hi mấy mẹ con Sasha đến St. Tropez, nếu lòng bà không đau đớn thì thời gian ở đây chắc bà rất vui. Cả gia đình ở tại khách sạn Byllos. Xavier gặp bà ở đây, chàng biết ngay là xảy ra chuyện gì thật khủng khiếp. Cách đây 22 tháng, từ ngày bố chàng mất, chưa bao giờ chàng thấy mẹ chàng có nét mặt đau đớn như thế. Đêm trước khi chàng đến đây, Xavier có gặp LIam trong một quán rượu, anh ta đi với một cô gái trẻ đẹp. Liam đang hôn cô ta và đã quá say. Xavier cảm thấy lòng đau đớn vô cùng. Chàng nghĩ chuyện tình giữa Liam và mẹ mình chắc đã chấm dứt. Ngoại trừ việc sai lầm duy nhất dẫn đến việc Liam phải ly dị vợ, anh ta không lừa dối ai điều gì. Nếu anh ta đi chơi công khai với đàn bà như thế này, tức là anh ta đã dứt tình với Sasha

Khi 2 mẹ con uống Pernod ở ngoài hành lang, Xavier hỏi mẹ

- 2 người xích mích nhau rồi phải không?

- Anh ấy muốn mẹ phải quyết liệt với Tatianna. Mẹ nói còn quá sớm. Ảnh muốn đến nghỉ hè với mình. Có lẽ ảnh đúng. Nhưng mẹ không muốn làm cho tình mẹ con bị sứt mẻ. Ảnh muốn nhiều việc quá sớm. Mẹ không thể làm được. Em con chưa sẵn sàng. Mẹ nghĩ tính khí anh ấy như thế là do chuyện gia đình ảnh gây nên. Người trong gia đình ảnh luôn luôn nói rằng ảnh không tốt, gạt ảnh ra ngoài gia đình. Ảnh tin là mẹ cũng nói ảnh như thế. Mẹ không nói. Mẹ chỉ muốn để một thời gian cho Tati bình tĩnh sau vụ ở Southampton. Và chuyện ảnh đến nghỉ hè với gia đình ta còn quá sớm – Thỉnh thoảng Liam hành động như con nít, cả 2 mẹ con đều biết. Trong vài mặt nào đó, ảnh vẫn là con nít. Đứa con nít thông minh, có tài, phản ứng dữ dội khi bị người ta xua đuổi. Khổ một nỗi là bà yêu anh. Nhưng bà yêu con gái nhiều hơn

- Anh ấy thật ngốc – Xavier nói vẻ bực bội – Với tuổi 26, Xavier đã chín chắn hơn Liam nhiều – Con đã nói với anh ta giống như mẹ nói thế. Anh ta chỉ còn việc là nghỉ ngơi thư giản, đợi một thời gian sẽ hay…

- Mẹ đoán anh ấy không thể đợi được – Âm vang ngày cũ của anh vẫn còn quá mạnh, và có lẽ mạnh mãi như thế. Đến độ tuổi nào đấy, những người yêu nhau phải biết dung hòa nếp sống của nhau, nếu họ không làm thế được, họ khó mà sống chung với nhau. Đối với Liam, việc này rất khó

Xavier nhìn mẹ, chàng nói mà không cần suy nghĩ

- Đêm trước khi con rời London, con có gặp anh ấy. Ảnh ở trong quán rượu, say quắc cần câu. Con thấy không phải lúc để hỏi chuyện, nhưng con biết đã có chuyện gì xảy ra – Cách Xavier nói khiến cho bà thấy tình hình đáng ngại hơn lời chàng đã nói ra. Bà nhìn vào mắt con, hỏi điều bà muốn biết

- Anh ấy đi một mình à? – Rất khó nhọc bà mới thốt ra được lời này. Bà cảm thấy ngực đau nhói. Xavier không trả lời ngay một hồi lâu, rồi lắc đầu

- Anh ấy đang ngồi với cô gái nào đấy. Có lẽ ảnh gặp cô ta trong quán rượu. Chuyện này chẳng có nghĩa lý gì đâu, mẹ à. Anh ấy say. Con tin ảnh không biết cô ta – Xavier không nói với mẹ là Liam đã hôn cô gái và cô ta trong chỉ khoảng 22 tuổi thôi. Nhưng dù chàng nói thế, bà vẫn cảm thấy như có con dao đâm vào tim bà. Chuyện tình đã hết. Nhưng bà vẫn cảm thấy đau khổ trước cảnh như thế này. Và có lẽ bà còn đau khổ lâu nữa. Đấy là điều duy nhất bà luôn luôn nghĩ đến

