ắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô kì thực chẳng khác gì nhau. Một ngày đầu xuân ấm áp nhưng vẫn còn vương vấn hơi lạnh, nắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô giống nhau, đều rất quý. Những ngày đó, lò sưởi trong các văn phòng, khu chung cư và nhà dân đã tắt, ban ngày trong nhà lạnh hơn ngoài trời. Vào mùa này, các khớp xương và cơ bắp Khiêu thường hay nhức mỏi. Có lúc đang đi ngoài phố bắp đùi bỗng tê nhức, khớp xương hai bên chân buốt như kim châm. Cái đau thật khó chịu, nhưng là khó chịu dịu nhẹ, đau nhẹ như nũng nịu, như tiếng kêu se sẽ ngất ngây dưới nắng. Hàng dương hai bên đường lá đã xanh, sắc xanh non uốn lượn bên những toà cao ốc nhạt màu, hiện rõ cái mềm mại và xốn xang của một thành phố.

Khiêu ngồi trên xe taxi tỉnh lẻ, hạ kính vươn đầu ra, dường như để xem nhiệt độ ngoài trời, lại như để ánh nắng đang chan hoà khắp nơi chiếu lên mái tóc cắt ngắn của mình. Tư thế Khiêu vươn ra ngoài cửa xe có chút gì đó tự nhiên thoải mái, quá đi một chút sẽ trở nên khó coi. Nhưng Khiêu không quá, từ thủa bé không ai dạy, Khiêu đã biết giữ chừng mực, bởi thế lúc này cô đưa đầu ra ngoài cũng rất tự nhiên và trang nhã. Tấm kính cửa xe tì dưới cằm như mũi dao uốn cong sáng loáng kề cổ, cảm giác như đang dưới máy chém. Một cảnh tượng đẫm máu, mang sắc thái lẫm liệt bất khuất, là câu chuyện về Lưu Hồ Lan đã hằn sâu trong kí ức Khiêu từ thời nhỏ. Mỗi lần nghĩ đến Lưu Hồ Lan bị bọn Quốc Dân dảng chém đầu thì trong cổ họng của Khiêu như có tiếng kêu ừng ực. Một nỗi khủng khiếp không thể diễn tả bằng lời, một cảm giác sung sướng không thể hình dung. Những lúc ấy Khiêu thường tự hỏi, tại sao điều sợ hãi nhấtcũng là điều thu hút người ta nhất? Khiêu không thể phân biệt bởi khát khao trở thành anh hùng mà người ta nằm dưới máy chém hay vì càng sợ hãi càng muốn nằm dưới máy chém?

Khiêu không thể hiểu nổi.

Chiếc taxi chạy trên đường phố đầy nắng, nắng tỉnh lẻ kì thực chẳng khác gì nắng ở thủ đô. Khiêu nghĩ vây.

Nhưng nắng ở thủ đô cũng khác nắng ở tỉnh lẻ. Khiêu lại nghĩ.

Lúc này ở thành phố Phúc An,, tỉnh lị của tỉnh, chỉ cách Bắc Kinh hai trăm cây số, bụi bặm và những sợitơ trong trắng, vẻ mặt con người và hình hài vật thẻ, không hiểu tại sao lại khác với thủ đô? Khi đến ngã tư, Khiêu bắt đầu nhìn kĩ những người đi xe đạp đang dừng lại trước đèn đỏ. Một cô gái mảnh mai, khuôn mặt xinh xắn, mái tócnhuộm vàng, mặc đồ đen, đi giày đen làm Khiêu nhớ đến những cô gái mặc đò đen đã gặp ở Tel Aviv, New York và Seoul. Những mốt nào đang thịnh hành tại đâu. Cô gái tỉnh lẻ ngồi trên yên xe đạp, chân chống mặt đường, vừa giơ cánh tay nhìn đồng hồ với vẻ sốt ruột, vừa nhổ xuống đất. Cô gái xem đồng hồ, nhổ xuống đất, nhổ xuống đất rồi nhìn đồng hồ. Khiêu đoán chắc cô gái này đang có việcvội, thời gian với cô ta thật quan trọng. Nhưng sao cô ta lại khạc nhổ xuống đất? Cô gái có đồng hồ. Cô gái có đồng hồ. Cô cần gì phải nhổ xuống đất. Cô gái nhổ xuống đất còn nhìn đồng hồ làm gì. Cô gái đã học biết sống theo thời gian, cô ta cũng nên học biết cách kiềm chế khạc nhổ. Cô gái có đồng hồ thì đừng nên có đờm. Mà đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ thì tuyệt nhỉên không nên khạc nhổ. Đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ... đã khạc nhổ... đã có đồng hồ.. đã khạc nhổ... Đèn đỏ chuyển sang màu xanh. Cô gái mặc đồ đen vút đi như tên bắn, còn Khiêu vẫn quẩn quanh với ý nghĩ đồng hồ và khạc nhổ. Khiêu cứ vướng bận với ý nghĩa cực đoan phải thế này phải thế nọ, khiến người ta cho rằng Khiêu sắp lớn tiếng gào trên đường phố. Nhưng sự vướng bận cực đoan kkhông thế này phải thế kia của Khiêu lại không phải là điều bực bội thực sự. Giá như Khiêu phải nhắc lại mười lăm lần câu Â�đã có đồng hồ thì không khạc nhổ xuống đất" kết quả sẽ không thể hiểu nổi ý nghĩa của nó. Vậy điều vướng bận không có ý bực tức chỉ là những lời nói liến thoắng không liên quan gì đến nhau, là chuyện thời đại cái đồng hồ và khạc nhổ xuống đất cùng tồn tại, nhất là ở một tỉnh lẻ.

Khiêu rụt đầu vào trong xe. Máy thu thanh trong xe đang phát một bìa hát cũ: Nắng trên đỉnh núi vàng Bắc Kinh toả bốn phương, Mao Chủ tịch là mặt trời trên đỉnh núi vàng kia, ấm áp và hiền hoà soi sáng lòng nông nô chúng ta, chúgn ta mạnh bước trên con đường xã hội chủ nghĩa hạnh phúc... Hây, hây a dô! Đó là tiết mục thi tìm hiểu có thưởng của buổi phát thanh ca nhạc đài địa phương, người dẫn chương trình mời bạn nghe đài đoán xem tên bài hát và ca sĩ đang thể hiện, đoán đúng sẽ được thưởng một lọ kem dưỡng da hiệu SOD nổi tiếng. Người nghe liên tiếp gọi điện về đài, nói tiếng phổ thông cới giọng Phúc An, đoán mãi nhưng không ai đoán đúng. Bài hát và ca sĩ thật xa lạ với người nghe ngày nay, xa lạ đến mức ngay cả người dẫn chương trình của đài cũng thấy bỡ ngỡ. Khiêu biết rõ tên bài hát và cả tên người đang thể hiện, vô hình trung cô cũng bị hút vào cuộc thi, tuy không có ý định gọi điện thoại về đài mà chỉ lẩm nhẩm hát đi hát lại câu cuối cùng: Hây, hây à dô!... Hây, hây à dô!... Hây, hây à dô!... Hơn hai mươi năm trước, Khiêu cùng bạn học khi hát bài này rất khoái câu cuối cùng: Hây, hây à dô!.... Đó là bài hát của nông nôTây Tạng vươn mình ca ngợi Mao Trạch Đông, hiển nhiên lời Hây a dô không phải tiếng Hán. Bởi không phải là tiếng Hán nên thời đó Khiêu thích hát đi hát lại do có một chút tình cảm mơ hồ về giải phóng, hát như người tụng kinh, chỉ ba hoa liến thoắng thế thôi. Nghĩ đến ba hoa liến thoắng nên Khiêu bực mình không nhắc lại câu Hây, hây a dô. Khiêu trở lại với hiện tại trở lại với chiếc taxi tỉnh lẻ. Tiết mục ca nhạc của đài bỗng ngừng, trong xe trở nên yên tĩnh. Đệm ghế của xe được bọc một lớp vải hoa không lấy gì làm sạch sẽ, trông như đế giày vải khâu tay của các cô gái thôn quê miền Bắc hồi trước. Mỗi lần ngồi vào những taxi như thế, Khiêu có cảm giác ngồi lên sập đắp bằng đất. Tỉnh lẻ mà! Khiêu than thở. Tuy đã sống ở cái thành phố này hơn 20 năm nhưng Khiêu vẫn có thói quen so sánh những gì ở đây với thủ đô. Dẫu là khoảng cách tâm lí hay là địa lý thì Bắc Kinh vẫn gần Khiêu, gần lắm. Điều này bởi Khiêu sinh ra ở Bắc Kinh, là người Bắc Kinh, nhưng phần lớn thời gian không cảm thấy mình là ngưòi Bắc Kinh, mà cũng không phải là người Phúc An. Có lúc Khiêu như hờn dỗi, như vui mừng nghĩ mình không là người ở đâu. Dường như Khiêu cố tình để mình không chốn trở về, không chốn trở về mới làm Khiêu cao hơn hẳn thành phố này, khiến Khiêu bình tâm, cố ý đối lập với thành phố và cuộc sống. Nghĩ đến bình tâm có thể Khiêu mới cảm thấy mình ngồi trong xe này cũng không bình tâm, có thể vì Khiêu sắp kết hôn.

Khiêu chưa một lần kết hôn - nghe ra có phần lạ, hình như những người ở độ tuổi này mà chuẩn bị kết hôn thì đã kết hôn nhiều lần rồi. Nhưng Khiêu thì chưa một lần - Khiêu vẫn ngĩ như vậy. Không có ý khen, không có ý chê, có lúc thấy tự hào có lúc oán trách. Khiêu biết mình không như người gần bốn mươi, ánh mắt Khiêu có lúc vô cớ mờ ảo đẫm nước; cơ thể vẫn khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, giữ được tỉnh táo của người con gai chưa chồng chưa một lần chửa đẻ. Trong ngăn kéo phòng làm việc của Khiêu thường có những thứ lặt vặt như ô mai, khô cá, sôcôla, hạnh nhân. Là Phó giám đốc một nhà xuất bản sách thiếu nhi cuả Phúc An, bạn bè không ai gọi Khiêu bằng chức vụ mà vân gọi bằng tên Khiêu.Nhiều lúc Khiêu tỏ ra rất vui, nhưng người không chịu nổi cái vẻ vui mừng của Khiêu lại là cô em gái Tiểu Phàm, nhất là từ sau khi Phàm đi Mĩ thì điều ấy càng rõ hơn. Từ lâu Khiêu rất sợ phải nói chuyện tình yêu của mình với Phàm, nhưng càng sợ thì mỗi lần yêu ai đó Khiêu không thể không kể với em gái. Dường như Khiêu muốn lấy đấy để chứng minh rằng mình chẳng sợ, có thẻ chịu được mọi điều mà em gái gây ra cho tình yêu của mình. Ngay lúc này, trong ý nghĩ của Khiêu như muốn giấu giếm, lại muốn khoe khoang, cô tưởng chừng như đã cầm điện thoại lên, đã trông thấy Phàm ở đầu kia đường dây, tận Chicago,với vẻ mặt thiểu não. Lại cả cái giọng mũi của cô ta nữa chứ! Hai chị em Khiêu và Phàm cùng chung hoạn nạn, đồng tâm, đồng đức, nhưng điều gì lám cho Phàm xem thường cuộc sống của chị gái như thế? Đúng là xem thường, từ trang phục từ kiểu tóc, người đàn ông trong cuộc sống của Khiêu, không một thứ gì là không bị Phàm chế giễu và bài bác, thậm chí cả buồng tắm của Khiêu cũng gây sự bất bình cho Phàm. Năm đó, cô ta về nước thăm thân, cứ phàn nàn mãi bình nước nóng của chị chảy yếu quá, làm cô ta gội đầu không sạch, hỏng mái tóc dài quý báu của cô ta. Phàm ôm mặt mà phàn nàn, phàn nàn thật sự. Còn Khiêu thì không vui, cứ cười gượng, Khiêu vẫn nhớ mình đã cười gượng như thế nào.

