hi Maigret đứng lên, Ricain rùng mình và lo lắng nhìn ông, bởi vì đường như gã luôn luôn chờ đợi một cú chơi khăm của định mệnh hoặc một sự phản trắc. Viên cảnh sát trưởng đến chôn chân một lúc trước cánh cửa sổ mở rộng, như muốn đắm mình trong thực tại khi nhìn ngắm những người bộ hành và xe cộ trên cầu Saint-Michel, một tàu kéo mang một lá bài chuồn lớn màu trắng trên ống khói của nó.

- Tôi trở lại ngay.

Từ phòng của các thanh tra viên, ông gọi cho Viện pháp y.

- Maigret đây! Anh vui lòng xem giùm liệu bác sĩ Delaplanque đã mổ xác xong chưa...

Ông chờ đợi khá lâu trước khi nghe được giọng của viên bác sĩ pháp y ở đầu đây.

- Đúng lúc quá ông cảnh sát trưởng. Tôi sắp gọi ông đây. Ông đã biết được thiếu phụ ăn bữa cuối cùng vào giờ nào và bao gồm những thức ăn gì chứ?

- Chốc nữa tôi sẽ nói với ông, vết thương thì sao?

- Trong chừng mực, tôi có thể phán đoán, phát súng đã bắn ra từ một khoảng cách mà tôi độ chừng giữa một mét và một mét rưỡi.

- Trực diện à?

- Bên hông. Nạn nhân đang đứng. Cô ấy hẳn phải lùi một hoặc hai bước trước khi đổ sụp xuống thảm. Phòng thí nghiệm đã phát hiện những vết máu, ông sẽ xác định điều đó. Còn một chuyện nữa, người phụ nữ này đang mang thai nhưng bị can thiệp bằng những biện pháp thô thiển vào tháng thứ ba hay thứ tư. Cô ta hút thuốc nhiều, nhưng có một sức khỏe khá tốt...

- Ông vui lòng giữ máy một lúc chứ?

Ông trở lại phòng mình.

- Anh có ăn với vợ anh tối thứ tư không?

- Vào lúc tám giờ rưỡi, ở Vieux Pressoir..

- Anh có nhớ cô ấy ăn gì không?

- Xem nào... Tôi thì không đói... Tôi chỉ dùng một đĩa thịt nguội. Sophie yêu cầu xúp cá mà Rose vừa mới gợi ý cô ấy, tiếp theo là thịt bò muối...

- Không có tráng miệng à?

- Không. Chúng tôi đã uống một bình rượu beaujolais. Tôi uống cà phê. Sophie không thích...

Maigret ra ngoài, đến căn phòng bên cạnh, lập lại thực đơn cho Delaplanque nghe.

- Nếu cô ta đã ăn vào lúc tám giờ rưỡi tối, tôi đã có thể phỏng định cái chết xảy ra trong vòng một giờ tối, bởi vì thức ăn hầu như đã tiêu hóa hoàn toàn... Tôi sẽ nói thêm ông sau khi phân tích hóa học, nhưng sẽ mất nhiều ngày.

- Ông đã xét nghiệm paraffine chưa?

- Tôi đã nghĩ đến điều đó. Không có vết thuốc súng trên hai bàn tay. Ông sẽ nhận được báo cáo đầu tiên của tôi sáng mai.

Maigret trở về chỗ của mình trong văn phòng và sắp xếp theo thứ tự kích cỡ năm hay sáu tẩu thuốc nằm thường trực ở đó.

- Tôi vẫn còn những câu hỏi đặt ra cho anh, Ricain ạ, nhưng hôm nay tôi lưỡng lự. Anh đã kiệt sức và chỉ đứng vững nhờ vào thần kinh của mình...

- Tôi thích kết thúc ngay tức khắc hơn.

- Vì anh muốn thế. Tóm lại, nếu tôi biết rõ về anh, thì cho đến bây giờ anh chưa bao giờ có được chỗ làm ổn định lẫn thu nhập đều đặn phải không?

- Tôi cho rằng, có vài chục ngàn người ở vào trường hợp này chứ?

- Anh còn nợ tiền của ai nữa?

- Tất cả những người bán hàng. Một số không muốn cung ứng cho chúng tôi nữa. Tôi còn nợ Maki năm trăm francs...

- Là ai thế?

- Một tay điêu khắc ở cùng khu nhà với tôi. Đó là một nghệ sĩ trừu tượng, nhưng thỉnh thoảng để kiếm thêm chút đỉnh, anh ta cũng tạc tượng bán thân. Điều đó xảy ra cách nay mười lăm ngày. Anh ấy đã lãnh được bốn hay năm ngàn francs và đãi chúng tôi ăn tối... Vào lúc tráng miệng, tôi đã đề nghị anh ấy cho vay một món tiền nhỏ.

- Còn ai nữa không?

- Quá lắm rồi!

- Anh có tính trả không?

- Tôi chắc chắn ngày nào đó sẽ kiếm được nhiều tiền... Phần đông những đạo diễn, những nhà văn tiếng tăm đều khởi đầu như tôi...

- Ta hãy thay đổi đề tài. Anh có ghen không?

- Với ai?

- Tôi nói về vợ anh. Tôi cho rằng đã từng có một số trong bạn bè của anh có tán tỉnh cô ấy chứ?

Ricain lặng thinh, bối rối, rồi nhún vai.

- Tôi không cho là ông có thể hiểu được... Ông thuộc thế hệ khác. Còn chúng tôi, những người trẻ tuổi, chúng tôi không xem quá quan trọng những chuyện như thế...

- Anh muốn nói là anh cho phép cô ấy có những quan hệ mật thiết với những người khác ngoài anh sao?

- Thật khó mà trả lời câu hỏi thẳng thừng như vậy...

- Cũng cứ thử xem.

- Cô ấy đã làm mẫu khỏa thân cho Maki.

- Và không xảy ra gì cả sao?

- Tôi không hỏi họ chuyện đó.

- Còn ông Carus?

- Carus có biết bao cô gái nếu ông ấy muốn, tất cả các cô muốn đóng phim hay lên truyền hình...

