hi nàng ra tới ngoài, con đường phố đã đầy bóng tối. Nàng tự nhủ:

- Có lẽ nó chờ ta ở đâu kia, có lẽ đến phút cuối cùng ta thoát nạn chăng.

Nàng như muốn chắp tay khấn một vị thần thánh tối linh nào đó.

Trời ơi! Nếu nàng có cách nào hoãn lại được hai tháng nữa thì nàng sẽ xa hẳn được kẻ kia, sống giữa một cảnh thôn quê yên tĩnh.

Liên nhìn bới móc trong bóng tối.

Nàng hình như thấy ở một góc phố, một bóng người rình đợi. Nhưng lúc nàng đến nơi thì cái bóng ấy đã biến đâu không rõ.

Nàng thoáng như cái bóng ấy là Trọng.

Ngày hôm nay, nàng cảm thấy hình như trông thoáng chồng nàng.

Mà những hai lần tất cả.

Liên cố chậm bước lại xem sao.

Bóng người đã mất hẳn!

Nàng lo lắng vì một cái nhìn bí mật tự hồ vẫn đốt nóng gáy nàng.

Có một lần Liên chợt ngoảnh lại. Tịnh không!

Qua một hiệu thuốc tây. Nàng bước vào, toàn thân hơi rung động. Nhà bào chế tiếp cái đơn và hí hoáy pha thuốc. Trong những giây phút ngắn ngủi ấy. Liên nhận xét không sót một thứ gì.

Bỗng nàng nghe mơ hồ:

- Xin bà hai đồng.

Liên rùng mình. Nàng tiếp lại cái chai con mà tay nàng giá ngắt. Nàng đếm tiền trả rồi quay ra.

Cùng lúc ấy, Liên chợt thấy một bàn tay nắm lấy cánh tay nàng và một bàn tay khác giằng phắt lấy chai thuốc.

Nàng ngoảnh lại.

Mắt nàng đờ ra, chồng nàng ở đâu vừa đến.

Trọng mím môi lại. Mặt chàng trắng bệch. Trán chàng đẫm mồ hôi.

Liên suýt ngất đi. Nàng phải níu vội lấy quầy nhà hàng. Nàng chợt nhận ra rằng Trọng quả đã theo nàng suốt buổi.

- Mình theo tôi.

Giọng nói của chồng nàng như tắc nghẹn. Liên nhìn chàng đăm đăm và ngạc nhiên thấy mình theo chồng như cái máy.

Hai vợ chồng đi sóng nhau nhưng không ai nhìn ai. Trọng vẫn cầm trong tay chai thuốc độc. Chàng luôn luôn đứng lại để lau mồ hôi trán. Nàng không muốn rõ cũng không biết rằng trong những lúc ấy nàng tự nhiên cũng bước chậm lại. Không ai nói một lời. Sự ồn ào của phố xá dồn dập đến hai người.

Lúc lên thang. Trọng để Liên đi trước.

Nàng chuệnh choạng muốn ngã. Chàng phải khoác tay vợ dìu lên. Sự đụng chạm ấy khiến Liên rung động. Nàng bước nhanh nốt mấy bậc thang trên cùng.

Nàng đi thẳng vào phòng ngủ. Trọng vẫn theo sau. Gian phòng đầy bóng tối. Hai vợ chồng không trông rõ vật gì hết. Vẫn không ai nói.

Trọng mở nút chai, dốc bỏ hết thuốc độc và ném cái chai qua cửa sổ.

Hai vợ chồng vẫn nín lặng.

Sau cùng, Trọng lại gần Liên.

Nàng nghe rõ hơi thở tắc nghẹn của chồng và nhìn thấy hai mắt chồng lấp lánh trong bóng tối. Nàng chắc thế nào chàng cũng nổi giận và đợi chờ những cử chỉ tàn nhẫn. Tim nàng hầu thôi đập; duy thần kinh nàng là rung lên như dây cung. Toàn thân nàng đợi chờ sự hành phạt. Nàng còn ao ước nó là khác. Nhưng Trọng vẫn im và sau nàng hết sức kinh ngạc thấy chàng không thịnh nộ.

Chàng nói bằng một giọng vô cùng êm ái:

- Mình, chúng ta còn định làm khổ nhau đến bao giờ?

Vừa nghe câu ấy, bao nhiêu thổn thức của lòng nàng, bị đè nén từ lâu, vụt tung ra. Nàng rung chuyển toàn thân như ai bị lắc mạnh, và nếu Trọng không đỡ nhanh có lẽ nàng ngã vật xuống.

Giọng chàng mỗi lúc một êm ái, như để làm dịu bớt trận phong ba trong lòng vợ:

- Liên, mình...

Liên vẫn thổn thức một cách dữ dội.

Chàng phải đỡ Liên lại giường, đặt nàng nằm xuống.