Có thể Khiêu không nói với em gái.

Taxi đưa Khiêu đến siêu thị Ức Khắc Long, cô mua đủ thức ăn cho một tuần rồi thuê xe về nhà.

Trong nhà lò sưởi đã tắt có phần lạnh, nhưng không buốt lạnh như mùa đông. Không phải cái lạnh đặc quánh không gian mà chỉ phảng phất mơ hồ. Vào mùa này những buổi tối như thế này, Khiêu rất thích bật hết đèn trong nhà, bắt đầu từ hành lang, bếp, đến phòng làm việc, phòng ngủ, nhà vệ sinh... tất cả đèn, đèn trần, đèn tường, đèn bàn, đèn cây, đền trước gương, đèn đâu giường... Tay Khiêu lần lượt bật tanh tách, chỉ có chủ nhân của căn hộ mới bật quen và chuẩn xác đến vậy. Khiêu là chủ nhân của căn hộ này, bằng cách bật hết đèn để chào căn hộ những ngọn đèn cùgn ánh sáng cũng vui mừng đón Khiêu trở về. Ánh sáng chiếu vào mỗi đồ dùng, mỗi bóng đen mờ ảo đều làm Khiêu cảm thấy thân thiết tin cậy. Khiêu đi hêt các phòng, cuối cùng cô khoanh mình vào một góc, trên chiếc sofa đơn màu xanh xám, cái góc Khiêu vẫn thích ngồi mỗi khi thức. Mỗi lần đi đâu về, hết giờ làm việc hoặc đi công tác xa về, Khiêu đều ngồi lặng một lúc trên chiếc sofa này, uống một cốc nước lọc, nghỉ ngơi cho đến khi cơ thể thư giãn và tinh thần hoàn toàn sảng khoái. Khiêu không ngồi trên chiéc sofa dài, ngay cả khi Trần Tại ôm Khiêu vào lòng, muốn Khiêu bị thật thoải mái nằm trên đó, Khiêu cũng nhất quyết không chịu. Lúc cần lắm, Khiêu nói chúng ta lên giường đi anh!

Đó là câu nói mà Trần Tại không thể quên, bởi trước đó hai người chưa hề lên giường cho dù họ quen nhau cả chục năm, hiểu rõ về nhau. Về sau, mỗi lúc hai người tranh cãi ai " gợi dẫn" trước, Trần Tại nhắc lại câu nói của Khiêu: "Chúng ta lên giường", câu nói thẳng thắn bấtn gờ không mang sắc thái nhục dục cố hữu khiến Trần Tại một vạn lần nghĩ, vào giờ phút ấy anh ôm trong vòng tay người con gái mềm nhũn như không xương, tình yêu suốt đời của anh. Tưởng như vì câu nói ấy mà suốt buổi tối họ không làm được việc gì khác.

Tối nay Trần Tại không có nhà, anh đi công tác miền nam. Khiêu ăn tối xong, ngồi trên sofa đọc bản thảo một cuốn sách, rồi đi tắm và lên giường. Khiêu thích chui vào chăn sớm, muốn chui vào chăn nằm chờ điện thoại của Trần Tại. Khiêu rất thích nói "chui vào chăn". Cô không quen với khách sạn,nhà hàng và cách ngủ của người nước ngoài: chân chăn gài vào nệm, cho chân vào, một cảm giác trống trải, chênh vênh. Khiêu cũng không thích chăn lông vũ hoặc bông xốp, bông hoá học cứ nhẹ bẫng trên người nhưng lại gây cho người ta cảm giác mệt mỏi. Khieu rất thích đắp chăn bông vải, chăn bông vải có nhiều ưu điểm, đắp lên người chắc nịch, thích những góc ấm khác nhau của chăn bông vải, khi quá khó ngủ, đôi chân lại tìm kẽ hở lành lạnh phía dưới. Khi cần quấn vào người, cái chăn vẫn có thể ôm chặt cơ thể không như những cái chăn gài chặt vào nệm, không thể nào quấn được mà chỉ có thể chiều theo ý nó. Bởi thế, muốn cho tư thế ngủ thật thoải mái cần phải thế nào? Khiêu nghĩ. Mỗi lần đi công tác hoặc ra nước ngoài Khiêu đều cố tình xới tung chăn đệm. Chăn bông làm Khiêu ngủ ngon. Mỗi lần có chuyện không vui Khiêu thường thức giấc lúc nửa đêm. Khiêu bật đèn, loạng choạng từ nhà vêj sinh ra, tắt đèn nằm lại vào chăn, những lúc đó Khiêu mới cảm thấy như nắm bắtđược nỗi cô đơn, vô vị. Khiêu lại nghĩ vẩn vơ, mà đã thức vào lúc nửa đêm lại nghĩ đến chuyện không vui. Khiêu không muốn thức vào lúc nửa đêm. Kể từ sau ngày có Tràn tại, Khiêu mới không thấy sợ phải một mình thức dậy lúc nửa đêm.

Khiêu cuộn tròn mình trong tấm chăn nằm chờ điện thoại của Tràn Tại. Anh hôn Khiêu qua điện thoại, hai người nói chuyện rất lâu. Gác máy rồi Khiêu mới thấy mình không buồn nữa. Tối nay Trần Tại ở một nơi xa tỉnh Phúc An, Khiêu muốn đọc lại ngững lá thư tình cất giữ trong tủ nhiều năm nay. Không phải là thư của Trần Tại, từ lâu rồi Khiêu không còn yêu người viết thư kia nữa. Khieu muốn đọc lại không phải vì nhớ chuyện cũ hoặc có ý nhìn nhận lại mối tình xưa, có lẽ vì trân trọng những dòng chữ viết bằng tay mà thôi. Ngày nay, không còn mấy ai viết thư bằng tay, nhất là thư tình.

2

Tất cả sau mươi tám lá thư, lá thư nào cũng được Khiêu đánh số thứ tự theo ngày tháng. Cô giở lá thư thứ nhất, mép giấy đã ngả vàng. Đồng chí Khiêu, gặp nhau vội vàng ở Bắc Kinh, đồng chí để lại cho tôi một ấn tượng hết sức sâu sắc. Tôi dự cảm, chúng ta sẽ còn có dịp gặp nhau. Lúc này tôi đang ngồi trên máy bay viết thư cho đồng chí, hôm nay đến Thượng Hải, ngày mai sẽ bay đi Francisco. Đồng chí đề nghị tôi viết truyện thời niên thiếu, tôi sẽ suy nghĩ kĩ, bới đó là yêu cầu của đồng chí. Phương Kăng. Thời gian là tháng 3 năm 1982.

Nói đúng ra đó là một mảnh giấy hơn là một lá thư. Chứ rất lớn, nghiêng ngả, thưa thớt trên trang giấy khổ nhỏ, những con chữ như giương cặp mắt khờ khạo nhìn người đọc. Dúng ra, đó không phải lả một lá thư tình, nhưng hồi ấy nó lay động tâm hồn Khiêu còn mạnh mẽ hơn những thư tình thật sự sau này anh ta viết.

Phương Kăng, người viết thư hồi đó là một nhân vật nổi tiếng trong giới điện ảnh, anh tự biên kịch, tự đạo diễn, vào vai chính trong bộ phim Cuộc đời tươi đẹp được chiếu không biết bao nhiêu lần tại các rạp chiếu phim trong cả nước, lại còn được mấy giải thưởng lớn nữa. Bộ phim miêu tả một trí thức ở độ tuổi trung niên trải qua những năm tháng bị hành hạ phi nhân, nhưng vẫn sống rất lạc quan. Phương Kăng sắm vai người trí thức bị đưa đi cải tạo lao động ở một nông trường tận trên biên giới. Anh ta là một nhạc sĩ biểu diễn violon, lao động cải tạo đã cắt đứt mối duyên nợ của anh với cây đàn. Trong phim có cảnh nhân vật chính sau một buổi lao động vất vả, ăn đói, khi đứng thẳng trên ruộng lúa mì, chợt trông thấy ánh chiều rực rỡ nơi xa, bất giác anh ta nầng cao tay. Anh ta nâng cánh tay phải lên làm đàn, tay trái nhấn trên cánh tay phải, những ngón tay nhảy nhót tựa như người đang chơi đàn. Màn ảnh có cảnh đặc tả, nhân vật chính gầy gò, cánh tay đầy sẹo và bàn tay biến dạng kì quái. Cái cánh tay giả làm cây đàn và cánh tay vờ kéo đàn gây xúc động người xem, mỗi lần xem đến đây Khiêu đều không cầm nổi nước mắt. Khiêu tin rằng đó không phải là cảnh biểu diễn mà là những năm tháng Phương Kăng phải chịu đựng. Những cảnh như thế trên phim ảnh ngày nay có thể bị coi là không thật, nhưng thời đó, thời mà con người bị ức chế quá lâu, nó rất dễ làm người xem phải xúc động đến rơi nước mắt.

Khiêu không nghĩ rằng mình được gặp Phương Kăng. Hồi đó cô mới tốt nghiệp đại học, mới vào làm ở nhà xuất bản sách thiếu nhi của thành phố Phúc An nhờ mối quen biết. Như tất cả những người trẻ tuổi tôn sùng người nổi tiếng, Khiêu cùng bạn học và đồng nghiệp sôi nổi bàn luận về bộ phim Cuộc đời tươi đẹp và bản thân Phương Kăng, tìm đọc các bài viết về Phương Kăng đăng trên các báo và tạp chí, đồng thời kháo nhau về xuất than của anh ta, hiện nay anh ta đang sáng tác gì, anh đang đem phim đi dự thi ở nước nào và được giải thưởng gì, thậm chí người anh ta cao bao nhiêu, nặng bao nhiêu... Khiêu đều biết rõ. Khiêu quen anh ta trong một trường hợp ngẫu nhiên. Lần ấy, Khiêu lên Bắc Kinh đặt bài, gặp lại một bạn học thời sinh viên, cô bạn này có bố làm ở Hội Điện ảnh, bởi thế biết rất nhiều chuyện của giới điện ảnh. Cô bạn mách với Khiêu, hội điện ảnh sắp có buổi hội thảo, cô sẽ đưa Khiêu đến dự.

Hôm hội thảo, Khiêu được bạn đưa vào hội trường, cả hai cùng ngồi một góc. Buổi hội thảo hôm đó nói những gì Khiêu không còn nhớ, chỉ biết Phương Kăng trẻ hơn trên màn ảnh, nói giọng miền nam. Tiếng anh ta nghe sang sảng khi cười thường ngả về phía sau, tỏ ra rất tự nhiên, thoải mái. Còn nhớ, tay anh ta cầm cái tẩu thuốc, khi hứng lên cứ khua khua cái tẩu trong không trung, có người coi đó là vẻ tự nhiên, lịch sự. Chung quanh anh toàn là những trai thanh gái lịch. Khi hội thảo kết thúc đám người này ào lên đưa sổ tay xin chữ kí của anh. Cô bạn kéo tay Khiêu định ào lên cùng những người kia, Khiêu cũng đứng lên nhưng lại lùi về phía sau theo bản năng. Cô bạn đành buông Khiêu ravà một mình chen lên. Kì thực, cuốn sổ trong tay Khiêu cũng đã lật sang trang trắng chuẩn bị đưa cho Phương Kăng kí. Nhưng rồi Khiêu xếp lại, lùi về phia sau, có thể là nhút nhát, có thể là kiêu căng vốn có trong cốt tuỷ chẳng hiểu vì sao chúng đến không đúng lúc đã trì kéo Khiêu lại. Dù rằng Khiêu rất bé nhỏ trước anh ta, nhưng cô cũng không muốn ngốc nghếch chạy theo xin chữ kí một người nổi tiếng. Khiêu lùi lại, song cũng rất tiếc đã bỏ lỡ một dịp may. Lúc đó, giữa xoáy người, Phương Kăng lại giơ cánh tay dài như tay vượn về phía Khiêu, nói: Nào, cô em! Rồi anh ta rẽ đám đông tiến đến trước Khiêu.

