hững ngày sau buổi nói chuyện với Trê-nhi-a-ép, Mi-rô-nốp và Lu-ga-nốp phải bù đầu với bao công việc. Trong khi chưa có điện trả lời từ Ki-xlo-vơ-xcơ và chưa xác định được chỗ ở hiện nay của Ôn-ga Vê-lít-cô thì họ lao cả vào việc tìm kiếm những người quen và bạn bè của Ôn-ga ở Crai-xcơ. Làm công việc đó không phải chỉ cần có thời gian mà đòi hỏi... cả đôi chân khỏe nữa. Đúng, đôi chân khỏe. Họ đã chạy đi chạy lại không phải là ít!

Trước hết, Lu-ga-nốp đến căn nhà Trê-nhi-a-ép ở. Qua các câu chuyện với những người chung quanh và người nhân viên quản trị anh biết được thêm một số chi tiết làm sáng tỏ hơn nếp sinh hoạt của Trê-nhi-a-ép. Cũng ở đây, anh đã biết cô Dê-len-cô -- nữ y tá trẻ, láng giềng sát phòng với vợ chồng Trê-nhi-a-ép. Hình như Dê-len-cô chơi thân với Ôn-ga Nhi-cô-lai-ép-na. Lu-ga-nốp cũng biết được là trước đây vợ chồng Trê-nhi-a-ép và hiện nay tuy chỉ còn một mình, nhưng ông ta cũng mượn một bà giúp việc tên là Xtê-pha Lép-cô-vích. Có lẽ hỏi chuyện bà này sẽ cho ta nhiều điều bổ ích. Mi-rô-nốp nhận việc đó; sau khi đã tìm được lý do có vẻ phù hợp thì ngay chiều hôm đó anh đến thăm bà Xtê-pha ở nhà riêng.

Thật là may, Xtê-pha Lép-cô-vích lại là một người đàn bà thích bắt chuyện.

-- Tôi sống ra sao à? -- Bà xởi lởi trả lời ngay câu hỏi của An-đrây. -- Không sao,không có gì đáng phàn nàn cả. Làm gì thì làm miễn là có lương ăn. Tôi phục vụ ở khách sạn, và tôi đã nhận thêm một buồng nhà tư để kiếm thêm tiền tiêu vặt: buồng của ông Trê-nhi-a-ép Ca-pi-tôn I-la-ri-ô-nô-vích. Anh không biết ông ta à? Sao lại thế được nhỉ? Ông ta là người thế nào ư? Một người nghiêm nghị, lịch thiệp đã đứng tuổi. Sống dè sẻn, điều đó quả là có thật. Nhờ mua gì thì tính từng Cô-pếch một. Nếu cho thế là căn cơ, thì cũng được. Chúa chả giận đâu! Đối với tôi điều đó chả hề gì. Đấy là việc của ông ta.

Khi nói sang Ôn-ga Vê-lít-cô, thì bà ta xòe tay ra:

-- Nói gì về chị ấy được nhỉ? Tôi cứ tưởng Ôn-ga là người rất tốt. Thế mà lại hóa ra là người nhẹ dạ. Ca-pi-tôn chiều chuộng, quý mến bấy nhiêu mà cô ta vẫn đang tâm bỏ ông ta. Đúng! Bề ngoài mà nhìn thì cô ta rất hiền lành, dịu dàng khiêm tốn. Bỗng dưng lại xoay ra thế! Ai làm sao mà hiểu được? Còn ông chồng thì tôi không phải nói nữa -- một con người điềm đạm, đứng đắn đến thế, mà cô ta vẫn bỏ đi chả nói lại lấy một lời. Nhưng trước khi xảy ra chuyện đó tôi đã để ý thấy có sự lạ rồi. Chả là, trước lúc cô ta bỏ đi mấy ngày, tôi thấy có một người trẻ tuổi đến thăm cô ấy. Anh ta vào buồng, ngồi uống cà-phê và cứ im thin thít. Còn cô ta thì sao? Cô Ôn-ga ấy mà, như ngồi trên đống kim ấy, cứ nhấp nha, nhấp nhổm. Đúng thế thật mà! Còn anh khách kia thì cô ấy khoe là anh em thúc bá. Nhưng hoàn toàn không có vẻ gì giống là anh em cả. Tại sao tôi lại nhớ kỹ vậy? Chả là ngày hôm sau tôi lại gặp anh ta ở khách sạn, đúng ngay tầng tôi làm việc. Thế tức là anh ta ở đâu đó đến.

