gạc nhiên thấy cảnh tượng ngoài phố, Castleman vội vã bước hai bậc lên bục của nữ giám đốc Edwina d' Orsey. Lúc này là khoảng chín giờ kém năm. Bác ta nói:

- Đám đông đang tụ họp ngoài cửa.

- Edwina ngẩng đầu. Bà nhận thấy rất nhiều nhân viên của chi nhánh đã chen chúc nhau ở chỗ cửa kính nhìn ra ngoài xem. Và bà nghe thấy tiếng ồn ào từ ngoài phố vọng vào. Edwina vội vã đứng dậy, chạy đến chỗ cửa kính nhìn ra.

Đúng là một đám người rất đông tụ tập trước cửa chi nhánh chính của Ngân hàng Thương mại số Một Hoa Kỳ. Bà ngơ ngác hỏi:

- Có chuyện gì vậy?

- Đã có một nhân viên chạy ra xem chuyện gì.

Đông quá, đầy ra đến tận giữa quảng trường Rosselli. Vậy mà vẫn còn nhiều người nữa tiếp tục kéo đến.

Nhưng họ muốn gì?

- Một nhân viên bảo vệ đã hỏi họ, họ bảo đến để mở tài khoản.

- Vậy à? Tất cả những người kia sao. Tôi ước lượng phải đến ba trăm người. Có bao giờ trong một ngày số người đến mở tài khoản lại đông đến thế. Làm sao đáp ứng nổi?

Trưởng phòng nhân sự Tottenhoe cũng đã chạy ra đứng xem. Ông ta nhăn nhó:

- Tôi đã gọi điện báo ban bảo vệ. Họ sẽ cử một số nhân viên bảo vệ đến đây. Ông Nolan Wainwright bảo cũng sẽ đến. Ông ấy báo tin cho cả cảnh sát rồi.

- Khoan đã? - Edwina nói. - Để từ từ xem sao. Tôi thấy họ bình thản lắm, không có vẻ gì đáng ngại.

Đám người thuộc đủ loại, hại phần ba là phụ nữ, đa số là da đen. Rất nhiều bà bế con theo. Đàn ông thì mặc quần áo lao động, có vẻ mới làm ca đêm về họ lập tức đến đây. Cũng có một số người ăn mặc diện. Họ trò chuyện với nhau sôi nổi, nhưng không có vẻ gì là giận dữ. Vài người nhìn thấy nhân viên chi nhánh nhà băng đứng bên trong cửa kính đang nhìn họ, bèn mỉm cười và giơ tay chào.

- Ôi còn cái gì nữa kìa? - Castleman nghểnh đầu nhìn, tay trỏ ra xa.

Một chiếc xe của đài truyền hình mang theo máy quay và người. Họ đã dừng lại, chuẩn bị quay cảnh tượng này.

Tottenhoe nhăn nhó, lầu bầu:

- Bình thản hay không chưa biết, nhưng họ kéo đến đông thế kia tất là có mục đích, không thể không.

Đột nhiên Edwina chợt hiểu:

- Forum East! Họ từ khu phố Forum East đến! Tôi cam đoan là như thế.

Đám nhân viên đã vây đầy quanh nữ giám đốc Edwina. Tottenhoe đưa ra ý kiến:

- Ta chưa nên mở cửa vội. Đợi nhân viên bảo vệ ở nhà băng đến hỗ trợ đã.

Mọi người đều quay nhìn đồng hồ trên tường.

Chín giờ kém một phút.

- Không, - Edwina nói to để mọi người đều nghe thấy. - Ta vẫn mở cửa đúng giờ quy định. Nào, các vị, ai về chỗ người nấy, mau!

Bản thân bà cũng quay về, ngồi vào bàn giấy nữ giám đốc kê trên bục cao. Từ chỗ này Edwina nhìn thấy cánh cửa to chính giữa mở ra. Những người tụ tập bến ngoài bước vào.