Họ ở lại St. Tropez 2 tuần, thăm bạn bè, đi chơi trên bãi biển và tối đi ăn nhà hàng. Họ ăn trưa tại câu lạc bộ 55. Họ uống rượu tại quán Gorilla Bar, và khi Tatianna đến, cô và Sasha đi xem các cửa hàng buôn bán.Từ sáng đến tối, Sasha đều có vẻ buồn khổ, nhưng Tatianna không lưu tâm để ý đến. 2 người không ai nhắc đến Liam. Xavier cũng không dám nhắc đến tên anh ta nữa. Chàng thấy nỗi khổ tâm của mẹ hiện ra trong mắt bà, ngay cả khi bà làm ra vẻ vui. Lúc nào bà cũng giả vờ mình vui vẻ. Nhưng khi về phòng ngủ một mình, bà khóc cho đến khi ngủ thiếp. Bà nhớ anh không thể tưởng tượng được. Bà biết không có cách gì bà có thể đem anh trở về. Bây giờ bà chỉ còn một việc là chấp nhận thôi. Bà không thể gọi anh, mời anh đến St.Tropez được. Tatianna sẽ bỏ đi ngay. Sasha không muốn điều như thế xảy ra

Họ được bạn bè mời đi chơi nhiều lần, và Shasa chỉ nhận lời khi bạn nào có con cùng tuổi với con bà, hay là khách hàng mời. Nhưng phải ngồi nói chuyện với người nào là bà muốn độn thổ. Trước đây, bà không cảm thấy như thế. Sau khi Arthur chết, bà sống cách biệt với mọi người trong nhiều tháng trời. Bây giờ bà sống được với mọi người, giả vờ không sao, nhưng bà vẫn thấy khó mà chịu đựng nổi. Làm gì bà cũng không thấy thoải mái. Cả ngày lẫn đêm bà đều đau đớn vì Liam, bà nghĩ sẽ không gặp lại được anh. Bà không gọi, và anh cũng không. Hằng đêm, bà mường tượng anh đang ngồi trong các quán rượu, đang tán tỉnh các cô thiếu nữ. Khi thấy mẹ con bước lên chiếc thuyền họ thuê, bà thấy lòng nặng trĩu u sầu. Nhưng khi thuyền nhổ neo rời St. Tropez để ra biển, bà thấy nhẹ nhõm

Cả Xavier và Tatianna đều mời bạn đi chơi theo lời yêu cầu của bà. Tất cả đều vui vẻ với nhau, bà không cần phải tổ chức cho họ giải trí. Bà có thể nằm yên trên boong thuyền, nhắm mắt, gần trước mũi thuyền, nghĩ đến Liam đau đớn buồn phiền. Ban đêm khi bọn trẻ lên bờ, bà ở trên thuyền. Bà nói bà không muốn phá hỏng cuộc vui của họ. Thực ra, bà không đủ sức để nói chuyện với ai. Bà cần thời gian để buồn phiền

Thuyền đến Portofino, bà lên bờ một thời gian ngắn. Họ ăn tối tại nhà hàng Splendido, và bà bằng lòng đi ăn với đám trẻ ở đây một bữa. Nhưng dù hết sức cố gắng, tối ấy trong bà cũng có vẻ rất khổ sở, đến nỗi sau khi bà viện cớ đau đầu để về thuyền trước, Tatianna đã hỏi anh trai

- Có phải mẹ bệnh hay không? – Tatianna hỏi, không đả động gì đến chuyện không hay mà cô đã gây nên, hay làm như thể không có chuyện gì xảy ra. Xavier không biết ý của cô em như thế nào

- Không – Xavier xót xa đáp – Mẹ khổ sở. Từ ngày bố mất, anh không thấy mẹ như thế này – Tatianna không đáp. Xavier nhìn cô với ánh mắt trách cứ – Tati này, cô đã đối xử với mẹ rất tệ. Mẹ không đáng bị đối xử như thế. Mẹ và Liam chia tay nha trước khi bà đến St. Tropez – Anh buồn cho cả 2 người, và tin 2 người rất yêu nhau, bất kể tuổi tác cách biệt. Đêm chàng gặp Liam, chàng thấy anh ta có vẻ điên cuồng. Anh ta biểu lộ sự đau đớn của mình khác với Sasha. Liam biểu lộ bằng hành động, còn bà thì ấp ủ sự đau đớn trong lòng. Khi Tatianna nghe anh trai nói, cô không lộ vẻ gì ân hận cả

- Mẹ sẽ hết buồn khổ thôi. Anh ta là kẻ ti tiện – Tatianna nói. Xavier muốn tát tai cô

- Nói thế là bậy. Tại sao cô muốn mẹ khổ sở? – Chàng giận dữ nói với cô em – Tôi đã nói với cô rồi, anh ta rất dễ thương, ảnh yêu mẹ. Và dĩ nhiên là mẹ yêu anh ta. Bây giờ cô sẽ làm gì? Đi theo mẹ cho vui à? Không được. Cô có cuộc đời riêng. Tôi cũng vậy, và mẹ lại cô đơn – Chàng giận dữ, đau đớn cho bà

