ột chiều mưa mùa xuân năm ấy khi Maria de la Luz Cervantes đang lái xe một mình trở về Barcelona, chiếc xe hơi thuê xe của nàng bị hỏng hóc nơi sa mạc Monegros. Nàng lúc ấy hai mươi bảy tuổi, là một phụ nữ Mễ Tây Cơ xinh đẹp, có đầu óc và cũng có tí danh vọng như một nghệ sĩ ca nhạc; từ mấy năm trước, nàng kết hôn với một nhà ảo thuật chuyên trình diễn nơi các quán rượu mà nàng gặp trong ngày nàng đến thăm mấy người bà con ở Zaragoza.

Trong cả tiếng đồng hồ, nàng vẫy gọi một cách tuyệt vọng các xe hơi và xe tải vùn vụt lướt qua nàng trong cơn bão cho đến khi một người tài xế của một chiếc xe buýt tả tơi thương hại cho nàng quá giang. Thế nhưng ông ta cũng cho nàng hay là ông ta không đi xa lắm.

"Không sao" Maria nói "Tôi chỉ cần đến chỗ nào có thể gọi điện thoại được thôi".

Điều đó đúng, nàng cần điện thoại để cho chồng nàng biết rằng nàng không thể về nhà trước bảy giờ tối hôm đó. Mang một chiếc áo khoác kiểu sinh viên và giày đi biển vào giữa tiết tháng tư, nàng trông giống con chim nhỏ mắc mưa và nàng rối trí khi gặp rủi ro đến độ nàng quên không mang theo chìa khóa xe. Một người đàn bà có dáng dân nhà binh đang ngồi cạnh tài xế, đưa cho Maria một khăn mặt, một tấm chăn, và thu xếp chỗ ngồi cho nàng. Maria rũ bớt nước mưa rồi ngồi xuống, quấn người trong chăn, cố gắng đánh diêm đốt một điếu thuốc, nhưng diêm quẹt của nàng ướt hết. Người đàn bà chia chỗ ngồi cho nàng đã mồi lửa cho nàng và hỏi xin một điếu trong số những điếu thuốc ít ỏi còn khô. Trong lúc hút thuốc, Maria bỗng thấy thèm bộc lộ tâm tình và lên cao giọng để át tiếng mưa và tiếng lọc cọc của chiếc xe buýt cà tàng. Người đàn bà ngắt lời nàng bằng cách đặt một ngón tay trỏ lên môi nàng.

"Họ đang ngủ" bà ta thì thầm.

Maria nhìn qua vai bà ta và thấy chiếc xe buýt đầy nghẹt những người đàn bà với nhiều lứa tuổi và cảnh ngộ khác nhau đang ngủ, người trùm kín trong chăn cũng giống như tấm chăn của nàng. Vẻ thanh thản của họ truyền lan sang nàng và Maria co người lại trên ghế, thả hồn vào âm thanh đều đặn của những giọt mưa rơi. Khi nàng thức giấc, trời đã tối và cơn bão đã qua đi, biến thành cơn mưa phùn bụi mỏng lạnh buốt. Nàng không còn ý tưởng nào về việc mình đã ngủ trong bao lâu hay tất cả sẽ đi đến nơi nào trong thế giới bao la này. Người đàn bà ngồi cạnh nàng có vẻ đang nhìn ngắm một cái gì.

"Chúng ta đang ở đâu?" Maria hỏi.

"Chúng ta đã đến nơi" người đàn bà trả lời.

Chiếc xe buýt đang đi vào cái sân âm u của một tòa nhà khổng lồ, ảm đạm, có vẻ giống một nữ tu viện nằm trong một khu rừng với những cây đại thụ. Các hành khách, thoáng thấy lờ mờ trong ánh sáng lù mù của ngọn đèn treo trong sân, ngồi bất động cho đến khi người đàn bà có dáng vẻ nhà binh ra lệnh cho họ rời khỏi xe bằng kiểu ra lệnh thường được dùng ở trường mẫu giáo. Những người kia đều là các bà luống tuổi và sự di chuyển của họ có vẻ rất bơ thờ trong ánh sáng lờ mờ nơi sân, đến độ trông họ giống như những ảnh tượng trong giấc mơ. Maria bước xuống sau cùng, đã nghĩ rằng mấy người đàn bà kia là các nữ tu. Nàng không còn chắc như thế nữa khi nàng thấy nhiều người đàn bà khác mặc đồng phục đến tiếp quản mấy người đàn bà kia, từ cửa xe buýt, kéo tấm chăn lên trùm đầu họ cho đỡ bị ướt và sắp họ thành hàng một, điều khiển họ không phải bằng lời nói mà bằng cách vỗ tay nhịp nhàng và quả quyết. Maria chào từ biệt và xin gởi lại tấm chăn cho người đàn bà ngồi chung ghế, nhưng bà ta bảo cô hãy dùng tấm chăn đó để trùm đầu trong khi băng qua sân rồi hãy trả lại cho phòng trực.

"Ở đây có điện thoại không?" Maria hỏi.

"Tất nhiên là có" bà ta trả lời. "Họ sẽ chỉ cho cô điện thoại ở đâu".

Bà ta xin một điếu thuốc nữa và Maria trao cho bà ta tất cả số thuốc còn lại trong gói thuốc ẩm ướt. "Mấy điều thuốc đó sẽ khô dần" nàng nói. Bà ấy vẫy tay chào và gọi lớn "Chúc may mắn" bằng một giọng gần như tiếng hét. Chiếc xe buýt chạy đi xa không cho nàng có thời gian để nói thêm điều gì khác. Maria chạy về hướng cánh cửa lớn của tòa nhà. Một bà quản giáo tìm cách ngăn cô lại bằng những cú vỗ tay mạnh mẽ, kiên quyết nhưng vô hiệu, nên đã hét lên, đầy tức giận:

"Dừng lại! Tao bảo dừng lại!" Maria hé tấm chăn trùm đầu nhìn ra ngoài và thấy đôi mắt lạnh như băng với một ngón tay trỏ chỉ thẳng vào nàng bắt phải đi vào hàng. Nàng đành tuân lệnh. Khi bước vào bên trong hành lang, nàng rời nhóm Và hỏi người tạp vụ điện thoại ở đâu. Một trong các bà quản giáo khiến nàng trở vào hàng với những cái vỗ nhẹ trên vai và một giọng ngọt như đường.