Thoạt đầu họ dừng lại, tò mò nhìn quanh vẻ có phần lúng túng. Những người đằng sau đẩy họ lên. Thế là chỉ lát sau, cả gian phòng lớn của chi nhánh nhà băng đã đông chật người. Tiếng nói ồn ào và họ chen chúc nhau. Edwina thấy một người đàn ông da đen cao lớn đang cầm một số giấy bạc hoa lên trên đầu mọi người, nói lớn:

- Tôi muốn gửi tiền vào nhà băng.

Một nhân viên bảo vệ chỉ:

- Nếu ông muốn mở tài khoản thì đến quầy kia.

Quầy anh ta chỉ có một ô cửa sổ nhỏ và đằng sau quầy là một cô gái trẻ. Cô nhân viên giao dịch này có vẻ bối rối, lo ngại. Người đàn ông da đen to lớn bước đến, mỉm cười với cô gái nhân viên rồi ngồi xuống ghế trước mặt quầy.

Lập tức đám đông quay cả sang quầy này, nhưng họ không vội vã, vẫn từ tốn. Rõ ràng tất cả bọn họ đều muốn mở tài khoản. Edwina nhìn thấy một người ngả lưng ra lưng ghế, tay giơ một số giấy bạc. Giọng nam trung của anh ta vang lên át mọi tiếng nói khác.

- Tôi không vội và tôi muốn hỏi thêm vài chi tiết. Một nhân viên nhà băng bèn đứng vào bên một trong hai bàn giấy gần đó. Đám đông liền tách làm ba đám. Bình thường ba nhân viên đủ để mở song song ba tài khoản, nhưng lúc này Edwina nhận thấy số khách hôm nay vượt quá khả năng của các nhân viên giao dịch. Bà nói vào máy để bảo Tottenhoe:

- Ông huy động toàn bộ nhân viên ra đứng các quầy giao dịch, để nhận mở tài khoản cho khách.

Tiếng Tottenhoe trả lời trong máy:

- Hôm nay thì chúng ta không thể giải quyết hết các yêu cầu của ngần ấy khách được. Với lại đông người thế này rất khó bảo đảm trật tự để làm việc. Chắc hẳn họ đến đây là nhằm mục đích đó.

- Nhưng nhiệm vụ chúng ta là phải đáp ứng. Ta hãy cố gắng đến mức tối đa có thể.

Edwina thừa biết là việc mở một tài khoản đâu phải thứ việc làm nhanh được. Mỗi tài khoản ít ra đòi hỏi mười phút. Trước hết khách hàng phải điền vào một tờ mẫu in sẵn: họ tên, địa chỉ, nghề nghiệp, hoàn cảnh gia đình, số thẻ bảo hiểm xã hội rồi ký vào làm chữ ký mẫu. Sau đó khách phải xuất trình thẻ căn cước để nhân viên kiểm tra đối chiếu. Sau đấy nhân viên đem hồ sơ đến một người chuyên phụ trách thẩm tra, đối chiếu lại lần nữa rồi ký vào, chấp nhận việc mở tài khoản. Cuối cùng nhân viên giao dịch nhận tiền và cấp cho khách một cuốn sổ tiết kiệm và một cuốn séc tạm thời.

Mỗi nhân viên chỉ có thể đáp ứng việc mở tài khoản cho tối đa là năm khách hàng trong mỗi tiếng đồng hồ. Phác qua con tính sẽ thấy trong ngày hôm nay, ba nhân viên chỉ có thể mở tài khoản cho không quá chín mươi khách. Cho dù có tăng cường nhân lực gấp ba lần cũng không thể thoả mãn số khách đang đợi kia, phải đến non ba trăm người.

Chưa kể sau khi chi nhánh nhà băng mở cửa cho đến giờ, đã lại có thêm khá đông người đứng đợi bên ngoài. Sau những phút ban đầu ngỡ ngàng, bây giờ các khách hàng trò chuyện bàn bạc vang động cả gian phòng lớn.

Số khách đông đúc này lại cản trở những khách hàng bình thường. Edwina nhìn ra thấy thột số khách quen đứng lại ngoài phố nhìn vào, vẻ mặt rất ngạc nhiên. Một lúc sau họ bỏ về, sau khi nhún vai, không hiểu gì hết. Hai phó giám đốc chi nhánh đã ra mở một đường để những khách bình thường có thể vào giao dịch, nhưng không nổi. Tuy nhiên, không khí không hề có vẻ gì khác thường, giận dữ hoặc la hét. Tất cả đều lịch sự, tươi tỉnh và nhẫn nại. Edwina quan sát và có cảm giác những người này đều đã dặn dò nhau trước để giữ được thái độ ôn hoà như vậy.

