hương là chị tôi. Tôi đã nuốt máu chị cùng với sữa của mẹ tôi. Điều đầu tiên tôi nghe thấy sau thời gian không nghe thấy gì hết là tiếng chị đang bò lên gác. Chị là người bạn bí mật của tôi trước khi Paul D đến, ông ta đã đuổi chị đi. Từ lúc tôi còn nhỏ chị là bạn tôi và chị giúp tôi đợi ba. Tôi và chị đợi ông. Tôi yêu mẹ tôi nhưng tôi biết mẹ đã giết một trong hai người con gái của bà và vì thế tôi sợ bà, dù bà rất dịu dàng với tôi. Suýt nữa bà đã giết hai anh tôi và hai anh tôi biết thế.

Họ kể cho tôi nghe những câu chuyện "chết đi - phù thủy!" để chỉ cho tôi cách giết phù thủy nếu có bao giờ tôi cần làm thế. Có thể vì họ đã gần bị chết nên họ muốn chiến đấu trong Cuộc Chiến. Đấy là điều họ bảo tôi là họ sẽ làm. Tôi đoán họ thà ở chung với đàn ông giết người còn hơn là đàn bà giết người và chắc chắn có một điều gì trong con người bà khiến bà cảm thấy bà có quyền biết con của mình. Lúc nào tôi cũng sợ điều xảy ra trước kia, điều đã khiến mẹ tôi cảm thấy bà có quyền giết chị tôi, có thể xảy ra lần nữa. Tôi không biết điều ấy là cái gì, tôi không biết điều ấy là ai, nhưng có thể có một điều khác đủ ghê gớm để bà lại làm như thế một lần nữa. Tôi cần biết điều ấy có thể là cái gì, nhưng tôi không muốn biết. Là gì đi nữa nó cũng đến từ bên ngoài căn nhà này, bên ngoài khoảnh sân này, và nó có thể vào ngay trong sân nếu nó muốn.

Vì vậy tôi không bao giờ rời khỏi nhà và tôi canh chừng ngoài sân để nó không thể xảy ra nữa và mẹ tôi không phải giết luôn cả tôi. Tôi chưa rời 124 một mình từ lúc tôi đến nhà Lady Jones. Không bao giờ. Những lần khác - hai lần cả thảy - tôi đi chung với mẹ. Một lần để nhìn Baby Suggs được đặt xuống cạnh Thương, chị là chị tôi. Lần kia Paul D cũng đi cùng và khi chúng tôi trở về tôi nghĩ căn nhà vẫn còn trống từ lúc ông đuổi chị tôi đi. Nhưng không. Khi tôi về 124, chị đã ở đấy. Thương đợi tôi. Mệt mỏi trở về sau chuyến đi dài. Sẵn sàng để được chăm sóc, sẵn sàng để được tôi bảo vệ. Lần này tôi phải giữ mẹ tôi xa chị. Chuyện ấy khó, nhưng tôi phải làm. Tất cả tùy thuộc vào tôi. Tôi đã thấy mẹ trong một chỗ tối, với những tiếng cào. Mùi từ áo bà tỏa ra. Tôi đã ở với bà nơi có một thứ gì nhỏ bé theo dõi chúng tôi từ trong góc. Và chạm vào chúng tôi. Đôi khi chúng chạm vào chúng tôi. Tôi không nhớ chuyện ấy trong một thời gian dài cho đến khi Lord Nelson khiến tôi nhớ lại. Tôi hỏi bà có đúng thế không, nhưng tôi không thể nghe bà nói và trở lại nhà Lady Jones không ích gì nếu tôi không thể nghe điều mọi người nói. Im lặng quá. Khiến tôi phải đọc nét mặt và học cách đoán người ta đang nghĩ gì để tôi không cần phải nghe điều họ nói. Đấy là lý do tại sao Thương và tôi chơi được với nhau. Không nói gì. Trên hàng hiên. Bên dòng nước. Trong căn nhà bí mật. Bây giờ tất cả tùy thuộc vào tôi, nhưng chị có thể nương dựa vào tôi. Tôi nghĩ ngày hôm ấy ở Chỗ Quang chị đã gắng giết bà. Giết bà để trả đũa. Nhưng rồi chị hôn cổ bà và tôi phải cảnh cáo chị về điều ấy. Đừng yêu bà quá. Đừng. Có thể trong người bà vẫn còn điều khiến bà thấy bà có quyền giết con mình Tôi phải nói cho chị nghe. Tôi phải bảo vệ chị.

