Nguyên tác: The Strange Case Of Dr. Jekyll And Mr. Hyde
Số lần đọc/download: 316 / 53
Cập nhật: 2019-12-06 08:58:49 +0700
Chương 6 - Vụ Rắc Rối Lạ Thường Của Bác Sĩ Lanyon
T
hời gian trôi đi. Người ta đặt hàng ngàn bảng Anh tiền thưởng, vì cái chết của Huân tước Danvers làm công chúng phẫn nộ như bị xúc phạm, nhưng ông Hyde đã biến mất khỏi tầm mắt của cảnh sát như thể hắn chưa từng hiện hữu. Thật ra, nhiều điều trong quá khứ của hắn đã được đưa ra ánh sáng, và tất cả đều nhơ nhuốc: những câu chuyện tiết lộ tính độc ác của hắn, vừa nhẫn tâm vừa hung bạo, cuộc sống đốn mạt của hắn, đám bạn lạ lùng của hắn, và hình như hắn chẳng làm nên trò trống gì ngoài việc làm cho người ta căm ghét. Nhưng không một lời nhỏ to nào về chuyện hắn hiện ở đâu. Hắn biệt tích hoàn toàn sau khi rời bỏ căn nhà ở Soho sáng hôm giết người. Và dần dần, ngày tháng trôi qua, ông Utterson bắt đầu bớt dồn dập lo âu, và càng lúc càng thấy lòng mình lắng lại. Theo cách ông nghĩ, việc ông Hyde biến mất đã trả một giá xứng đáng cho cái chết của Huân tước Danvers. Bây giờ bác sĩ Jekyll lại bắt đầu một cuộc sống mới, vì ảnh hưởng xấu ấy đã tan biến. Ông ra khỏi tình trạng ẩn dật, nối lại quan hệ với bạn bè, một lần nữa trở thành khách và chủ nhà quen thuộc của họ. Và tuy người ta thường biết đến việc làm từ thiện của ông, song bây giờ ông còn nổi bật không kém về đường tôn giáo. Ông bận rộn, ông thường ra ngoài, ông làm việc thiện; vẻ mặt ông dường như cỏi mở và tươi sáng, như thể nhờ ý thức phục vụ xuất phát từ nội tâm. Và trong hơn hai tháng, ông bác sĩ sống thanh thản.
Ngày 8 tháng Giêng, Utterson dự tiệc với một nhóm nhỏ ở nhà ông bác sĩ. Lanyon có ở đó. Chủ nhà quay nhìn từ người này sang người kia như hồi xưa, khi bộ ba là những người bạn không thể tách rời. Ngày 12, cánh cửa đóng lại không tiếp ông luật sư, rồi ngày 14 cũng vậy. Poole nói: “Bác sĩ ở ru rú trong nhà, không tiếp ai.” Đến ngày 15, ông lại thử tới, và lại bị từ chối. Hai tháng vừa qua ông đã quen gặp bạn mình hầu như mỗi ngày, nên bây giờ ông thấy lòng nặng trĩu vì lại cô đơn. Đêm thứ năm, ông mời Guest đến ăn với mình, và đêm thứ sáu ông tự mình đến nhà bác sĩ Lanyon.
Ít nhất ở đó ông không bị từ chối, nhưng khi bước vào, ông sửng sốt vì sự thay đổi trên diện mạo của bác sĩ. Án tử hình hiện rõ trên mặt ông ta. Người đàn ông hồng hào đã trở nên tái ngắt, da thịt ông teo tóp, ông hói hơn và già hơn thấy rõ. Tuy nhiên, những dấu hiệu sức khoẻ sa sút nhanh chóng này không làm ông luật sư chú ý bằng cái nhìn trong mắt và cách cư xử của ông bác sĩ, dường như nó biểu lộ một nỗi khiếp sợ nào đó nằm sâu trong tâm trí. Khó có thể cho là ông bác sĩ sợ chết, nhưng Utterson rất ngờ là như thế. Ông nghĩ: “Ừ, ông ấy là bác sĩ, ông ấy phải biết tình trạng sức khỏe của chính mình, và việc biết rằng ngày chết đã gần kề làm ông ấy chịu không nổi.” Song khi Utterson bày tỏ nhận xét về diện mạo bệnh hoạn của ông ta, Lanyon tuyên bố ông sắp chết với một vẻ rất trịnh trọng.