Bà quyết định rời khỏi bàn giấy bước ra, vẫy hai nhân viên bảo vệ nói:

- Trong này đã quá đông. Hai anh đứng ra cửa xin lỗi những khách hàng nào mới đến, xin họ chịu khó chờ cho trong này vãn bớt người vậy. Nếu thấy những khách hàng quen thì hai anh cố dẫn họ vào làm việc.

Một nhân viên bảo vệ nói:

- Thưa giám đốc; khó lắm. Nếu chúng tôi dẫn họ vào thế nào những người trong kia cũng la ó phản đối; bởi họ đến trước, đúng ra phải được giải quyết trước.

- Tôi không tin là sẽ có ai la ó hay làm gì mất trật tự đâu, - Edwina nói.

Rồi quay sang đám khách đông đúc, bà nói to:

- Tôi là giám đốc chi nhánh này. Xin vị nào cho biết các vị hôm nay đến đây làm gì?

- Để mở tài khoản. - Một phụ nữ đáp. Chị ta dắt theo một đứa trẻ. Chị ta cười láu lỉnh nói thêm: - Chắc chúng tôi làm thế không có gì sai chứ, thưa bà giám đốc?

Một người khác chêm vào:

- Chúng tôi đọc trên báo thấy bảo, không cứ phải giầu mới mở được tài khoản.

- Đúng thế. - Edwina nói. - Chúng tôi rất sung sướng được tiếp quý vị. Chỉ có điều tôi chưa biết tại sao hôm nay đột nhiên các vị lại đến đông thế này?

Một ông già tóc bạc nói:

- Tất cả chúng tôi đều là dân trong khu phố Forum East.

Một tiếng nói trẻ măng cất lên:

- Chứ còn khu phố nào khác nữa?

Edwina hỏi:

- Nhưng tôi vẫn chưa hiểu...

- Có lẽ bà để tôi nói rõ cho, - một người đàn ông đứng tuổi, ăn mặc lịch sự nói.

- Vâng xin mời ông, - Edwina nói.

Đúng lúc này bà thấy Nolan Wainright dẫn một tốp nhân viên bảo vệ vào. Bà đưa mắt dò hỏi ông trưởng ban bảo vệ của nhà băng. Nolan nói khẽ:

- Bà cứ tiếp tục làm việc bình thường.

Người đàn ông lúc nãy đã tiến đến gần Edwina, nói:

- Thưa bà, tôi không ngờ lại có cả phụ nữ làm giám đốc nhà băng.

- Có chứ và sau này sẽ càng ngày càng nhiều.Tôi hy vọng ông tán thành nam nữ bình đẳng chứ, thưa ông...

- Tên tôi là Orinda, Seth Orinda. Tất nhiên tôi tán thành nam nữ bình đẳng và tôi còn tán thành nhiều quan điểm mới khác nữa.

- Phải chăng vì một trong số những quan điểm đó đã khiến ông đến đây?

- Vâng, đúng thế.

- Cụ thể là gì thưa ông?

- Bà giám đốc biết chúng tôi đều là dân ở khu phố Forum East?

- Vâng, đã có người vừa nói với tôi như thế.

- Vậy tôi xin nói. Chúng tôi được biết là nhà băng đang thiếu tiền đầu tư, nên đã cắt giảm một nửa số tiền dành cho dự án xây dựng và cải tạo nhà ở trong khu phố Forum East. Bọn chúng tôi lo cái một nửa còn lại kia đến một lúc nào đó cũng lại bị cắt nốt, cho nên chúng tôi quyết định phải hành động.

- Bằng cách làm tê liệt nhà băng hay sao? - Edwina cau mặt nói.

Bà đã nhìn thấy một số nhà báo đang ghi rất nhanh những lời bà nói vào sổ tay của họ. Vậy là báo chí đã được tin và kéo đến. Vậy là đã có kẻ nào đó phao tin cho các nhà báo. Thảo nào có cả xe truyền hình đến quay.