- Ông ta lợi dụng họ à?

- Tôi cho là...

- Vợ anh có thử bước vào điện ảnh không?

- Đã có, cách đây ba tháng, một vai nào đó không quan trọng...

- Vậy mà anh không ghen sao?

- Không như ông nghĩ...

- Anh đã nói là Carus có một tình nhân...

- Cô ta tên là Nora...

- Cô ta có ghen không?

- Không giống như vậy đâu, Nora là một cô gái thông minh, nhiều tham vọng. Cô ấy coi thường điện ảnh... Điều cô ta quan tâm, đó là trở thành bà Carus và có được nhiều tiền.

- Cô ta hợp ý với vợ anh lắm không?

- Như với những người khác, cô ta nhìn tất cả chúng tôi, đàn ông cũng như đàn bà, với thái độ hạ cố... Ông muốn đi đến đâu bây giờ?

- Không đến đâu cả.

- Ông tính hỏi tất cả những ai tôi có giao du à?

- “Có thể lắm. Kẻ nào đó đã giết vợ anh. Anh khẳng định rằng không phải là anh, cho đến khi có chứng cớ ngược lại, tôi nghiêng về tin anh hơn.

Một người lạ đã đột nhập vào nhà anh tối thứ tư, trong khi anh vừa mới rời nhà. Người đó không có chìa khóa, điều đó tạo giả thuyết rằng vợ anh đã cho kẻ ấy vào phòng trọ mà không nghi ngờ gì cả”.

Maigret nhìn gã trẻ tuổi đang bấn loạn trước mặt ông, tìm cách nói vài lời.

- Xem nào! Ai trong số bạn bè anh biết được sự tồn tại của khẩu súng ngắn?

- Gần như tất cả... Hãy coi như tất cả...

- Có lúc nào anh mang nó trên người không?

- Không. Nhưng có những lúc tôi có tiền, tôi đã tập hợp bạn bè lại nhà tôi. Tôi mua thịt lợn, cá hồi, các thức ăn nguội và mỗi người mang đến một chai rượu vang hay whisky...

- Mấy giờ thì kết thúc mấy buổi tiệc tùng đó?

- Khuya lắm. Mọi người uống nhiều... Có người ngủ thiếp đi và ở lại cho đến sáng. Tôi thỉnh thoảng có sờ mó đến khẩu súng, để đùa cho vui...

- Nó có nạp đạn không?

Ricain không trả lời ngay, và trong những lúc như vậy, thật khó mà không nghi ngờ gã.

- Tôi không biết...

- Nghe này. Anh nói với tôi về những bữa tối mọi người ít nhiều đều say sưa. Anh đã cầm một khẩu tự động để giỡn chơi và bây giờ anh khẳng định là không biết nó có nạp đạn hay không. Mới đây, anh đã xác nhận với tôi là anh không biết khấc hãm nằm ở đâu. Anh có thể giết mà không có chủ tâm bất kỳ ai trong số bạn bè của anh.

- Cũng có thể... Khi người ta đã say...

- Anh thường như vậy hả, Ricain?

- Khá thường xuyên... Không quá say đến mức không còn biết mình làm gì nữa, nhưng tôi không uống khan, như phần đông bạn bè tôi. Nhất là khi mọi người gặp nhau trong các quán cà phê và các câu lạc bộ...

- Anh giấu khẩu súng ngắn ở đâu?

- Nó không được giấu kỹ. Nó nằm ở ngăn trên của chiếc tủ com-mốt cùng với một mớ dây nhợ cũ, đinh, ốc, hóa đơn, mọi thứ mà người ta không biết nhét vào đâu.

- Đến đỗi bât kỳ ai trong những người đã qua đêm ở nhà anh cũng có thể lấy khẩu súng ra và sử dụng được.

- Vâng.

- Anh có nghi ngờ nào không?

Một sự ngập ngừng, một lần nữa, một ánh mắt lẩn trốn.

- Không.

- Không ai thực sự yêu vợ anh à?

- Tôi...

Tại sao gã phát ngôn tiếng đó một cách cay độc như vậy?

- Yêu nhưng không ghen à?

- Tôi đã giải thích với ông rồi.

- Còn Carus thì sao?

- Tôi cũng đã nói với ông...

- Maki?

- Bên ngoài đó là một gã cục cằn, nhưng anh ta hiền như một con cừu và phụ nữ khiến anh ta sợ...

- Hãy nói cho tôi những người khác, những người anh thường giao du, những người anh gặp ở Vieux-Pressoir và kết thúc ban đêm ở nhà anh mỗi khi anh có tiền.

- Gérard Dramin... Anh ta là trợ lý thứ nhất... Chính với anh ấy tôi đã viết một kịch bản chi tiết và tôi đã là trợ lý thứ ba của phim.

- Đã lập gia đình chưa?

- Trong lúc này, anh ta sống ly thân với vợ mình. Đây không phải là lần đầu tiên... sau vài tháng, họ lại làm lành với nhau...

- Anh ta ở đâu?

- Khi chỗ này, khi chỗ kia, luôn luôn là khách sạn. Anh ta tự phụ là mình chẳng có gì khác ngoài chiếc va-li và những gì chứa trong đó.

- Cậu có ghi không, Janvier?

- Tôi đang làm đây, thưa sếp.

- Người khác, Ricain?

- Một tay chụp hình tên là Jacques Huguet ở khu nhà với tôi, ở tòa nhà chính giữa.

- Bao nhiêu tuổi?

- Ba mươi.

- Đã lập gia đình chứ?

- Hai lần. Hai lần ly hôn. Anh ta có một con với người vợ đầu, hai với người vợ sau. Bà ấy sống cùng tầng với anh ta.

- Anh ta sống một mình à?

- Với Jocelyne, một cô gái tử tế đang có thai bảy hay tám tháng...

- Như vậy anh ta có ba bà vợ. Anh ta có gặp lại hai bà đầu không?

- Họ rất thuận thảo với nhau.

- Hãy tiếp tục đi.

- Tiếp tục cái gì?

