on trai người thợ xay bột mì vừa đi vừa suy nghĩ. Đó là một cậu bé có đôi vai rộng, khoảng mười bốn tuổi, da rám cháy vì gió và mặt trời, là một người có tài phịa ra đủ các chuyện.

Lớn lên, cậu sẽ theo nghề làm diêm. Nghề này rất nguy hiểm, không thể đùa với nó được, vì hễ để lưu huỳnh dính vào các ngón tay, sau đó sẽ không một người nào đủ dũng cảm chìa tay cho anh bắt. Thế nhưng anh lại được bạn bè kính trọng vì thông thạo một nghề đáng sợ như vậy.

Cậu vào rừng thăm các con chim của mình. Chim chóc ở đây đều là bạn cũ của cậu, cậu biết chỗ chúng làm tổ, hiểu ngôn ngữ chúng và biết bắt chước tiếng chúng để trả lời. Cậu thường cho chúng ăn các viên bột mì được xay ở chiếc cối xay nhà cậu.

Những hàng cây mọc theo lối đi cũng là bạn cũ của cậu. Mùa xuân cậu lấy nhựa cây, còn mùa đông thì cậu chăm sóc chúng một cách tận tâm, rung tuyết khỏi cành để chúng khỏi gãy vì nặng. Thậm chí ở tít trên đỉnh núi, trong cái hang trước kia là nơi khai thác đá, không có hòn đá nào cậu không biết rõ. Cậu khắc chữ lên mặt các phiến đá rồi xếp lại theo thứ tự: tảng lớn chính giữa là ông linh mục, còn các tảng bé xung quanh là các con chiên ngoan đạo. Nói chung, cái hang đá bị bỏ quên này đã được chứng kiến đủ các trò chơi lạ lùng của cậu.

Lúc này cậu đang rẽ sang bên và đi xuống bờ đập. Bánh xe của chiếc cối xay chạy bằng nước đang quay, tạo nên những tiếng ồn kinh khủng. Cậu thường đi dạo ở đây, vừa đi vừa nói chuyện thành tiếng với chính mình. Cậu có cảm giác như mỗi chiếc bong bóng nhỏ đều có cuộc sống riêng của mình, và có thể nói về một điều gì đấy, còn dòng nước tràn qua đập đổ xuống thì mỏng và thẳng đứng như những bó sợi trắng lấp lánh treo trên dây.

Ở quãng sông phía dưới bờ đập có cá, và cậu đã nhiều lần tới câu ở đó.

Lớn lên, cậu sẽ làm nghề thợ lặn. Chỉ làm nghề thợ lặn thôi, chứ không làm gì khác. Từ boong tàu, cậu sẽ nhảy ùm xuống biển để lạc vào một thế giới kì diệu, nơi các con sóng làm đung đưa các khu rừng hoang dã, còn tận dưới đáy là một lâu đài nguy nga bằng san hô, sẽ có một công chúa đứng bên cửa sổ lâu đài vẫy tay bảo cậu: "Mời chàng vào!"...

Nhưng đúng lúc ấy cậu bỗng nghe có tiếng người. Đó là tiếng bố cậu đang gọi to: "Juhannes!".

- Có người từ lâu đài tới tìm con. Họ cần người chở các cô cậu sang đảo.

Juhannes vội rảo bước về phía lâu đài. Thế là cậu con trai của người thợ xay bỗng nhiên nhận được một ân huệ lớn.

Trong thực tế, khu nhà của ông chủ trông chẳng khác gì một lâu đài nhỏ, một lâu đài đơn độc, huyền ảo giữa rừng xanh. Một dãy các cửa sổ hình bán nguyệt chạy dài theo tường và mái nhà dốc đứng của ngôi nhà gỗ được quét sơn trắng. Mỗi lần có khách, một ngọn cờ được cắm trên đỉnh chiếc tháp hình tròn. Khu nhà này được nhân dân trong vùng gọi là lâu đài, với một bên là bờ vịnh, bên kia là rừng rậm, còn thấp thoáng phía xa là những túp lều nông dân nhỏ bé.

Juhannes gặp đám trẻ con nhà quyền quý ở bến và giúp chúng lên thuyền. Cậu biết chúng từ lâu - đó là con của ông chủ lâu đài và các bạn bè của họ từ thành phố tới. Mọi người đều đi giày cao cổ, và khi thuyền tới đảo, chỉ một mình Victôria - lúc ấy mới mười tuổi - đi đôi giày bé tí, nên chắc ai đó phải bế cô lên bờ.

- Hay để tôi bế cô nhé? - Juhannes đề nghị.

- Không, để đấy cho tôi, - Ôttô, một cậu bé mới lớn, người thành phố nói. Đã đến lúc cậu được xem là người lớn. Ôttô bế Victôria trên tay.

Juhannes đứng nhìn cậu kia đưa Victôria lên gò đất xa bờ, và nghe cô nói: "Cảm ơn". Sau đó Ôttô ra lệnh:

- Còn cậu - à mà cậu tên là gì nhỉ? - Cậu hãy đứng đây trông thuyền.

- Tên cậu ấy là Juhannes, - Victôria nói. - ừ, mà để cậu ấy ở lại trông thuyền cũng được.