"Lối này cưng ạ, điện thoại ở phía này nè".

Maria đi cùng mấy người đàn bà kia xuống một hành lang tối lờ mờ đến khi họ vào tới một phòng ngủ chung. Đến đó mấy bà quản giáo thu lại chăn mền và chỉ định giường nằm cho mỗi người. Mấy bà quản giáo khác, có vẻ nhân đạo hơn và ở cấp cao hơn, theo Maria nghĩ, bước xuống hàng người, đối chiếu danh sách với tên từng người viết trên tấm thẻ bài đính trên vạt áo của những người mới tới. Khi gặp Maria, bà ta ngạc nhiên thấy nàng không mang thẻ nhận dạng của mình.

"Tôi chỉ đến để gọi điện thoại thôi" Maria nói với bà.

Nàng vội vã giải thích rằng chiếc xe nàng bị hư dọc đường. Chồng nàng, người biểu diễn các trò ảo thuật cho các tiệc liên hoan, đang chờ nàng ở Barcelona bởi vì họ đã nhận biểu diễn ba nơi trước nửa đêm và nàng muốn cho chồng biết rằng nàng không thể có mặt đúng hẹn để đi cùng với chồng. Đã gần bảy giờ tối. Chồng nàng phải rời nhà trong vòng mười phút nữa và nàng e rằng chàng phải hủy bỏ mọi chuyện vì nàng về trễ. Bà quản giáo có vẻ chăm chú nghe nàng.

"Tên cô là gì?" bà ta hỏi.

Maria nói tên nàng với tiếng thở phào nhẹ nhõm, nhưng bà kia không nhận thấy điều ấy sau khi dò lại bảng danh sách nhiều lần. Hơi hoảng, bà hỏi một bà quản giáo khác, bà ta cũng chẳng biết nói gì, chỉ nhún vai.

"Nhưng tôi chỉ đến để gọi điện thoại thôi mà" Maria biện bạch.

"Chắc là thế, cưng ạ" bà bề trên bảo nàng và đưa nàng vào giường với giọng ngọt ngào.

"Nếu con ngoan, con sẽ được phép gọi điện thoại cho bất cứ ai con muốn. Nhưng ngày mai kia, chứ bây giờ chưa được".

Một tia chớp thoáng qua đầu óc Maria và nàng chợt hiểu tại sao mấy người đàn bà trong xe buýt di động giống như họ đang lượn lờ trong đáy hồ cá. Thực ra họ đã bị cho uống thuốc an thần, và tòa nhà tăm tối với những bức tường đá dày cùng những bậc cầu thang giá buốt kia trên thực tế là một bệnh viện cho các bệnh nhân tâm thần nữ. Nàng bỏ chạy ra khỏi phòng ngủ, tinh thần hoảng loạn, nhưng trước khi nàng có thể chạy đến được cánh cửa chính, một bà quản giáo khổng lồ mặc bộ đồ trùm kín của thợ cơ khí chận đứng nàng lại bằng một cái tát đích đáng với bàn tay hộ pháp và giữ nàng bất động trên sàn nhà bằng khóa tay. Maria, chết khiếp vì kinh hoảng, nhìn dáo dác chung quanh.

"Ôi lạy Chúa", nàng nói "Tôi thề có hương hồn mẹ tôi rằng tôi chỉ đến đây để gọi điện thoại thôi mà".

Chỉ một tia nhìn vào mặt bà ta cũng đủ cho Maria biết rằng không một lời biện hộ nào có thể làm động lòng con mụ khùng trong bộ áo giáp trùm kín đó, con mụ được mệnh danh là Herculina, vì sức mạnh phi thường, như thần Hercule của mụ ta. Mụ ta được giao đảm nhận những ca khó khăn và hai bệnh nhân nội trú đã bị siết cổ đến chết bởi cánh tay gấu Bắc Cực của mụ ta, rất thành thạo trong nghệ thuật giết người, do lầm lẫn. Ca tử vong đầu tiên đã dược kết luận là một sự cố kỹ thuật. Ca tử vong thứ nhì hơi mập mờ, không có kết luận dứt khoát và mụ Herculina chỉ bị khiển trách và cảnh báo rằng một lần nữa nếu còn chuyện đó xảy ra thì mụ sẽ bị điều tra cẩn thận hơn đấy. Chuyện đó cuối cùng đã được kết thúc hồ sơ là: con cừu đen của cái gia đình danh giá lâu đời kia đã có tiền sự khả nghi đầy những tai nạn đáng ngờ nơi những bệnh viện tâm thần khắp xứ Tây Ban Nha.

Họ đã phải tiêm cho Maria một liều thuốc an thần để nàng ngủ yên trong đêm đầu tiên. Khi cơn thèm thuốc lá đánh thức nàng dậy lúc bình minh, nàng bị cột cổ tay và khuỷu chân vào thành giường. Nàng la hét nhưng chẳng có ai thèm đến. Buổi sáng, trong khi chồng nàng không tìm được dấu vết nào của nàng ở Barcelona, nàng bị đem đến nhà thương vì bọn bọ thấy nàng bất tỉnh trong đống ẩm ướt bầy nhầy.

Khi tỉnh lại, nàng không biết thời gian đã trôi qua bao lâu. Nhưng giờ đây thế giới có vẻ là nơi trú ẩn của tình yêu. Cạnh giường nàng, một ông già to lớn với những bước chân bách bộ nhẹ nhàng và nụ cười bình thản đã đem lại cho nàng niềm vui thấy mình còn sống với hai cái vỗ tay đầy uy quyền của ông. Đấy là bác sĩ giám đốc của dưỡng đường.

