ý Lan đứng sững tại chỗ không nhúc nhích, Lý Trọc và Tống Cương khóc hu hu, nói với mẹ hết lượt này đến lượt khác:Mẹ ơi, bố chết rồi. Thân thể Lý Lan đứng đó như bị lãng quên, giữa giờ phút ánh nắng rực rỡ của buổi trưa, mắt Lý Lan tối sầm, hình như chị đột nhiên bị mù, bị điếc, không nhìn thấy gì hết,không nghe thấy gì hết.Lý Lan tuy sống mà rõ ràng như chết, chị đứng lặng đi hơn mười phút, mắt dần dần sáng ra, tiếng gào khóc của hai đứa con cũng rõ dần, Lý Lan lại nhìn rõ bến xe của thị trấn Lưu chúng tôi, nhìn rõ đàn ông và đàn bà đi đi lại lại, nhìn rõ nước mắt nước mũi dàn dụa trên mặt hai đứa con Lý Trọc và Tống Cương, đang níu quần áo mẹ, khóc khóc mếu mếu nói với mẹ:

Mẹ ơi, bố đã chết!

Lý Lan khẽ gật đầu, khẽ nói:

Mẹ biết rồi!

Chị cúi nhìn chiếc túi du lịch rơi xuống đất, khi khom lưng định nhặt lên, chị bỗng ngã gục ra đất, khiến hai con cũng ngã theo. Lý Lan dìu hai con đứng dạy, tay chị chống lên túi du lịch đứng dạy, khi chị nhấc túi du lịch đứng dạy một lần nữa, hai chân chị lại quỳ sụp xuống đất một lần nữa. Lý Lan lúc này toàn thân run rẩy, Lý Trọc và Tống Cương sợ hãi nhìn mẹ, đưa tay lay lay người mẹ, gọi thất thanh từng tiếng:

- Mẹ ơi, mẹ ơi...

Lý Lan vịn vào vai hai con đứng dạy, thở dài thườn thượt, rồi xách túi du lịch, đi từng bước khó nhọc. ánh nắng trưa chói chang khiến chị chóng mặt, bước liêu xiêu, khi đi qua bãi trống trước bến xe, vết máu của Tống Phàm Bình vẫn còn đó. Trên nền đất đỏ tím lịm, vẫn còn mấy chục con ruồi bị dẫm chết. Tống Cương dơ tay chỉ vết máu trên đất nói với mẹ:

Bố chết ở chỗ này mẹ ạ.

Hai đứa con vốn đã thôi khóc, nói với mẹ câu này,Tống Cương lại oà khóc hu hu, không nín nổi, Lý Trọc cũng khóc theo. Chiếc túi du lịch của Lý Lan lại rơi xuống đất một lần nữa. Chị cúi nhìn vết máu đã đen sạm trên đất, lại ngẩng lên nhìn bốn phía, nhìn hai con, ánh mắt chị đờ đẫn trong tròng mắt đẫm lệ.Sau đó chị quỳ xuống, mở túi du lịch, lấy ra một chiếc áo, trải lên đất. Hết sức cẩn thận, chị nhặt những con ruồi vứt đi, vụm hai tay bốc chỗ đất thẫm máu bỏ lên áo, rồi lại hết sức cẩn thận nhặt từng hạt đất không thấm máu bỏ đi, bốc nốt chỗ đất thấm máu bỏ lên áo.Sau khi đã hót hết những chỗ đất nhuộm máu đựng vào áo, chị vẫn quỳ tại chỗ bới cát, y như bới tìm vàng, tiếp tục tìm vết máu của Tống Phàm Bình trong đất.

Chị quỳ ở đó lâu lắm, rất đông người xúm xung quanh chị, nhìn chị, nói về chị. Có những người nhận ra chị, có những người không biết chị, có những người nói đến Tống Phàm Bình, kể lại Tống Phàm Bình đã bị đánh chết tươi như thế nào.Những chuyện họ kể lại, Tống Cương và Lý Trọc đều không biết.Họ kể gậy gỗ đập xuống đầu Tống Phàm Bình như thế nào, chân dọi lên ngực Tống Phàm Bình ra sao, cuối cùng gậy gỗ gẫy đã đâm vào người Tống Phàm Bình như thế nào...Mỗi câu họ kể lại, Tống Cương và Lý Trọc đều khóc thét lên một tiếng. Lý Lan cũng lắng nghe họ kể,người chị cứ run lên cầm cập, mấy lần chị ngẩng lên nhìn người kể lại, rồi cúi xuống tiếp tục tìm vết máu củaTống Phàm Bình. Về sau bà Tô, chủ cửa hàng điểm tâm đi tới, cất to giọng mắng những người đang kể, bà nói;

- Đừng kể nữa! Đừng có kể những chuyện này trước mặt vợ con người ta nữa!