Ông nói: “Tôi bị sốc và sẽ không bao giờ bình phục. Thời gian chỉ còn đếm từng tuần. Ồ, cuộc sống đã thật vui thú. Tôi đã thích cuộc sống, vâng, thưa ông, tôi đã từng thích cuộc sống. Đôi khi tôi nghĩ nếu chúng ta biết mọi điều thì mình sẽ ra đi vui vẻ hơn.”
Utterson nhận xét: “Jekyll cũng bị bệnh. Ông có gặp ông ta không?”
Nhưng mặt Lanyon đổi khác, ông giơ bàn tay run rẩy lên và lắp bắp nói lớn: “Tôi không muốn gặp hay nghe gì về bác sĩ Jekyll nữa. Tôi hết liên hệ với người đó rồi, và tôi xin ông đừng nói xa nói gần gì với tôi về một kẻ mà tôi coi như đã chết.”
Ông Utterson thốt lên: “Ái dà,” rồi sau một lúc ngập ngừng khá lâu, ông hỏi: “Tôi không làm được gì sao? Ba chúng ta là bạn từ lâu lắm rồi, Lanyon, mình sống đâu có lâu để tìm bạn khác.”
Lanyon đáp: “Chẳng làm được gì đâu, cứ hỏi hắn thì biết.”
Ông luật sư nói: “Ông ta không tiếp tôi.”
Câu trả lời là: “Như thế tôi cũng chẳng ngạc nhiên. Utterson, một ngày nào đó sau khi tôi chết, có thể ông sẽ biết đúng biết sai trong vụ này. Tôi không kể cho ông được. Còn trong lúc này, nếu ông có thể ngồi nói chuyện khác với tôi thì, lạy Chúa, ông cứ ở lại mà nói, nhưng nếu ông không thể tránh cái đề tài đáng nguyền rủa này, thì nhân danh Chúa, ông về đi vì tôi chịu không nổi.”
Ngay khi về đến nhà, Utterson liền ngồi xuống viết thư cho Jekyll, phàn nàn vì không được cho vào nhà, và hỏi lý do về vụ tuyệt giao đáng tiếc này với Lanyon. Hôm sau ông nhận được thư trả lời dài, câu viết hầu hết đều rất lâm ly thống thiết, và đôi khi lan man bí ẩn khó hiểu. Xích mích với Lanyon không thể hàn gắn. Jekyll viết: “Tôi không trách ông bạn già của chúng ta, nhưng tôi đồng ý với ông ấy rằng chúng tôi không bao giờ nên gặp nhau nữa. Tôi dự định từ nay trở đi sẽ có một cuộc sống tuyệt đối ẩn dật. Ông đừng ngạc nhiên, và cũng không phải nghi ngờ gì về tình bạn của tôi, dù cho cửa nhà tôi luôn luôn đóng ngay cả đối với ông. Ông phải chấp nhận để tôi đi con đường tăm tối riêng của tôi. Tôi đã gây cho chính mình một hình phạt và một mối hiểm nghèo mà tôi không thể gọi tên. Nếu tôi chính là kẻ gây ra tội lỗi, thì tôi cũng chính là kẻ phải chịu khổ đau. Tôi không thể hình dung được rằng trái đất này là nơi chứa đựng những nỗi khổ đau và kinh hoàng bất nhân đến thế. Utterson, ông chỉ có thể làm một điều để vơi nhẹ số phận này, đó là tôn trọng sự im lặng của tôi.” Utterson sửng sốt. Ảnh hưởng xấu của Hyde đã lui, ông bác sĩ đã trở lại với công việc cũ và bạn hữu của ông. Mới tuần trước, tương lai đã mỉm cười hứa hẹn một thời kỳ vui vẻ và danh giá; thế mà bây giờ, trong tích tắc, tình bạn, sự bình an trong tâm và toàn bộ ý nghĩa cuộc sống của ông ta sụp đổ. Sự thay đổi của ông quá lớn và bất ngờ tới mức điên khùng, nhưng nhìn thái độ và lời lẽ của Lanyon, sự thay đổi ấy hẳn phải có một lý do sâu xa nào đó.