- Mẹ yêu bố – Tatianna bướng bỉnh đáp

- Đúng. Và bây giờ mẹ yêu Liam

- Mẹ điên rồ mới yêu anh ta, và có lẽ anh ta đang cười mẹ. Ngoài ra, làm thế tức là bôi nhọ lên bố

- Mẹ không bôi nhọ lên bố. Bố chết rồi, Tati à. Bố không sống lại được. Mẹ có quyền có cuộc sống riêng, dù cô có chấp nhận hay không. Lý do mà họ xa nhau là vì mẹ không muốn làm cho cô buồn, và không muốn mời anh ấy đến đây nghỉ hè với chúng ta. Cô cần phải xin lỗi mẹ. Có lẽ còn sớm đủ cho mẹ hòa giải với anh ấy. Họ yêu nhau. Họ có quyền ấy. Cô không có quyền xen vào chuyện của họ

- Em không muốn họ hòa giải – Tatianna đáp, vẻ đau khổ

- Sau việc cô đã gây nên cho mọi người, tại sao cô quá ích kỷ như thế? – Chàng muốn bóp cổ cô em gái vì thái độ của cô ta, vì sự bất nhẫn đối với mẹ họ, người mẹ rõ rang đang đau khổ vì phải chia tay với Liam, và chuyện này càng cho Xavier càng tin thêm bà rất yêu anh ta

- Có lẽ tôi đã ban cho mẹ một ân huệ đấy

- Cô thật đáng bị đánh đòn. Anh ấy nói thật đúng. Cô là đồ được nuông chìu hư hỏng

- Có phải anh ta nói thế không? – Cô ta nổi giận khi nghe Xavier nói – Anh ta đứng ở truồng, sẵn sàng đánh cái gậy vào đầu tôi, sau khi đã ngủ với mẹ – Cô đáp với thái độ dữ dội mà cô ta cho là đứng đắn. Xavier thì cho cô là đồ chó, chàng nói thế, khiến cho cô càng nổi giận thêm

- Cô thật đáng tởm. Đáng ra anh ấy phải đánh cô mới phải. Cô đáng bị đánh – Xavier tức giận đáp. Sau khi Tatianna giận dữ bỏ ra ngoài, và ngày hôm sau, Sáhsa nhận thấy 2 anh em không nói chuyện với nhau. Bà không biết tại sao. Bà không nghĩ đến việc họ cãi nhau về chuyện bà và Liam. Sau đó, Xavier càng dịu dàng với mẹ hơn, và Tatianna thì thích thú hơn. Cô mừng vì Liam đã từ giã gia đình cô, và cô xem đây như là một hạnh phúc trời ban. Cô ta không nói gì về Liam với mẹ, và Sasha quyết định không đề cập đến vấn đề này để làm cho cô ta buồn bã lại. Bây giờ không quan trọng nữa. Anh ta đã đi rồi. Bàn đến chuyện ấy lại, sẽ làm cho mọi người đau khổ

Mặc dù Sasha khổ sở, nhưng họ vẫn đượ vui vẻ dễ chịu trong thời gian trên thuyền. Khi họ cập cảng ở Monaco, tất cả đều luyến tiếc. Họ ăn buổi tối cuối cùng trên du thuyền. Đêm đó đám trẻ vào sòng bạc, còn Sasha đi ngủ sớm. Sáng hôm sau, tất cả đều ra về. Tatianna bay về New York, Xavier về London, chàng hứa sẽ đến Paris thăm mẹ. 3 tuần thật dài cho Sasha. Bà đã làm cho các con được vui thích, nhưng bà thoải mái khi về nhà, nằm trong giường với con Socks. Khi bà về, ngôi nhà ở Paris có vẻ im lặng quá mức, và bà cảm thấy cô đơn

Bây giờ bà không có gì để làm ngoài công việc như trước đây sau ngày Arthur chết, bà lấy công việc để giải sầu. Nhưng bây giờ tình thế có vẻ khó khăn hơn. Khi Arthur chết, bà không có sự lựa chọn nào ngoài việc chấp nhận, làm quen, cho dù khó khăn. Không có lựa chọn nào khác. Còn bây giờ, bà biết Liam còn sống khỏe mạnh, đang làm việc tại xưởng vẽ, và có lẽ đang chạy theo các thiếu nữ trẻ đẹp, nên chuyện lấy công việc để giải sầu khó khăn hơn. Bà thường nuôi hy vọng là anh có thể gọi cho bà, hay đến lại với bà, nhưng bà nghĩ chắc anh sẽ không làm thế. Anh hết sức ương ngạnh, và bà biết anh cảm thấy bị phản bội vì chuyện bà từ chối không chịu đối đầu chống lại con gái mình. Vết thương lòng xưa cũ bị bỏ rơi, bị bội phản trong anh tươm máu trở lại, bà nghĩ anh sẽ không vượt qua được nỗi đau đớn do các vết thương này hành hạ. Bà biết anh rõ hơn ai hết, và bà đã nghĩ đúng