- Danh sách bạn bè của anh, những người hay lui tới Vieux-Pressoir đó.

- Họ thay đổi, tôi đã từng nói với ông... Có Pierre Louchard...

- Anh ta làm gì?

- Anh ta đã quá bốn mươi, anh ta là kẻ đồng tính luyến ái và đang đứng một cửa hiệu đồ cổ ở đường Sèvres.

- Lý do nào anh ta nhập bọn với các anh?

- Tôi không biết... Đó là một khách hàng của Vieux-Pressoir... Anh ta theo chúng tôi... Anh ta không nói nhiều, tỏ ra sung sướng khi được ở bên cạnh chúng tôi.

- Anh có nợ tiền anh ta không?

- Không nhiều, ba trăm năm chục francs...

Điện thoại reo. Maigret nhấc máy.

- Alô, thưa sếp. Lapointe muốn nói chuyện với ông. Tôi chuyển liên lạc sang ông nhé?

- Thôi, tôi đến...

Ông quay lại phòng các thanh tra viên.

- “Ông đã yêu cầu tôi gọi cho ông khi nào chúng tôi xong việc, sếp ạ. Lourtie và tôi đã hỏi han tất cả những láng giềng có thể nghe được cái gì đó, nhất là các bà láng giềng, bởi vì phần lớn đàn ông vẫn còn làm việc.

Không ai nhớ gì một phát súng cả. Họ có thói quen ban đêm nghe tiếng động đằng nhà Ricain. Nhiều người thuê nhà than phiền với người gác cổng và định viết thư cho ông chủ nhà.

Một lần, vào lúc hai giờ sáng, một bà đau răng đang đứng tựa cửa sổ nhà mình đã trông thấy một phụ nữ trần truồng như nhộng thoát ra từ phòng cho thuê và chạy trong sân, đuổi theo bởi một người đàn ông.

Bà không phải là người độc nhất xác định rằng những cuộc chè chén đã diễn ra trong căn hộ của vợ chồng Ricain”.

- Sophie có tiếp khách trong lúc vắng mặt chồng không?

- Ông biết đấy, sếp à, những người đàn bà tôi đã dò hỏi không được chính xác lắm đâu. Những từ lặp lại thường nhất là: bọn man rợ, đám người vô giáo dục, vô luân. Về phần chị gác cổng, chị ta chờ kỳ hạn để thông báo cho họ thôi thuê nhà, bởi vì họ đã chậm trễ sáu tháng và người chủ nhà đã quyết định chấm dứt hợp đồng nếu họ không thanh toán tiền thuê. Tôi phải làm gì đây?

- Ở lại phòng cho thuê cho đến lúc tôi đến gặp cậu ở đó. Giữ Lourtie lại với cậu, bởi vì có thể tôi sẽ cần đến cậu ta.

Ông trở lại văn phòng của mình, ở đó Janvier và Ricain vẫn lặng thinh.

- Hãy nghe tôi cho rõ, Ricain à. Trong tình trạng sự việc như thế này, tôi không muốn yêu cầu viên dự thẩm lệnh bắt anh. Mặt khác, tôi không cho rằng đêm nay anh lại muốn ngủ ở Saint-Charles.

- Tôi không thể...

- Anh không có tiền. Tôi không thích thấy anh lần nữa lại lếch thếch giữa Paris để đi tìm một người bạn mượn tiền.

- Ông sẽ làm gì tôi đây?

- Thanh tra Janvier sẽ đưa anh đến một khách sạn hạng xoàng, không xa đây, trên đảo Saint-Louis. Anh có thể nhờ người đưa thức ăn lên. Khi đi ngang qua một tiệm thuốc hay hiệu thuốc tây, hãy mua xà bông, dao cạo và bàn chải đánh răng...

Viên cảnh sát trưởng nháy mắt với Janvier.

- Tôi muốn anh không ra ngoài nữa. Vả lại tôi báo với anh rằng nếu anh có chuyện đó...

- Tôi sẽ nghe theo... Tôi đã hiểu. Tôi vô tội...

- Là anh nói như vậy...

- Ông không tin tôi sao?

- Đó không phải là nghề của tôi. Tôi bằng lòng chờ đợi. Chúc ngủ ngon.

Còn lại một mình, Maigret sải bước trong phòng trong vài phút, thỉnh thoảng dừng lại trước cửa sổ. Rồi ông nhấc điện thoại gọi cho vợ mình để báo với bà là ông không trở về dùng bữa tối.

Mười lăm phút sau đó, ông đã ở trên xe điện ngầm chở ông đến trạm Bir-Hakeim. Ông gõ cửa phòng cho thuê và Lapointe ra mở.

Mùi hôi của formol còn phảng phất dai dẳng. Lourtie ngồi ở chiếc ghế bành độc nhất của gian phòng đang hút một điếu xì-gà nhỏ rất nặng.

- Ông muốn ngồi không, sếp?

- Cám ơn. Tôi nghĩ rằng các cậu chẳng phát hiện thêm điều gì mới nữa?

- Các tấm ảnh... Có một tấm hai vợ chồng Ricain cùng trên một bãi biển. Một tấm khác đứng trước chiếc xe hơi của họ...

Sophie không xấu. Cô ta có một gương mặt hơi hờn dỗi đúng mốt của các cô gái trẻ và có một bộ tóc rất bồng. Trên đường phố, người ta có thể lầm cô với hàng ngàn cô gái khác chạy theo cùng những cử chỉ, ăn mặc cùng một cách.

- Không có rượu à?

- Còn một ít whisky trong tủ này...

Một chiếc tủ cũ không có kiểu riêng, như chiếc tủ chè, mấy chiếc ghế ngồi mà do màu sơn trắng và xỉn mờ, đối chọi với nền nhà màu đen và các bức tường đỏ, trở nên kỳ quặc.

Maigret đầu đội nón, miệng ngậm tẩu, mở mấy cánh cửa, các ngăn kéo. Ít quần áo. Tất cả là ba chiếc áo dài rẻ tiền, lòe loẹt. Những chiếc quần lửng bó giò, những chiếc áo săng-đay cổ cuốn...