Anh ta đến trước mặt Khiêu, đón lấy cuốn sổ và kí lên đấy.

Bây giờ thì cô em bằng lòng rồi chứ? Anh ta như hạ cố nhìn thẳng vào mắt Khiêu mà nói.

Cảm ơn chú, chú Phương Kăng! Bỗng nhiên Khiêu xúc động, quên hết và trở nên mạnh dạn. Nhưng sao chú biết cháu muốn xin chữ kí? Khiêu cũng nhìn thẳng vào mắt anh ta.

Thế em muốn gì nhỉ? Anh ta không hiểu.

Cháu muốn... thế này, cháu muốn đặt chú viết. Thế là Khiêu tự tách mình ra khỏi những người xin chữ kí, với một vẻ trịnh trọng ấu trĩ, vừa vui vừa như thách thức nói với Phương Kăng.

Bây giờ thì chúng ta đổi chỗ cho nhau nhé - rồi anh ta lấy từ trong túi ra một cái phong bì nhàu nát - Tôi muốn xin em một chữ kí có được không? Anh ta đưa cái bì thư đến trước mặt Khiêu.

Khiêu thật sự ngượng, nhưng cũng kí tên mình lên đó và ghi rõ địa chỉ nhà xuất bản cùng sô điện thoại theo yêu cầu của Phương Kăng. Không bỏ lỡ thời cơ, Khiêu nói với Phương Kăng về kế hoạch đặt bản thảo cho dù kế hoạch mới phác ra trong vài phút trước đó. Khiêu nói đã đăng kí đề tài này và đã được nhà xuất bản đồng ý, Khiêu chuẩn bị ra một bộ truyện danh nhân, bao gồm nhà khoa học, nghệ sĩ, nhà văn, học giả, đạo diễn, giáo sư,... cho đối tượng học sinh từ lớp bốn đến trung học cơ sở. Tác phẩm và cuộc đời chìm nổi của Phương Kăng rất nổi tiếng trong xã hội, nếu viết một cuốn tự truyện bắt đầu từ thời niên thiếu nhất định sẽ được các em hoan nghênh, đồng thời rất có ích cho xã hội. Khiêu vừa nói nhanh, vừa cảm thấy ngương vì những lời ba hoa thiếu trách nhiệm. Càng ngượng Khiêu càng làm như thật, nói đau vào đấy. Càng nói càng như thật, đúng thế, Khiêu rất muốn Phương Kăng từ chối trong khi mình đang thao thao bất tuyệt, như vậy Khiêu được giải thoát, sẽ như chưa có chuyện gì xảy ra. Mọi chuyện vốn chưa hề xảy ra, một người nổi danh và một biên tập viên bình thường của một nhà xuất bản tỉnh lẻ. Nhưng Phương Kăng không ngắt lời Khiêu và cũng không từ chối mà bởi mấy phóng viên truyền hình đã cắt ngang câu chuyên, kéo anh ta ra phỏng vấn tại chỗ.

Sau lần hội thảo ít lâu, Khiêu nhận được thư này của Phương Kăng viết trên máy bay. Khiêu đọc nó không biết bao nhiêu lần, nghiên cứu, nghiền ngẫm, trăn trở với những câu chữ như có nghĩa và như vô nghĩa ấy. Tại sao anh ta lại phải viết trên máy bay? Tại sao anh ta phải nói với một người còn xa lạ về hành tung của mình như đi Thượng Hải, San Francisco? Trong ý niệm của Khiêu những gì thuộc về danh nhân đều rất thần bí, bao gồm cả hành tung của họ. Vì sao anh ta phải suy nghĩ cẩn thận về việc mình đặt bản thảo? Điều đó có hợp lẽ thường tình không nhỉ? Khiêu cứ trăn trở mãi, không sao nghĩ thấu đáo, càng không thể không nghĩ sâu, cô cứ để vị ngọt dâng lên chiếm lòng mình. Ít nhất, cái háo danh của Khiêu được thoả mãn một cách bất ngờ, công việc mở đầu thật may mắn. Cô phải trân trọng cái ba hoa và kế hoạch đặt bài, cô phải báo cáo đề tài khả thi, rất chặt chẽ, có sức thuyết phục với trưởng phòng biên tập và tranh thủ để nhà xuất bản duyệt đề tài, bởi danh nhân đã nhận lời viết, tất cả như thật vậy.

Ít hôm sau, Khiêu lại nhân được của Phương Kăng lá thư thứ hai viết từ San Francisco. Lá thư được Khiêu đánh số hai.

Khiêu em,

Anh bỏ hai chữ "đồng chí", em bằng lòng chứ?Rất lạ, tại sao anh lại liên tiếp viết thư cho em, viết thư cho một cô bé không thèm xin chữ kí của anh. Khi một đàn gái đẹp chạy ùa đến anh thì em lùi lạ. Hãy thứ lỗi cho anh vì đã dùng một câu khiếm nhã mà anh tự cảm thấy đó là một lời nói tốt đẹp. Nhưng quả là bọn con gái ấy đổ xô đến anh, trong hai năm vừa rồi đương nhiên anh đã được hưởng, nửa thật nửa giả, nửa từ chối nửa đón nhận. Lúc em xuất hiên, lạnh lung xiết bao, thật khó hiểu. Bây giờ anh đang ở bờ biển phia Tây nước Mĩ cách xa vạn dặm, trước mắt anh luôn chập chờn hình bóng em hôm đó, anh không dám nhìn thẳng vào đôi mắt như vực thẳm, đôi môi thần bí mím chặt của em. Anh nghĩ, em không phải là con người hiện ra trước mắt anh mà là một sức mạnh thần linh.

Khi anh đi Mĩ, không biết ma sai quỷ khiến thế nào anh lại mang theo một tấm bản đồ Trung Quốc. Tưởng như anh là một người yêu nước, một người theo chủ nghĩa dân tộc cuồng nhiệt. Về sau anh mới phát hiện ra rằng, anh đã đem theo cả thành phố Phúc An trên bản đồ Trung Quốc, thành phố của em, nơi em đang ở. Trên bản đồ nó chỉ nhỏ như hạt tấm, ngón tay anh cứ mân mê trên đó - hạt tấm nhỏ, tựa như...tựa như...anh nghĩ, tuy chỉ một lần gặp mặt, kì thực chúng ta không cách xa nhau, chỉ hai trăm kilomet. Biết đâu anh sẽ có ngày đến thăm em ở thành phố của em. Em có thấy buồn cười không? Nếu em thấy bất tiện có thể không gặp anh nữa, anh sẽ đứng dưới cửa sổ nhà em chỉ một lát là đủ. Ngoài ra, anh đã suy nghĩ kĩ, đề tài em chon rất có ý nghĩa, anh quyết định viết cho em một cuốn sách vào thời gian rỗi sau khi làm phim.

Buổi chiều, anh đi thăm cầu Vàng. Buổi chiều, đứng bên cầu ngằm nhìn San Francisco, thành phố do con người lấp biển tạo nên, đẹp như giấc mơ, lần đầu tiên anh có khái niệm rõ ràng về thành phố. Nếu trước đây anh không có cảm tình hoặc thiên kiến đối với thành phố, thì San Francisco đã thay đổi cách nhìn của anh, cho anh thấy trí tuệ và sức mạnh của con người đã được phát huy đến cực điẻm, con người và thành phố là cảnh tượng tráng lệ đã chinh phục lẫn nhau. Anh chưa hiểu những gì em đã phải trải qua trong cuộc sống, không rõ ở tuổi em biết gì về bữa ăn Phương Tây. Ở bến tàu Người Cá bán một loại thức ăn rất có ý nghĩa: bánh mì làm thành hình con sò (cái vỏ sò cũng làm bằng bánh mì) bên trong là súp bò nóng hổi, thật ra cái bánh mì ấy là một cái bát lớn làm bằng bột mì. Khi ăn, em bưng cẩn thận cái bát ấy, cắn một miếng bánh rồi húp một ít súp. Hút hết súp thì cũng là lúc em vừa ăn hết cái bánh. Khi anh đứng trước gió biển ăn bánh thạt ngon lành, anh lại nhớ đến những năm tháng lao động cải tạo ở nông trường. Anh nghĩ, dù có vận dụng hết cái lãng mạn trong anh thì cũng không thể tưởng tượng ra nổi một loại thức ăn đơn giản nhưng lại đặc biệt kì lạ đến thế. Anh thoáng nghĩ đến em, không hiểu vì sao anh cảm thấy em cũng rất thích ăn.

Dĩ nhiên phần lớn thời gian anh nghĩ đến đất nước chúng mình, đất nước mình nghèo quá, dân mình phải giàu nhanh lên thì mới có thể đến được bất cứ thành phô nào trên thế giới, mới thật sự loại bỏ được cái mặc cảm tự ti ăn sâu trong long chúng ta, cái tự ti luôn xuất hiện dưới hình thức tự mãn mãnh liệt mà trong anh cũng có... Ôi, anh lại làm mất nhiều thời gian của em quá, còn nhiều chuyện sẽ kể lại khi gặp em, còn nhiều chuyện anh sẽ kể dần cho em. Anh cảm thấy sau này chúng ta còn nhiều thời gian, anh và em.

Đã khuya lắm rồi, ngoài cửa sổ vẫn âm vang sóng Thái Bình Dương. Mong em nhận được và đọc bức thư này. Một tuần nữa anh sẽ về nước, nếu có thể, em viết thư cho anh được không? Gửi về xưởng phim cũng được. Tất nhiên đó là điều anh mong muốn.

Chúc em vui vẻ.

Ngày... tháng... năm 1982

Phương Kăng

3

Hồi Khiêu học năm thứ tư đại học ở Bắc Kinh, cô bạn nằm giường trên, cô bạn đã đưa Khiêu đến dự buổi hội thảo tác phẩm của Khương Kăng, đêm nào cũng thật khuya mới về kí túc xá, mọi người đều biết cô đang yêu say đắm. Cô bạn này dung nhan cũng bình thường thôi, nhưng bởi cô đang yêu, đôi mắt sáng lên khác thường, vẻ mặt cũng thay đổi kì diệu. Một buổi tối cô bạn rón rén trở về, cô ta vẫn chưa leo lên giường như mọi lần. Tối ấy, Khiêu nằm giường dưới vẫn chưa ngủ. Khiêu lặng lẽ quan sát cô bạn, thấy cô ta lấy cái gương nhỏ từ ngăn kéo ra, đứng quay về phía cửa sổ, ngắm nhìn khuôn mặt mình trong gương. Ánh trâng mờ ảo không làm thoả mãn ý muốn của cô bạn, vậy là cô bạn lại rón rén ra mở cửa. Ánh đèn vàng vọt ngoài hành lang chiếu lên người, cô bạn đứng dưới ánh đèn, ngước mặt soi gương. Một khuôn mặt đẹp chắc chắn là nóng đỏ hồng. Cô ta rất hài lòng với mình. Trong kí túc xá nữ sinh viên đang ngủ say tỏ ra sung mãn và yên tĩnh hơn bởi cô gái đứng ở cửa, soi gương dưới ánh đèn hành lang. Lúc này, Khiêu chợt cảm động, không riêng gì vì cô bạn nằm giường trên, tại sao nhỉ?

