. Thậm chí hắn còn nhờ cậy Phí trưởng quan, để bắt chúng ta, đem về trị tội rất nặng. Bọn chúng ta mắc phải tay hắn, không biết bao nhiêu mà kể. Hạng người đó, nếu còn dung tha ở trên trần thế lâu ngày, bọn quỉ chúng ta khổ càng thêm khổ, vĩnh viễn không có ngày xuất đầu.

Nghe vậy, bọn nam quỉ nhiều đứa căm giận, trừng mắt, nắm chặt bàn tay, còn bọn nữ quỉ đứa nào đứa nấy đều thương tâm, rơi nước mắt, buồn thảm chịu không nổi. Chúng đều lên tiếng hỏi:

- Anh quỉ có cao kiến gì, mau nói ra cho mọi người cùng biết.

- Chúng tôi bị người này quậy phá đến khổ. Nếu quả thật có cách nắm được tính mạng hắn, mọi người tình nguyện nghe lời anh chỉ huy.

Quỉ khắc bạc nói lớn tiếng:

- Tên Hoàn Cảnh này là người rất thông minh. Hắn lại có cặp mắt sáng, lại nghĩ ra nhiều mưu kế, còn được Phí trưởng quan của chúng ta hỗ trợ nữa. Nếu chúng ta mở cờ, đánh trống, công khai tuyên chiến với hắn, thua là cái chắc. Kế tốt nhất hiện giờ không gì bằng bắn lén hại người. Theo ý tôi, lúc này đang tiết thu lạnh lẽo, là lúc bệnh dịch hoành hành, chúng ta có thể mời một số bạn bè trong ôn bộ, tiến về nhà Hoàn Cảnh, bao vây bốn mặt, rải những mầm ôn dịch, chẳng những giết được Hoàn Cảnh, còn có thể tiêu diệt cả nhà hắn. Anh em chúng ta, lớn cũng có, nhỏ cũng có, bị hại về tay hắn, vô số kể, nên lần này chúng ta báo thù, không thể coi là tàn khốc được. Sau này Phí quan trưởng biết được, Hoàn Cảnh cũng đã chết rồi. Nếu ông ta vì bạn bè báo thù, rõ ràng là đắc tội với toàn thể thuộc hạ. Vả lại, Hoàn Cảnh vô cớ gây chuyện hung ác, chết là đáng tội, Phí trưởng quan không thể bênh bạn, trừng phạt chúng ta. Nếu ông ta tự ý làm càn, toàn thể chúng ta sẽ kéo nhau lên điện Sum La, trình bày mọi chuyện rõ ràng, đại khái Diêm vương cũng không thể trái ý đám đông, bênh vực Phí trưởng quan. Các vị nghĩ coi, kế sách của tôi có thi hành được hay không?

Chúng quỉ đều hoan nghênh, hô to:

- Kế đó hay lắm! Kế đó hay lắm! Hèn chi lúc anh còn sống trên nhân gian, người ta đã kêu anh là quỉ khắc bạc. Chúng tôi nhất định chiếu theo kế sách của anh mà thi hành. Trước hết, hãy giết cả nhà Hoàn Cảnh chết sạch, không còn một đứa. Sau đó, đợi xem Phí trưởng quan đối phó với chúng ta thế nào, sẽ tính kế hoạch tiếp theo.

Chúng quỉ bàn xong độc kế, liền kéo mấy trăm con quỉ ôn dịch, nhắm hướng nhà Hoàn Cảnh tiến phát. Sợ Hoàn Cảnh nhìn ra, chúng vừa tiến qua cửa, liền vội vã phân tán ra, mỗi đứa ẩn thân một nơi. Nhân lúc ban ngày ban mặt, chúng không đám động thủ, phải đợi tới lúc tối mịt, vợ chồng và các con Hoàn Cảnh, cùng với đám gia nhân nam nữ đều ngủ say, chúng mới nhảy ra, nhất tề động thủ. Chúng hấp ta hấp tấp, vội vội vàng vàng, đem gieo rắc những mầm ôn dịch lên thức ăn, nước uống, cùng các vật dụng, quần áo trong nhà. Như vậy, cả nhà Hoàn Cảnh sẽ phải chết hết ráo. Làm xong mọi việc, chúng mới kéo nhau ra khỏi nhà Hoàn Cảnh.