Trước khi nói lời nào với ông ta, ngay cả một lời chào xã giao thông thường cũng không, Maria mở miệng xin ngay một điếu thuốc. Ông rút ra một điếu trao cho nàng, cùng với cả gói thuốc lá còn đầy. Maria không cầm được nước mắt.

"Bây giờ là lúc con có thể khóc cho vơi bớt nỗi đau", bác sĩ nói với giọng vỗ về. "Nước mắt là liều thuốc thần diệu nhất".

Maria trút đi nỗi khổ tâm không chút e dè, như nàng chưa hề làm được điều đó với các người tình thoáng qua trong những khoảng thời gian trống sau các cuộc làm tình. Nghe nàng khóc kể, bác sĩ dùng mấy ngón tay vuốt nhẹ tóc nàng, xếp lại gối cho nàng nằm dễ thở hơn, dẫn dắt nàng đi qua mê lộ của lòng hoang mang với sự khôn ngoan và lòng âu yếm ngọt ngào nàng chưa bao giờ mơ có được. Đó là lần đầu tiên trong đời nàng gặp phép lạ được thông cảm bởi một người đàn ông chịu lắng nghe nàng với tất cả tấm lòng mà không chờ mong sẽ cùng được lên giường với nàng như một phần thưởng. Cuối một giờ đằng đẵng, khi nàng đã tát cạn tận chiều sâu tâm hồn, nàng xin phép được nói chuyện cùng chồng qua điện thoại.

Bác sĩ đứng lên với tất cả vẻ tôn nghiêm trong tư thế. "Chưa được, công chúa" ông nói, vỗ má nàng với sự âu yếm dịu dàng từ trước đến giờ nàng chưa hề cảm thấy. "Mọi chuyện, đều phải đúng lúc, đúng nơi". Ông ta chúc phúc cho nàng với cung cách của một vị giám mục, bảo nàng hãy tin tưởng nơi ông rồi biến đi, mãi mãi.

Cùng chiều ngày đó, Maria "được" nhận lại vào bệnh viện tâm thần, "được" mang số thẻ bệnh nhân và những lời bình phẩm hời hợt về sự bí ẩn nàng đến từ đâu và những nghi ngờ về lý lịch của nàng. Bên lề tờ bệnh án, bác sĩ giám đốc dưỡng đường viết lời nhận xét bằng chính thủ bút của ông: "Tâm thần dao động".

Đúng như Maria đã tiêu liệu, chồng nàng đã rời căn hộ khiêm tốn của họ ở quận Horta nửa giờ sau thời khóa biểu đã định để đi đến ba buổi diễn mà anh ta đã nhận lời trước đó. Đó là lần đầu tiên mà nàng về trễ trong suốt gần hai năm họ chung sống tự nguyện và rất hòa hợp với nhau và chàng đã nghĩ rằng chắc là tại trận mưa bão nặng đã tàn phá cả tỉnh vào ngày cuối tuần hôm đó. Trước khi ra đi, chàng ghim lại một bức thư ngắn ở cửa chỉ rõ hành trình của chàng trong đêm đó.

Ở party đầu, khi mọi đứa trẻ dự hội đều mặc trang phục Kangaroo, chàng đã bỏ qua không biểu diễn màn ảo thuật hay nhất, màn con cá vô hình, bởi vì chàng không thể biểu diễn màn đó nếu không có nàng trợ viện. Buổi diễn thứ nhì của chàng tại nhà một bà già chín mươi ba tuổi ngồi xe lăn, bà hãnh diện vì đã ăn mừng ba mươi lần sinh nhật sau cùng của bà, mỗi lần với một nhà ảo thuật khác. Chàng quá bối rối vì sự vắng mặt của Maria, đến nỗi chàng không thể tập trung làm được trò nào dù đơn giản nhất. Đến buổi diễn thứ ba, sô diễn hàng đêm của chàng ở một quán cà phê trên đường Ramblas, chàng đã làm một màn diễn vô vị cho một nhóm các du khách Pháp, các du khách này không thể tin điều họ thấy vì họ chẳng hề tin vào ma thuật. Sau mỗi sô diễn, chàng gọi điện thoại về nhà và trông chờ Maria trả lời một cách tuyệt vọng. Sau khi gọi lần cuối, chàng không còn kìm được nỗi lo lắng là có điều bất trắc đã xảy đến cho nàng.

Trên đường về nhà, trong chiếc xe tải nhẹ được cải tiến thành sân khấu công cộng, chàng nhìn thấy vẻ huy hoàng của mùa xuân nơi những cây cọ dầu dọc đường Paseo de Gracia và chàng rùng mình với tư tưởng ảm đạm là cả thành phố sẽ trở nên hoang vắng thê lương đến thế nào đối với chàng nếu như không có Maria trong đời chàng. Hy vọng cuối cùng của chàng tan biến khi chàng thấy tờ thư của chàng vẫn còn gắn nơi cửa. Chàng bấn loạn tinh thần đến nỗi quên cả cho con mèo ăn.

Giờ đây, khi ngồi viết lại câu chuyện này, tôi mới nhận ra rằng tôi chưa hề biết tên thực của chàng vì ở Barcelona chúng tôi chỉ biết anh ta qua cái tên nghề nghiệp: Ẳo thuật gia Saturno. Anh ta là người tính tình kỳ quái và rất khó ưa trong giao tiếp xã hội, nhưng Maria thì lại rất tinh tế và khả ái. Nàng đã cầm tay dẫn dắt chàng qua cộng đồng xã hội với bao điều bí ẩn kia, nơi không một người đàn ông nào có thể mơ tưởng việc gọi điện thoại sau lúc nửa đêm để tìm vợ mình. Saturno đã làm thế, ngay sau khi về đến nhà, và chàng muốn quên đi ý nghĩ về điều bất trắc. Và thế là đêm đó chàng gọi điện thoại đến Zaragosa; một bà ngoại đang còn ngái ngủ đã bảo anh ta với giọng bình thản là Maria đã từ giã bà sau bữa ăn trưa. Chàng chỉ chợp mắt được khoảng một tiếng lúc rạng sáng. Chàng trải qua một giấc mơ lộn xộn, trong đó chàng thấy Maria mặc một áo dài cưới tả tơi, lốm đốm vết máu và chàng thức giấc với niềm xác tín đầy lo âu rằng lần này nàng sẽ bỏ chàng vĩnh viễn, chàng phải đối mặt với cuộc đời bao la mà không có nàng bên chàng.