-- Anh ta không phải là người ở đây? -- Mi-rô-nốp hỏi nhanh, hết sức chú ý chi tiết của bà Lép-cô-vích lắm lời này.

-- Anh ta ấy à? Dĩ nhiên không phải là người ở đây rồi. Ở tỉnh khác đến nên mới thuê khách sạn chứ.

-- Anh ta ở đâu đến, bà có nhớ không?

-- Sao lại không nhớ? -- Lép-cô-vích nói, giọng có vẻ ngạc nhiên trước câu hỏi có vẻ ngớ ngẩn của Mi-rô-nốp. -- Sao lại không nhỉ, thậm chí còn nhớ kỹ là khác. Dù sao thì anh ta cũng không phải là người xa lạ, anh ta là anh họ Ôn-ga -- cô chủ nhà xinh đẹp, hiền lành của tôi cơ mà.

-- Thế thì anh ta ở đâu đến? -- Mi-rô-nốp hỏi lại.

-- Hừ, theo như anh ta nói thì, hình như từ...

Bà Lép-cô-vích nhắc đến N. -- một thành phố cảng loại lớn. Mà ở gần đó, Mi-rô-nốp biết có một số nhà máy sản xuất các loại hàng quân sự tối mật. Ngay cả Mi-rô-nốp cũng không được biết cụ thể. "Nếu như "ông anh" này làm việc tại một trong số những nhà máy trên đây thì sao? -- An-đrây thoáng nghĩ. -- Không nên loại trừ điều này."

-- Như tôi đã nói là, -- bà Lép-cô-vích lại sôi nổi, nói tiếp, -- tôi gặp anh ta ở hành lang lúc vừa ở trong buồng bước ra...

-- Buồng số mấy, bà có nhớ không? -- An-đrây lại hỏi ngay.

-- Nhớ chứ! Buồng số mười lăm...-- Bà Lép-cô-vích hơi ngập ngừng. -- À! Hình như không phải... Phòng hai mươi lăm. Ôi, tôi sao tự nhiên lại bị lẫn rồi. Phòng hai mươi mốt thì đúng hơn. Đúng rồi, phòng hai mốt.

Câu chuyện về sau không còn gì hấp dẫn nữa, An-đrây Mi-rô-nốp vội cảm ơn và tìm cách kết thúc câu chuyện con cà con kê này.

Ngay tối hôm đó, Mi-rô-nốp và Lu-ga-nốp đến phòng giám đốc khách sạn. Họ yêu cầu cho mượn sổ đăng ký khách trọ. Hai người đặc biệt chú ý số khách trọ khoảng từ mùa xuân đến mùa hè năm ngoái. Mi-rô-nốp chú ý ngay đến người khách mang tên An-tôn Vla-đi-mi-rô-vích Rư-gi-cốp, ba mươi ba tuổi, kỹ sư vô tuyến điện từ thành phố N. tới. Tháng tư năm ngoái, anh ta đã trọ ở khách sạn này mấy ngày nhưng không phải là buồng mười lăm hay hai mươi mốt mà là buồng số mười tám -- dãy số chẵn. Theo như trong sổ ghi: Rư-gi-cốp đến Crai-xcơ công tác.

Ngay đêm đó, công an thành phố N. nhận được điện yêu cầu thẩm tra Rư-gi-cốp: nơi làm việc, và mục đích chuyến đi của anh tới Crai-xcơ. Sáng hôm sau, Lu-ga-nốp cũng đã tìm cách lấy được mẫu nét chữ của Ôn-ga Vê-lít-cô. Không nghi ngờ gì nữa: những dòng chữ lạ lùng trên mảnh giấy vụn kia chính là do tay cô ta viết. Lu-ga-nốp và Mi-rô-nốp càng nóng ruột đợi điện trả lời ở Ki-xlo-vơ-xcơ tới.