Orinda bình thản nói tiếp:

- Chúng tôi hoàn toàn không có ý định làm gì xấu thưa bà giám đốc. Chúng tôi chỉ nghĩ, lúc này nhà băng đang gặp khó khăn thì chúng tôi phải giúp đỡ. Chúng tôi bảo nhau cố vét voi trong nhà có được đồng nào, đem đến gửi để đỡ cho nhà băng một phần.

Một tiếng nói vọng lại:

- Chỉ là việc làm hữu nghị thôi.

- Vớ vẩn! Nhà băng này không gặp khó khăn nào hết, không thiếu tiền chút nào. - Nolan Wainwright kêu lên.

- Nếu vậy tại sao lại cắt giảm tiền đầu tư vào dự án Forum East?

Edwina nói:

- Bản thông báo của nhà băng đã giải thích rõ tại sao. Đây là vấn đề ưu tiên đầu tư vào đâu. Hơn nữa, nhà băng chúng tôi hy vọng sau đây một năm sẽ trở lại số đầu tư cho dự án như trước kia.

Miệng nói vậy nhưng Edwina thừa biết đó là bản thông báo nói thế chỉ cốt để trấn an dư luận, chứ thật ra chẳng làm gì có chuyện đầu tư thêm vào dự án ấy nữa. Ý nghĩ của Edwina xem chừng cũng là ý nghĩ chung của mọi người, bởi có những tiếng hét phẫn nộ. Đấy là những tiếng hét phẫn nộ đầu tiên. Orinda ngoái đầu lại, giơ cao tay ra hiệu. Tiếng la hét ngưng bặt. Ông ta nói với Edwina:

- Bà nghĩ thế nào tuỳ bà, nhưng chúng tôi đến đây chỉ để gửi tiền vào nhà băng. Chúng tôi nghĩ sẽ giúp được băng chút nào đó. Dù sao thì việc chúng tôi đến đây với thiện chí như vậy, hy vọng sẽ khiến nhà băng nghĩ lại và nếu quả thật không thiếu tiền thì nên hủy bỏ cái quyết định vừa rồi.

- Còn nếu nhà băng vẫn giữ chủ trương hiện nay?

- Chúng tôi sẽ huy động thêm người đến đây mở tài khoản, dù chỉ mỗi người gửi vài xu. Bà biết đấy, thành phố ta có rất nhiều người hảo tâm. Thấy nhà băng khó khăn, họ đều sẵn sàng hỗ trợ kẻ ít người nhiều.Tôi xin nói rằng hôm nay, ngày mai, ngày kia và những ngày tiếp theo sẽ còn rất nhiều người đến đây gửi tiền.

Orinda quay sang các phóng viên nhà báo nói:

- Sẽ có rất nhiều người kéo đến đây mở tài khoản, không phải chỉ dân trong khu phố Forum East mà cả các khu phố khác, các địa phương khác. Họ đến chỉ với mục đích duy nhất là vét voi trong nhà được đồng nào thì mang đến đây giúp một nhà băng đang khó khăn.

Rất nhiều tiếng nói hưởng ứng lời của Orinda:

- Đúng, đúng! Chúng tôi đều chỉ có ít tiền nhưng chúng tôi rất đông, chắc nhà băng sẽ có được số tiền kha khá.

Orinda vẻ mặt hồn nhiên nói tiếp:

- Thế đấy. Bà giám đốc nên hiểu cho. Chúng tôi là người nghèo. Rất có thể hôm nay chúng tôi mang tiền đến gửi, nhưng chỉ hai hoặc ba ngày sau chúng tôi lại phải đến rút. Rồi khi nào có tiền chúng tôi lại đến gửi.

Cặp mắt Orinda ánh lên một vẻ láu lỉnh, anh ta nói tiếp:

- Chỉ có điều nhà băng của bà sẽ rất vất vả đấy, thưa bà giám đốc.

Edwina nói:

- Tôi hiểu. Tôi biết các vị nhằm mục đích gì rồi.