Nàng đã bỏ ba người đàn ông, kể cả chàng trong vòng năm năm qua. Nàng đã bỏ chàng ở Mexico City sáu tháng sau ngày gặp nhau, khi họ còn trong cơn yêu dấu nồng nàn, những lần ái ân mê đắm trong căn phòng hợp cẩn ở quận Anzures. Một sáng nọ, sau một đêm phóng đãng ngông cuồng, Maria đã bỏ di.

Nàng đã bỏ lại sau lưng mọi thứ của nàng, ngay cả chiếc nhẫn cưới của lần đính hôn trước cùng với bức thư nàng viết là nàng không thể sống nổi trong sự dằn vặt của tình yêu hoang dại kia. Saturno đã nghĩ là nàng trở lại với người chồng đầu tiên, một bạn cùng lớp thời trung học, nàng đã lén gia đình lấy anh ta khi còn vị thành niên và đã bỏ rơi sau đó để theo người khác sau hai năm chung sống không có tình yêu. Nhưng không phải thế. Nàng đã trở về nhà bố mẹ và Saturno đã theo chân để đem nàng về lại với mình, bất kể bao hao tốn về tiền bạc, công sức, thời gian. Chàng đã thề hứa đủ điều, một cách vô điều kiện, không còn biết có giữ nổi lời thề của mình hay không, nhưng chàng đụng đầu vào một sự quyết đoán không lay chuyển. Nàng bảo chàng: "Có những cuộc tình ngắn ngủi và những mối tình dài lâu". Và nàng kết luận với một câu phũ phàng. Tính chất bất khoan nhượng của nàng bắt buộc chàng phải chấp nhận thất bại.

Thế nhưng, trong buổi sớm mai của ngày lễ Các Thánh, khi chàng trở về căn phòng đơn côi của mình sau gần một năm cố tìm quên lãng, chàng thấy nàng nằm ngủ trên chiếc ghế sofa nơi phòng khách với vòng vương miện hoa cam trên đầu và tà áo cưới dài thậm thượt của các cô dâu trinh trắng.

Maria kể lại sự thật với chàng. Vị hôn phu mới của nàng, một người đàn ông góa không con với đời sống ổn định và đầu óc muốn kết hôn theo nghi thức Giáo hội Thiên chúa giáo La mã, đã bỏ nàng chơ vơ trong bộ áo cô dâu đứng đợi nơi bàn thờ làm lễ. Bố mẹ nàng đã quyết định cứ tiến hành cuộc lễ và nàng cũng đóng trò với họ, nàng nhảy múa, ca hát, uống rượu thật nhiều trong tâm trạng hoảng loạn của sự hối hận muộn màng, nàng đã bỏ nhà đi lúc nửa đêm để tìm lại Saturno.

Chàng không có ở nhà, nhưng nàng đã tìm được chìa khóa trong chậu hoa tiền sảnh, nơi họ thường dấu chìa khóa. Bây giờ nàng là người đầu hàng vô điều kiện. "Lần này thì bao lâu?" chàng hỏi. Nàng trả lời bằng một dòng thơ của Vinicius de Moraes:

Tình yêu bất diệt thiên thu

Bao lâu tình vẫn giam tù hồn ta

Hai năm sau đó cuộc tình của họ vẫn còn nồng thắm.

Maria có vẻ trưỏng thành, chín chắn hơn. Nàng đã khước từ giấc mộng thành diễn viên lừng danh và tự nguyện dâng hiến trọn vẹn cho chàng, trong nghề nghiệp cũng như trên giường ngủ. Cuối năm ngoái, họ đã dự đại hội ảo thuật gia ở Perpignan và trên đường về nhà họ đã ghé thăm Barcelona lần đầu trong đời.

Họ thích thành phố đó quá nên đã sống tại đó tám tháng và thành phố rất hợp với họ, nên họ đã mua một căn hộ ở vùng lân cận mang đầy màu sắc xứ Catalonia của quận Horta.

C hỗ ở hơi ồn ào, họ lại không có người lo khuân vác giúp đồ đạc nhưng được cái rộng rãi đủ chỗ cho cả năm đứa trẻ. Hạnh phúc của họ là tất cả những gì người ta có thể mong ước, cho đến cái ngày cuối tuần, nàng thuê một chiếc xe để đi thăm bà con ở Zaragosa, hứa với chàng sẽ trở về vào lủc bảy giờ tối thứ hai. Đến rạng sáng ngày thứ ba, nàng vẫn biệt tăm vô tín.

Vào ngày thứ hai tuần tiếp theo, hãng bảo hiểm của chiếc xe thuê gọi điện thoại đến và hỏi tin tức về Maria. "Tôi chẳng biết điều gì cả» Saturno nói "Hãy tìm nàng ở Zaragosa" anh ta gác máy. Một tuần sau, một sĩ quan cảnh sát đến nhà báo cho biết là chiếc xe đã được tìm thấy trên đường đi về hướng Cadiz, chín trăm cây số cách chỗ Maria đã bỏ nó. Viên cảnh sát muốn biết cô có chi tiết nào liên quan đến tên trộm, Saturno đang cho mèo ăn và anh ta không nhìn lên khi anh ta nói thẳng với viên cảnh sát là chẳng nên phí thì giờ bởi vì vợ anh ta đã bỏ anh ta và anh ta cũng không biết nàng đã đi đâu và đi với ai. Sự xác tín trong lời nói mà anh ta thật cả quyết khiến viên cảnh sát cảm thấy áy náy và xin lỗi về những câu hỏi vừa rồi của mình. Họ cho xếp lại hồ sơ.