Mi-rô-nốp tiếp tục nghiên cứu rất kỹ về Trê-nhi-a-ép và những người giúp việc quanh ông ta. An-đrây nói chuyện với Xcơ-vô-re-xki và đề nghị ông cử một cán bộ của Cục an ninh nhà nước tỉnh Crai-xcơ thường xuyên bám sát Trê-nhi-a-ép nhằm bảo vệ ông ta và đề phòng những bất trắc có thể xảy ra. Còn đối với những người cộng sự với ông ta thì vẫn phải tiếp tục theo dõi.

Hôm sau, một sĩ quan trẻ tuổi bước vào phòng Mi-rô-nốp:

-- Báo cáo đồng chí thiếu tá! Thiếu úy Xa-vê-li-ép có mặt theo lệnh của đồng chí.

An-đrây chăm chú nhìn người giúp việc mới của mình. Anh ta khoảng hai ba, hai bốn tuổi, nhưng trông mặt anh thì lại có vẻ trẻ hơn. Nhiều nhân viên trong Cục, đặc biệt là các cô đánh máy, nữ thư ký và nhân viên tốc ký thường quen mồm gọi anh là "cậu" Xéc-gây. Thiếu úy Xa-vê-li-ép mới làm việc ở Cục an ninh được hai năm nhưng anh đã được liệt vào loại cán bộ "có khả năng" vì anh là người dũng cảm, nhiệt tình, kiên nghị và rất có kỷ luật. Có lẽ những đức tính đó có được nhờ ở thời gian phục vụ ở hải quân và từ đấy, anh được chuyển thẳng về công tác tại Cục an ninh. Xéc-gây đã được tham dự vào một số vụ án phức tạp và đã hành động có hiệu quả. Nhưng chưa lần nào anh được làm việc dưới sự chỉ đạo trực tiếp của phái viên cơ quan an ninh trung ương cả. Do đó, lần công tác này làm anh có vẻ vui sướng và tự hào trước sự chỉ định của thủ trưởng.

Mi-rô-nốp phân tích cho Xa-vê-li-ép biết rõ nhiệm vụ của anh ta.

-- Anh được phân công, -- Mi-rô-nốp nói, -- bí mật bảo vệ kỹ sư, trung tá dự bị Ca-pi-tôn I-la-ri-ô-nô-vích Trê-nhi-a-ép -- một trong những cán bộ lãnh đạo chủ yếu của công trình quân sự đặc biệt. Theo những tài liệu mà chúng tôi biết, và có cơ sở để dự đoán thì quanh Trê-nhi-a-ép hiện đang có những kẻ âm mưu làm tổn hại đến danh dự của ông và lợi dụng các chuyện đó để làm những việc nguy hại khác. Để xác minh thêm, cần phải bám sát Trê-nhi-a-ép. Phát hiện, phân tích và theo dõi xem trong số những người hay đến với ông ấy có ai thuộc loại đáng nghi hay không. Anh hiểu chứ?

-- Rõ, thưa đồng chí thiếu tá. -- Xa-vê-li-ép vừa chăm chú nghe vừa gật đầu.

-- Tôi nghĩ rằng, -- Mi-rô-nốp tiếp, -- không cần phải vạch kỹ từng chi tiết về cách tiến hành công việc cho anh. Vì anh đã có kinh nghiệm. Anh tự đề ra kế hoạch và hàng ngày, vào buổi chiều phải có báo cáo đặc biệt cho tôi. Chỉ có thế thôi!

-- Xin tuân lệnh, đồng chí thiếu tá. -- Xa-vê-li-ép đáp và đứng dậy. -- Xin phép được thi hành nhiệm vụ.

Chưa đầy một giờ sau, Xéc-gây đã xuất hiện ở nơi Trê-nhi-a-ép làm việc...

Xa-vê-li-ép đi chưa được bao lâu, đột nhiên Lu-ga-nốp bất ngờ và vội vã bước vào phòng Mi-rô-nốp. Chỉ kịp ngồi xuống ghế, anh đã móc túi lấy ra bức điện gập tư và nhoài người qua bàn trao cho Mi-rô-nốp:

-- Này, An-đrây I-va-nô-vích. Vừa nhận được từ Ki-xlo-vơ-xcơ đấy. Anh đọc xem họ viết gì. Anh thấy thế nào?