Các người thật quá quắt, không còn là người nữa!

Sau đó bà Tô giục Lý Lan:

Chị mau dẫn hai đứa về nhà đi.

Lý Lan gật đầu, chị nhấc chiếc áo đựng đầy đất màu đỏ sẫm, buộc tử tế, cho vào túi du lịch. Lúc này đã về chiều, Lý Lan xách túi du lịch nặng trịch đi trước, Lý Trọc và Tống Cương dắt tay nhau theo sau, hai anh em trông thấy vai mẹ lệch hẳn đi.

Trên đường đi, Lý Lan không khóc, cũng không nói, chị chỉ loạng chà loạng choạng, đi thất thểu, có thể do chiếc túi du lịch nặng quá, chị đã phải đặt xuống nghỉ mấy lần, lúc đó chị nhìn hai đứa con, không nói gì. Hai cậu bé cũng không khóc, cũng không nói, dọc đường gặp vài người quen, gọi tên mình, Lý Lan cũng chỉ khẽ gật đầu.

Lý Lan đã lặng lẽ về đến nhà, khi đẩy cửa bước vào nhìn thấy xác chồng nằm trên giường, cảnh tượng thảm thương, máu thịt nhầy nhụa, không còn ra dáng người của chồng, khiến Lý Lan ngã gục ra đất, nhưng chị đã gượng dạy ngay. Chị vẫn không khóc, đứng trước giường, chị chỉ biết lắc đầu im lặng, sau đó đưa tay vuốt nhẹ mặt chồng, tiếp theo lại sợ làm đau anh, chị vội vàng co tay. Dừng một lát, chị lấy tay vuốt ngay ngắn mái tóc rối cuả anh, mấy con ruồi đã chết rơi xuống. Vậy là chị thò tay phải nhặt từng con ruồi trên người anh, bỏ lên tay trái. Cả một buổi chiều, Lý Lan đều đứng trước giường nhặt xác ruồi trên thân anh, mấy người hàng xóm thò đầu vào cửa sổ nhìn mấy cái, có hai người còn bước vào nói chuyện với chị, Lý Lan không gật đầu, thì lắc đầu, chẳng bảo sao. Sau khi họ ra về, chị đóng cửa. Lúc xáo máo tối, cảm thấy đã hết ruồi trên xác chồng, chị mới ngồi xuống cạnh giường, đờ đẫn nhìn ráng chiều ửng đỏ trên cửa sổ.

Lý Trọc và Tống Cương cả một ngày không ăn gì, chúng đứng trước mẹ khóc hu hu, sau khi khóc rất lâu, hình như Lý Lan mới nghe thấy, chị quay sang nói với hai con:

Đừng khóc nữa hai con! Đừng để người ta nghe thấy nhà mình đang khóc.

Hai anh em lập tức dơ tay bịt chặt mồm. Lý Trọc rụt rè nói:

Mẹ ạ! Chúng con đói!

Lý Lan đứng dạy như chợt tỉnh, lấy tiền và tem gạo đưa cho hai con, bảo chúng tự ra phố mua ăn. Khi hai con đi rồi, lại thấy chị ngồi bần thần trên mép giường. Hai anh em mua về ba chiếc bánh bao, Lý Trọc và Tống Cương vừa ăn vừa đi vào trong nhà, chị vẫn ngồi tại chỗ, khi các con đưa cho mẹ chiếc bánh bao thứ ba, chị hoảng hốt nhìn bánh bao hỏi chúng:

Gì vậy con?

Lý Trọc và Tống Cương trả lời:

-Bánh bao mẹ ạ!

Lý Lan gật gật đầu, hình như đã biết, dơ bánh lên cắn một miếng, nhai chầm chậm rồi nuốt, Lý Trọc và Tống Cương vẫn cứ đứng nhìn mẹ ăn hết chiếc bánh. ăn xong chị giục hai con:

-Đi ngủ các con!