Bên hông phòng tắm, khoảnh bếp nhỏ chỉ hơi lớn hơn một chiếc tủ hộc tường, với cái bếp gaz và cái tủ lạnh nhỏ hàng mẫu. Trong tủ đó, ông tìm thấy một chai nước khoáng đã được dùng tới, một phần tư lọ bơ, ba quả trứng, một miếng thịt sườn ướp trong nước xốt.

Không có gì thật sạch sẽ, cả quần áo, cả gian bếp nhỏ, cả phòng tắm trong đó vương vãi áo sống.

- Không ai gọi điện thoại à?

- Không ai cả từ khi chúng tôi đến đây.

Vụ giết người chắc được thông tin trên báo buổi chiều, hoặc sớm muộn sẽ có.

- Lourtie, hãy đi ăn vội một chút gì đó rồi trở lại đây và đóng chốt một cách thoải mái trong khả năng có thể. Hiểu chứ, Lourtie?

- Hiểu, thưa sếp. Tôi có quyền ngủ chứ?

Về phần Maigret và Lapointe, họ đi bộ tìm quán Vieux Pressoir.

- Ông đã bắt anh ta à?

- Không. Janvier đã dẫn anh ta đến Cigognes, trên đảo Saint-Louis.

Đây không phải là lần đầu tiên người ta đưa đến một khách hàng mà họ muốn trông chừng.

- Ông cho là anh ta đã giết à?

- Anh ta cùng một lúc khá thông minh và khá ngu ngốc để làm như vậy. Vả lại...

Maigret tìm kiếm từ ngữ để dùng nhưng không ra. Hiếm khi ông bị kích thích tò mò bởi một ai đó đến thế, như đổi với gã François Ricain này. Thoạt nhìn, đó chỉ là một gã thanh niên đầy tham vọng đã đầy rẫy ở Paris và ở mọi thủ đô khác.

Một tương lai hư hỏng? Gã chỉ mới hai lăm tuổi. Đôi lúc viên cảnh sát trưởng bị cám dỗ bởi sự tin tưởng gã ta. Rồi ngay sau đó, ông bật tiếng thở dài và thất vọng.

- Nếu mình là cha gã...

Ông sẽ làm gì với một gã con trai như Francis? Cố gắng khuất phục gã, khiến gã phải đi đúng đường chăng?

Ông cần phải gặp cha của Ricain, ở Montmartre. Trừ phi là ông ta đến trình điện tại Cảnh sát Tư pháp khi đã đọc báo.

Lapointe, kẻ lặng lẽ bước đi bên cạnh ông mới hơn hai lăm tuổi. Maigret so sánh trong đầu hai người đàn ông này.

- Tôi cho là ở đằng kia, thưa sếp, ở phía bên kia đại lộ, gần tàu điện trên cao...

Quả thật người ta trông thấy một cánh cửa được kèm bởi hai cầu thang trôn ốc của máy ép bằng gỗ đã bị mọt, những cánh cửa sổ gắn màn để lọt ánh sáng màu hồng từ những ngọn đèn đã được thắp lên bên trong.

Chưa tới giờ khai vị, nói chi đến ăn tối. Chỉ có hai người trong quán, một người khách phụ nữ gác chân vắt vẻo trên chiếc ghế ở quầy rượu và đang uống bằng ông hút một chất nước vàng vàng, còn ông chủ phía bên kia đang chúi mũi vào một tờ báo.

Ánh sáng màu hồng, quầy rượu tựa trên các cầu thang trôn óc của máy ép, dầy đặc những chiếc bàn được phủ khăn trải ô vuông, các bức tường được trang trí đến hai phần ba bằng gỗ lát tường màu sẫm.

Maigret đi trước Lapointe, cau mày lại khi thấy người đàn ông đọc báo, như tìm kiếm ai đó trong ký ức của mình.

Về phần mình, ông chủ ngẩng đầu lên, nhưng chỉ cần một thoáng là ông ta nhận ra ngay viên cảnh sát trưởng.

- Thật trùng hợp lạ lùng... - Ông ta nhận xét trong khi vỗ vỗ tờ báo còn mới - Tôi đoán chính xác là ông đang chịu trách nhiệm điều tra...

Và quay sang cô gái:

- Fernande, tôi giới thiệu với cô, đích thân vị cảnh sát trưởng Maigret... Mời ngồi, thưa ông cảnh sát trưởng. Tôi có thể mời ông cái gì đây?

- Tôi không biết ông đã trở thành chủ quán.

- Khi người ta bắt đầu già đi...

Và đó là sự thật vì Bob Mandille sàng sàng tuổi với Maigret. Hồi trước người ta nói nhiều về ông khi hầu như mỗi tháng, ông lại sáng chế ra một kỳ công mới, khi thì đi dạo trên đôi cánh của một chiếc phi cơ đang bay, khi thì nhảy dù trên quảng trường Concorde để đáp xuống cách tháp bia vài thước, khi lại trong một chiếc xe đua vượt qua một con ngựa đang phi nước đại.

Giới điện ảnh đã khiến ông thành một trong những cascadeurs trứ danh nhất sau khi đã hoài công cố biến ông trở thành một kép mùi. Người ta không đếm xiết những tai nạn mà ông là nạn nhân và cơ thể ông đã phủ bao nhiêu vết sẹo.

Ông đã gìn giữ dáng mảnh khảnh, thanh lịch. Thật là khó khăn nếu người ta cảm thấy trong cử động của ông một sự cứng nhắc nào đó gợi nghĩ đến một người máy. Về phần khuôn mặt, nó hơi quá trơn nhẵn, với đường nét quá đều đặn, chắc chắn đã từng trải qua giải phẫu thẩm mỹ.

- Scotch nhé?

- Bia.

- Anh cũng thế chứ, chàng trẻ tuổi?

Điều đó không làm Lapointe hài lòng chút nào cả khi anh chàng bị gọi như thế.