Vào ngày đầu tiên trở lại làm việc, bà nói với Bernard rằng, nếu Liam gọi đến, bà muốn ông trả lời thay bà. Bà sẽ không nghe điện thoại anh gọi đến. Bà nghĩ là có thể anh sẽ gọi đến phòng triển lãm để nói chuyện về buổi trưng bày của anh sắp đến, và bà không muốn nói chuyện trực tiếp với anh. Đau đớn lắm

- Có chuyện gì không ổn à? Bernard hỏi, vẻ lo lắng. Mặc dù đi nghỉ hè lâu ngày về, trông bà vẫn không được khỏe. Dưới làn da rám nắng do ở trên thuyền, ông có thể thấy cặp mắt bà có những đường vòng đen sẫm, và trông bà có vẻ căng thẳng. Ông còn nghĩ là bà đã sụt kilo, và quả bà đã mất kilo thật

- Không có gì – Bà định nói cái gì đấy, nhưng bỗng bà nghĩ là nên thành thật với ông – Hết rồi – Mắt bà buồn bã

- Ồ! – Ông nhìn bà, không biết nói gì. Ông thấy bà khổ sở. So với thời gian mấy tháng trước đây khi bà hòa thuận với Liam, thì bà hạnh phúc biết bao – Chúng ta còn trưng bày tranh của ảnh ở New York không? – Bernard thắc mắc hỏi

- Còn chứ. Chúng ta là đại diện cho ảnh mà – Bà đáp, vẻ thản nhiên, rồi đi vào phòng làm việc, đóng cửa lại. Vấn đề của Liam cũng đóng lại như cánh cửa

Eugenie cũng nhận thấy bà rất lặng lẽ. Khi Sasha đi New York vào tháng 9 để lo tổ chức buổi triển lãm, Marcie rất lo cho bà. Sasha cương quyết không khóc khi bà nói cho chị biết tin chuyện giữa bà với Liam đã hết. Hết đã 2 tháng rồi. Bà cảm thấy như thể bà bò sấp qua hàng rào dây kẽm gai từ tháng 7 đến gờ. Bây giờ làn da bà đã hết rám nắng, trông bà phờ phạc. Marcie thấy bà quá khủng khiếp, và bà cảm nhận Marcie đã thấy thế. Mọi việc đều nhắc bà nhớ đến Liam, mọi việc không có anh, đối với bà đều trống rỗng. Chiếc giường ngủ ở Paris quá lớn. Chiếc giường ở New York là một nỗi ám ảnh đớn đau. Người gác cổng hỏi bà Liam có khỏe không. Mọi người đều thận trọng không nói gì với nhau, nhưng ai cũng hỏi thăm anh. Mọi người đều thương anh. Và tệ hơn cả là bà cũng thương anh. Chỉ có Tatianna là không. Cô ta thậm chí còn không chấp nhận việc cô biết anh và mẹ cô đã xa nhau. Trái lại, Xavier gọi cho bà luôn, và bà thường thích nói chuyện với con trai

Xavier gặp Liam nhiều lần, nhưng chàng không nói cho mẹ biết. Chàng cũng không nói gì với anh ấy. Mỗi lần chàng gặp Liam, anh đều đi với người đàn bà khác. Hình như anh cố đền bù thời gian đã mất, nói nhiều về vụ ly dị của mình. Anh không nói đến Sasha, khiến cho Xavier nghĩ rằng anh vẫn còn yêu bà. Việc anh không nói đến bà là điều hết sức kỳ lạ

Đến tháng 10, Xavier đến Paris nghỉ cuối tuần với mẹ. Thời tiết đẹp, họ ăn tối tại nhà hàng Voltaire, nơi cả 2 đều thích. Trông Sasha khi ấy khá hơn trước. Bà vừ mới từ Armsterdam trở về, bà đến đấy để ký hợp đồng với 2 họa sĩ mới. Bà cương quyết sẽ đi New York để dự buổi triển lãm của Liam, nhưng bà không nói cho Xavier biết ý định ấy. Còn 6 tuần nữa mới đến ngày ấy. Bà nghĩ còn 6 tuần để chuẩn bị tinh thàn, trau dồi nghị lực để giáp mặt với anh, cho dù lòng bà ra sao thì bà cũng không để lộ ra ngoài. Bà quyết định hôm ấy bà chỉ có thái độ thuần về nghề nghiệp thôi. Tóm lại, bây giờ bà chỉ là người đại diện của anh. Xavier mới đây có xem tác phẩm của anh, chàng nói tranh rất đẹp. Bernard cũng bay sang London để xem những tác phẩm mới của anh. Ông rất hài lòng, và nghĩ rằng Sasha cũng hài lòng