Lòng nghi ngờ có thể bị Maria bỏ rơi một lần nữa đã day dứt Saturrno vào dịp lễ Phục Sinh ở Cadagnés, nơi Rosa Regas đã mời bọn họ đến để chơi thuyền buồm. Trong quán Hải Hồ, một quán rượu ồn ào bẩn thỉu của phái tả thiêng liêng trong buổi hoàng hôn của chế độ độc tài Franco, hai mươi người chúng tôi chen chúc quanh một trong những cái bàn sắt chỉ đủ chỗ ngồi cho 6 người. Sau khi hút gói thuốc lá thứ nhì trong ngày, Maria hết diêm quẹt. Một cánh tay mảnh khảnh mang một vòng đồng kiểu La Mã, vẹt lối qua đám đông ồn ào của bàn rượu và mồi lửa mời nàng. Nàng nói cảm ơn mà chẳng nhìn vào người nàng đang cảm ơn là ai, nhưng Saturno, nhà ảo thuật thấy hắn ta, một gã thiếu niên xương xẩu, râu ria nhẵn nhụi, da xanh mét như người chết và bím tóc đen kiểu đuôi ngựa buông thả xuống đến ngực. Các cánh cửa sổ của bar rượu được thu xếp để che chắn ngọn gió bấc mùa xuân, gã thiếu niên mặc một bộ đồ kiểu pijama bằng sợi bông thô và sandal của dân trang trại.

Họ không gặp lại gã đó cho đến cuối mùa thu, nơi một quán ăn hải sản ở La Barcelonera, gã vẫn mặc áo khoác bằng sợi bông thô và bím tóc dài thay vì bím đuôi ngựa. Gã ta chào cả hai người như thể là bạn cố tri; cách gã hôn Maria và cách Maria hôn trả lại gã đánh động lòng nghi ngờ của Saturno rằng hai người đã lén lút gặp nhau. Mấy ngày sau, chàng tình cờ đọc thấy một cái tên mới và số điện thoại mới mà Maria đã viết trong cuốn sổ ghi địa chỉ người quen và sự sáng suốt tàn nhẫn của lòng ghen tuông đã mở mắt cho chàng thấy đó là tên và số điện thoại của ai. Lai lịch của kẻ soán nghịch là bằng chứng quyết định: Gã ta hai mươi hai tuổi, là con trong một gia đình giàu có và là một họa sĩ trang trí cho những cửa hiệu thời trang, với cái danh tiếng ô uế là một kẻ lưỡng tính và là một tên đĩ đực dắt khách cho các bà có chồng mà thèm trai tơ. Nhưng Saturno vẫn cố tự chế cho đến cái đêm Maria không về nhà. Rồi chàng bắt đầu gọi điện thoại đến gã kia mỗi ngày từ sáu giờ sáng cho đến rạng sáng ngày hôm sau, lúc đầu cứ cách khoảng hai hoặc ba tiếng đồng hồ và rồi sau đó bất cứ lúc nào chàng ở gần điện thoại. Gọi điện thoại mà không gặp ai trả lời càng làm tăng nỗi đớn đau dằn vặt Saturno.

Đến ngày thứ tư, một bà người Andalousia đến giúp việc lau dọn nhà, đã cầm điện thoại lên trả lời: "Ông ấy đi rồi" bà ta nói với giọng mơ hồ lấp lửng càng khiến chàng ta muốn điên lên. Saturno không cưỡng lại được sự cám dỗ muốn hỏi xem Maria có ở đó không.

"Chẳng có ai tên Maria ở đây cả" bà ta gắt gỏng bảo chàng. "Ông ấy sống độc thân".

"Vâng, tôi biết", chàng nói. "Cô ấy không sống ở đó, nhưng thỉnh thoảng ghé chơi, có đúng không?"

Bà ta nổi cáu:

"Ông lảm nhảm cái quái quỉ gì vậy?"

Saturno gác điện thoại. Lời phủ nhận của bà người làm, đối với chàng, càng có vẻ là một sự xác nhận cho cái điều chẳng còn phải nghi ngờ vu vơ mà trở thành một xác tín làm cháy bỏng tâm can. Chàng mất tự chủ. Trong những ngày tiếp theo, Chàng gọi điện thoại đến một người quen ở Barcelona, theo thứ tự từ A đến Z trong danh bạ điện thoại. Chẳng ai có thể chỉ dẫn cho chàng bất cứ điều gì; mỗi cuộc điện thoại chỉ càng khoét sâu thêm nỗi khốn khổ của chàng bởi vì cuồng si ghen tuông của chàng đã được loan truyền trong khắp bọn đàng điếm bất lương của "phái tả thiêng liêng" và bọn chúng mặc tình diễu cợt để làm chàng thêm đau khổ. Chỉ khi đó chàng mới nhận thấy chàng cô đơn biết bao nơi cái thành phố đẹp đẽ, điên cuồng và bí hiểm này, nơi chàng sẽ chẳng còn niềm vui sống. Vào lúc rạng đông, sau khi cho mèo ăn, lòng chàng nặng trĩu sầu khổ dứt được ý muốn tìm đến cái chết và chàng cố quên Maria.

Sau hai tháng, Maria vẫn chưa hội nhập được với đời sống nơi bệnh viện tâm thần. Nàng sống sót nhờ cố nuốt phần ăn tù nhân đựng trong khay, xích vào cái bàn dài bằng gỗ thô, mắt nàng nhìn trừng trừng vào phiến đá khắc hình tướng Francisco Franco đang chủ tọa căn phòng ảm đạm kiểu thời Trung Cổ. Lúc dầu, nàng phản kháng những giờ giáo lý với các thông lệ vô hồn: Kinh sáng, kinh trưa, kinh chiều cũng như các nghi lễ phụng vụ khác chiếm hầu hết thời gian sinh hoạt mỗi ngày. Nàng không chịu chơi bóng nơi sân chơi hoặc làm hoa giả nơi xưởng thủ công mà một nhóm nội trú say mê cặm cụi làm. Nhưng sau ba tuần, nàng bắt đầu làm quen dần với đời sống nơi nhà kín đó. Cuối cùng, theo lời các bác sĩ, mỗi người trong đám bệnh nhân đều bắt đầu cùng cách giống nhau và rồi sớm hay muộn họ sẽ hòa nhập với cộng đồng.