- Ông thấy đấy, Maigret ạ... Tôi đã chấm dứt... Các công ty bảo hiểm thấy tôi đã quá già để cùng tôi mạo hiểm và chính vì thế, người ta không cần tôi trong phim nữa... Thế là tôi cưới Rose và trở thành anh hàng rượu. Ông có nhìn thấy tóc tôi? Ông có tấm hình của tôi lúc tôi bị lột mảng da đầu do cánh máy bay trực thăng và đầu tôi như một quả trứng không? Bộ tóc giả đấy, đơn giản thôi...

Ông ta lịch sự gỡ nó ra, chào như với một chiếc mũ.

- Ông biết Rose chứ, không à? Cô ấy đã hát trong thời gian dài ở Tnanon-Lynque... Rose Delval, như tên gọi của cô ấy lúc đó. Tên thực của cô là Rose Vatan, nó không phù hợp trên áp phích... Thế nào, ông có muốn tôi kể lại với ông?..

Maigret liếc mắt nhìn cô gái có tục danh Fernande.

- Xin cứ tự nhiên đối với cô ấy. Cô ta như một món đồ đạc... Trong hai tiếng nữa, cô ta sẽ đến độ không thể nhấc chân lên được và tôi sẽ đặt cô ta vào taxi.

- Hẳn nhiên là ông biết Ricain.

- Tất nhiên... Xin chúc sức khỏe... Tôi thì chỉ uống nước, xin lỗi... Ricain một tuần một hoặc hai lần đến đây ăn tối...

- Với vợ anh ta à?

- Với Sophie, dĩ nhiên. Rất hiếm khi thấy Francis không có Sophie bên cạnh...

- Ông thấy họ lần sau cùng khi nào?

- Xem đã... Bữa nay ngày gì?... Thứ Sáu... Họ qua đây tối thứ Tư...

- Với dám bạn bè à?

- Không ai trong nhóm có mặt buổi tối đó... Ngoại trừ Maki, nếu tôi không lầm. Theo tôi thì Maki đang ăn trong góc của anh ta...

- Họ không ngồi vào bàn với anh ta sao?

- Không... Francis đã mở hé cánh cửa, hỏi tôi có thấy Carus không và tôi trả lời với anh ta là không, rằng tôi đã không thấy ông ấy từ hai hay ba ngày nay...

- Mấy giờ thì họ đi?

- Họ không bước vào... Chắc họ đi ăn chỗ khác... Lúc này anh ta ở đâu nhỉ, Francis ấy? Tôi hy vọng là ông không nhốt anh ta chứ?

- Sao ông lại hỏi như vậy?

- Tôi vừa đọc trên báo là vợ anh ta đã bị bắn chết bởi viên đạn của một khẩu súng ngắn và anh ta đã biến mất...

Maigret mỉm cười. Cảnh sát ở quận XV không nắm được tình hình, đã thông tin sai lạc cho đám phóng viên.

- Ai nói với ông về quán ăn của tôi vậy?

- Ricain.

- Vậy anh ta không bỏ trốn?

- Không.

- Đã bị bắt?

- Cũng không nốt. Ông cho rằng có thể anh ta đã giết Sophie hay sao?

- Anh ta không thể giết bất kỳ ai... Nếu anh ta phải giết một ai vào một ngày nào đó, thì sẽ là chính anh ta...

- Tại sao vậy?

- Bởi vì có những lúc anh ta mất niềm tin và bắt đầu ghê tởm mình. Chính những lúc ấy anh ta uống rượu... Sau vài ly nhỏ, anh ta hoàn toàn tuyệt vọng, đinh ninh mình là một kẻ bỏ đi và gây bất hạnh cho vợ mình...

- Anh ta trả tiền cho ông đều đặn chứ?

- Bảng nợ của anh ta khá dài. Nếu tôi nghe lời Rose, thì đã đến lúc tôi không thể cho anh ta nợ nữa... Với Rose, làm ăn ra làm ăn... Đã đành là công việc của cô ấy vất vả hơn tôi, cả ngày quanh quẩn bên bếp lò... Lúc này cô ấy đang ở đó và sẽ còn ở đó cho đến mười giờ tối.

- Ricain có trở lại tối hôm đó không?

- Xem nào... Tôi bận rộn ở một bàn, sau đó... Tôi cảm thấy một luồng không khí và tôi quay lại nhìn cánh cửa... Anh ta đã mở hé và tôi cho rằng anh ta đưa mắt tìm kiếm ai đó...

- Anh ta đã gặp?

- Không...

- Lúc đó mấy giờ?

- Mười một giờ chắc?... Hẳn ông muốn tôi nhấn mạnh... Chính trong buổi tối đó anh ta đã trở lại lần thứ ba sau đó... Đôi lúc, bữa ăn tối xong xuôi, chúng tôi còn chuyện gẫu với khách quen lui tới. Đã quá nửa đêm, thứ tư, khi anh ta bước vào... Anh ta dừng lại gần cánh cửa và ra dấu bảo tôi đến gặp anh ta...

- Anh ta có biết khách hàng ngồi cùng ông không?

- “Không... Đó là bạn cũ của Rose, những người bên sân khấu, và Rose đã ra gặp chúng tôi, còn mang tạp dề... Francis rất sợ vợ tôi...

Anh ta đã hỏi tôi Carus có đến không... Tôi bảo với anh ta là không thấy. Rồi Gérard? Gérard tức là Dramin, một kẻ được nhắc đến trong điện ảnh... Cũng không nốt... Thế là anh ta ấp úng nói là mình đang cần hai ngàn francs. Tôi ra dấu bảo với anh ta là không có... Vài bữa ăn tối, còn cho qua... Một tờ năm chục hay một trăm nếu có dịp, trong khi giấu giếm Rose, tôi vẫn có thể tự cho phép mình làm được... Nhưng hai ngàn francs...”

- Anh ta không nói cho ông biết tại sao anh ta lại cần nó cấp bách đến thế sao?

- Bởi vì người ta sắp tống cổ anh ta và bán tất cả những gì anh ta có được.

- Đó là lần đầu tiên à?