Buổi triển lãm được tổ chức vào ngày một tháng 12. Sasha và các con thỏa thuận gặp nhau tại New York để mừng lễ Tạ Ơn, vì bà phải có mặt tại phòng triển lãm ở New York vào ngày thứ 2 sau đó. Bà sẽ đến kiểm soát lại phòng triển lãm vào ngày cuối tuần. Mừng lễ Tạ Ơn tại Paris không có ý nghĩa gì. Tất cả cùng ăn mừng lễ này tại New York thì sẽ vui hơn rất nhiều

Xavier có gặp Liam trước khi anh đi New York. Chàng ghé vào xưởng vẽ của anh, có một thiếu nữ đang có mặt ở đấy. Xavier không biết có phải đấy là bạn gái mới của anh hay không. Cô ta khoảng 25 tuổi, Xavier cầu sao anh đừng đem cô ta theo sang New York. Nếu anh ta làm như thế, mẹ chàng sẽ đau đớn vô cùng. Chàng hy vọng Liam có lương tri để đừng làm như thế, mặc dù 2 người bây giờ có quyền sống theo cuộc sống riêng tư của mình, cho dù cuộc sống của họ đi theo hướng nào. Nhưng Xavier biết rằng, nếu mẹ chàng thấy Liam đi với một phụ nữ khác, thế nào bà cũng rất đau khổ. Bà không gặp ai hết. Khi 2 mẹ con ăn ở nhà hàng Voltaire, chàng hỏi bà, bà lắc đầu, nước mắt chảy ra giàn giụa. Chàng không đả động chuyện này nữa. Chàng lo sợ nghĩ rằng mẹ chàng đã chọn con đường sống cô độc. Đối với chàng thì bà mới 49 tuổi mà làm thế thì phí phạm cuộc đời, thật là vô ích. Ngoài giờ làm việc, bà rút lui vào cõi đơn côi của mình. Phòng triển lãm là nơi duy nhất để cho bà giải trí, và chàng mừng vì bà có nơi này để vui sống

Khi Xavier chia tay Liam để ra về, anh sung sướng nói lớn

- Hẹn gặp cậu ở New York – Anh rất phấn khích về việc triển lãm tranh của mình. Anh không nói đến Sasha lần nào

Sasha và các con ăn lễ Tạ Ơn ở nhà. Sau đó, bà và Xavier đi xem cine, còn Tatianna đi chơi với bạn bè. Đây là lễ Tạ Ơn thứ 3 không có Arthur, và là lễ Tạ Ơn ít đau khổ nhất. Vì thời gian còn lại trong ngày cuối tuần Sasha bận bịu về việc triển lãm của Liam

Khi họ tháo thùng lấy tác phẩm của anh ra, tranh vẽ rất đẹp. Sasha đứng ngắm nghía, bà rất tự hào về anh. Anh đã chuẩn bị cho việc trưng bày rất tuyệt vời. Tác phẩm gởi đến được bảo vệ cẩn thận, không hư hỏng gì. Bà dựng vào tường quanh phòng triển lãm, nơi bà sẽ treo. Bà ở lại phòng triển lãm đến khuya đêm Chúa Nhật, suy nghĩ xem bức nào trong 2 bức có hình chữ nhật sẽ troe ở trước cửa vào, nơi người ta đi vào là thấy liền. Bà chăm chú xem đến nỗi Liam đi vào khi nào bà không biết. Cửa phòng triển lãm không khóa. Hồi này Xavier có đến một lát rồi về, và Sasha đã quên khóa. Bà đang bận treo tranh của Liam. Bà đang nhìn vào 2 bức tranh lớn nhất, thì nghe có giọng nói quen thuộc cất lên phía sau, khiến tim bà đập thình thịch. Chính là Liam, anh vừa xuống máy bay, mặc quần jeans và áo len đen cổ tròn cao, đội mũ chơi dã cầu quen thuộc, mang giày cao cổ đi motor, và khoác áo da đen sờn cũ. Mái tóc đuôi ngựa màu vàng dài lủng lẳng sau lưng. Trông anh giống James Dean hơn bao giờ hết. Và không phải của bà. Bà nhủ lòng như thế khi quay qua nói với anh bằng một giọng cố làm ra vẻ bình tĩnh, nhìn thẳng vào mắt anh. Anh không chú ý đến các chi tiết này, nhưng với bà, bà phải trả giá rất lớn mới làm được như thế

- Tranh anh vẽ rất tuyệt! – Bà dịu dàng nói. Bây giờ bà là đại diện nghệ thuật cho anh, chứ không có gì hết, bà nhủ thầm như thế. Họ đứng xa nhau, nhìn nhau đăm đăm. Anh không đến hôn lên má bà, mà cứ đứng bên kia phòng triển lãm nhìn bà, và bà nhìn anh. Thời gian đã thay đổi họ. Trông anh nghiêm trang, buồn và mệt mõi, nhưng đẹp hơn bao giờ hết – Anh đã vẽ nhiều bức tranh quá đẹp – Tranh rất ấn tượng