Đêm đêm mẹ cắt đầu tôi. Buglar và Howard bảo tôi mẹ sẽ làm thế và mẹ làm thật. Đôi mắt đẹp của bà nhìn tôi như tôi là kẻ lạ. Không ác độc hay gì khác nhưng như thể tôi là một người mà mẹ đã tìm ra và thấy thương hại. Như thể mẹ không muốn làm nhưng mẹ phải làm và chuyện ấy sẽ không đau. Rằng nó chỉ là một điều người lớn làm - như nhổ dằm ra khỏi tay, chặm khăn vào mắt nếu tro lọt vào. Mẹ nhìn sang Buglar và Howard - xem hai người có sao không. Rồi mẹ qua bên phía tôi. Tôi biết mẹ sẽ làm thành thạo, cẩn thận. Rằng khi cắt mẹ sẽ làm đúng cách, tôi sẽ không đau. Sau khi mẹ làm xong tôi nằm đó một phút chỉ với cái đầu của tôi. Rồi mẹ mang nó xuống dưới nhà để thắt bím tóc cho tôi. Tôi gắng không khóc nhưng chải đầu đau quá. Khi mẹ chải xong và bắt đầu thắt bím, tôi buồn ngủ. Tôi muốn ngủ nhưng tôi biết nếu ngủ tôi sẽ không tỉnh dậy. Vì thế tôi phải thức trong lúc mẹ làm rồi sau đó tôi có thể ngủ. Cái đáng sợ là chờ mẹ đến làm. Không phải lúc mẹ làm, nhưng lúc tôi đợi mẹ làm. Ban đêm, chỗ duy nhất mẹ không thể đến bên tôi được là phòng của bà nội Baby. Phòng tụi tôi ngủ trên các trước kia là phòng người làm công ngủ khi dân da trắng ở đây. Họ cũng có bếp bên ngoài nhà. Nhưng bà nội Baby đổi nó thành kho chứa củi và dụng cụ khi bà dọn vào. Và bà lấy gỗ đóng chặn cửa sau dẫn ra nhà kho vì bà nói không muốn đi lối đi ấy nữa. Bà xây tường bao xung quanh nó để làm kho, để nếu muốn đến 124 người ta phải đi ngang qua bà. Bà nói bà không màng thiên hạ nói gì về chuyện bà sửa ngôi nhà hai tầng giống như một căn nhà gỗ nơi người ta nấu ăn trong nhà. Bà nói họ bảo bà rằng khách mặc áo đẹp không muốn ngồi chung phòng với lò nấu và vỏ gọt và mỡ và khói. Bà nói bà chẳng màng. Ban đêm tôi an toàn trong căn phòng của bà. Tôi chỉ nghe thấy tiếng thở của mình nhưng đôi khi vào ban ngày tôi không thể biết là tôi đang thở hay người nào bên cạnh tôi đang thở. Tôi thường nhìn bụng con Here Boy nhô ra xẹp vào, nhô ra xẹp vào, để xem bụng nó có giống bụng tôi không, nín thở để không cùng nhịp thở của nó, thở ra để cùng nhịp thở với nó. Chỉ xem là tiếng thở của ai - thứ âm thanh như tiếng người ta thổi nhè nhẹ vào cái chai nhưng đều đặn, đều đặn. Phải chăng tôi đang tạo ra âm thanh ấy? Phải chăng là Howard? Ai đang tạo ra âm thanh ấy? Lúc đó ai cũng im lặng và tôi không nghe thấy bất cứ điều gì họ nói. Tôi cũng chẳng cần vì sự im lặng cho phép tôi mơ về ba nhiều hơn.