Mi-rô-nốp im lặng, cầm bức điện mở ra và liếc mắt đọc nhanh. Anh nhíu mày, vẻ bực mình rồi anh lại đọc lại từng chữ một nội dung bức điện lần nữa.

Lu-ga-nốp chăm chú chờ đợi. Anh theo dõi những diễn biến trên mặt bạn và khi biết rằng Mi-rô-nốp đã đọc xong, liền hỏi:

-- Thế nào! Anh thấy chưa? Cô ta không đến đấy đâu!

-- Hừ, thế đấy, -- Mi-rô-nốp lầu bầu. -- Cô ta chuồn đâu rồi.

Thực ra, An-đrây vẫn đoán rằng Ôn-ga Vê-lít-cô chưa chắc còn ở Ki-xlo-vơ-xcơ. Chả lẽ cô ta lại ở nơi an dưỡng tới mấy tháng trời. Lấy tiền ở đâu mà tiêu? Anh đoán ít ra cơ quan công an Ki-xlo-vơ-xcơ cũng báo cho biết được ngày đến và ngày đi của cô ta, tất cả những vấn đề đó, Mi-rô-nốp đã yêu cầu rõ trong bức điện anh gửi đi. Nhưng, những điều mà bức điện trả lời quả là hoàn toàn bất ngờ đến nỗi anh phải sửng sốt.

Bức điện khẳng định là, ở Ki-xlo-vơ-xcơ không có ai tên họ là Ôn-ga Vê-lít-cô đã sống hoặc tạm trú cả. Và, từ năm ngoái đến nay không có người đàn bà nào mang tên họ như vậy đến đây, không có một nhà an dưỡng cũng như bệnh viện nào ở đó nhận người có tên họ như vậy.

"Thế là thế nào? -- An-đrây suy nghĩ: "chính Trê-nhi-a-ép đã tiễn cô ta ra ga, đã đưa cô ấy lên tàu. Đúng ra thì không có tàu thẳng từ Crai-xcơ đi Ki-xlo-vơ-xcơ mà phải đi chuyển tiếp. Chả lẽ Ôn-ga đã xuống nửa đường, đã không đi đến nơi? Tại sao lại như vậy? Hay là cử Lu-ga-nốp đến Lê-nin-grát vậy."

Mi-rô-nốp nói cho Lu-ga-nốp rõ ý định của mình. Sau khi đến đấy sẽ hỏi ngay xem trong thời gian đó, trường đại học Lê-nin-grát đã cử những ai đi thực tập ở các vùng trên ( số sinh viên này không đông lắm). Biết vậy thì chả khó khăn gì mà không xác minh được ai là tác giả bức thư gửi cho Vê-lít-cô. Rồi thì sẽ dễ dàng hơn nhiều: gặp anh ta, nói chuyện và hỏi rõ xem Vê-lít-cô hiện nay ở đâu. Anh chàng này nhất định là biết rõ cô ta ở đâu.

Sáng hôm sau, Lu-ga-nốp đáp máy bay đi Lê-nin-grát. Vừa đến, được sự giúp đỡ của cán bộ Cục an ninh nhà nước thành phố Lê-nin-grát, anh đã nhanh chóng được biết rõ tác giả bức thư mà Trê-nhi-a-ép tìm thấy trong cuốn sách của vợ là Vích-to Xéc-gây-ê-vích Cu-dơ-nét-xốp -- sinh viên năm thứ năm, khoa địa chất trường đại học tổng hợp Lê-nin-grát. Lu-ga-nốp mời anh ta đến nói chuyện ở ngay cơ quan công an.

Khi Cu-dơ-nét-xốp bước vào phòng, rõ ràng là anh rất xúc động, hồi hộp. Cũng dễ hiểu thôi: đây là lần đầu tiên anh ta được gọi đến Sở công an và lại không hiểu vì lý do gì.