- Tôi làm việc cật lực – Anh bình tĩnh đáp

- Tôi đoán anh bận việc – Bà đáp, rồi bà ghét mình vì đã nói thế. Bây giờ anh làm gì trong lúc rảnh rỗi, không còn liên quan gì đến bà nữa. Bà đỏ mặt khi nói chuyện lại với anh – Anh thích bức nào nhất để tôi treo trước cửa vào? Tôi đã đứng ở đây cả giờ để chọn nên treo bức nào

- Bức này – Anh nói, chỉ vào bức lớn nhất, sáng sủa hơn trong số 2 bức, không ngần ngừ – Bà không nghĩ thế à? – Anh vẫn tôn trọng ý kiến của bà về tác phẩmcu3aanh. Con mắt của bà rất sắc sảo, anh rất phục sự đánh giá nghệ thuật của bà

- Phải, tôi cũng nghĩ thế. Anh nói đúng. Tôi đứng đây một chỗ như một con mụ điên. Anh nói đúng – Bà mang bức tranh đến chỗ bà muốn treo, và anh bước đến giúp bà một tay. Bức tranh quá lớn, bà không thể mang đi một mình nhưng bà không quan tâm. Ban đêm bà thường thức khuya, một mình treo tranh, loay hoay với bức tranh, cái thang, sợi thước dây, thước đo mức thăng bằng, đinh và búa. Anh cười khi bà đóng đinh vào tường, rồi lấy bức tranh và anh nâng bức tranh lên giúp bà. Bà vẫn bướng bỉnh và quả quyết như bao giờ. Không có gì thay đổi. Khi bà bước xuống ngắm nghía công việc của mình, anh vẫn cười – Rồi! Trông hoàn hảo rồi!

Anh gật đầu, nhìn bức tranh với con mắt phê bình của nhà họa sĩ, nhưng anh hài lòng

- Phải, hoàn hảo rồi – Anh nhìn quanh, sung sướng khi thấy bà bài trí trong phòng triển lãm. Anh đã biết anh sẽ hài lòng. Còn bà thì nhìn anh, nhớ rằng bà đã không gặp anh 4 tháng nay rồi. Khi bà đi qua anh để cất dụng cụ, bà cố không nghĩ đến điều này. Chỉ nghĩ đến việc có anh hiện diện trong phòng với bà thôi là bà cảm thấy ngộp thở. Bà vẫn cảm thấy như có dòng điện chạy qua người như trước đây, nhưng bây giờ bà phải tảng lờ không lưu tâm đến, vì số phận của 2 người. Anh có vẻ không nghĩ gì đến bà, đến nỗi khổ tâm của bà, nhưng bà tự nhủ có lẽ thế mà hay. Đây là cách duy nhất cần phải có

Sau khi anh đã đemtất cả tác phẩm của mình treo trên tường rồi, bà tắt đèn, và khi họ ra ngoài, bà ngạc nhiên thấy trời đổ tuyết. Bà đã ở trong phòng triển lãm suốt cả ngày và đêm, chuẩn bị cho buổi trưng bày của anh

- Anh ở lại đâu? – Bà hỏi một cách tình cờ, vừa gài máy báo động và khóa cửa. Anh theo bà ra ngoài, nhận thấy bà mệt mõi và rất gầy. Bà nhìn anh, nghĩ rằng các phụ nữ thường đi chơi với anh có lẽ tuổi còn rất trẻ, nên bà cảm thấy mình già đến 100 tuổi. Anh nghĩ bà đẹp, nhưng có vẻ suy sụp, anh hy vọng bà không bệnh

- Tôi ở với bạn tại Tribeca – Anh đáp với vẻ thản nhiên. Anh không muốn quá thân mật với bà – Tuần sau, sau khi đã xong triển lãm, tôi sẽ đi thăm các con tôi ở Vermont. Beth sẽ làm đám cưới vào đêm giao thừa – Anh không hiểu tại sao anh nói với và như thế, nhưng gặp lại bà rất tuyệt. Tuyệt, nhưng kỳ lạ cho cả 2 người. Kỳ lạ ở chỗ yêu nhau rất tha thiết mà bây giờ không xem nhau được như bạn. Mà chỉ là người đại diện với người họa sĩ. Sau đợt triển lãm này, bà không biết khi nào bà mới gặp lại anh

- Mấy cháu có khỏe không?- Bà hỏi khi 2 người đợi xe taxi đến. Tuyết rơi dày, đóng một lớp trên mặt đất nhiều phân. Họ đứng đợi thật lâu mới có một chiếc taxi chạy đến

- Mấy đứa khỏe – Anh đáp, và nhường cho bà đi xe trước. Họ đi khác hướng nhau, xe không thể chở 2 người một lượt để cho họ lần lượt xuống. Sasha không muốn đi cùng xe với anh. Ngồi gần bên anh là vấn đề rất khó khăn. Nhưng bà nghĩ có lẽ anh phải đợi thêm một giờ nữa mới có xe. Họ đã đợi gần 20 phút mới có chiếc xe này