Việc thiếu thuốc lá, trong ít ngày đầu, được một bà quản giáo giải quyết bằng cách bán thuốc lá với giá đắt như vàng, trở lại hành hạ nàng khi nàng đã tiêu hết số tiền ít ỏi mang theo. Rồi thì nàng hút loại thuốc lá nhật trình do mấy người nội trú chế biến bằng những mẫu tàn thuốc nhặt trong thùng rác, vấn với giấy báo cho đỡ cơn ghiền vì cơn thèm khát hút thuốc đã ám ảnh nàng mãnh liệt cũng như sự ám ảnh của việc gọi điện thoại. Sau đó, vài đồng bạc hiếm hoi nàng kiếm được do việc làm hoa giả đã mang lại cho nàng những giây phút an ủi phù du.

Điều khốn khổ nhất cho nàng đó là nỗi cô đơn lúc đêm xuống. Nhiều bạn cùng phòng nằm trằn trọc không ngủ trong cảnh tranh tối tranh sáng, giống như nàng, không dám làm điều gì bởi vì bà quản giáo trực đêm nơi cửa lớn với xiềng và khóa, bà ấy cũng không ngủ. Tuy vậy, có một đêm, trào sôi vì tức giận Maria hỏi với một giọng đủ to để người đàn bà nằm bên nghe được.

"Chúng ta đang ở đâu thế này?" Giọng trầm, tỉnh táo của người bên cạnh trả lời:

"Dưới đáy địa ngục"

"Họ bảo đây là xứ của dân Hồi giáo" người khác nói, một giọng từ xa vang lên trong suốt phòng ngủ. "Mà điều đó chắc là đúng, bởi vì vào mùa hè, khi trời sáng trăng, mấy người có thể nghe tiếng chó tru ở biển".

Tiếng xiềng xiên qua ống khóa vang rổn rảng giống tiếng mỏ neo của một chiến thuyền, và cánh cửa mở ra. Người gác cửa khắc nghiệt của họ, tạo vật duy nhất còn có vẻ sinh động trong sự yên lặng, bắt đầu đi từ đầu này đến đầu kia phòng ngủ. Maria cảm thấy bị siết chặt vì nỗi kinh hoàng mà chỉ có nàng mới biết tại sao.

Từ tuần lễ đầu tiên nơi dưỡng đường này, mụ quản giáo trực đêm đã đề nghị thẳng thừng nàng hãy ngủ với mụ ta trong phòng trực gác. Mụ ta đã đi vào vấn đề một cách cụ thể với tác phong kinh doanh: đổi tình ái lấy thuốc lá, sô cô la hay bất cứ thứ gì nàng muốn. "Cưng sẽ có mọi thứ" mụ quản giáo nói, run rẩy vì xúc động. "Cưng sẽ là bà hoàng của ta". Khi Maria từ chối, mụ ta đổi thiến thuật, để lại những bức thư dưới gối nàng, trong áo nàng, ở những nơi bất ngờ nhất. Những bức thư đó là những thông điệp thiết tha có thể khiến sỏi đá cũng phải động lòng. Một đêm nọ, một biến cố xảy ra nơi phòng ngủ, cách đây một tháng, khiến nàng gần như chấp nhận đầu hàng.

Khi biết chắc rằng những người cùng phòng khác đã ngủ say, mụ quản giáo đã tiến lại gần thường của Maria và thì thầm vào tai nàng những lời khiêu dâm êm ái rồi hôn mặt nàng, cổ nàng đỏ ra vì kinh hoàng, tay nàng cứng lại, chân nàng rã rời. Rồi nghĩ rằng có lẽ sự tê liệt của Maria không phải xuất phát từ sợ hãi mà từ sự đồng lõa, bà ta càng trơ tráo làm tới. Lúc đó Maria đánh mụ ta và xô mụ ta ngã vào giường bên cạnh. Mụ quản giáo nổi khùng, đứng dậy giữa đám đông nhốn nháo những người điên đang bị kích động.

"Đ ồ chó cái!" mụ gào lên. "Người sẽ phải mục rữa cùng ta trong cái lỗ địa ngục này cho đến khi người phải điên lên vì ta".

Mùa hạ đến không báo trước vào ngày chủ nhật đầu tiên của tháng sáu, đòi hỏi phải có những biện pháp khẩn cấp vì bắt đầu cởi bỏ hết những chiếc áo dài chẳng ra hình thù gì của họ. Maria có phần thích thú nhìn ngắm cảnh các bệnh nhân khỏa thân bị quản giáo rượt đuổi như đàn gà mù chạy dáo dác lung tung. Trong đám hỗn độn đó, nàng cố tự bảo vệ mình khỏi những cú tát vô hình và nàng bỗng thấy một mình nơi một văn phòng trống rỗng với tiếng chuông reo liên tục.

Maria trả lời không hề suy nghĩ và nghe một giọng nói xa xăm tươi cười, có vẻ rất thích thú nhại giọng báo giờ trên điện thoại:

"Bây giờ là bốn mươi lăm giờ, chín mươi hai phút và một trăm lẻ bảy giây".

"Đồ ngốc" Maria nói.

Nàng gác máy, thấy vui vui. Nàng sắp rời đi khi chợt nhận ra rằng nàng đang gặp một cơ hội duy nhất để chuồn khỏi nơi đây. Nàng quay sáu số, đầu óc bị căng thẳng và vội vã đến độ nàng không chắc có phải đó là số điện thoại nhà mình không. Nàng chợt đợi, tim rộn rã, nàng nghe âm thanh khao khát, buồn bã của tiếng chuông reo quen thuộc, một lần, hai lần, ba lần và cuối cùng nàng nghe tiếng người nàng yêu trong căn nhà vắng nàng.

"Hello"

Nàng phải chờ cho ngấn nước mắt thắt nơi cổ họng tan đi.

"Mình ơi, mình yêu dấu của em" nàng thở dài.