- Không đâu, đúng như vậy... Rose không sai lầm đến thế: anh ta là kẻ sẵn sàng vay mượn. Nhưng đó không phải là kẻ vay tiền vô liêm sỉ, nếu ông hiểu điều tôi muốn nói... Anh ta có thực tâm, luôn luôn quả quyết là ngày hôm sau hay tuần lễ tới anh ta sẽ ký một hợp đồng lớn. Anh ta xấu hổ khi hỏi tiền đến mức người ta cũng xấu hổ khi phải từ chối...

- Anh ta dễ kích động hả?

- Ông đã gặp anh ta à?

- Dĩ nhiên.

- Dễ kích động hay bình tĩnh?

- Một kẻ dễ cáu giận...

- Vậy thì tôi chưa từng thấy anh ta khác hơn... Đôi lúc nhìn thấy anh ta mà phát mệt. Hai bàn tay co quắp, khuôn mặt anh ta nhăn nhó, chẳng lý do gì anh ta cũng hoảng sợ, hoặc trở nên cay đắng, hay còn nổi khùng lên nữa... Tuy nhiên, tin tôi đi ông cảnh sát trưởng, đó là một tay khá, và tôi sẽ không ngạc nhiên nếu anh ta đạt được cái gì đó...

- Ông nghĩ sao về Sophie?

- Có lẽ như người ta không nên nói xấu người đã chết... Những Sophie đó, người ta gặp hàng khối, nếu ông hiểu cho...

Và một cái liếc mắt, ông ta chỉ cô gái ngồi ở quầy, chìm đắm trong sự lặng ngắm những chai rượu.

- Tôi tự hỏi anh ta tìm thấy sự hấp dẫn của cô gái đó ở chỗ nào... Hàng ngàn người như họ ăn mặc cùng một cách, chạy theo cùng một kiểu trang điểm, có những bàn chân dơ bẩn và gót chân mòn vẹt, lang thang buổi sáng với những chiếc quần bó sát và tự nuôi sống bằng xà lách... Để trở thành người mẫu, hoặc minh tinh màn bạc... Láo toét!

- Cô ấy đã đóng một vai nhỏ...

- Nhờ Walter, tất nhiên là như thế...

- Ai là Walter?

- Carus... Nếu người ta tính ra bao nhiêu cô gái đã muốn có được vai nhỏ...

- Ông ta là loại người nào?

- Ăn tối ở đây ông có thể sẽ gặp ông ta... Ông ta giữ một bàn riêng hai tối một lần và luôn luôn có những ai đó lợi dụng lòng hiếu khách của ông ấy. Một nhà sản xuất phim, ông hiểu vấn đề mà... Một quý ông kiếm tiền để bắt đầu dựng một phim, rồi tiền để tiếp tục thực hiện nó, và sau cùng, sau vài tháng hoặc vài năm, tiền để hoàn tất nó. Ông ta gốc nửa Anh nửa Thổ, điều đó hợp thành một sự pha trộn kỳ lạ. Một tay ra trò, thẳng thừng, giọng nói om sòm, luôn luôn sẵn sàng trả tiền chầu đãi đằng và xưng hô thân mật với ông chỉ sau năm phút...

- Ông ta xưng hô thân mật với Sophie à?

- Ông ta xưng hô thân mật với mọi phụ nữ và gọi họ là bé con, là em thân yêu hay người đẹp nhất của anh, tùy theo giờ giấc...

- Ông cho là ông ta đã ngủ với cô ấy à?

- Ngược lại mới làm tôi ngạc nhiên.

- Ricain không ghen sao?

- “Tôi nghĩ rằng ông sẽ đi đến chỗ đó, và trước tiên, không chỉ có Carus... Tôi rất tin là mọi người khác cũng đã trải qua với cô ấy... Cả tôi, nếu tôi muốn, cho dù tuổi tôi gần như là ông nội cô ấy. Cho qua đi... Tôi và Rose đã nói với nhau nhiều lần về chuyện đó...

Nếu ông hỏi Rose, cô ấy sẽ nói xấu anh ta hết chỗ chê, rằng đó là một kẻ ăn không ngồi rồi, một gã tự cho mình là thiên tài, đóng vai trò người không ai hiểu nổi nhưng không phải không là một tên ma cô hèn mọn. Đó chính là ý kiến của vợ tôi.

Đã đành là cô ấy phần lớn thời giờ ở nhà bếp, nhưng cô ấy biết anh ta rõ không kém gì tôi...

Tôi cố gắng làm cho cô ấy đồng ý là Francis không thức thời gì cả...”

- Ông nghĩ thế à?

Nhà kỹ xảo kỳ cựu có cặp mắt màu xanh lơ rất sáng gợi nghĩ đến những cặp mắt trẻ thơ. Cho dù tuổi tác và kinh nghiệm người ta cảm nhận được ở ông, ông vẫn giữ được một vẻ hồn nhiên, một sự lôi cuốn rất trẻ con.

- “Có thể tôỉ ngây thơ, nhưng tôi tin những chàng trai như thế đó... Có những ngày tôi đã ngờ vực, có lúc tôi cũng rấp ranh nghĩ như Rose...

Tôi luôn luôn quay về với ý nghĩ của mình: anh ta thực sự yêu cô gái ấy... Anh ta yêu cô ấy khá đủ để cô ấy khiến anh ta tin tưởng bất kỳ cái gì.

Bằng chứng, đó là cách anh ta để mặc cho cô ấy cư xử... Một vài buổi tối, khi đã uống quá chén cô ta trâng tráo nói với anh ta trước mặt những người khác rằng anh ta chỉ là một kẻ thua cuộc, một kẻ bất tài, rằng anh ta rỗng tếch trong bụng, chỗ khác cũng rỗng nốt, ngoại trừ sự tôn trọng của các bạn, và cô ta tự hỏi cái gì khiến cô ta đã mất thì giờ với một gã xoàng xĩnh như anh ta...”

- Anh ta chịu trận à?

- Anh ta thu mình lại và người ta thấy mồ hôi nhỏ giọt trên trán anh ta. Nhưng anh ta gượng mỉm cười: “Này, Sophie... Đi ngủ đi... Em đã mệt...”