Tối hôm ấy, trong giấc mơ, hai đứa con luôn luôn thấy có một người đỉ ra đi vào trong nhà, còn có cả tiếng đổ nước hết lần này đến lần khác. Đó là Lý Lan, chị cứ ra ra vào vào, múc nước giếng lau rửa kỹ lưỡng thi thể Tống Phàm Bình, thay quần áo sạch cho anh. Hai đứa con nhỏ đâu có biết, mẹ Lý Lan gầy yếu thay quần áo choTống Phàm Bình cao to như thế nào, cũng không biết lúc nào mẹ đi ngủ. Sáng hôm sau, sau khi Lý Lan ra khỏi nhà, Lý Trọc và Tống Cương phát hiện Tống Phàm Bình nằm trên giường nhà trong,sạch sẽ như một chàng rể mới, ga trải giường dưới thân anh cũng đã thay, sau khi được rửa sạch, khuôn mặt anh lại vừa trẻ trung, vừa hồng hào.

Tống Phàm Bình đã chết, nằm ngửa ở mé ngoài giường, trên gối mé trong, có mấy sợi tóc dài của Lý Lan còn vương lại, có hai sợi còn vướng trên cổ Tống Phàm Bình. Chắc là Lý Lan đã gối lên ngực chồng ngủ qua đêm, đây là lần cuối cùng chị ngủ chung với chồng. Quần áo và ga trải giường thấm đầy máu đều ngâm trong chậu gõ dưới gầm giường. Trong chậu còn nổi lềnh phềnh mấy con ruồi từ gấu áo.

Đêm ấy, Lý Lan nước mắt như mưa, khi lau rửa thân thể cho chồng, vết thương chồng chất lên vết thương khiến toàn thân chị run rẩy, mấy lần chị sắp gầm thét lên thê thảm, song chị đã mấy lần nuốt tiếng khóc, khi nuốt tiếng khóc, chị cũng đồng thời ngất xỉu đi, rồi lại từ mấy lần ngất xỉu, chị tỉnh lại một cách ngoan cường, chị cắn môi mình tóe máu tươi. Không ai tưởng tượng nổi chị đã sống qua đêm ấy như thế nào, kìm hãm mình như thế nào, để bản thân không nổi cơn điên như thế nào, về sau, khi chị ngả người nằm xuống giường, nhắm mắt gối đầu lên ngực Tống Phàm Bình, không phải ngủ thiếp đi, mà chìm vào trong hôn mê dài đằng đẵng như đêm đen, cho mãi đến lúc ánh nắng dọi vào, mới lại đánh thức chị, thế là cuối cùng từ vực thẳm bi thương chị đã sống trở lại.

Lý Lan đi ra khỏi nhà với cặp mắt sưng đỏ, chị mang theo toàn bộ số tiền trong nhà ra cửa hàng quan tài, định mua cho chồng một cỗ quan tài tốt nhất, nhưng không đủ tiền, đành phải mua một cỗ quan tài gỗ mỏng không sơn, mà lại là cỗ ngắn nhất trong dẫy gồm bốn cỗ. Gần trưa chị về đến nhà, có bốn người đàn ông đi theo, khiêng áo quan, đi thẳng vào trong nhà, đặt áo quan bên cạnh giường Lý Trọc và Tống Cương. Hai anh em hoảng sợ nhìn cỗ áo quan, bốn người đàn ông lấy khăn lau mồ hôi nhễ nhại khắp người, bỏ mũ lá ra quạt, ngó ngó nghiêng nghiêng, hỏi rõ to:

- Người đâu? Người ở đâu?

Lý Lan im lặng mở cửa nhà trong, im lặng nhìn họ, người dẫn đầu trong bọn họ nhìn vào trong, thấy Tống Phàm Bình nằm trên giường, anh ta vẫy tay gọi đồng bọn, bốn người cùng đi vào, họ bàn nhỏ với nhau một lát trước giường, đưa tay cầm hai tay hai chân Tống Phàm Bình, người dẫn đầu hô một tiếng " khênh", cả bốn người nín thở, mặt căng cứng, vừa đỏ vừa tía như gan lợn, nhấc Tống Phàm Bình lên, chen nhau đi ra khỏi cửa buồng, khi đặt Tống Phàm Bình vào quan tài, càng tỏ ra chật chội, hai chân anh gác lên áo quan. Bốn người đứng bên quan tài thở hổn hà hổn hển, họ hỏi Lý Lan, khi còn sống, Tống Phàm Bình nặng bao nhiêu ki lô gam?