Nước mắt làm nàng nghẹn lời. Ở đầu kia dây một thoáng yên lặng, bàng hoàng và một giọng nói cháy bỏng ghen tuông vọt ra thành lời: "Đồ đĩ thỏa!"

Và chàng bỏ ống nghe xuống.

Đêm đó, trong cơn cuồng nộ, Maria giật tấm bảng đá khắc hình ngài Thống Tướng Franco xuống, với tất cả sức mạnh của mình, dộng mạnh vào cửa kính hướng về khu vườn và tự ném mình xuống sàn nhà, người bê bết máu. Nàng còn đủ sức giận để kháng cự lại những cú tát của các bà quản giáo đang cố gắng khống chế nàng, nhưng không thành công, cho đến khi nàng thấy mụ Herculina đứng trấn ở cửa lớn, khoanh tay lại, trừng trừng nhìn nàng. Maria chịu đầu hàng. Tuy nhiên, bọn họ vẫn kéo lê nàng đến khu dành cho bệnh nhân hung dữ, chế ngự nàng bằng vòi phun nước lạnh giá và tiêm thuốc tê turpentine vào chân nàng. Chân bị tê cứng khiến nàng hết đi lại nổi và Maria nhận ra rằng không có gì trong đời này mà nàng không dám làm để thoát khỏi cái địa ngục trần gian đó. Tuần tiếp theo, khi nàng trở lại phòng ngủ, nàng rón rén đến phòng mụ quản giáo trực đêm và gõ nhẹ cửa.

Maria đưa giá trước: mụ quản giáo phải làm cách nào đưa tin cho chồng nàng. Mụ quản giáo đồng ý với điều kiện là chuyện trao đổi giữa họ cần được giữ kín tuyệt đối. Và mụ ta chỉ thẳng vào mặt nàng:

"Nếu có ai biết chuyện này, mày sẽ chết".

Và thế là vào ngày thứ bảy sau đó, nhà ảo thuật Saturno lái chiếc xe rạp xiếc đến chỗ bệnh viện tâm thần, chàng đã sửa soạn để ăn mừng đón Maria trở về. Đích thân vị giám đốc đón chàng nơi văn phòng bệnh viện, một nơi thật sạch sẽ và ngăn nắp như một tàu chiến, và bác sĩ giám đốc viết một bản tường trình đầy cảm tình về trường hợp của vợ chàng ta.

Không ai biết nàng đã từ đâu đến, đến khi nào, bằng cách nào, bởi vì thông tin đầu tiên liên lạc việc nàng đến nơi đây là giấy nhập viện chính thức mà ông ta đã đọc cho thư ký ghi sau khi phỏng vấn cô. Một cuộc thẩm tra ngay trong ngày hôm đó cũng không có kết luận dứt khoát. Dẫu sao, điều làm vị giám đốc thắc mắc là làm thế nào Saturno biết được vợ mình ở đâu. Satunlo bảo vệ cho bà quản giáo.

"Công ty bảo hiểm đã cho tôi biết" chàng nói.

Vị giám đốc gật đầu hài lòng. "Tôi không hiểu mấy cái hãng bảo hiểm xoay sở ra sao để có thể biết được một chuyện hay như vậy nhỉ". Ông ta nói. Ông nhìn lướt qua hồ sơ ở trên bàn làm việc khắc khổ của ông và kết luận:

"Điều chắc chắn duy nhất, đó là tình trạng của cô ấy rất trầm trọng".

Ông ta sửa soạn cho phép chàng được thăm viếng nàng với tất cả thận trọng cần thiết nếu Saturno chịu hứa, vì lợi ích của vợ mình, phục tùng mà không thắc mắc những điều luật về phép cư xử mà ông ta sẽ chỉ bảo cho chàng. Nhất là những điều liên quan đến việc phải đối xử với nàng như thế nào, để tránh gây nên những cơn cuồng nộ của nàng, càng ngày càng trở nên thường xuyên hơn và nguy hiểm hơn.

"Lạ thật" Saturno nói. "Nàng luôn luôn dễ nổi nóng nhưng nàng kềm chế được".

Vị bác sĩ làm một động tác của người học cao hiểu rộng. "Có những động thái nơi con người vẫn tiềm tàng trong nhiều năm, và rồi bất chợt một lúc nào đó lại bùng vỡ", ông nói. "Nói tóm lại, thật là may mắn khi cô ấy tình cờ đến đây, bởi vì chúng tôi chuyên trị những ca tâm thần đòi hỏi có một bàn tay cứng rắn". Rồi ông báo động cho chàng về nỗi ám ảnh kỳ lạ nơi Maria đối với máy điện thoại.

" Thật kỳ quặc cho nàng" bác sĩ nói.

"Đừng lo, thưa bác sĩ" Saturno đáp với giọng vui vẻ. "Đó là món đặc sản của tôi".

Phòng thăm viếng - một sự phối hợp giữa phòng giam và phòng xưng tội - trước kia là của tu viện kín. Bước chân đi vào của Saturno không phải là một cảnh bùng nổ của niềm vui như cả hai có thể đã từng trông đợi. Maria đứng giữa phòng, gần một bàn nhỏ với hai ghế và một lọ hoa trống rỗng chẳng một cành hoa. Rõ ràng là nàng đã chuẩn bị sẵn sàng để rời bỏ chốn này, với chiếc áo khoác màu dâu thảm não và đôi giày tả tơi do ai đó có từ tâm đã bố thí cho nàng. Herculia đứng ở một góc, gần như vô hình, khoanh tay lại. Maria vẫn bất động khi thấy chồng bước vào và mặt nàng, vẩn còn vết trầy xước do các mảnh kính vỡ cửa sổ, không biểu lộ nét xúc động nào. Họ trao đổi những cái hôn theo thông lệ.

"Em thấy thế nào?" chàng hỏi nàng.

"Vui mừng vì thấy mình cuối cùng rồi cũng đến nơi đây, mình ạ" nàng đáp. "Em thật như đã trải qua cái chết".