Bà bèn đề nghị: – Anh đi cùng xe, khi tôi xuống, anh đi tiếp về chỗ anh ở có được không? Có lẽ anh phải đợi hàng giờ nữa mới có xe khác – Nếu trời không lạnh và ẩm ướt, thì có thể đứng đợi xe được. Anh ngần ngừ một lát rồi gật đầu. Lời đề nghị của bà rất hợp lý. Cho nên cả 2 đều lên xe

Bà đưa địa chỉ cho tài xế, và cả 2 người ngồi im lặng. Sasha ngồi trầm tư một lát, nhìn ra ngoài, rồi nói

- Tôi mong sao trời đừng bão tuyết, để khỏi cản trở mọi người đến xem buổi triển lãm

- Tôi thích New York như thế này! – Anh đáp, vừa cười vừa đưa mắt nhìn tuyết quay cuồng rơi quanh xe. Trông anh giống trẻ con hơn bao giờ hết. Anh luôn luôn giống trẻ con – Lễ Tạ Ơn có vui không? Anh lịch sự hỏi

- Vui. Những ngày lễ thường không giống nhau. Nhưng lễ năm nay vui hơn năm ngoái và năm kia – Bà đáp, ám chỉ đến Arthur. Thực ra bà không thấy vui. Rồi xe đến nhà bà, người gác cổng ra mở cửa, bà xuống xe, cám ơn Liam trả tiền xe – Hẹn mai gặp anh. Sau buổi triển lãm, anh sẽ thành ngôi sao rồi đấy – Bà nói, cười với anh. Rồi bà nói thêm – Anh đã là ngôi sao rồi. Chúc ngày mai may mắn!

- Cám ơn, Sasha! – Anh cám ơn bà, mặc dù mọi việc diễn ra không tốt đẹp cho họ

Chiếc taxi vừa chạy thì bà thấy Tatianna đi đến để mượn chiếc áo dài mà Sasha đã hứa cho cô mượn để mặc đi dự tiệc vào tuần đó. Sasha thấy cô nhìn vào trong xe và nhận ra người trong xe là ai. Khi đi lên trong thang máy, bà không nói gì, nhưng Tatianna vào căn hộ của mẹ, trôn cô có vẻ tức tối

- Ai trong xe thế? – Tatianna hỏi, giọng gay gắt. Câu hỏi của cô khiến cho Sasha bất bình. Bà cương quyết không phản ứng để khỏi mắc mưu cô đưa ra. Từ tháng 7 đến giờ, họ không thảo luận về anh, tức là đã 5 tháng rồi

- Chăc con biết là ai rồi – Bà bình tĩnh đáp – Ngày mai triển lãm tranh của anh ấy

- Có phải mẹ đã quay lại với ảnh không? – Tatianna hỏi, cô nhìn mẹ với ánh mắt phê phán, như thể bà là người thua cuộc. Sasha cảm thấy tức giận hơn nữa. Tatianna đã gây ra nhiều chuyện không hay rồi. Bà không để cho cô ta gây thêm chuyện nào nữa

- Không, mẹ không muốn thế – Nhưng bà ước chi được trở lại. 2 người xa nhau lâu quá rồi

- Có lẽ anh ta đi chơi với các cô gái chỉ bằng nửa tuổi mẹ – Tatianna nói một cách thô bĩ, và Sasha đốp lại liền

- Đủ rồi – Mẹ cô nói với giọng cương quyết, khiến Tatianna giật mình – Anh ta làm gì cũng chẳng liên quan gì đến con và mẹ

- Mẹ còn yêu anh ta phải không? – Tatianna lên án mẹ, và Sasha nhìn thẳng vào mặt con gái

- Phải, mẹ còn yêu

- Thật đáng thương!

- Điều đáng thương chính là lòng ti tiện của con đã xui con nói lên những lời lẽ như thế, khiến con mang lòng thù hận anh ấy, và nhân danh bố con để có hành động giả nhân giả nghĩa. Anh ấy là người tốt, Tatianna à. Chuyện tình của anh ấy và mẹ không đi đến kết quả tốt đẹp, và mẹ rất buồn vì thế. Nhưng nếu con muốn xát muối vào vết thương của mẹ, thì con hãy chấm dứt ngay. Đời mẹ đã đau khổ đủ rồi, khổ sở đủ rồi, con khỏi cần làm cho nó tệ hơn nữa – Tatianna thấy nước mắt đầm đìa trên mặt mẹ, cô ngạc nhiên khi thấy mẹ mình phản ứng một cách quyết liệt như thế. Xavier đã nói với cô rằng bà yêu anh ấy, nhưng Tatianna không tin lời anh trai. Cô cứ nghĩ giữa 2 người chỉ có tình dục. Bây giờ cô mới biết mẹ yêu anh ấy chân tình, cho nên cô không muốn làm cho mẹ đau khổ thêm nữa