Lại một đêm khác, cô bạn nằm giường trên trằn trọc không ngủ đựơc, thò đầu xuông giường dưới, đánh thức Khiêu dậy. Cô bạn xuống giường dưới nằm cùng với Khiêu, không kìm giữ nổi cô bạn nói chuyện với Khiêu. Cô ta nói, Khiêu ơi, tớ bảo với cậu nhé, cần phải bảo với cậu, rôt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi. Có một người yêu tớ thật tuyệt vời, cậu không biết được đâu. Cô bạn bảo Khiêu đoán xem là ai, Khiêu đoán mấy thằng bạn học, côbạn không thèm để ý và nói, bọn chúng, bọn chúng ấy à? Không bao giờ thèm quan hệ với bọn cùng trường, bọn chúng là lũ không có tư tưởng, còn cô bạn thì sùng bái những nhân vật có tư tưởng giải phóng, có sức nhìn thấu suốt xã hội. Đó là những con người đi tiên phong mở mang khai phá lòng người. Cô bạn yêu một người đi tiên phong, đi tiên phong giải phóng tư tưởng và than thể đàn bà, biến cô từ một người con gái trở thành... đàn bà. Đàn bà, cậu hiểu không? Khiêu, cậu có quyền hưởng điều đó lâu rồi nhưng có điều cậu không biết đấy thôi. Cô bạn nằm giường trên thuật lại quá trình ăn nằm với người đi tiên phong kia. Cô bạn nói, nếu biết chắc chắn cậu phỉa giật mình. Cô bạn ngừng một lát dường như để Khiêu sôt ruột. Qủa nhiên, những lời nói của cô bạn làm Khiêu nóng lòng hỏi đó là ai? Cô bạnnằm giường trên thở dài thườn thượt, tiếp theo, cô ta nói rất khẽ như sợ người khác bỏ chạy, như dũng khí nói ra chứ không phải lời nói từ cửa miệng: tác giả Hồ sơ độ không! Cho đến nay, Khiêu vẫn nhớ như in, hồi hộp của cô bạn khi nói mấy tiếng Hồ sơ độ không.

Hồ sơ độ không là một tiểu thuyết, có thể coi đólà tác phẩm tiêu biểu cho dòng "văn học vết thương" rất được giới trẻ hoan nghênh, tác giả của nó đương nhiên cũng được lớp trẻ kính trọng. Vào thời đó, người ta rất chân thành và nhiệt tình với tiẻu thuyết và những người viết tiểu thuyết. Nhiệt tình có lẽ cũng rất ấu trĩ, mỏng manh nhưng rất trong trắng, thật thà không thể tái hiện. Cô bạn nằm giưòng trên không nghi ngờ được Khiêu hâm mộ, cô muốn dừng lại, muốn thôi không được, cô cần phải để người khác chia sẻ hạnh phúc thầm kín của mình. Cô ta nói, nên nhớ, anh ta không phải là người bình thường mà là một nhà văn đấy nhé, một nhà văn tài hoa xuất chúng đấy! Khiêu, cậu biết không, bây giờ, cho đến tận bây giờ tớ mới hiểu thế nào là xuất chúng. Cô ta nói, nhà văn xuất chúng ấy rất tốt với tớ, một đêm tớ không ngủ được, them ăn mứt hoa quả, tớ đánh thức anh ấy dậy đi mua, anh ta đạp xe đi mua thật, một nhà văn tài hoa đang đêm đi mua mứt quả cho tớ! Cậu nghe thấy không, Khiêu, cậu vẫn nghe đấy chứ? Cậu vẫn còn trinh à, cậu vẫn còn trinh hay sao? Cậu cần nó hay là chịu để thiệt thòi? Cậu không thấy muộn quá sao, hỏng qúa...

Khiêu không hiểu tại sao cô bạn cứ phải đem chuyện mứt hoa quả với chuyện trinh tiết ra nói, hình như ai giữ trinh tiết thì không được ăn mứt hoa quả chăng? "Rốt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi," hai tiếng "rốt cuộc" của cô bạn sao ma khó nghe thế, có gì đó lúngtúng và xốc nổi. Dẫu sao thì cái "rốt cuộc" đó không nên là điều mong đợi cao nhất của tuổi trẻ cô bạn. Có thể cô ta có phần thổi phồng, khi thời đại này muốn thay thế thời đại khác đều có phần thổi phồng tất cả, tất cả, từ một thiên tiểu thuyết đến trinh tiết. Nhưng sự xúc động và phần khích của cô bạn cũng lây lan sang Khiêu. Khi cô bạn lải nhải chuyện kia thì Khiêu thấy mình giống như một bà nhà quê ngu dốt, đần độn, thấp kém, chưa được khai hoá, một kẻ khờ dại không theo kịp thời đại cứ thế tuổi thanh xuân trôi theo dòng nước. Đúng là thời đại giải phóng tư tưởng, giải phóng, hỡi ôi giải phóng! Trào lưu cuốn theo Khiêu, Khiêu như bị cô bạn lôi kéo, quở trách, vừa chế nhạo vừa chỉ bảo, toànthân như thẫm đẫm ước vọng tươi trẻ, nồng nàn. Khiêu cần phải làm gì? Khiêu chưa yêu, trong trường chưa có một ai đáng chú ý, vậy thì ra ngoài. Một hôm, cô bạn nằm giường trên muốn giới thiệu cho Khiêu một người, người này tuy không phải là một nhà văn, nhà thơ, nhưng cách nhà thơ rất gần, một biên tập viên tạp chí thơ. Theo cô bạn, nếu Khiêu nói chuyện với người ấy sẽ cảm thấy rất thú vị. Cô bạn nói, trong một lần họp mặt, anh ta đọc cho mọi người nghe một bài thơ có tựa đề Cái đít của tôi: Cái đít của tôi, cái đít của tôi ơi, sao mi lại ngồi sang phía giai cấp tư sản?Cái ghế gỗ của giai cấp vô sản ơi, tôi xin cầu khẩn ngươi, cầu khẩn ngươi hãy nhận lấy cái đít ngu dốt của tôi - dù đó là cái ghế gỗ lạnh lẽo... Khiêu không cho đó là thơ, có thể tác giả tự mô phỏng những ngườiđiên cuồng phê phán trong các buổi họp phê đấu trước đây.Cái gọi là thơ đó chỉ làm Khiêu lien tưởng đến cái đít của mình, nghĩ đến thời lấy trộm gối đầu ra làm sofa ngồi rất thích thú. Chưa bao giờ Khiêu nghe nói thơ viết về cái đít cả, không phải ai cũng có hùng khí như Mao Trạch Đông, ông có thể đưa đít vào thơ. Khiêu muốn đi gặp anh biên tập viên kia như cố đi tìm sự kích thích. Khiêu chỉ là một sinh viên, mà đối phương lạilà một biên tập viên tạp chí thơ. Địa vị của biên tập viên chỉ thua kém nhà văn một ít, thua kém chút ít, rất ít thôi.

Một buổi tối lanh, trước cung mĩ thuật, họ gượng gạo bắt tay nhau, tự giới thiệu rồi đi đi lại lại, cả hai đều mặc áo len dày cộp, quần bò bó sát người, trông xa như hai con đà điểu dạo chơi. Chưa bao giờ Khiêu hẹn đi chơi riêng với một người con trai, nhất là với một người "cách nhà thơ rất gần" như thế. Khi cả hai cùng đi lại gò bó, thiếu tự nhiên, Khiêu phát hiện ra rằng tất cả thật vô nghĩa. Mình đang làm gì? Mình định đi đâu? Cô bạn nằm giường trên khi giới thiệu chẳng đã nói rõ anh ta có gia đình rồi đó sao? Thời trước, khoảng những năm 60, 70 thì có thể là chuyện hoang đường, bây giờ không thế. Cứ theo quan niệm của cô bạn giường trên, hình như một nữ sinh viên chưa chồng luôn luôn hẹn hò buổi tối với một anh biên tập viên thì mới chứng tỏ mức độ cởi mở của thời đại và tự do của trái tim con người. Vào thời điểm này, cô ta đang thong qua con người Khiêu, giúp cô ta thực thi quan niệm đó. Thật bất hạnh, trái tim Khiêu lại không cảm thấy tự do, chỉ thấy hết sức căng thẳng, khi trong lòng căng thẳng thì Khiêu nói huyên thuyên. Khiêu nói về bạn trai và bạn gái trong lớp, nói chuyện thức ăn ở nhà ăn sinh viên, nói chuyện về thầy giáo dạy văn cài nhầm cúc áo khi vào lớp... Khiêu thao thao, bối rối, nói như không suy nghĩ, không tỏ ra thông minh, không hứng thú, không hài hước. Trong long Khiêu hết sức trống trải, sự trống trải cứ từng hồi từng hồi thức tỉnh Khiêu, việc hẹn gặp con " đà điểu" đi bên cạnh này thật buồn cười, phải trừng phạt sự vớ vẩn này của mình bằng câu chuyện huyên thuyên không đâu vào đâu. Khiêu cứ thao thao, trong lòng thì tràn ngập nỗi lo, bởi cô không có kinh nghiệm, không biết kết thúc cái buổi gặp gỡ này như thế nào. Thâm chi, Khiêu rât ngu dại cho rằng, chỉ cân không ngừng nói thì sẽ kết thúc cuộc gặp gỡ này. Khó khăn lắm anh biên tập viên kia mới nói chen vào đuợc. Lúc này khiêu mới phát hiên ra giọng nói của anh rất nặng. Khiêu không thích những người con trai có giọng nói nặng như thế, âm thanh dó khiến cho người nói làm điệu làm bộ cứ như nói chuyện để luyện cách phát âm. Anh biên tập hỏi, sau khi tốt nghiệp Khiêu có ý định về quê không - về chỗ các cô, Phúc An ấy mà? Đó là một đô thị cổ nhưng dù sao thì nó cũng là tỉnh lẻ. Anh ta khuyên Khiêu hãy tranh thủ ở lại Bắc Kinh, đây mới là trung tâm văn hoá, anh rất hiểu.

Khiêu rất không thiện cảm với cách nói của anh này, tư cách gì mà anh ta cứ luôn mồm "chỗ các cô", "chỗ các cô"? Cô bạn nằm giường trên cho biết, anh ta từ vùng cao nguyên đất đỏ Tây Bắc mới tới Bắc Kinh vài năm nay thôi, thế mà đã vội xem mình như chủ nhân của Bắc Kinh tỏ lòng thương hại người Phúc An như Khiêu. Khi mà Khiêu ở trong ngõ Bắc Kinh, uống nước mơ tây, chơi đùa với mèo thì anh ta còn ở tận đẩu tận đâu.

Chuyện cũ, tất cả những chuyện cũ hiện lên, là người của Bắc Kinh hồi mới đến Phúc An, Khiêu đã phải trải qua bao nhiêu cực khổ. Khiêu có những uất ức, nhưng cũng có cái tự hào. Khiêu phải cố gắng hoà nhập vào thành phố kia, có thể Khiêu đã hoà nhập, hoà nhập được mới có đủ tinh lực và năng lượng, cùng với mấy người bạn thân dũng cảm gìn giữ giọng Bắc Kinh ở cái thành phố cổ xưa, hết sức bài ngoại. Bắc kinh ơi, Bắc Kinh không thể nào biết được có những cô gái như thế, những cô gái không lượng nổi sức mình, muốn đem văn minh của Bắc Kinh đến một thành phố xa lạ. Dù rằng Bắc Kinh không cần những người như thế, không bao giờ cần như thế nhưng Khiêu và bạn bè vẫn cố chấp tuôn trào cái đam mê ấy. Con người ở trước mắt đây, con người đã làm gì cho Bắc Kinh mà đã tự cho mình là người Bắc Kinh. Hơn nữa anh ta nói đến chuyện phân công sau khi tốt nghiệp làm Khiêu không vui, chẳng nhẽ Khiêu lại đi bàn chuyện riêng với một người không quen biết - chuyện phân công công tác sau khi tốt nghiệp sao? Tất cả đều không ra sao. Khiêu giận cách nhìn nhận của cô bạn giường trên, giận mình nhẹ dạ, Khiêu muốn dùng từ ấy để hình dung bản thân. Khiêu cảm thấy chua xót bởi đã ném mình không phương hướng. Khiêu cũng đã tỉnh táo không để tuổi thanh xuân của mình trôi theo dòng nước, cái Khiêu gìn giữ vẫn rất quí, cảm thấy may mắn vì đã giữ gìn nó. Về rất nhiều phương diện, Khiêu không như cô bạn giường trên, không theo kịp cô ta, đành chịu "lạc hậu" vậy.