Một cánh cửa mở ra phía trong căn phòng. Người ta thấy hiện ra một phụ nữ nhỏ con nhưng rất mập mạp đang chùi hai tay vào một chiếc tạp dề rộng bản.

- Này!... Ông cảnh sát trưởng...

Và vì Maigret cố nhớ xem ông đã có thể gặp bà ta ở nơi nào, bởi ông từng chưa lui tới Tranon Lyrique, bà ta nhắc nhở ông:

- Đã hai mươi hai năm... Trong phòng làm việc của ông... Ông đã bắt cái gã đã cuỗm mớ nữ trang của tôi ở phòng trang điểm. Tôi đã hơi to ra, kể từ dạo ấy... Nhờ mớ nữ trang đó, đúng vậy, mà tôi có thể mua được nhà hàng này, phải không, Bob? Ông đến đây làm gì nhỉ?

Người chồng cho bà ta biết, với một cử chỉ máy móc về hướng tờ báo:

- Sophie đã chết...

- Phe ta ư, cô Ricain nhỏ bé?

- Đúng vậy...

- Một tai nạn hả? Tôi đánh cuộc là chính gã đã lái xe...

- Cô ấy bị giết...

- Phải chăng họ bịa chuyện, ông Maigret?

- Đó là sự thật.

- Chuyện đó xảy ra lúc nào?

- Tối thứ tư.

- Họ không ăn tối ở đây.

Khuôn mặt Rose không chỉ đánh mất khí sắc vui vẻ đã từng như là nhãn hiệu cầu chứng, mà còn mất đi vẻ thân tình.

- Anh đã kể cho ông ấy những gì?

- Anh trả lời các câu hỏi của ông ấy...

- “Em cuộc là anh đã nói xấu cô ấy thậm tệ chứ gì... Xin hãy nghe, ông cảnh sát trưởng, Bob không phải là một con người tồi tệ và chúng tôi hợp thành một cặp vợ chồng cả hai cùng tử tế. Nhưng với những gì liên quan đến các bà các cô, xin đừng nghe ông ta... Cứ nghe ông ẩy thì tất cả đều là gái giang hồ và đàn ông là nạn nhân của họ... Cô gái tội nghiệp đó chẳng hạn...

Nhìn em này, Bob! Ai là người có lý? Cô ấy hay anh ta đã phải chịu dựng?”

Bà ta im bặt, nhìn họ với vẻ thách thức, hai tay chống nạnh.

- Lại chuyện cũ mèm, Bob à. - Fernande thì thào với một giọng chán chường.

Và Mandille, để rảnh nợ cho lẹ, rót cho cô ta ly đúp.

- Bà mến cô ấy lắm sao, thưa bà?

- “Ông muốn tôi nói với ông thế nào nữa? Cô ấy được học hành ở tỉnh... Và thêm vào đó, ở Concameau, nơi cha cô là thợ sửa đồng hồ... Tôi tin chắc là mẹ cô ấy đi lễ nhà thờ mỗi buổi sáng.

Cô ấy đến Paris và sa vào đám người cứ tưởng mình là thiên tài bởi vì họ hoạt động trong giới điện ảnh hay truyền hình. Tôi đã từng làm bên sân khấu, chỗ đó khó khăn hơn nhiều... Tôi đã hát đủ mọi tiết mục, nhưng không phải vì vậy mà tôi làm ra vẻ... Trong khi những gã thộn thấp kém kia...”

- Bà nói đích danh ai?

- “Bắt đầu là Ricain, bởi vì anh ta được xem như là láu cá nhất bọn. Khi anh ta được đăng một bài trên tạp chí có hai trăm thằng đần đọc, anh ta tưởng mình sắp làm rung chuyển điện ảnh tận gốc rễ...

Anh ta bảo bọc cô bé, dường như họ thực sự lấy nhau... Anh ta đã có thể nuôi nấng cô ấy, không phải sao? Tôi không biết họ ăn cái gì nếu bạn bè không mời họ và nếu ông thộn nhà tôi không cho họ thiếu tiền... Hắn nợ anh bao nhiêu vậy, Bob?”

- Không nhiều đâu...

- Ông coi! Trong thời gian đó, tôi mệt bở hơi tai trong bếp...

Bà cằn nhằn để mà cằn nhằn, nhưng điều đó không ngăn bà nhìn chồng mình với một vẻ âu yếm.

- Bà có cho là cô ấy là người tình của Carus không?

- Làm như ông ta cần đến cô ấy lắm! Ông ta có Nora cũng khá đủ rồi...

- Đó là vợ ông ấy à?

- Không đâu... Ông rất muốn lấy cô ấy, nhưng ông ta đã có vợ ở London và vợ ông ta không muốn ly dị. Nora...

- Cô ta như thế nào?

- “Ông không biết cô ấy sao? Cô này thì tôi sẽ không bào chữa... Ông biết rằng đây không phải là một định kiến... Cái mà đàn ông muốn tìm ở cô ta, tôi lại hoài nghi...

Cô ta không dưới ba mươi, và nếu xóa tất cả son phấn đi, có thể người ta sẽ cho cô ta là bốn mươi. Cô ta mảnh khảnh, thực tế, mảnh khảnh đến độ gầy trơ xương...

Với màu đen và màu xanh viền quanh mắt, dường như để tạo vẻ huyền bí, nhưng cái đó chỉ khiến cô ta mang cái vẻ của một phù thủy. Không thấy miệng ở đâu, bởi cô ta giấu môi sau lớp sáp màu trắng. Và trên đôi gò má, một màu trắng tai tái... Đó là Nora đấy!

Về cách ăn mặc của cô ta... Có hôm cô ta đến trong một kiểu pijama vải kim tuyến bạc bó chặt đến nỗi cô ta phải vào bếp để nhờ tôi khâu lại đường nứt của chiếc quần...”

- Cô ta thuộc giới điện ảnh à?