- Con xin lỗi mẹ! – Cô bình tĩnh nói – Con không ngờ mẹ quan tâm đến anh ấy nhiều như thế – Cô nhận ra việc cô làm là không tốt, đã gây đau khổ cho mẹ cô. Lần đầu tiên cô cảm thấy có tội

- Mẹ đã quan tâm đến anh ấy rất nhiều, và mẹ rất sung sướng khi mẹ và ảnh hiểu nhau – Sasha thành thật nói. Bà lau nước mắt rồi cởi áo khoác. Từ cái đêm xảy ra ở Hamptons, bây giờ là lần đầu tiên Tatianna cảm thấy lo cho mẹ. Chưa bao giờ cô nghĩ là mẹ cô sống cô đơn. Cô nghĩ đến chuyện cô nhớ bố, mà không nghĩ đến chuyện mẹ cô sống rất cô đơn

- Con chỉ muốn mẹ yêu người nào như bố – Tatianna dịu dàng nói, cảm thấy ý kiến của mình không đúng, rồi cô nhận ra lần đầu tiên nước mắt ứa ra trên mặt mình – Con đã nói sai – Cô tự mình chỉnh lại – Con không muốn mẹ yêu ai hết, mà chỉ yêu bố thôi

- Mẹ biết – Sasha đáp, rồi nước mắt dàn dụa, bà kéo Tatianna vào lòng – Mẹ cũng nhớ bố con chứ, cưng à, khi bố con mất, mẹ nghĩ chắc mẹ không thể nào sống được. Và mẹ không ngờ mẹ yêu Liam. Chuyện xảy rất tình cờ. Mẹ không muốn chuyện ấy đến, nhưng nó đã xảy ra – Bà nhắm mắt, 2 mẹ con ôm ghì lấy nhau – Bây giờ thì không thành vấn đề. Hết rồi – Nước mắt chảy xuống má bà

- Có lẽ anh ấy sẽ quay lại – Tatianna nói, buồn cho bà và tỏ ra ân hận. 2 mẹ con ôm nhau một hồi rất lâu

- Không! Không thể được! – Sasha bình tĩnh nói, Tatianna khóc trong vòng tay bà – Tati, con đừng làm việc đó. Nếu anh ấy thực tình yêu mẹ, thế nào ảnh cũng lại đây. Nhưng dù sao chuyện tình của mẹ cũng đã tan vỡ rồi. Chuyện này không thể được ngay từ đầu. Con nói đúng – Sasha cười buồn với con – Mẹ quá già đối với anh ấy. Mẹ cần người trưởng thành

- Bố là người trưởng thành – Tatianna nói, trông có vẻ buồn như mẹ cô. Cô cảm thấy có trách nhiệm về chuyện đã xảy ra

- Phải đúng vậy. Ở đời hiếm có người trưởng thành – Bà nhớ những lời của Marcie đã nói với bà vào dạo mùa hè về những người góa vợ, những kẻ ngu đần ngoài xã hội. Bà tin tưởng vào lời chị ta. Trong 2 năm sống đời góa bụa, bà đã gặp vài người như thế. Nhưng Liam là người thành thực và yêu bà, mặc dù anh không chín chắn và nhiều lúc còn trẻ con. Nếu khôngthe61, anh là người tốt hoàn toàn. Còn những người khác bà đã gặp đều không được như anh. Bà nghĩ đâu đó có người dễ thương, nhưng bà không có sức hay có lòng dạ nào để tìm kiếm, tin tưởng. Công việc này quá khó khăn. Bây giờ bà không muốn ai hết. Bà có 2 người đàn ông để để tang Arthur và Liam

Sau một lát, Tatianna hôn bà, chúc ngủ ngon, rồi ra về với chiếc áo đã mượn. Sasha nghĩ đến chuyện đã xảy ra giữa họ vào tối đó. Tatianna khởi đầu công kích bà về chuyện Liam và lần này cô bằng lòng để cho bà tự do yêu đương. Đây là điều mà Liam đã mong muốn vào hồi tháng 7, nhưng lúc ấy cô không bằng lòng. Thật là một ý kiến đúng đắn vào một thời điểm không thích hợp. Cô cần phải làm thế với anh, cuối cùng cô đã làm, nhưng khi anh cần, thì thời gian còn quá sớm. Thật rủi ro cho bà và cho Liam, bây giờ thì quá trễ rồi. Nhưng dù sao bà cũng mừng vì cô đã làm thế. Tatianna cần nghe chuyện này. Và bà cần nói chuyện này. Cuối cùng bà đã thực hiện được công việc thuận lợi cho Liam, như là món quà cuối cùng cho anh, và cả cho bà. Bây giờ không thành vấn đề nữa, việc này đã quá muộn, nhưng cô đã nói lên điều bà cần, và bà đã nói cho Tatianna biết bà rất yêu Liam. Đây là món quá cuối cùng cho anh.