Khiêu đứng chờ tuyến xe buýt cuối cùng, suy nghĩ mỗi lúc một rõ. Người lên xe rất đông, Khiêu phải chạy nhanh đến chỗ xe đỗ, vừa cười vừa chào anh biên tập viên. Khiêu cố chen chân lên xe, Khiêu quay lại nói to: nào, anh đẩy mạnh lên! Anh ta đẩy mạnh Khiêu, cuối cùng cô cũng len vào được trong xe, cánh cửa xe khép chặt sau lưng.

Đứng trên xe Khiêu cười thầm, nghĩ vừa rồi nhờ anh ta đẩy mạnh mình mới lên được xe là câu nói cần nhất tối nay. Khiêu còn nghĩ, anh chàng biên tập viên này là người thật thà. Nhưng cô cũng nhận ra, mình không thích anh ta cũng như anh ta không thích mình một chút nào vậy thôi.

4

Không phải Khiêu không muốn ttrả lời thư Phương Kăng mà cứ dung dằng chưa viết, bởi không biết viết gì. Có thể sự việc đến quá bất ngờ, dẫu sao thì cô cũng không thể xem thư Phương Kăng viết ở San Francisco chỉ là mảnh giấy. Khiêu chưa bao giờ đọc một lá thư hay như thế, không có lí do gì để nghi ngờ lòng chân thành của người viết.

Vậy là Khiêu bắt đầu viết. Chú Phương Kăng, chào chú... Khiêu viết, rồi xé đi, viết lại. Anh ấy lớn quá, mình thì nhỏ bé. Khiêu thiếu tự tin, e ngại, nhưng làm sao viết được một lá thư trả lời cho ngang tầm một danh nhân như Phương Kăng? Không, không thể được, Khiêu không đủ tài để viết một lá thư như thế, mà cũng không sẵn sàng có đủ tình cảm như thư của Phương Kăng. Nhưng cứ như lá thư ấy, Khiêu cảm thấy mình đã yêu anh, mà cũng phải yêu anh ấy. Bởi Khiêu tin rằng, anh ấy đã yêu mình, được anh ấy yêu là hạnh phúc lắm, Khiêu nghĩ. Ở tuổi Khiêu, với sự từng trải, Khiêu không phân biệt được sùng bái và yêu, cũng không thể nhận ra một khi tình cảm được cái tính háo danh kích động đã nhanh chóng lấn át mọi thứ thế nào. Vào lúc đó, Khiêu nhớ đến cô bạn nằm giường trên vào hồi học năm thứ tư đại học, so với Phương Kăng, cái anh nhà văn "tài hoa xuất chúng" kia có là gì, mà làm sao có thể so sánh với cuộc sống nội tâm bí ẩn của Khiêu lúc này. Ôi, thời sinh viên, nhiệt tình đến vội vã mà ra đi cũng thật nhanh chóng!

Khiêu lại bắt đầu viết, nhưng cũng chỉ được mấy chữ: Chú Phương Kăng, chào chú...

Khiêu chạy ra rạp xem phim của anh chiếu buổi thứ hai, muốn gặp anh trên màn ảnh. Khiêu lắng nghe anh nói, chú ý đến anh, tìm hiểu biểu cảm của anh, cố ghi nhớ hình ảnh cuả anh, nhưng khi về đến nhà, nằm lên giường thì bỗng tỉnh ra rằng, mình chẳng còn nhớ gì sất. Điều ấy làm khiêu sợ hãi lo lắng, thoáng dự cảm chẳng lành. Hôm sau Khiêu lại đi xem phim lần nữa, chăm chú nhìn anh ta trên màn ảnh như để tìm nguời thân bị lạc.

Đang chưa viết nổi thư trả lời thì Khiêu nhận được điện thoại của anh ở ngay phòng làm việc.

Vào lúc đông đủ biên tập viên, ông trưởng phòng gọi, cô Khiêu, nghe điện thoại của chú cô. Khiêu cầm ống nghe lên, lập tức nhận ra giọng miền nam. Anh ta phân bua, có cái gì đó không tự nhiên, nói một thôi một hồi: đồng chí Khiêu đó à? Anh, Phương Kăng đây. Anh biết trong phòng làm việc của em đang đông người, em đừng lên tiếng nhé, đừng gọi tên anh, cứ nghe anh nói thôi nhé. Anh đã về dến Bắc Kinh, vẫn không nhận được thư từ gì của em. Có thể em đang cười anh là một kẻ không biết điều nhưng em nghe anh nói hết đã, đừng đặt máy xuống, cũng chẳng có gì phải sợ anh, không phải anh bất lịch sự với em đâu. Anh rất mong được gặp em, nghe anh nói đây, mấy hôm nay anh đang họp ở khách sạn Bắc Kinh, em có thể mượn cớ lên Bắc Kinh đặt bản thảo chẳng hạn, anh biết có rất nhiều biên tập viên quanh năm ở Bắc Kinh. Em lên đây, chúng ta gặp nhau, anh đọc số điện thoại của anh cho em. Em đừng trả lời anh vội, tất nhiên anh muốn được nghe em trả lời ngay, câu trả lời khẳng định. Không, không, em nghĩ kĩ đi đã. Cuối cùng anh muốn dài dòng thêm vài câu, anh biết, anh đang thiếu bình tĩnh, nhưng anh không có cáh nào kiềm chế nổi, điều này thật hiếm thấy ở anh, anh tin vào trực giác của anh, bởi vậy em đừng từ chối anh một cách dễ dàng, đừng từ chối anh. Anh đọc số điện thoại cho em, em nhớ được không, có nhớ được không?...

Khái niệm về con số của Khiêu rất kém, nhưng số điện thoại của Phương Kăng chỉ nghe một lần là nhập tâm. Ba hôm sau Khiêu lên Bắc Kinh, gặp Phương Kăng trong phòng khách sạn Bắc Kinh. Nhưng khi ngồi một mình với anh ta, Khiêu thấy anh có phần cao hơn lần gặp đầu tiên, anh cũng gù hơn những người cao khác. Nhưng điều ấy không làm mất đi phong độ của anh, một chút kiêu kì và không để ý đến xung quanh như mọi người biết về anh. Khiêu tin rằng mình rất không tự nhiên khi vào phòng anh, cái không tự nhiên hình như cũng lây sang cả Phương Kăng. Anh cười rất vui với Khiêu, nhưng rõ ràng không thoải mái tự nhiên như hôm hội thảo. Anh rót nước, không hiểu tại sao nước nóng trào làm bỏng tay Khiêu và cả tay anh nữa. Chuông điện thoại reo liên hồi. Danh nhân có khác, lúc nào cũng có người tìm. Anh liên tục nhận điện thoại, nói dối với người ở đầu dây bên kia mà mặt không biến sắc, tim không hồi hộp. Không được hôm nay không được đâu, bây giờ à? Bây giờ lại càng không được, ngay bây giờ tôi phải đi xem bản nháp phim. Ngày mai vậy, ngày mai tôi sẽ mời bạn đi nhà hang Đại Tam Nguyên...

Khiêu ngồi yên trên ghế sofa nghe Phương Kăng nói chuyện điện thoại, cảm thấy sự thân cận này như thể điều tân kì trong mơ vậy. Khiêu thầm cảm ơn sự nói dối trơn tuột của anh, cảm ơn anh vì mình mà đã nói dối anh (hay chị) nào đấy. Đúng là vì Khiêu mà nói dối, tất cả vì buổi gặpmặt. Khiêu dần tự nhiên thanh thản trở lại, dường như điện thoại của ai đó đã cho cô một khoảnh khắc thư giãn.

Các cuộc điện thoại cũng phải xong, Phương Kăng đến ngồi xổm trước mặt Khiêu. Anh ta ngồi đối diện với Khiêu, cao hẳn lên, tư thế rất tự nhiên, rất chất phác, như một nông dân trên đồng ruộng, như một người lớn ngồi nói chuyện với trẻ con, như một người ngồi xuống để quan sát một động vật nhỏ bé nào đó, con kiến hoặc con bọ rầy chẳng hạn. Với cái tuổi của anh và địa vị của Khiêu, anh ngồi như thế giống như một đứa trẻ nghịch ngợm. Anh ngồi như thế và nói với Khiêu đang ngồi trên sofa: hay là chúng ta ra ngoài nhé, ở đây điện thoại quấy nhiều lắm.

Hai người rangoài, ngồi trong nhà hang giải khát ở sảnh lớn. Họ chọn một góc thật yên tĩnh và cùng uống cà phê. Tay anh vẫn nắm chặt cái tẩu thuốc. Một khoảnh khắc im lặng. Vẫn là anh ta lên tiếng trước, em đánh giá anh thế nào?

Khiêu nói, em rất kính trọng anh, rất thích bộ phim Cuộc đời tươi đẹp của anh, em cũng như nhiều người khác... nghĩa là, nhiều người cũng như em rất kính trọng tài năng của anh, anh là đề tài được bàn luận trong phòng biên tập chúng em...

Anh ta ngắt lời Khiêu: phải chăng có một buổi tối nào đó em đã nói với anh như thế, phải không, em?

Khiêu lắc đầu rồi lại gật đầu, muốn lắc đầu và gật đầu để trấn tĩnh sự xúc động trong lòng. Khiêu phát hiện ra rằng, cô rất muốn, rất muốn ngồi cùng anh.

Phương Kăng vội vã nói, hôm hội thảo em đứng ngoài vòng người hơi ngây ngô, nhưng lại rất gây chú ý. Anh hiểu ra rằng, Thượng đế đã sai khiến em xuống giám sát con người anh. Anh cũng đang cần em giám sát, ngoài em ra không một ai có thể giám sát anh. Trước mặt em, anh không thể nói dối, anh muốn nói hết mọi chuyện với em. Anh anh anh... Anh ta rít mạnh một hơi thuốc rồi nói, những điều anh viết cho em đều là suy nghĩ tự đáy lòng anh, em hiểu không? Anh chưa hề viết thư cho một người con gái nào, chưa bao giờ. Nhưng khi nhìn thấy em, anh không thể không viết thư cho em. Anh hiểu rằng, tài năng và thân phận của anh, còn lâu mới nở rộ. Danh tiếng anh còn hơn thế này. Sẽ có ngày, em sẽ biết. Anh muốn nói với em thái độ của anh với phụ nữ, anh không từ chối những phụ nữ đến với anh. Phụ nữ đến với anh phần lớn đều chuộng danh anh, tiền bạc nữa. Dĩ nhiên, có một số tự nguyện hiến thân không đòi hỏi gì. Đó là những con người đáng thương, bởi nhiều phương diện... anh là người vô cùng tởm lợm, mong câu nói đó không làm em ghê sợ.

Kì thực, những lời nói đó của anh ta cũng làm Khiêu ghê sợ đôi chút. Thật sự trần trụi doạ người, nhưng sao anh ta lại trần trụi như thế đối với Khiêu? Khiêu khó chịu thay cho anh ta bởi cái "tởm lợm" kia, Khiêu muốn được nghe những câu lãng mạn hơn thế. Cuối cùng anh ta là người thế nào? Anh ta muốn Khiêu làm gì? Khiêu nghi ngờ, nhưng lại biết mình chưa đủ khả năng nắm quyền chủ động trong khi nói chuyện. Khiêu bị động, bị động ngay từ đầu và không thể ngờ được mình trở nên bị động như thế.

Bởi thế - anh ta rít một hơi thuốc và nói - bởi thế anh không xứng với em. Bây giờ hình như anh đang theo đuổi em, làm sao anh có thể theo đuổi em được? Em là người không thể theo đuổi, không ai nghĩ khác được. Nhưng sớm muộn gì rồi anh và em sẽ đến với nhau.

Cuối cùng Khiêu cũng phải lên tiếng: anh nói thế biết lấy gì làm căn cứ? Khiêu vừa nói, tim vừa đập mạnh bởi cái điều cô bày tỏ rõ ràng.