Tôi vẫn biết ông sẽ đến. Ông đến chậm vì một lý do nào đấy, ông bị rắc rối với con ngựa. Dòng sông lụt, tàu chìm và ông phải làm tàu mới. Đôi khi lý do là bọn hành hình hay cơn gió bão. Ông sẽ đến và đấy là một chuyện bí mật. Bề ngoài tôi yêu thương mẹ để mẹ không giết tôi, yêu bà ngay cả khi bà thắt bím tóc tôi buổi tối. Tôi không hề cho bà biết ba tôi đang đến tìm tôi. Bà nội Baby cũng nghĩ ông sẽ đến. Bà nghĩ thế một thời gian, rồi bà thôi nghĩ. Tôi thì vẫn nghĩ thế. Ngay cả khi Buglar và Howard trốn đi. Rồi Paul D đến đây. Tôi nghe tiếng ông dưới nhà. Và mẹ cười vì thế tôi tưởng ông là ba tôi. Không ai đến căn nhà này nữa. Nhưng khi tôi xuống, người ấy là Paul D, và ông không đến vì tôi, ông muốn mẹ tôi. Lúc đầu. Rồi ông muốn chị tôi nữa, nhưng chị đuổi ông đi và tôi rất mừng là ông đi rồi. Bây giờ chỉ còn chúng tôi và tôi có thể bảo vệ chị cho đến khi ba tôi đến giúp tôi canh chừng mẹ và bất cứ cái gì vào trong sân nhà.

Ba tôi rất thích trứng rán chưa chín hẳn. Ba chấm bánh mì vào trứng. Bà nội hay kể cho tôi nghe chuyện của ba. Bà nói lúc nào bà làm cho ba một đĩa trứng nhiều lòng đào, lúc ấy ba sẽ vui vẻ như thể đang mùa Giáng sinh vậy. Bà nói bà vẫn hơi sợ ba tôi. Bà nói ba tốt quá. Bà nói, từ lúc đầu ba đã tốt quá, không thích hợp với cõi trần. Điều ấy làm bà sợ. Bà nghĩ, ba tôi sẽ không bao giờ vượt qua được chuyên khó khăn. Dân da trắng hẳn cũng nghĩ như thế, nên bà và ba tôi không bao giờ bị chia cách. Vì thế bà có cơ hội hiểu ba, chăm sóc ba, và cách ba yêu mọi thứ làm bà sợ. Thú vật và dụng cụ và mùa màng và bảng chữ cái. Ba tôi biết đếm trên giấy, ông chủ của ba đã dạy cho ba. Ông chủ tình nguyện dạy mấy người, khác nhưng chỉ mình ba muốn học. Bà nội bảo mấy người khác nói không. Một người có tên là một con số nói rằng học đếm sẽ khiến đầu óc chú ấy thay đổi - khiến chú quên đi những điều không nên quên và nhớ những điều không nên nhớ và chú không muốn rối trí. Nhưng ba tôi nói: nếu mình không đếm được người ta có thể lừa mình. Nếu mình không biết đọc người ta có thể đánh mình. Họ nghĩ điều ấy buồn cười. Bà nội nói bà không biết, nhưng chính vì ba tôi biết đếm trên giấy và đếm con số nên ba chuộc được bà ra khỏi nơi ấy. Và bà nói bà vẫn ước ao biết đọc Kinh Thánh như những mục sư thực thụ. Vì thế học là tốt cho tôi, và tôi đã học cho đến khi tất cả trở nên yên lặng và tôi chỉ còn nghe thấy âm thanh hơi thở của mình và của một người khác, người đã đẩy bình sữa trên bàn đổ xuống. Không có ai ở gần đấy. Mẹ đánh Buglar nhưng anh ấy đâu có đụng đến bình sữa, rồi người kia xáo trộn quần áo đã là xong và vọc hai bàn tay mình vào mặt bánh ngọt. Hình như tôi là người duy nhất biết ngay người ấy là ai. Cũng như khi chị trở về tôi cũng biết chị là ai. Không phải biết lập tức nhưng ngay khi chị đánh vần tên chị - không phải đánh vần cái tên được đặt cho chị, mà là cái tên mẹ đã trả công người thợ cắt đá làm - tôi biết. Và khi chị hỏi về hoa tai của mẹ - điều tôi không biết - điều đó chỉ làm mọi chuyện rõ ràng hơn: chị tôi đã đến để giúp tôi chờ ba tôi.

