iên đạn này là viên đạn cũ.

Năm 1897, nó đã được bắn vào tổng thống nước Uruguay,[1] từ họng súng của một thanh niên ở Montevideo, tên Avelino Arredondo, người đã sống cô độc suốt nhiều tuần lễ, không tiếp xúc với bất cứ ai, để thế giới biết rằng y đã hành động một mình.

Ba mươi năm trước đó, Lincoln đã bị ám sát bởi chính viên đạn ấy, từ một kẻ tội phạm hay từ bàn tay ảo diệu của một diễn viên được chữ nghĩa của Shakespeare chuyển hoá thành Marcus Brutus, kẻ ám sát Cæsar. Vào thế kỷ mười bảy, lòng thù hận đã dùng chính viên đạn ấy để giết Gustavus Adolphus[2] của nước Thụy Điển, ngay giữa cuộc tắm máu trên mặt trận.

Vào thời xa xưa, viên đạn ấy đã là những vật khác, bởi cuộc chuyển hồn hoá kiếp theo triết lý của Pythagoras không phải chỉ dành riêng cho giống người. Đó là sợi dây lụa tặng cho các đại quan ở các xứ Hồi giáo Đông phương, là những khẩu súng trường và lưỡi lê đã đốn ngã hàng phòng thủ của thành Alamo, là lưỡi dao tam giác cắt cổ một hoàng hậu, là thanh gỗ của chiếc thập giá và những chiếc đinh tối ám đã xuyên qua thịt của Đấng Cứu Chuộc, là độc dược mà thủ lĩnh xứ Carthage đã giữ trong một chiếc nhẫn sắt trên ngón tay của ông, là chiếc cốc mà Socrates đã thanh thản uống cạn vào một buổi tối.

Vào thuở bình minh của thời gian, nó đã là viên đá từ tay Cain ném vào đầu Abel, và trong tương lai, nó sẽ là nhiều thứ khác thậm chí hôm nay chúng ta không thể nào hình dung nổi, nhưng những thứ đó sẽ có khả năng kết liễu con người và đời sống kỳ lạ, mong manh của y.