Lúc ấy, Lý Lan đang tựa vào khung cửa, chị khẽ trả lời họ, chồng mình nặng hơn chín mươi ki lô gam, cả bốn người chợt hiểu ra, người dẫn đầu cất tiếng:

Thảo nào nặng thế! Người chết trọng lượng còn tăng lên gấp đôi, có đến hơn một trăm tám mươi ki lô gam... Mẹ kiếp, vẹo cả lưng!

Tiếp theo, bốn người đàn ông đến từ cửa hàng quan tài nhao nhao bàn nhau, cố nhét hai chân người chết vào quan tài. Thân thể Tống Phàm Bình dài quá, mà quan tài lại ngắn quá.Bốn người đàn ông xoay xở toát mồ hôi trong một tiếng đồng hồ, phải để đầu Tống Phàm Bình vẹo sát gỗ áo quan, mà vẫn không cho hai chân vào nổi. Họ lại bàn để xác anh nằm nghiêng, hai tay ôm hai chân, mới lọt cả người.

Lúc này,Lý Lan không đồng ý, chị cảm thấy người chết ai cũng nằm ngửa trong quan tài, bởi vì người chết còn muốn nhìn nhân gian, chị nói với họ:

Không nên để nằm nghiêng, nằm nghiêng dưới chín suối, anh ấy không nhìn thấy chúng tôi.

Người dẫn đầu nói:

Nằm ngửa cũng không nhìn thấy, bên trên là nắp quan tài, trên nữa là đất... Hơn nữa khi nằm trong thai mẹ, con người hai tay ôm hai chân, khi chết vẫn như thế hay hơn, có hoá kiếp cũng dễ.

Lý Lan vẫn lắc đầu, chị vẫn muốn nói thêm, thì bốn người kia đã cúi xuống, hò nhau để xác Tống Phàm Bình nằm nghiêng trong quan tài, sau đó họ lại thấy quan tài hẹp quá,mà xác Tống Phàm Bình lại rộng quá, dầy quá, chân anh lại dài quá, để xác anh nằm nghiêng hai tay ôm hai chân như thai trong bụng mẹ, cũng không lọt. Bốn người đàn ông đã mệt phờ, cứ lắc đầu quầy quậy, mồ hôi từ mặt chảy xuống ngực, họ vén áo lót chùi mồ hôi, chửi om sòm, bảo Lý Lan:

Mẹ kiếp, thế này mà là quan tài ư? Mẹ kiếp, không to hơn cái chậu rửa chân bao nhiêu...

Lý Lan cúi đầu đau khổ, bốn người ngồi xuống, tựa vào tường nghỉ một lát, lại bàn nhau, người dẫn đầu bảo Lý Lan:

Chỉ còn một cách chặt đùi gối, bẻ cong bắp chân lại, mới lọt.

Lý Lan tái mặt, hốt hoảng, lắc đầu, chị run run bảo:

Không, không làm thế...

Vậy thì chịu.

Bốn người đàn ông nói, rồi đứng lên, thu dây thừng và đòn gánh, lắc đầu xua tay, bảo họ không làm nữa. Họ đi ra sân, Lý Lan đi theo, nói với họ một cách tội nghiệp:

Còn có cách nào khác không ạ?

Những người kia trả lời:

Hết cách, chị cũng đã nhìn thấy.

Bốn người đàn ông ở cửa hàng quan tài cầm thừng và đòn gánh đi ra ngõ, Lý Lan tội nghiệp lẽo đẽo đi theo sau, nói với họ một cách tội nghiệp:

Còn có cách nào khác không ạ?

Họ trả lời một cách dứt khoát như đinh đóng cột:

Không!

Bốn người đàn ông đi ra ngõ, nhìn thấy Lý Lan vẫn bám theo, người đứng đầu dừng lại, nói với chị:

Chị nghĩ xem, dưới gầm trời này, làm gì có người chết thò hai chân ra ngoài quan tài, dù có làm thế nào đi chăng nữa, cũng tốt hơn để thò chân ra ngoài.

Lúc này, Lý Lan đau buồn cúi gằm xuống, đau buồn nói với họ:

Tôi nghe theo các ông.