Một nữ phóng viên tóc vàng, dáng thanh tú hỏi:

- Thưa ông Orinda, mỗi người các ông sẽ gửi bao nhiêu tiền vào nhà băng?

- Có gì mà nhiều, - Orinda vui vẻ đáp. - Hầu hết chỉ có năm đô la. Đấy là con số tối thiểu để được mở tài khoản ở nhà băng này. Có phải thế không, thưa bà giám đốc?

Edwina gật đầu.

Một số nhà băng yêu cầu tối thiểu là năm đô la để mở tài khoản tiết kiệm và tối thiểu một trăm đô la để mở tài khoản luân chuyển. Một số nhà băng khác không ấn định gì hết. Để khuyến khích các khách hàng nhỏ, Ngân Hàng Thương mại số Một Hoa Kỳ ấn định mức năm đô la. Nhưng một khi tài khoản đã được mở thì khách hàng có thể rút ra phần lớn số tiền gửi. Orinda cùng các bè bạn ông đã tính toán vấn đề này, và họ quyết định “hành" nhà băng bằng cách liên tục đến gửi rồi lại rút, rút rồi lại gửi và chỉ dăm đô la một.

Edwina nhận thấy làm cách này họ sẽ đạt được mục tiêu. Mà trách gì được họ? Họ xử sự hoàn toàn hợp pháp. Mặc dù đang lo trách nhiệm nặng nề, suýt nữa thì Edwina cũng phải bật cười. Bà quay sang Nolan Wainwright, ông này đang làm một cử chỉ bất lực:

- Vì không thấy có sự lộn xộn, mất trật tự nào. - Ông nói. - Ta chỉ cần hướng dẫn khách đến đúng quầy cần thiết là đủ.

Rồi quay sang Orinda, Nolan nói tiếp, giọng nghiêm khắc:

- Tôi hy vọng các vị giữ được trật tự trong nhà băng cũng như ngoài đường phố, và tuân theo sự chỉ dẫn của nhân viên bảo vệ ở đây để vào ra cho thuận tiện.

- Chúng tôi sẽ cố hết sức giữ cho được trật tự.

- Chúng tôi cũng như các ông, đâu muốn lộn xộn?

- Chúng tôi cũng mong các ông xử sự sao cho công bằng.

- Nghĩa là sao?

- Nghĩa là ai đến trước được tiếp trước. Đừng cho ai đó dù là khách quen của nhà băng được chen lên trước. Cụ thể tôi đề nghị bất cứ ai mới đến đều phải đứng vào cuối hàng.

- Chúng tôi sẽ giữ để được đúng như thế.

- Cả chúng tôi cũng kiểm tra để bảo đảm đúng như thế. Nếu nhà băng xử sự khác, tức là các vị vi phạm nguyên tắc công bằng và khi đó báo chí sẽ vạch ra.

Edwina nhận thấy các phóng viên nhà báo vẫn hý hoáy ghi chép không ngừng. Bà lách ra chỗ nhân viên đang tiếp những khách hàng mới đến. Ngoài ba quầy giao dịch có từ trước, bây giờ được lập thêm hai quầy mới, một do Juanita đứng tiếp khách hàng.

Khi Edwina nhìn, luồng mắt của bà chạm luồng mắt của Juanita và cả hai cùng mỉm cười. Edwina sực nhớ Juanita cũng cư trú ở khu phố Forum East. Bà tự hỏi liệu Juanita có biết trước chuyện hôm nay không. Nhưng Edwina thầm nghĩ, biết hay không thì tình hình cũng chẳng thể nào khác đi được.

Hai nhân viên bảo vệ kiểm soát cửa ra vào. Rõ ràng các nhân viên của chi nhánh nhà băng hôm nay không làm gì được mấy. Người đàn ông da đen to lớn lúc nãy bước đến gần Edwina. Ông ta đã làm xong thủ tục mở tài khoản. Cô nhân viên giao dịch nói

- Thưa bà Giám đốc, xin giới thiệu với bà, đây là một khách hàng mới của chúng ta, ông Deacon Euphrates. ông vừa mở tài khoản xong.

- Chào bà giám đốc! - Deacon nói giọng ồm ồm và đưa bàn tay to bè nám chặt bàn tay nhỏ nhắn của Edwina.