Anh ta không trả lời thẳng vào câu hỏi của Khiêu, mà nhắc lại như để củng cố câu nói của mình: sớm muộn gì rồi em và anh cũng sẽ đến với nhau. Nhưng anh muốn nói với em, sẽ có một ngày anh yêu em, yêu em như điên, khi chúng ta đến với nhau rồi anh vãn còn nhiều phụ nữ khác nữa. Mà anh thì không giấu giếm em, anh sẽ nói tất cả với em họ là ai, việc gì... Anh để em phán xét trừng phạt anh, bởi em là người con gái anh yêu nhất, chỉ có em mới đáng được anh vừa thẳng thắn vừa chân thực và vừa tỏ ra hư đốn như thế. Em là Thượng đế của anh, anh cần một Thượng đế. Em hãy nhớ lời anh, có thể em đang quá trẻ, sau này em sẽ hiểu, nhất định sẽ hiểu. Kẻ phàm phu tục tử cho rằng anh nói những lời của kẻ lưu manh. Có thể thế chăng, cũng có thể không phải thế.

Khiêu nghe Phương Kăng nói những lời chưa được nghe ai nói bao giờ, cô không nghĩ đó là lời nói của kẻ lưu manh, nhưng mà anh ta nói gì thế nhỉ? Một người đàn ông có gia đình, có công ăn việc làm lại nói những điều như thế với một cô gái trẻ được sao? Mà Khiêu vào lúc này như bị những lời thần chú đầy bùa phép ma thuật cuốn hút lún sâu vào trong những câu nói càn rỡ của anh ta, cố hiểu được "tư tưởng" của anh ta, đuổi theo cái "giới hạn" của anh ta. Cái vẻ tự tin hung hăng độc đoán của anh ta như hiện lên sức quyến rũ kì quái, ánh mắt nhiệt tình của anh ta thi thoảng lại thoáng chút lạnh lùng làm xao động lòng Khiêu. Thậm chí, để theo kịp suy nghĩ của anh ta, Khiêu bắt đầu phải đánh giá lại mình, phát hiện và khẳng định lại mình: mi là ai, mi có thể trở thành người như thế nào, sức cuốn hút của bậc danh nhân đang ngồi đây đối với mi là gì?

Kì lạ hơn là anh ta càng nói càng ngồi xa Khiêu, anh ta ngả người ra sau, càng nói càng xa Khiêu. Không phải anh ta muốn thoả mãn cái thèm khát Khiêu bằng cách sờ mó và áp sát người một cách giản đơn và nóng vội, khoảng cách thích hợp của anh ta không phải là sự tính toán của một gã đàn ông lão luyện được đám đàn bà con gái nuông chiều.

Rất muộn, rất muộn Khiêu mới rời khách sạn Bắc Kinh, Phương Kăng đòi đưa Khiêu về nhà khách.

Hai người đi, gió xuân và con đường Trường An thênh thang khiến lòng Khiêu thanh thản, lúc này cô mới phát hiện ra mình đến với Phương Kăng rất mệt mỏi, xưa nay vẫn mệt mỏi như thế, nhiều năm nay cô vẫn chấp nhận cái mệt mỏi đến với mình.

Lúc đi thì anh đi bên phải, lúc lại đi bên trái Khiêu. Anh nói, anh bảo em câu này nhé.

Bảo gì? Khiêu hỏi.

Em là người con gái tuyệt vời.

Nhưng anh không hiểu em.

Đúng là anh không hiểu em, nhưng anh tin rằng không ai hiểu rõ em hơn anh.

Tại sao?

Em biết đấy, bởi nói cho cùng, đó là một sức mạnh bất khả quyết định. Em và anh có nhiều điểm giống nhau, ví dụ nhạy cảm, ví dụ dưới vẻ lạnh lung bề ngoài là nhiệt tình nóng bỏng...

Sao anh biết em có nhiệt tình nóng bỏng? Anh lại hình dung vẻ bề ngoài lạnh lùng của em, phải chăng anh thấy em chưa thật tôn trọng anh?

Em xem, em lại muốn anh cãi nhau với em rồi. Em lại tỏ ra ngạo mạn rồi. Không, không phải ngạo mạn, mà là kiêu ngạo, anh không kiêu ngạo, kiêu ngạo là của riêng em. Anh ta phấn khởi nói.

Tại sao lại của riêng em? Giọng Khiêu dịu hẳn xuống: nếu trong cốt tuỷ anh không kiêu ngạo thì tại sao anh lại nói ra những điều vừa rồi, những điều anh nói trong khách sạn Bắc Kinh ấy?

Bỗng anh ta cười buồn và nói, em cho như thế là kiêu ngạo sao? Trong cốt tuỷ của anh có nhiều chất đểu cáng, đểu cáng, em hiểu chứ?

Khiêu không đồng ý với cách nói của anh ta, hoặc không cho phép anh ta nói mình như thế. Dù rằng nhiều năm sau nhớ lại, anh ta rất đúng khi tự phân tích về mình như thế, nhưng vào lúc đó Khiêu cực lực phản đối. Khiêu bắt đàu nói ra suy nghĩ của mình về anh ta, từ việc đọc hai lá thư đến việc sợ quên hình bóng của anh mà phải đi xem phim của anh ta đến hai lần. Khiêu nói rất vất vả, lại sợ nói không hết ý. Khi cô nói đến cảnh trong phim thấy cánh tay anh chằng chịt sẹo, cố phải kìm giữ không để nước mắt trào ra. Anh ta không để Khiêu nói tiếp, nhưng Khiêu vẫn cứ nói. Không phải để anh ta xúc động mà để chính mình xúc động. Khiêu mơ hồ cảm thấy trước người đàn ông bị đày đoạ giày vò này mình có thể chịu đựng được tất cả những gì mà anh ta cần. Ví thử anh ta phải đi lao động cải tạo một lần nữa Khiêu sẽ đi theo chia sẻ cùng anh, chịu cực chịu khổ suốt đời như vợ của những người thuộc đảng Tháng Chạp nước Nga tình nguyện theo chồng đến tận Xibir. Để chứng thực long kiên trinh dũng cảm cao cả, Khiêu rất muốn Phương Kăng một lần nữa chịu đựng những năm tháng ấy thử thách long mình. Nhưng mà mình là ai? Phương Kăng đã có vợ và đã có cô con gái yuêu quí rồi kia mà?

Đã về đến nhà khách. Khiêu thôi không nói nữa, cô đưa tay ra cho anh. Anh ta bắt tay và nhìn thẳng vào mắt Khiêu nói, anh nhắc lại một lần nữa, em là một cô gái tuyệt vời.

Họ tạm biệt. Anh ta quay về. Khiêu đi vào cửa nhà khách. Nhưng Khiêu lại chạy nhanh ra cửa, ra phố, gọi anh lại.

Anh ta biết Khiêu định làm gì rồi, sau này anh mới nói lại.

Anh đứng yên, chờ đợi. Khiêu đi nhanh đến, đứng ngay trước mặt anh nói, cho em hôn anh!

Anh dang rộng vòng tay nhẹ nhàng, nhẹ nhàng ôm, hai thân thể chưa sát vào nhau. Khiêu kiễng chân ngửa mặt, hôn anh ta, rồi nhanh chóng rời anh, quay vào nhà khách.

Phương Kăng không thẻ nào quên nụ hôn đầu của Khiêu. Bởi nó lướt nhanh như chuồn chuồn đạp nước, không phải là một cái hôn, nếu có thể đo đếm được thì mới chỉ là nửa cái hôn. Như sợi tơ nhẹ lướt qua miệng, như một bông tuyết tan ngay trên lò than hồng. Nhưng Khiêu thì thành kính và e thẹn, bởi quá thành kính nên đã cẩu thả, bởi quá e thẹn nên đã... gì nhỉ, chỉ một chút nữa là không tìm thấy môi anh ta.

Có thể không chỉ có thế. Khi Khiêu dứt khoát chạy đến trước Phương Kăng, lòng Khiêu bỗng chút chần chừ, không ai giúp Khiêu phán đoán, Khiêu đã chạy đến trước người đàn ông kia rồi. Chỉ trong nháy mắt Khiêu đã hoàn tất điều thỉnh cầu của chính mình, và cũng trong nháy mắt đôi môi đã rời bỏ tất cả những gì mà Khiêu chưa kịp biết. Đó là sự do dự bắt nguồn từ sợ hãi, bởi thận trọng mà giữ được mình.

Bởi nửa cái hôn trịnh trọng và cẩu thả, trong trắng và phức tạp, khiến Phương Kăng không thể hôn đáp lại Khiêu. Anh ta không dám. Khi đôi cánh tay anh ta nhẹ nhàng ôm ngang tấm thân nhỏ bé mềm mại của Khiêu thì anh ta biết mình đã bị một con người xa xôi nhưng rất gần gũi chiếm trọn.

5

Thư Phương Kăng viết cho Khiêu thường rất đi. Chữ nhỏ li ti. Anh ta viết bằng cây bút Parker đem từ nước ngoài về, nét rất nhỏ, như người ta vẫn nói nhỏ như sợi tóc. Nét bút nhỏ giúp anh anh viết chữ bé và dày xít lại, chẳng khác gì một đàn kiến bám lấy trang giấy. Anh ta thích viết chữ nhỏ, thích đọ sức với con chữ nhỏ và trang giấy dưới tay anh ta. Anh xâm lấn và giày vò trang giấy bằng những con chữ nhỏ, không chia ô và không chia dòng, không chừa lề và không chú ý xuống dòng. Không phải anh viết mà anh đang dùng những con chữ để gặm nhấm trang giấy, anh nóng lòng xâm chiếm từng dòng từng dòng, che kín tất cả những chỗ trống mà mắt thường có thể thấy, phủ những đám mây đen nặng nề lên từng trang. Anh muốncầu trời cho anh một trang giấy không gì to bằng để anh viết tất cả những gì trong cuộc đời anh lên đó.

Trước đấy và sau đó, Khiêu không bao giờ nhận được những lá thư như của anh. Mười năm sau Khiêu giữ một khoảng cách và tâm trạng thẩm định đọc lại những lá thư đó mà vẫn có thể làm Khiêu cảm thấy đôi chút chua xót. Bởi yêu mà anh ta kiên tâm viết những dòng chữ nhỏ như thế, bởi viết những lá thư như thế mà mất biết bao nhiêu thời gian, anh ta và những câu chữ vô hạn của anh ta đã phải tham lam và khao khát tranh giành từng phân từng li của trang giấy có hạn. Điều mà Khiêu trân trọng ấy là sự kiên nhẫn và cẩn thận, sự yêu thương gắn bó nguyên thuỷ, tấm lòng thành khẩn, xác thực, sự vụng về trên trang giấy và dòng chữ, dù là viết cho ai, dù là viết cho người con gái khác.

Trong thư anh ta viết:

Khiêu, anh đau khổ thay cho mắt em phải đọc những dòng chữ nhỏ như thế này, nhưng anh càng viết nhỏ bao nhiêu thì giấy càng tốn bấy nhiêu,bởi anh có rất nhiều chuyệnmuốn nói với em. Nếu anh không viết to ra, thư sẽ dày hơn, gửi đến nhà xuất bản sợ không an toàn, có thể có người cho là bản thảo của tác giả, bóc ra xem...

Cũng có những bức thư anh ta viết về những chuyện lăng nhăng của mình.