Để làm yên lòng anh bạn sinh viên và để cho câu chuyện được tự nhiên, Lu-ga-nốp vui vẻ hỏi anh về việc học tập, về những chuyến đi thực tập, về sinh hoạt của các đội thăm dò địa chất ở vùng Cáp-ca-dơ và vùng Suối khoáng *.

Cu-dơ-nét-xốp sôi nổi kể về những chuyến đi thăm dò thực tập. Anh kể thật hào hứng. Người nghe dễ dàng thấy rằng anh rất yêu nghề tương lai của mình. Anh nói đến kết quả của những chuyến đi ở Xi-bi-ri và hai năm gần đây thì anh được cử vào các đội đi về miền Bắc Cáp-ca-dơ, vùng Be-stao. Anh nói là đã đến Ki-xlo-vơ-xcơ mấy lần với tư cách người tham quan.

-- Thế ở Ki-xlo-vơ-xcơ anh có quen biết ai không? -- Lu-ga-nốp làm như vô tình, buột hỏi.

-- Quen à? -- Cu-dơ-nét-xốp hỏi lại.-- Đồng chí định hỏi gì? Đề nghị nói rõ hơn.

Lu-ga-nốp im lặng, mở ngăn kéo bàn làm việc, lấy ra một số ảnh phụ nữ cái thì chụp nghiêng, cái chụp thẳng. Trong đó có ảnh Ôn-ga Nhi-cô-lai-ép-na Vê-lít-cô. Anh xếp lên trên bàn theo hình rẻ quạt.

-- Anh thử nhớ xem, có quen ai trong số các cô này không?

Trong lúc anh sinh viên chăm chú nhìn từng chiếc ảnh một, Lu-ga-nốp kín đáo quan sát nét mặt của người đối chuyện. Nhưng, anh không phát hiện được gì ngoài vẻ băn khoăn rất chân thật của anh ta.

-- Khô...ông, Cu-dơ-nét-xốp ngập ngừng nói sau khi đã cầm lên xem từng chiếc ảnh. Anh đưa trả lại cho Lu-ga-nốp. -- Tôi không biết bất cứ ai trong số các cô này cả.

-- Chả lẽ lại không biết ai cả!.. -- Lu-ga-nốp hỏi lại, giọng không giấu vẻ mỉa mai, xoi mói, -- Thế anh đã xem thật kỹ chưa?

-- Để làm gì? -- Cu-dơ-nét-xốp nói, giọng chắc nịch. -- Tôi đã nói với đồng chí rồi đấy. Tôi chả quen biết một ai trong số các cô này cả...

Lu-ga-nốp sốt ruột. Tại sao Cu-dơ-nét-xốp lại cố tình lẩn tránh một điều đã quá hiển nhiên!

-- Nghĩ lại đi, -- Lu-ga-nốp xẵng giọng. -- Chả lẽ anh lại không biết cô Ôn-ga Nhi-cô-lai-ép-na Vê-lít-cô hay là Trê-nhi-a-ê-va -- anh muốn gọi họ gì cũng được, tùy anh? Anh đồng ý chứ?

-- Vê-lít-cô? Trê-nhi-a-ê-va? Lần đầu tiên tôi được nghe đấy!

Lu-ga-nốp bực mình không phải là không có nguyên do: cái anh chàng sinh viên này định ngoan cố đến bao giờ đây? Và sau trò chơi này anh ta còn giấu giếm điều gì nữa?

-- Không tốt đâu, Vích-to Xéc-gây-ê-vích ạ. Không tốt đâu. Làm như vậy sẽ không ăn thua gì đâu. Chả lẽ anh lại không biết điều này sao? Chả lẽ, cái này không phải do anh viết hay sao? -- Vừa nói, Lu-ga-nốp vừa vất lá thư của Cu-dơ-nét-xốp viết cho Ôn-ga Vê-lít-cô.

Thấy bức thư, Cu-dơ-nét-xốp hơi sửng sốt một tý, sau đó anh bật dậy suýt làm đổ chiếc ghế anh ngồi. Bộ mặt rám nắng của anh ửng đỏ. Nỗi hoang mang lúc đầu chả còn vết tích gì nữa.