Bốn người kia quay lại, Lý Lan tội nghiệp đi theo họ vào trong nhà, chị im lặng lắc đầu,im lặng đi đến trước quan tài, im lặng nhìn Tống Phàm Bình bên trong một lát. Sau đó chị cúi xuống,thò hai tay vào quan tài, hết sức cẩn thận vén ống quần Tống Phàm Bình, khi vén ống quần, chị lại trông thấy vết thương ở bắp chân chồng, toàn thân run run, chị vén ống quần anh lên quá đùi gối. Ngẩng đầu lên, chị trông thấy Lý Trọc và Tống Cương, chị sợ hãi nhìn đi chỗ khác, cúi đầu dắt tay hai con đi vào nhà trong. Khép cửa vào, chị ngồi xuống giường nhắm hai mắt. Lý Trọc và Tống Cương ngồi bên chị, tay chị ôm vai hai con.

Người dẫn đầu ở nhà ngoài nói vọng vào:

Chúng tôi đập nhá!

Lý Lan run bắn người như điện giật. Thân thể Lý Trọc và Tống Cương cũng run theo. Lúc này ở nhà ngoài có rất đông người đứng, người hàng xóm, người qua đường, còn có cả những người được người hàng xóm và người qua đường gọi đến xem. Họ đứng chật kín cửa, có mấy người bị chen vào trong nhà. Họ bàn tán ầm ĩ ở bên ngoài, bốn người ở cửa hàng quan tài đập đùi gối Tống Phàm Bình ở nhà ngoài, Lý Lan và hai đứa con không biết họ đập đùi gối Tống Phàm Bình như thế nào. Nghe người ta ở ngoài nói, lấy gạch đập, gạch bị vỡ mấy viên, họ lại bảo lấy sống dao bài đập, sau đó còn nghe nói dùng thứ khác đập. ở ngoài ồn ào quá, ba mẹ con không nghe rõ họ nói gì, chỉ nghe thấy người quây xem đang hò hét, xen lẫn cả tiếng đập, những tiếng kêu nặng trịch liên hồi,thi thoảng có những tiếng dòn tan, đó là những giây lát xương bị đập gẫy.

Lý Trọc và Tống Cương run lẩy bẩy, như tiếng lá cây phần phật trong bão gió. Chúng sợ hãi nhìn cơ thể mình, không biết vì sao run như vậy? Sau đó chúng mới biết do tay mẹ Lý Lan ôm chặt chúng đang run, thân thể Lý Lan đang rung lên như máy nổ.

Cuối cùng, bốn người ở nhà ngoài đã đã đập gẫy đùi gối chắc khoẻ của Tống Phàm Bình, người dẫn đầu giục nhặt gạch vỡ ra khỏi quan tài. Một lát sau, anh ta lại bảo,bỏ ống quần xuống, nhét hai bắp chân gẫy vào trong. Sau đó gõ vào cánh cửa nhà trong, anh ta nói với Lý Lan:

-Chị ra nhìn thử xem, để chúng tôi còn đậy nắp quan tài.

Lý Lan run bắn người đứng dạy, run bắn người mở cửa. Có Trời mới biết chị đi đến trước quan tài khó nhọc như thế nào, chị đã trông thấy hai bắp chân gẫy của chồng gác trên đùi anh, y như bắp chân của người khác gác trên đùi chồng. Chị lắc lắc mấy cái, không rơi xuống. Chị không nhìn thấy đùi gối chồng bị đập nát, họ đã bỏ hai bắp chân vào ống quần. Nhưng chị đã nhìn thấy mấy mẩu xương vụn và một ít thịt da bám trên nắp quan tài. Hai tay Lý Lan bám quan tài, vô cùng âu yếm nhìn Tống Phàm Bình, trên khuôn mặt sưng vù biến dạng, nụ cười tươi tắn rạng rỡ của Tống Phàm Bình hiện lên sinh động, cảnh tượng Tống Phàm Bình quay lại vẫy tay sống động, anh đang đi trên con đường trống trải, cảnh sắc xung quanh hoang vắng, không một bóng người, tình yêu tha thiết của cuộc đời Lý Lan đang đi xuống suối vàng.

Ngồi trên giường nhà trong, Lý Trọc và Tống Cương đã nghe thấy giọng nói run run của mẹ:

- Đậy nắp áo quan vào!