Khiêu em,

Thư này sẽ làm em không vui, nhưng anh cần phải viết, bởi anh không viết thì em sẽ nhìn anh, nhìn thẳng vào anh. Mấy hôm trước, trong khi quay ngoại cảnh ở Phong Sơn, ngoại cảnh cuẩ bộ phim Giấc ngủ mùa đông của anh như em đã biết, anh và cô diễn viên... đã làm tình với nhau (cô ta kém tuổi em và không nổi tiếng), anh cảm thấy rất không hay. Có thể tất cả vì quá vội vã, tính mục đích của cô ta quá rõ ràng, quá trực tiếp. Liền mấy hôm cô ta nói chuyện với anh, không phải cô ta muốn sắm vai chính trong phim này (vai chính của phim này đã có) cô ta chuẩn bị cho bộ phim sau, muốn anh chú ý đến cô ta nhiều hơn trong phim sắp tới. Xem ra cô ta rất có kinh nghiệm tiếp xúc với đàn ông, cô ta rất trắng trợn, không cho đối phương lùi, mà cái háo danh đàn ông trong anh làm anh mong rằng cô ta phải yêu anh. Nhưng đáng tiếc là không, cô ta không ve vãn anh. Trong con mắt những con người ở độ tuổi như cô ta, có thể anh là một ông già nhạt nhẽo đầy quyền lực, đủ khả năng làm cô ta nổi danh, tuy anh chưa tới năm mươi. Cô ta cứ đòi anh làm tình. Anh phải thừa nhận cơ thể cô ta rất hấp dẫn, nhưng anh có thái độ đùa bỡn với cô ta, sau đó cũng có chút hưng phấn, bởi không hiểu vì sao lúc đó anh nghĩ đến em. Nghĩ đến em làm cho anh muốn được cô ta hôn. Không có gì khác hơn là cái hôn của cô ta, cái hôn toàn tâm toàn ý, sâu nặng, quên chết, như anh mong muốn được em hôn, tuy chưa bao giờ anh có ở em. Vào lúc đó, anh không thể nào quên nổi, thế rồi cả đêm không sao ngủ được, em cho anh cái quyền chí cao vô thượng, dó là: không dám!

Đối với... anh không có gì phải không dám, khi cô ta nhanh chóng trút bỏ tất cả quân áo trước mặt anh, anh ngăn cô ta lại. Anh đòi cô ta hôn anh, cô ta làm theo. Cô ta dựa sát vào anh, vòng tay ôm chặt cổ anh, hôn anh rất lâu và luôn dừng lại hỏi anh: được không, có được không anh? Cô ta hôn rất hết mình và rất nồng cháy, lưỡi cô ta lùa khắp nơi trong miệng anh nhưng bụng dạ cô ta như để đâu đâu. Anh nhắm mắt và cố tưởng tượng đó là em, đó là môi em đang hôn anh. Nhưng không được, cô ta hôn càng lâu anh càng nhận ra không phải em. Mà cô ta cũng tỏ ra sôt ruột lắm rồi, còn anh thì đang bắt cô ta phải hôn nữa hôn mãi. Hai tay anh ôm ngang người cô ta, không để thân thể cô ta nhún nhẩy lên xuống, hai người như vật nhau, đang hà hiếp nhau. Thế rồi tất cả đều thay đổi, cô ta bỏ một tay ôm cổ anh xuống, sờ mó nghịch ngợm khắp người anh. Cô ta nôn nóng lắm rồi, còn anh lúc này đang muốn biết cái nôn nóng của cô ta. Cô ta không biết dụng ý của anh đòi cô ta hôn, nhất định cô ta cho rằng chỉ với động tác ấy với anh không đạt mục đích, mà mục đích của cô ta có thể sẽ không đạt. Cô ta nôn nóng sờ nắn anh, như bảo với anh: em hôn anh tuy không thoả mãn anh, nhưng em có cái khác có thể chiều anh... Anh và cô ta làm tình với nhau, trước mắt anh vẫn là em... Anh thật đốn mạt! Nhưng anh xin em hãy đọc hết lá thư này. Rồi anh rất đau khổ, vừa nghĩ người nằm dưới anh là em, người anh yêu nhất. Nhưng khi anh mơ tưởng là em thì cảm giác tội lỗi lại ức chế cái khoái cảm có thể có, thậm chí anh không thể phân biệt nổi người đang nằm dưới anh là ai, anh đang làm gì. Cuối cùng anh phải dùng tay... dung tay để làm nó ra.

Anh muốn em ngàn lần nguyền rủa anh, khi em nguyền rủa anh thì linh hồn của anh được yên tĩnh. Linh hồn anh có thể được để nơi đâu? Có thể anh đòi hỏi quá nhiều, tại sao anh không được cái tốt đẹp như trong mơ: thành công, danh vọng, giải thưởng trong nước và quốc tế, gia đình, con cái, vinh quang, gái đẹp, tiền của... Càng ngày anh càng lo lắng hơn.

Trước khi anh lấy vợ cũng đã có một người đànbà, người đànbà một chân mà nông trưởng gán cho anh, lớn hơn anh mười lăm tuổi. Đó là một mụ đàn bà điên cuồng, tai ngược. Anh phải tiếp nhận mụ ta vì anh là kẻ dưới tận cùng nhân loại, mà anh cũng cần một người đàn bà. Cũng có thể nói mụ ta tiếp nhận anh. Nhưng anh không thể tưởng tượng được. Mụ ta tiếp nhận anh lại không để cho anh làm nghĩa vụ của một người đàn ông, mụ ta chỉ có một chân nhưng khoẻ khủng khiếp, so với thể lực suy nhược của anh lâu ngày vất vả lại không được ăn no, thì anh không phải là đối thủ của mụ. Thường thường đêm khuya mụ ta trói anh lại, dùng cái dùi khâu giày đâm vào cánh tay, vào đùi anh, đâm không sâu, chỉ đủ để chảy máu. Càng sợ hãi hơn, một đêm anh đang ngủ say thì mụ ta tung chăn anh ra, rứt lông... của anh như điên như dại. Mụ ta không bình thường, nhất định không phải là người bình thường. Nhưng không thể vì thế mà tinh thần anh hoảng loạn, anh nghĩ có thể ra cửa sẽ gặp núi, khi anh ra khỏi căn nhà thấp le tè thì thấy ngọn núi ngàn năm đứng trầm mặc không thay đổi, khi anh thấy những con gà chạy nhảy ngoài sân và những bãi phân bò nóng hổi trên mặt đường, thì nguyện vọng sống lại trở nên,mãnh liệt. Anh đã rèn cho mình một bản lĩnh: cứmỗi đêm mụ ta hành hạ anh cho đến máu me đầm đìa, mặt mũi sưng húp lên mới thôi, thì anh có ngay được giấc ngủ say sưqa không hề mộng mị. Nhưng ngày hôm sau, nhiều lần, anh không thể không tự hỏi, cuối cùng mi muốn gì, muốn gì?

Anh không muốn dung những dòng chữ trên đay để làm bẩn mắt em, nhưng anh viết được như tjhế cho em thì lòng anh mới tĩnh lặng, thanh thản. Anh khát khao được cùng em, theo đó niềm khao khát ấy lại biến thành nỗi sợ hãi. Nhưng anh cũng không khách khí và ngang ngược vô lý sợ người khác đến với em. Anh hiểu con gái và hiểu con trai, anh hiểu rõ sức hấp dẫn của em. Khi ngồi uống cà phê ở khách sạn Bắc Kinh, có thể em không để ý gì đến hai người đàn ông ngồi bàn bên nhìn em, cả cái ông già người Anh ngồi đối diện, anh khẳng định đó là một người Anh, lão ta cứ nhìn em chòng chọc. Em không chú ý, bởi lúc đó em đang căng thẳng. Anh không quan sát kĩ nhưng chỉ thoáng là đủ, anh rất tin ở cảm giác của mình. Em là người có khả năng nắm bắt người khác, trên người em có những thứ để nắm bắt người khác, em là người có thể để người khác nhìn ra bản lĩnh của em, tuy em không biết mình. Anh khuyên em nên chú ý mình. Dã có ai nói với em điều đó chưa? Anh tin rằng, anh là người duynhát nói với em điều đó. Lúc nào em cũng phải cài kín cúc áo lại, không cho mắt người khác nhìn vào, không ai được nhìn vào. Không phải anh nói những người thích chú ý đến em đều đối với em như thế, không, anh thừa nhận những người nhìn xoáy vào em đều có cái nhìn mãnh liệt, bọn họ không phải lũ lưu manh, lũ đê hèn, chính vì thế mà anh càng lo, anh lo bọn chúng cướp mất em, cho dù đến tận bây giờ anh vẫn chưa biết tình cảm thật của em đối với anh, mà anh cũng không muốn biết. Có lần anh nói với em, một ngày nào đó anh sẽ đến thăm cái thành phố của em, thành phố Phúc An, cái điểm bằng hạt đậu trên bản đổ mà những ngày ở Mĩ anh vẫn lấy ngón tay mân mê trên đó. Anh sẽ tìm cách dể không ai nhận ra anh, sẽ có ngày như thế ư.

Bây giờ anh nói về bản thảo mà em đặt anh viết. Anh thử mở đầu, viết được 1.500 chữ, khó quá, bởi anh không tìm đâu ra tâm tư nhẹ nhàng và trong sáng. Nêú bạn đọc của em là những trẻ nhỏ, trước hết người viết phải có tấm lòng trong sáng, ít nhất là đối với em anh lại không trong sạch. Anh cảm thấy ngượng lắm, và cũng cảm thấy bị thách thức. Anh định sau khi làm xong bộ phim Giấc ngủ mùa đông sẽ tập trung thời gian và công sức để viết, anh cũng muốn thử xem năng lực của anh đến đâu. Rm có thấy thư anh viết lôn xộn quá không? Lộn xộn là triệu chứng của tuổi già. Em biết anh đang nghĩ gì không? Anh mong em chóng già, chỉ đến khi em không còn già hơn được nữa, anh cũng không còn già hơn được nữa thì chúng ta mới được bên nhau. Lúc đó chúng ta không còn phân biệt được ai là đàn ông, ai là đàn bà, em như một ông già, anh như một bà gìa. Răng của chúng ta đều rụng hết, nhưng đôi môi vẫn còn nguyên vẹn, bởi thế chúng ta còn nói chuyện được. Cácbộ phận của cơ thể thật kì quái, cái cứng rắn nhất lại chóng mất như răng, cái mềm như lưỡihoặc môi lại tồn tại đến cùng...

6

Một ngàymùa thu năm 1966, Khiêu mới là học sinh lớp một trường tiểu học ngõ Đặng Nhi, được dự đại hội phê đấu rất ồn ào náo loạn diễn ra ở sân trường. Hội phê đấu có đầy đủ cô giáo, thầy giáo và học sinh nhà trường tham gia, bàn học sinh được kê thành sân khấu. Phía dưới học sinh ngồi trên những dãy ghế sắp xếp theo từng lớp.

Vừa mới đi học được mấy hôm, Khiêu cảm thấy rất lạ, hồi đó cô chưa có khái niệm thế nào là họp, ngồi như thế chẳng khác nào buổi học ngoài trời, nhưng tự do hơn buổi học. Nếu là buổi học, thầy cô giáo bắt học sinh vòng tay ra phía sau, ngồi thật ngay ngắn nghe giảng, ngồi ngay ngắn để không bị vẹo cột sống. Nhưng hôm nay, trên sân trường, lớp trưởng không yêu cầu các bạn vòng tay ra sau lưng, tay để đâu cũng được. Có thể lúc đó không khí quá trang nghiêm, quá nặng nề, các thầy cô giáo không để ý đến tư thế ngồi của học sinh. Khiêu chỉ còn nhớ, các anh học sinh lớp lớn, lớp trên dẫn đầu hô khẩu hiệu. Không ai bảo cho học sinh lúc đó biết hô khẩu hiệu phải nắm tay, cánh tay phải giơ cao, nhưng không dạy học sinh đều biết. Cứ từng đợt, từng đợt học sinh giơ những cánh tay non nớt lên, từng đợt từng đợt hô rất mạnh mẽ những khẩu hiệu không hiểu nghĩa là gì. Dần dần, có những khẩu hiệu được cụ thể hoá, Khiêu mới hiểu được ý nghĩa và khẩu hiệu nhắm vào ai. Ví dụ khẩu hiệu "Đả đảo con đĩ Đường Tân Tân". Khiêu biết Đường Tân Tân là cô giáo của trường, dạy toán bậc trung học phổ thông. Khiêu còn nghe những bạn nam bàn luận phía sau, chẳng nhẽ cô ấy lại là một con đĩ sao?