Một tuần sau, bác sĩ Lanyon nằm liệt giường, và chưa tới nửa tháng sau ông chết. Tối hôm đám tang, Utterson rất buồn, ông đóng cửa văn phòng, ngồi bên ánh nến sầu muộn, rút ra để trước mặt mình một phong bì do chính người bạn quá cố của ông tự tay viết và đóng dấu niêm phong. Bên ngoài phong bì viết rõ: “THƯ RIÊNG cho G. J. Utterson, và trong trường hợp ông ta chết trước tôi thì tiêu hủy không được đọc”. Ông luật sư kinh hãi nhìn câu viết. Ông nghĩ: “Hôm nay mình đã chôn một người bạn, điều gì sẽ xảy ra nếu lá thư này làm mình mất thêm một người bạn nữa?” Rồi ông trách nỗi sợ hãi ấy là thiếu chung thủy, và bóc niêm. Bên trong lại có một phong bì nữa, cũng niêm phong, và bên ngoài ghi “Không mở trước khi bác sĩ Henry Jekyll chết hay biệt tích.” Utterson không thể tin vào mắt mình, ừ, biệt tích. Một lần nữa ở đây, như trong bản di chúc điên rồ mà từ lâu ông đã trả lại cho tác giả của nó, một lần nữa ở đây ý tưởng biệt tích và cái tên Henry Jekyll lại ghép chung. Nhưng trong bản di chúc, ý tưởng ấy nảy ra từ đề nghị nham hiểm của gã Hyde, nó được đặt ra với mục đích quá rõ và kinh khủng. Khi chính tay Lanyon viết ra thì nghĩa là gì? Người được ủy thác giữ chiếc phong bì này quá sức tò mò, muốn mặc kệ sự cấm đoán để lập tức lao tới tận đáy sâu của những bí ẩn, nhưng danh dự nghề nghiệp cùng sự trung thực đối với người bạn quá cố là những nghĩa vụ ràng buộc ông nghiêm ngặt, vì thế cái gói lại nằm yên ở góc sâu nhất trong két sắt riêng của ông.
Gạt bỏ lòng tò mò là một chuyện, chiến thắng nó là chuyện khác. Và có thể ngờ rằng từ sau ngày ấy liệu Utterson có còn muốn giao du với người bạn còn sống của ông với sự háo hức như trước kia hay không. Ông ân cần nghĩ đến ông ta, nhưng suy nghĩ của ông bất an và sợ hãi. Thật ra ông có đến thăm, nhưng có lẽ ông thở phào khi không được tiếp. Có lẽ trong thâm tâm ông muốn nói chuyện với Poole nơi bậc cửa, giữa không gian và tiếng động của thành phố bên ngoài, hơn là được mời vào căn nhà của kẻ tự nguyện chịu sự câu thúc, và phải ngồi nói chuyện với kẻ ẩn dật bí hiểm trong đó.
Poole quả thật không có tin tức gì vui để kể lại. Bây giờ, hơn lúc nào hết, dường như ông bác sĩ tự nhốt mình trong phòng làm việc bên trên phòng thí nghiệm, thậm chí có khi ngủ trong đó. Ông ấy xuống tinh thần, ông ấy trở nên rất lặng lẽ, ông ấy không đọc, hình như ông ấy nghĩ điều gì trong đầu. Utterson trở nên quen dần với những báo cáo không bao giờ thay đổi này, đến nỗi những lần đến thăm của ông ngày càng thưa dần.