Ba tôi là người thánh thiện. Ông có thể nhìn người ta và biết người ta đau chỗ nào và ông cũng chữa được cho người ta, ông làm một thứ treo lưng chừng cho bà nội Baby để khi thức dậy buổi sáng bà có thể tự kéo mình dậy khỏi sàn nhà. Và ông làm một cái bục để khi đứng lên bục người bà không còn xiêu vẹo. Bà nội nói bà vẫn sợ người da trắng sẽ đánh đập bà trước mặt con bà. Bà cư xử và làm đúng mực mọi điều trước mặt con vì bà không muốn con nhìn thấy bà bị đánh đập. Bà nói rằng trẻ con sẽ nổi khùng nếu chúng thấy chuyện đó. Ở Tổ ấm không ai đánh đập bà hay nói sẽ đánh đập bà. Vì thế ba tôi không bao giờ thấy chuyện đó và không hề nổi khùng, và ngay bây giờ tôi dám cá ông đang gắng đến đây. Nếu Paul D làm được thì ba tôi cũng làm được. Người đàn ông thánh thiện. Lẽ ra chúng tôi phải ở bên nhau, tôi, ông và Thương. Mẹ có thể ở lại hay đi với Paul D nếu mẹ muốn.Trừ phi ba muốn mẹ nhưng tôi không nghĩ ông sẽ muốn, vì mẹ đã để Paul D vào giường của mẹ. Bà Baby nói người ta xem thường bà vì bà có tám người con với những người đàn ông khác nhau. Dân da đen và da trắng đều xem thường bà là vì thế. Nô lệ lẽ ra không có vui thú của riêng mình, thân thể họ đáng lẽ không được vui thú, mà họ phải ra sức sinh nhiều con để chiều lòng chủ của họ. Tuy vậy, tận trong đáy lòng họ lẽ ra không được vui thú.

Bà nói tôi đừng nghe những điều đó. Rằng tôi phải lắng nghe thân thể tôi và yêu nó.

Căn nhà bí mật. Khi bà chết tôi đến đấy. Mẹ không chịu cho tôi ra ngoài sân và ăn với những người khác. Chúng tôi ở lại trong nhà. Chuyện ấy khiến tôi buồn. Tôi biết bà Baby thích họp mặt và những người đến họp mặt, vì nếu bà không thấy ai, không đi đâu thì bà sẽ buồn chán - chỉ toàn rầu rĩ và nghĩ về màu sắc và bà đã lầm lẫn như thế nào. Bà nghĩ về những lầm lẫn của trái tim và thân thể. Dù sao đi nữa dân da trắng cũng đã đến. Ở trong sân nhà bà. Bà đã làm đúng mọi chuyện mà họ vẫn vào trong sân nhà bà. Và bà không biết phải nghĩ sao. Bà chỉ còn lại trái tim và bọn họ đã đập vỡ nó, vì thế ngay cả Cuộc Chiến cũng không làm bà xao động được.

Bà kể cho tôi nghe mọi chuyện về ba tôi. Ba làm việc chăm chỉ ra sao để chuộc tự do cho bà. Sau khi chiếc bánh ngọt bị phá hỏng và quần áo đã là bị xáo trộn, và sau khi tôi nghe tiếng chị tôi bò lên gác để về giường của chị bà kể cho tôi nghe chuyện của tôi nữa. Rằng tôi có phước. Tôi sinh ra với nhiều ơn phước và luôn luôn được cứu. Và tôi không nên sợ hồn ma. Hồn ma sẽ không hại tôi vì tôi đã nếm máu chị khi mẹ cho tôi bú. Bà nói hồn ma trả thù mẹ và bà nữa vì bà đã không làm gì để ngăn cản chuyện ấy. Nhưng hồn ma sẽ không bao giờ hại tôi. Tôi chỉ phải coi chừng vì đấy là một hồn ma tham lam và cần rất nhiều tình thương. Nghĩ cho cùng đó cũng là một điều tự nhiên. Và tôi thương. Thương chị. Tôi thương. Chị chơi với tôi và luôn luôn đến với tôi khi tôi cần chị. Chị là của tôi Thương. Chị là của tôi.