Cơn xúc cảm vẫn chưa nguôi.

Trọng cũng bị kích thích dữ lắm.

Chàng nắm lấy hai bàn tay lạnh toát của vợ, hôn lên gáy nàng, trước còn dịu dàng sau ngấu nghiến và hốt hoảng.

Chàng sờ mặt vợ, giá ngắt và đẫm nước mắt.

Chàng hoảng kinh, vội quỳ xuống và nói vào tận tai Liên:

- Liên... sao mình khóc... sao bây giờ mình lại khóc, bây giờ là lúc tấn bi kịch đã hết rồi. Mình đừng lo ngại gì nữa... Nó không đến nữa đâu... không bao giờ nữa.

Toàn thân Liên vẫn bị lay chuyển một cách ghê gớm. Trước sự tuyệt vọng xé lòng, Trọng hết sức kinh hoàng. Chàng tưởng như mình đương giết vợ, chàng vừa hôn Liên tíu tít vừa lúng búng nói như xin lỗi:

- Không... không bao giờ nó đến nữa... Tôi cam đoan với mình như thế... Tôi có ngờ đâu mình sợ hãi đến như vậy... Tôi chỉ muốn làm cho mình nhớ đến bổn phận của mình mà thôi... Tôi chỉ muốn mình trở lại cùng tôi và các con chúng ta. Tôi không còn cách nào khác hơn cách ấy... Tôi cứ tưởng làm thế mình sẽ quay về... Hắn chỉ là một vai đào hát thất nghiệp và đáng thương... Thoạt đầu hắn từ chối, nhưng tôi đã van vỉ hắn mãi... Đã đành tôi làm thế là quá... Nhưng tôi muốn mình trở về với tôi... Tôi chẳng đã tỏ cho mình thấy nhiều lần rằng tôi sẵn sàng tha thứ đấy ư?... Nhưng mình có hiểu đâu... Tôi thấy mình khổ cực, tôi đau đớn lắm... Tôi vẫn theo mình từng bước... ấy chính vì các con mà tôi ao ước mình quay về... Bây giờ thì xong xuôi cả rồi...

Liên nghe các lời ấy như từ một nơi xa vô cùng vọng lại. Nàng gần như không hiểu Trọng nói gì. Là bởi giác quan nàng lúc ấy chỉ còn là một mớ hỗn loạn ghê gớm.

Nàng vẫn thấy sự mơn trớn, sự nâng niu hơn hết của chồng, nhưng máu nàng sôi mạnh quá. Thái dương nàng vang như chuông. Lúc nàng hơi tỉnh, nàng cảm thấy lờ mờ gương mặt êm ái và lo lắng của Trọng. Thế rồi nàng ngụp vào trong một giấc ngủ mê man, một giấc ngủ không mộng mị, mà đã lâu nay nàng không được hưởng...

Hôm sau, lúc nàng mở mắt thì ánh sáng đã đầy phòng.

Nàng thấy trong tâm hồn cũng có một ánh sáng lạ.

Trước mắt nàng tịnh không một vết mây mờ nào nữa. Máu chảy trong thân nàng một cách bình tĩnh. Nàng cố nhớ lại những việc đã xảy ra, nhưng hết thảy vẫn còn mơ hồ, không mạch lạc, lui lui ảo ảo, y như khi ta bay trong mộng. Muốn tin được rằng mình không ngủ mơ, Liên sờ nắm hai tay.

Vụt cái, nàng giật thốt mình: chiếc nhẫn ngọc đã sáng ngời ở chỗ cũ. Nàng bừng nhớ ra các việc. Hết thảy đều minh bạch, liên tiếp nhau.

Một vị chua cay và hổ thẹn bắt đầu thấm vào nàng. Thần kinh nàng lại rung mạnh.

Và Liên, Liên tiếc rằng mình đã tỉnh!

Bỗng, từ gian bên, vang lên những tiếng đùa nghịch. Các con nàng đã dậy.

Liên nhận rõ tiếng thằng con trai của nàng và ngạc nhiên hết sức khi thấy nó giống hệt tiếng nói của Trọng. Một nụ cười nở nhẹ trên môi Liên.

Nàng nhắm mắt lại. Nàng nhắm mắt lại để hưởng sâu xa những cái ấy, những cái nó là tất cả cuộc đời nàng và mai đây sẽ là tất cả hạnh phúc của nàng.

Thực ra thì Liên hãy còn hơi đau đớn.

Nhưng đấy là một thứ đau đớn cực kỳ êm ái và chứa chan hứa hẹn, nó giống như những vết thương làm cho ta đau nhói trước khi lành hẳn.

Hanoi le 10 Aout, 1940

Theo bản in Tội và Thương. Nhà Xuất bản Hương Sơn, 1942.