-- Bức thư. Bức thư của tôi! Sao nó lại rơi vào tay đồng chí được?

-- Trước hết, anh cứ ngồi xuống đã. Cứ bình tĩnh. -- Lu-ga-nốp nói khẽ, hơi mỉm cười. -- Thế chứ. Nào bây giờ thì anh hãy nói hết về câu chuyện bức thư này và về người nhận thư. Nhớ là phải nói thật và càng tỷ mỉ càng tốt.

Cu-dơ-nét-xốp thở dài nặng nề.

-- Bức thư này, tôi viết cho Dê-len-cô. Ôn-ga I-va-nốp-na Dê-len-cô. Ôn-ga... -- Cu-dơ-nét-xốp im lặng một lát và sau đó anh tiếp tục, mạnh bạo hơn. Ôn-ga -- người yêu của tôi. Chính bức thư này không được cô ta trả lời. Tôi không biết là tại sao, tôi không thể hiểu nổi... Vậy, sao mà bức thư này lại rơi vào tay đồng chí được? Bằng cách nào?

Giờ lại đến lượt Lu-ga-nốp đỏ mặt lên. Anh giả vờ ho,để tập trung suy nghĩ. Bất ngờ thực, câu chuyện xoay ra đến khó xử. Tất cả đều ngoài dự kiến. Câu chuyện đến lúc này không có lợi cho anh.

Dê-len-cô? Dê-len-cô? Lu-ga-nốp đã biết đến cô gái đó. Không còn nghi ngờ gì nữa. Anh nhớ lại: Ôn-ga Dê-len-cô -- cô bạn láng giềng của gia đình Trê-nhi-a-ép. Nhưng sao bức thư gửi cho Dê-len-cô lại rơi vào tay Vê-lít-cô được. Sao vợ chồng Trê-nhi-a-ép lại cất giấu nó, lại đọc nó? Và, tại sao khi thấy chồng đưa bức thư đó ra, cô ta lại không phản đối gì, không thanh minh cho chồng rõ, không nói cho chồng biết rằng bức thư đó không phải là gửi cho cô, rằng cô chả có quan hệ gì với bức thư đó cả?

Đúng là ở đây có vấn đề gì đó khó hiểu. Lu-ga-nốp nhớ lại những chữ "tại sao?", " sao lại như vậy" mà An-đrây Mi-rô-nốp cứ nêu lên sau cuộc nói chuyện lần thứ hai với Trê-nhi-a-ép.

"An-đrây quả là đúng khi anh ta nêu lên nhiều nghi vấn chung quanh bức thư. -- Lu-ga-nốp thầm nghĩ. -- Còn Cu-dơ-nét-xốp? Tất cả đều đã rõ. Đối với Cu-dơ-nét-xốp thì chả còn gì để kéo dài thêm câu chuyện nữa. Thật là vô ích khi mình cứ lao vào tấn công cái cậu sinh viên thật thà này. Anh ta chả dính dáng gì vào câu chuyện cả". Lu-ga-nốp xin lỗi và giải thích cho Cu-dơ-nét-xốp biết là ở đây có sự hiểu lầm, Lu-ga-nốp yêu cầu anh sinh viên cho anh giữ bức thư này để nghiên cứu thêm.

-- Ấy, cũng chính do sự hiểu lầm này mà bọn tôi cứ chạy bấn lên. -- Anh nói. -- Anh cứ để bức thư ở đây, có thể nó sẽ giúp ích chúng tôi. Anh không phản đối chứ?

Cu-dơ-nét-xốp đành phải đồng ý. Chia tay với người sinh viên, Lu-ga-nốp liền gọi điện thoại ngay về Crai-xcơ nói chuyện với Mi-rô-nốp. Vừa nghe báo cáo vắn tắt về tình hình chuyến đi, An-đrây liền đề nghị Lu-ga-nốp về ngay Crai-xcơ. Anh thấy rằng, qua "câu chuyện lạ lùng" này có nhiều chi tiết khá quan trọng.

----------------------------------------------------------------------

* Vùng này bao gồm cả thành phố nghỉ mát Ki-xlo-vơ-xcơ.