Họ không còn đủ thời gian để ngồi xuống. Chìm trong nước mắt, Maria kể với chồng về những khổ nhục trong cái nhà giam kín này, về sự tàn bạo của các bà quản giáo, về thức ăn chó cũng chê, về những đêm dài vô tận khi nỗi kinh hoàng khiến nàng không hề chợp mắt.

"Em cũng chẳng biết em đã ở đây bao nhiêu ngày hoặc bao nhiêu tháng hay bao nhiêu năm, em chỉ biết là mỗi ngày là càng tệ hơn ngày hôm trước", và nàng thở dài với cả cõi lòng sầu thảm. "Em không nghĩ em sẽ còn là mình".

"Mọi chuyện đã qua rồi", chàng nói, vừa vuốt ve những vết sẹo trên mặt nàng với đầu ngón tay. "Anh sẽ đến mỗi thứ bảy. Cũng có thể thường xuyên hơn, nếu bác sĩ giám đốc cho phép. Em thấy đó, mọi việc rồi sẽ chuyển biến theo hướng tốt đẹp".

Nàng nhìn chàng chằm chằm bằng đôi mắt lạc thần. Saturno cố vận dụng tài năng mê hoặc ảo thuật gia của mình. Chàng bảo nàng, bằng một giọng nơi trẻ thơ của những lời nói dối vĩ đại, một phiên bản ngọt ngào từ lời chẩn đoán của bác sĩ. "Điều đó có nghĩa là" chàng kết luận, "Em còn ở đây vài ngày nữa để hoàn toàn bình phục". Maria hiểu ra sự thật.

"Ôi lạy Chúa" nàng sững sờ "Bộ mình cũng nghĩ là em điên sao!"

"Em cứ nghĩ vớ vẩn!" chàng cố bông đùa. "Nhưng nếu thật sự là nếu em ở đây thêm một thời gian ngắn nữa, mọi việc sẽ tốt hơn, cho mọi người. Dĩ nhiên, trong điều kiện khá hơn!".

"Nhưng em đã nói với anh là em chỉ đến đây để gọi điện thoại thôi mà!".

Maria gằn giọng.

Chàng không biết làm cách nào phản ứng lại nỗi ám ảnh kinh hoàng của nàng. Chàng nhìn mụ Herculina. Mụ lợi dụng dịp đó chỉ vào đồng hồ đeo tay, tỏ ý thời gian thăm viếng đã hết. Maria thoáng thấy dấu hiệu, trừng mắt và thấy mụ Herculina trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. Nàng bá cổ chồng, la hét như một mụ điên thật sự. Chàng tìm cách thoát ra, với tất cả lòng yêu thương chàng còn có trong lòng, và để nàng ở lại tùy hỉ công đức của mụ Herculina đang nhảy xổ đến túm lấy nàng từ phía sau. Không để cho Maria có thời gian phản ứng, mụ ta xuất một chiêu "tả thủ cầm nã" còn tay mặt xuất chiêu "thiết thủ cương tỏa" chẹn ngang cổ nàng, đồng thời hét vào mặt Saturno:

"Cút đi lập tức!"

Saturno vụt đi trong kinh hoàng.

Nhưng vào ngày thứ bảy tiếp theo, khi đã hoàn hồn từ cú sốc thăm bệnh lần trước, chàng quay trở lại bệnh viện tâm thần với con mèo mà chàng cho mặc trang phục giống như chàng, một bộ quần áo chẽn đỏ và vàng giông giống nhà ảo thuật vĩ đại Leotardo, một mũ nhọn và áo khoác căng phồng giống như được dùng để bay.

Chàng lái chiếc xe làm xiếc chạy vào sân của nhà tu kín và ở đó, chàng mở sô trình diễn suốt ba tiếng đồng hồ cho các bệnh nhân nội trú thưởng thức, từ các ban công với những tiếng hò hét chộn rộn với những tràng vỗ tay chẳng đúng lúc. Tất cả bọn họ đều ra xem, chỉ trừ Maria. Nàng chẳng những từ chối không tiếp chồng mình mà cũng chẳng muốn ra đứng ở ban công để nhìn chàng. Saturno cảm thấy bị tổn thương, đau đớn thấu tâm can.

"Đó là một phản ứng điển hình" bác sĩ giám đốc an ủi chàng. "Rồi sẽ qua thôi".

Nhưng nỗi đau chẳng bao giờ qua đi. Sau nhiều lần toan tính để gặp lại nàng, Saturno cố gắng bằng mọi cách để nàng chịu nhận một bức thư của chàng, nhưng vô ích. Nàng trả lại thư bốn lần, không mở thư xem và cũng chẳng một lời bình luận. Saturno đầu hàng, nhưng vẫn tiếp tục gởi tiếp tế thuốc lá ở phòng trực mà không tìm hiểu xem đồ thăm nuôi có đến tay Maria hay không, cho đến cuối cùng thực tế đã đánh gục chàng.

Không còn ai nghe nói gì về chàng nữa trừ cái điều chàng đã lấy vợ khác và quay về cố hương. Trước khi rời Barcelona, anh ta đã đem con mèo đói lả cho một cô bạn gái, cô này có hứa sẽ mua thuốc lá để tiếp tế cho Maria. Nhưng rồi cô ta cũng biến đâu mất tiêu. Rosa Regas nhớ lại có thấy cô ấy ở cửa hàng bách hóa Corte Ingles khoảng mười hai năm trước đây, đầu cạo trọc, mang áo màu cam theo kiểu một giáo phái phương Đông nào đó. Cô ta bảo Rosa, cô ta có tiếp tế thuốc lá cho Maria thường xuyên và một số vật dụng tối cần thiết cho nàng cho đến một ngày cô chỉ còn thấy những phế tích hoang tàn của bệnh viện đã bị phá bỏ như là chứng tích u ám của một thời tồi tệ. Maria trông có vẻ rất tỉnh táo trong lần gặp cuối cùng, hơi mập ra và có vẻ hài lòng với nếp sống yên bình nơi nhà tu kín. Đó là cái ngày cô mang mèo đến cho Maria, bởi vì cô đã dùng hết số tiền mà Saturno đã đưa cho cô để mua thức ăn cho mèo.

Mùa Xuân 1978