- Ông cho cô ta là gì? Cô ta sẵn sàng để chuyện đó cho bọn nhãi ranh... Giấc mơ của cô ta là trở thành vợ của một nhà sản xuất phim lớn tầm cỡ quốc tế, ngày nào đó được là nhà sản xuất phu nhân...

- Em nói quá! - Mandille thở dài.

- Ít hơn anh mới nói vừa rồi.

- Nora thông minh, có học thức, có học thức hơn Carus nhiều và không có cô ấy, ông ta có lẽ đã không thành công như vậy...

Thỉnh thoảng Maigret quay sang Lapointe đang im lặng lắng nghe, ngồi bất động trước quầy rượu, chắc là sửng sốt bởi những gì anh ta đã nghe và bởi không khí của quán Vieux-Pressoir.

- Ông ở lại ăn tối chứ, ông Maigret? Có thể tôi có thì giờ nếu khách hàng không hối thúc tôi quá, để thỉnh thoảng nói với ông dăm ba tiếng... Tôi có món rượu kem... Tôi không quên là mình đã sinh ra ở La Rochelle, nơi mẹ tôi là người buôn bán cá, đến độ tôi biết nhiều cách pha chế thức ăn ngon. Ông đã từng ăn cháo cá biển Eouras chưa?

Maigret đọc như thuộc lòng:

- Một món xúp cá chạch, những con cá bơn nhỏ và mực nang...

- Ông đã thường qua đó à?

- Đến La Rochelle, vâng, và Fouras...

- Tôi đặt cho ông một món cháo cá biển lên bếp nhé?

- Sẵn lòng.

Khi bà ta đi rồi, Maigret lầm bầm:

- Vợ ông không cùng ý kiến với ông về những người mà ông... Nếu nghe lời bà ấy, tôi sẽ vội bắt giữ François Ricain ngay...

- Tôi tin là ông sẽ sai lầm...

- Ông nhìn ra một ai khác hả?

- Như một kẻ tội phạm? Không... Francis ở đâu trong thời điểm đó?

- Ở đây... Ở chỗ khác... Anh ta khẳng định đã chạy khắp Paris để tìm Carus hoặc một ai đó có thể cho anh ta vay tiền... Xem nào, anh ta có nói với tôi về một câu lạc bộ...

- Câu lạc bộ Club Zéro, tôi cá là thế...

- Chính nó. Bên hông đường Jacob...

- Carus đến đó thường xuyên. Những người khác trong đám khách hàng của tôi cũng thế... Đó là một trong những câu lạc bộ cuối cùng kiểu đó. Nó thay đổi từng hai hay ba năm một lần... Đây không phải là lần đầu tiên Francis cần tiền, cũng không phải lần đầu tiên chạy theo một hay nhiều tờ một ngàn...

- Anh ta không gặp Carus ở đâu cả.

- Anh ta không tìm hỏi khách sạn của ông ấy sao?

- Tôi cho là...

- Thế thì, ông ta ở Enghien... Nora rất ham chơi... Năm vừa rồi, ở Cannes, ông ta đã để cô ấy một mình ở Casino và khi ông ta gặp lại, cô ta đã bán mớ nữ trang của mình và đã thua sạch... Một ly bia nữa nhé? Ông không thích một ly porto lâu năm sao?

- Tôi thích bia hơn. Còn cậu thì sao, Lapointe?

- Một porto... - Anh ta thì thầm trong khi mặt đỏ lên.

- Ông cho phép tôi gọi điện thoại nhé?

- Ở trong cùng bên trái... Đợi nào... Để tôi đưa thẻ cho ông.

Ông ta lấy một mớ trong tủ và đưa cho Maigret mà không cần đếm.

- “Alô.. Phòng thanh tra viên phải không?... Ai ở máy đó?... Torrence hả? Không có gì mới sao? Không ai hỏi tôi à? Moers hả? Tôi sẽ gọi cho anh ta sau khi nói chuyện xong với cậu...Cậu đã nhận một cú điện thoại của Janvier à?... Cậu ấy vẫn túc trực ở Hôtel des Cigognes chứ? Anh chàng đã ngủ hả? Được... ừ... Được... Cậu sẽ đi thay thế công việc dễ chịu đó cho cậu nhé?... Đồng ý, bố ạ... Chúc một đêm tốt lành... Dù sao cũng phải dè chừng nhé...

Nếu anh ta thức dậy, người ta không thể biết trong đầu anh ta nảy sinh ý định gì... Chờ một chốc... Cậu vui lòng gọi điện cho Đội tuần tra sông nhé?

Ngày mai, họ phải gửi người nhái đến cầu Bir-Hakeim... Trên thượng lưu chút đỉnh, nhiều nhất là bốn mươi mét, họ phải tìm cho ra một khẩu súng ngắn được ném xuống từ bờ... ừ... Hãy bảo đó thuộc về phần việc của tôi...”

Ông gác máy và bấm số của phòng xét nghiệm.

- Moers đó hả? Hình như anh đã tìm tôi?... Anh đã tìm lại được viên đạn trên đường à? Thế nào?... Có thể là của khẩu 6,35 hả?... Vậy hãy gửi nó đến Gastinne Renette... Có thể ngày mai ta sẽ có một khẩu súng cho anh ta xem... Còn những dấu vết thì sao?... Tôi nghi ngờ chuyện đó... Chỗ nào cũng phải một ít... Từ cả hai... Và từ nhiều người khác... Những người đàn ông và đàn bà à?... Điều đó không làm tôi ngạc nhiên, bởi vì không phải lúc nào họ cũng hòa thuận nhau... Cám ơn, Moers... Hẹn mai gặp...

François Ricain đang ngủ, mệt nhoài, trong một phòng nhỏ trên đảo Saint-Louis, trong khi Maigret sắp thưởng thức một món cháo cá ngon lành trong quán ăn mà đôi vợ chồng trẻ thường xuyên gặp gỡ băng nhóm của họ.

Khi rời khỏi buồng điện thoại, ông không thể ngăn được mỉm cười bởi vì cô Fernande đột nhiên tỉnh dậy, sôi nổi nói chuyện với Lapointe lúc đó không biết phải giữ thái độ như thế nào.