- Xin chúc mừng ông đã trở thành khách hàng của Ngân hàng Thương mại số Một Hoa Kỳ chúng tôi.

- Cảm ơn. Bà giám đốc đúng là đáng yêu. Đâm ra tôi lại muốn gửi thêm chút xíu vào tài khoản này.

Deacon xoè bàn tay trái ra, trong có một đồng 25 xu và hai đồng một hào.

- Đúng rồi, vậy xin chào bà, thưa bà giám đốc. - Deacon nói rồi tiến đến một quầy.

Edwina hỏi cô giao dịch viên:

- Ông ta gửi bao nhiêu vào tài khoản?

- Năm đô la.

- Tốt. Cô tiếp tục làm các thủ tục cho nhanh nhé.

- Vâng, - cô gái đáp. - Nhưng ông khách kia chiếm quá nhiều thời gian, bởi ông ta hỏi đủ thứ về cách thức rút tiền, về lãi suất. Tất cả những câu đó đều được ghi vào một mảnh giấy.

- Ông ta có để lại mảnh giấy ấy không?

- Không ạ.

Vậy là họ đều đã chuẩn bị sẵn mỗi người một bản ghi các câu có thể hỏi, để làm mất thời giờ thêm cho nhân viên. Cô cố giữ lại một mảnh giấy ấy rồi đưa tôi xem nhé.

Edwina hy vọng tìm thấy một dấu hiệu nào đó.

Trong tất cả những người bà gặp và nói chuyện sáng nay, Edwina chưa thấy ai có vẻ là người tổ chức nên cuộc xâm lăng lớn lao và đầy hiệu quả này. Kể cả người đàn ông có tên là Orinda có lẽ cũng chưa phải.

Bà còn phát hiện ra rằng, dân ở khu phố Forum East không chỉ đến để gửi tiền. Họ còn đưa ra đủ thứ câu hỏi và kề cà nói chuyện với nhân viên nhà băng nữa.

Edwina nói với Nolan Wainwright về bản kê các câu hỏi, cũng như về điều bà ra lệnh cho cô nhân viên.

Nolan gật đầu:

- Tôi cũng muốn được nhìn thấy bản kê ấy.

Đúng lúc đó một cô thư ký gọi ông, tay giơ cao ống nghe điện thoại:

- Ông Wainwright! Có điện thoại.

Nolan vội vã chạy đến cầm máy nghe. Sau một lát ông nói vào máy:

- Đúng đây là một thứ biểu tình, một hình thức bày tỏ ý kiến của đông người, nhưng không liên quan gì đến pháp luật, không có sự lộn xộn nào. Điều tôi lo ngại là có sự chống đối chủ trương vừa rồi của nhà băng chúng ta.

Edwina thấy dễ chịu khi có Nolan Wainwright bên cạnh. Bà bước đến gần và khi Nolan gác máy, bà nói:

- Nghe bảo ông đã báo sở cảnh sát.

- Đúng thế. Họ đã túc trực ngoài cửa từ lúc tôi đến đây. Nhưng tôi đã bảo họ về. Nếu ta cần, họ sẽ lại đến. Tôi nghĩ có lẽ ta sẽ không cần.

Nolan trỏ máy điện thoại rồi trỏ về phía tháp cao ốc đại bản doanh của nhà băng:

- Các vị ở đó đã biết chuyện. Có vài người rất sợ.

- Nếu nhà băng chịu khôi phục lại mức đầu tư cho Forum East, có lẽ sẽ ổn thôi.

Lần đầu tiên từ lúc đến đây, Nolan Wainwright mỉm cười:

- Tôi cũng mừng nữa chứ. Nhưng nếu làm thế tiền bạc của nhà băng bị thiệt hại thì mấy vị sẽ không chịu thua sức ép này đâu.

Edwina định trả lời: "Biết đâu đấy!" nhưng bà lại thôi.

Số người trong chi nhánh vẫn đông đúc và náo nhiệt, nhưng dần dần mọi người đã quen với không khí này. Những người đứng chờ bên ngoài giữ lặng lẽ. Lúc này là chín giờ bốn mươi lăm.