Nhưng quỉ tính không bằng trời tính. Số Hoàn Cảnh chưa đáng chết tự nhiên sẽ có cao nhân tới cứu. Người đó chẳng phải ai khác, chính ông bạn tốt Phí Trường Phòng, hiện đang giữ chức quỉ sư.

Hôm đó, phí Trường Phòng đi dự tiệc đêm ở nhà một người bạn, trở về, đi qua nơi nọ, ngổn ngang những nấm mồ hoang, lập lòe ánh lửa ma trơi, chợt nghe những tiếng nói cười ầm ĩ. Thì ra đó là đám quỉ, trong đó có những quỉ ôn dịch, vừa rời khỏi nhà Hoàn Cảnh, khoe khoang với nhau về những việc vừa làm, ra chiều đắc ý. Từng câu lọt vào tai, Trường Phòng hiểu ra sự việc nghiêm trọng, vô cùng kinh hãi. Anh ta không vội về nhà, mà hấp tấp tiến lại nhà Hoàn Cảnh, gõ cửa vào nhà, xin gặp mặt Hoàn cảnh. Hoàn Cảnh nghe Trường Phòng canh khuya tới thăm, ngạc nhiên quá chừng, vội hỏi nguyên do. Trường Phòng suy nghĩ: "Ta chỉ cần cứu được tính mạng cả nhà anh ấy, chẳng cần phải nói rõ chân tình, kẻo anh ấy oán hận chúng quỉ, kết mãi oan thù, chẳng hay ho gì". Vì thế, tìm lời bóng gió nói vài câu. Lúc ra đi, mới dặn dò:

- Nhà anh đang mắc đại họa. Sáng sớm mai, anh hãy dẫn dắt toàn thể gia đình, nam nữ, lớn nhỏ, cùng lên núi cao, rong chơi một ngày. Mỗi người cần đeo theo một túi đẫy trên vai, trong đó chất đầy những cành thù du. Nếu không có túi đẫy, có thể nhét trong túi áo cũng được. Thứ cây thù du này có thể giải độc ôn dịch, chống yêu, tránh quỉ. Có một câu này cần ghi nhớ, đừng quên: Vừa thức dậy, lập tức ra khỏi cửa, không được ăn chút thức ăn nào, uống một ngụm nước nào. Nếu trái lời tôi, dẫu có trốn lên núi, cũng không giữ nổi tính mạng đâu. Sau khi cả nhà anh đi khỏi, tôi sẽ phái quỉ tốt tới đây, giải trừ những điều bất tường cho gia đình anh. Mọi người phải đợi tới lúc mặt trời ngả về Tây, đêm tối trăng lên, mới được trở về. Về sớm một khắc cũng không được.

Trường Phòng nói rồi, từ biệt ra đi. Hoàn Cảnh suy nghĩ rất lâu, nằm mộng cũng không nghĩ ra nổi đám quỉ lại dám kéo tới nhà mình mà quấy rối. Nhưng biết Trường Phòng đạo hạnh cao thâm, lời anh ta nói ắt có nguyên do, mới đánh thức cả nhà đậy, nói sơ qua vài lời cho họ hiểu. Mọi người kinh hãi, không dám ngủ tiếp, ngồi đợi sáng. Sau đó, họ kéo nhau ra khỏi nhà, khóa trái cửa lại. Đi dọc đường, mỗi người lượm lặt một bó thù du, giắt bên mình, rồi vội vã kéo nhau lên núi. Họ ở đó rong chơi một ngày, tới tối mịt mới trở lại nhà. Vừa qua khỏi cửa, họ thấy ngay: tất cả những động vật nuôi trong nhà, như lợn, dê, gà, vịt đều chết sạch. Bấy giờ Hoàn Cảnh mới biết Trường Phòng có thuật dự tri. Cả nhà cảm kích vô cùng. Vừa tính phái người đi mời Trường Phòng tới chơi, hỏi thăm anh ta về cách giải trừ bất tường, đã thấy người nhà Trường Phòng chạy tới, báo tin Trường Phòng đã bị ác quỉ hại chết rồi.