Cô giáo Tân bị mấy nữ học sinh dẫn lên san khấu, trước ngực viết mấy chữ bằng mực đen: "Tôi là một con đĩ". Học sinh lớp một ngồi ngay hàng ghế đầu, bởi thế Khiêu nhìn rất rõ dòng chữ ngay trên tấm biển. Khiêu đọc được mấy chữ "Tôi là một..." còn hai chữ sau không biết, nhưng kết hợp với khẩu hiệu vừa hô, Khiêu đoán ra đó là hai chữ "con đĩ". "Tôi là một con đĩ", dòng chữ làm Khiêu ghê người, trong ý niệm của cô bé, con đĩ không chỉ là xấu xa, xấu hơn cả địa chủ, nhà tư bản. Khiêu nghĩ, không hiểu tại sao một người lớn nhận "tôi là một con đĩ" nhỉ? Khiêu không thể lí giải nổi tại sao lại dùng nhân xưng ngôi thứ nhất để gọi "Tôi là..."

Bởi ngồi ở hàng ghế đầu nên Khiêu nhìn rất rõ cô giáo Tân. Cô giáo Tân chừng ba mươi tuổi, da trắng người gầy, quá gầy và trắng, cắt tóc ngắn và sống mũi cao, trông như một cây tăm. Một cây tăm, khi đã lớn Khiêu mới hình dung như thế. Cô đúng là một cây tăm mà không phải là cây dương liễu, bởi trông cô mảnh mai nhưng cứng rắn, cô như cây tăm cắm trên mặt bàn, mấy nữ học sinh lớp trên cứ xô đẩy nhưng cô vẫn không chịu quỳ mà cũng không cúi đầu. Hồi đó Khiêu chưa đủ khả năng hình dung cô như cây tăm, mà chỉ có thể theo bản năng đồng tình với cô giáo Tân gầy yếu đang đứng trên kia. Bởi, nói ra thật buồn cười, Khiêu không thể hiểu nổi cô giáo lại có thể là con đĩ được? Khiêu có phần đồng tình với cô giáo Tân bởi cô đẹp. Đẹp, chỉ có thế thôi.

Cô giáo Tân không quỳ mà cũng không cúi đầu nên sân trường nhốn nháo cả lên. Các nữ học sinh lớp trên thì không biết làm thế nào, mà các thầy cô giáo khác chỉ hô khẩu hiệu, không ai muốn tự tay ấn đầu cô giáo Tân xuống. Sân trường lặng đi trong giây lát, chợt có một phụ nữ trạc tuổi trung niên mặc áo cánh xẻ màu mỡ gà (sau này Khiêu mới biết đó là bà tổ trưởng của ngõ ĐẶng Nhi) lên sân khấu, xỉa xói vào cô giáo Tân nói, gọi mày là con đĩ oan ức lắm à, tao hỏi mày, mày đã lấy chồng chưa, đã lấy chồng chưa? Theo những tài liệu mà tao nắm được, mày chưa bao giờ lấy chồng. Mày chưa lấy chồng mà đã có con, thế thì mày ngủ với ai, khia thật ra. Tiếng hô khẩu hiệu lại vang lên: mụ Tân phải khai ra! Không khai thì thầy giáo và học sinh cách mạng sẽ không tha! Lúc này, một đám nam học sinh lớn tuổi ào lên sân khấu, bọn chúng là học sinh trung học một trường gần đây, tay đeo băng đỏ, đến ủng hộ cuộc cách mạng của các học sinh nhỏ.

Những học sinh này rất biết đấu, một đứa trong bọn chúng đi vòng ra phía sau cô giáo Tân, đạp mạnh vào khuỷu chân cô giáo, cô giáo "hự" lên một tiếng rồi ngã quỵ xuống. Cả sân trường hoan hô, vậy là cái cô giáo chết cũng không chịu quỳ kia đã bị bọn học sinh lớp lớn khuất phục. Đại hội phê đấu tiếp tục, mấy giáo viên trẻ thay nhau lên phát biểu chỉ trích gay gắt cô giáo Tân đã giấu nhẹm chuyện nghiêm trọng trong cuộc sống riêng, lừa dối để được đồng nghiệp tin tưởng, nhà trường tín nhiệm, học sinh tin yêu. Các em học sinh hãy nghĩ xem, một sự việc ghê tởm biết chừng nào, một phụ nữ suy đồi về đạo đức, tác phong xấu xa như thế mà có thể là cô giáo... Tiếnghô khẩu hiệu lại vang lên: Mụ Tân phải cút khỏi trường tiểu học ngõ Đặng Nhi! Không cút thì những người kế tục sự nghiệp cách mạng của nhà trường sẽ không tha! Người phụ nữ mặc áo xẻ tà màu mỡ gà tiếp tục bổ sung tội của cô giáo Tân: còn nữa, hàng xóm của mụ còn phản ánh, ở trường mụ Tân giả bộ giản dị, ở nhà thì sống theo lối sống của giai cấp tư sản, mụ nuôi mèo, đối với mèo tốt hơn đối với người, có hôm mụ ta dám ngồi ngoài sân ôm con mèo, hôn hít nó! Trời đất ơi, hôn mèo!

Cả sân trường cười ồ lên, tiếp theo là khẩu hiệu tỏ ra phẫn nộ hơn: đả đảo con đĩ Tân!

Những cái xấu của cô giáo Tân càng nói càng nhiều, chỉ bắt cô quỳ thôi thì chưa đủ. Nhất là khuôn mặt gầy, trắng trẻo kia tỏ vẻ đối nghịch, nhất định không chịu nói điều gì làm cho những người trên sân khấu thêm phẫn nộ xung thiên. Một học sinh nam lớn tuổi gí ngay chiếc giày lính hắn đang đi ở chân vào mặt cô giáo và nói, mèo của giai cấp tư sản mày còn hôn, chẳng nhẽ mày không hôn giày của giai cấp vô sản hay sao! Hắn vừa nói vừa gí giày vào mặt cô giáo, một nữ sinh đến gần ấn đầu cô giáo xuống bắt cô áp miệng vào chiếc giày của thằng kia. Rất nhiều chân cùng giơ ra, bắt cô giáo phải áp miệng vào những chiếc giày đầy bụi bẩn.

Cả sân trường sục sôi, trên sân khấu người đứng lố nhố. Học sinh ngồi dưới không còn trật tự nữa, chúng xô đẩy, có đứa trèo lên ghế, có đứa chen nháo nhào lên sân khấu để nhìn cho rõ. Bụi bay mù mịt làm cho Khiêu ho sặc ho sụa. Khiêu cũng đứng dậy, muốn nhìn cho rõ. Nhưng Khiêu không đứng lên ghế như mấy bạn trai cùng lớp, đứng lên ghế là không ngoan, học sinh không nên thế. Khiêu nhỏ bé giữa đám đông hỗn loạn hầu như không trông thấy gì đang diễn ra trên sân khấu, càng làm nó thêm sốt ruột. Bỗng có một múi thối, không hiểu ai đang đem đến một ca phân. Chỉ nghe tiếng nói: quá lắm, mụ Tân không chịu hôngiày chúng ta, mồm mụ ta chỉ xứng đáng ăn cứt! Đúng, đúng... Có tiếng phụ hoạ: bắt mụ ta phải khai thành thật với giáo viên và học sinh cách mạng, không khai phải ăn cứt!

Bắt cô giáo ăn phân!

Phân xuất hiện làm cả sân trường trật tự trở lại, mùi thối làm mọi người ngơ ngác. Dúng là phân được đựng vào ca nước uống đưa lên sân khấu đã kích thích dây thần kinh sâu nhất trong cơ thể con người. Sức uy hiếp của phân đã lên đài như thế. Những người chen chân đến sát sân khấu bỗng lùi lại, những người đứng trên ghế ngồi cả xuống. Giống như một vở diễn vào hồi gay cấn thì mọi người cùng chăm chú thưởng thức. Bắt cô giáo ăn phân có thể là hồi gay cấn nhất của đại hội phê đấu này.

Ca phân đặt trước mặt cô giáo Tân, chỉ cách cô chừng một mét. Vẫn khuôn mặt thật trắng trẻo. Mọi người chờ cô khai báo thành thật, vì cớ gì mà lại không nói... Trái tim Khiêu như có ai bóp chặt, nó cứ mong cho cô giáo Tân nói ngay ra, như thế cô giáo không phải ăn phân. Nhưng nhiều người không nghĩ như Khiêu, bọn họ không muốn cô giáo khai báo. Khi mọi người phải lựa chọn khai báo và ăn phân thì bọn họ muốn không phải là thấy người kia khai báo, mà muốn thấy người đó ăn phân.

Cô giáo không nói mà cũng không chịu ăn. Lúc này có một thằng học sinh lớp lớn đến thì thầm gì đó với bà tổ trưởng mặc áo màu mỡ gà, rồi hắn quay sang nói với cô giáo Tân - mà cũng để mọi người cùng nghe - nếu mụ không chịu khai báo, không chịu ăn cứt thì chúng ta còn cách khác, lẽ nào quần chũng cách mạng lại chịu thua con đĩ này, chúng ta điệu đứa con gái của mụ lên đây cho mọi người thấy, cho mọi người trông thấy đứa con của mụ, bằng chứng cho hành động đĩ thoã tội lỗi của mụ ta.

Cô giáo Tân không còn giữ nổi bình tĩnh nữa, Khiêu tháy cô lê bằng đầu gối đến trước ca phân, cô không chờ cho tiếng hò hét đinh tai nhức óc của bọn người kia mà đi đến quyết định dứt khoát, để lại cho Khiêu một ấn tượng suốt đời không quên, Cô giáo quỳ gối bưng ca phân lên, nhìn vào trong ca một lúc, rồitrước mặt mọi người, đưa lên ăn...

Khiêu về nhà việc đầu tiên là đánh răng súc miệng, tưởng như phải dùnghết ống kem Con thỏ trắng mà hai chị em vẫn dung chung. Đánh răng làm Khiêu nôn oẹ, nôn oẹ rồi lại đánh răng. Đánh răng xong, Khiêu đưa nhẹ cái bàn chải vào họng cho nôn thốc nôn tháo. Khiêu nôn ra thức ăn, cuói cùng là nước nhờn. Nôn xong lại đánh răng, hai tay bịt mũi, bịt miệng, bịt thật chặt, hà hơi thật mạnh - ở vườn trẻ Khiêu học được cách hà hơi như thế để biết được mùi gì trong miệng. Rồi Khiêu cũng yên tâm trong miệng mình sạch sẽ, sạch như kem đánh răng. Khiêu lấy khăn lau miệng, lau đi lau lại, miệng đỏ lên, bật cả máu, đau cả miệng. Khiêu ở trong nhà vệ sinh rất lâu.

Từ trong nhà vệ sinh ra, mắt Khiêu đỏ, đầu nặng trĩu, Phàm đến, Khiêu ôm hôn Phàm. Phàm cũng hôn chị, hai chị em hôn nhau kêu chun chút. Khiêu hôn bố, hôn mẹ, hôn hai cái ghế bọc nhung kẻ cũ kĩ, hôn cái ghế nhỏ, hôn cái máy thu thanh kèm máy quay đĩa lạnh ngắt của Liên Xô. Chắc hẳn bố mẹ nghĩ Khiêu ốm, bảo Khiêu lên giường đi ngủ. Khiêu lên giường, trên giường có cái khăn tay, Khiêu giở khăn ra, giữa chiếc khăn là hình một chú mèo trắng mắt vàng. Khiêu nhìn chú mèo rồi vứt nó vào một góc. Khiêu lại với lấy chiếc khăn tay, giở ra nhìn chú mèo, hôn lên miệng mèo rồi khóc..