Juhannes ở lại một mình, còn những đứa kia thì tay cầm giỏ đi vào rừng tìm trứng chim.

Juhannes đứng im suy nghĩ. Cậu rất muốn đi theo, còn thuyền thì có thể kéo lên bờ. Nặng à? Không hề nặng một chút nào. Rồi cậu đem hết sức kéo, mũi thuyền ghếch hẳn lên bờ.

Cậu nghe rõ tiếng những đứa bé kia vừa cười nói, vừa đi sâu vào rừng. Cũng chẳng sao, chúc một ngày vui thoải mái. Nhưng dù sao chúng phải cho mình cùng đi mới phải. Cậu sẽ chỉ tổ chim cho chúng - cả những chỗ sâu bí mật nằm kín trong núi, là nơi sinh sống của những loài chim ác có túm lông trên mỏ. Một lần, thậm chí Juhannes còn gặp cả chồn trắng ở đấy.

Juhannes lại đẩy thuyền xuống nước và bắt đầu chèo quanh đảo. Cậu đã bơi được khá xa khi nghe có tiếng kêu:

- Chèo quay lại! Cậu làm chim hoảng sợ bay mất.

- Tôi chỉ muốn các anh xem hang chồn trắng,

- Juhannes nói, trong giọng cậu có vẻ dò hỏi. - Nếu các anh muốn, chúng ta sẽ hun khói bắt rắn bò ra khỏi hang, được không? - Một chốc sau, cậu đề nghị: - Tôi có diêm đây rồi.

Nhưng không ai trả lời cậu. Juhannes quay thuyền bơi trở lại chỗ cũ. ở đấy cậu kéo hẳn thuyền lên bờ.

Lớn lên, cậu sẽ yêu cầu vua Sultan bán cho cậu hòn đảo này, và cậu sẽ không cho phép ai lại gần nó. Sẽ có những con tàu được trang bị bằng các khẩu đại bác bảo vệ vương quốc của cậu. "Tâu bệ hạ, - các nô lệ sẽ báo với cậu, - có một con tàu nào đấy đang va phải đá ngầm. Trên tàu có những người trẻ tuổi. Họ sẽ chết mất". "Cứ mặc họ chết", - cậu đáp. "Tâu bệ hạ, họ đang van xin ta giúp đỡ, chúng ta đang có thể cứu được. Trong số họ có một tiểu thư xinh đẹp mặc đồ trắng". "Cho cứu họ!", - cậu ra lệnh bằng giọng âm vang như sấm. Và rồi sau nhiều năm xa cách, cậu gặp lại con cái của ông chủ lâu đài, và Victôria quỳ xuống bên chân cậu, rối rít cảm ơn. "không có gì phải cảm ơn, - cậu đáp. - Tôi chỉ thực hiện nghĩa vụ của mình. Xin mời cứ thoải mái dạo chơi trong địa phận của tôi". Rồi cậu dễ dãi mở toang cửa lâu đài mình cho đám trẻ con nhà quyền quý kia và ra lệnh cho lấy đĩa vàng mang thức ăn tới. Thêm vào đó, ba trăm nữ nô lệ da đen sẽ suốt đêm múa hát, giải trí cho họ. Sau đó, đám người trẻ tuổi ấy sẽ chuẩn bị ra về, nhưng Victôria không muốn đi với họ. Nàng khóc và cúi thấp người trước cậu - vì nàng yêu cậu mà. "Tâu bệ hạ, xin bệ hạ đừng đuổi tôi đi. Hãy cho tôi được làm một trong những nô tì của bệ hạ..."

Lâng lâng vì hồi hộp, Juhannes rảo bước đi sâu vào đảo. Cậu quyết định sẽ cứu các con của ông chủ. Ngộ nhỡ họ lạc thật thì sao, ai biết đấy? Ngộ nhỡ Victôria rơi vào hõm đá hẹp, không leo lên được thì sao? Trong khi đấy chỉ cần đưa tay là có thể cứu được cô.

Nhưng bọn trẻ kia lại nhìn Juhannes với đôi mắt ngạc nhiên. Làm sao cậu có thể bỏ thuyền đấy mà đi được?

- Cậu phải chịu trách nhiệm về con thuyền với tôi đấy, - Ôttô nói.

- Các anh có muốn tôi chỉ cho xem một bụi mâm xôi không?

Tất cả im lặng. Một chốc sau chỉ Victôria hỏi:

- Mâm xôi à? ở đâu?

Nhưng anh chàng người thành phố đã vội xen vào:

- Bây giờ chúng tôi đang bận. Juhannes nói:

- Tôi còn biết ở đâu có thể bắt trai được. Lại im lặng.

- Thế trai có ngọc không? - Ôttô hỏi.

- Ôi, mà biết đâu có ngọc thật nhỉ! - Victôria kêu lên.

Không, điều ấy thì Juhannes không dám quả quyết, nhưng cậu biết chắc trai nằm dưới đáy cát ở một chỗ cách bờ không xa, chỉ cần bơi thuyền ra đấy và lặn xuống bắt.

Nhưng ý kiến này của cậu chỉ làm mọi người phá lên cười. Ôttô bĩu môi:

- Như thể cậu là một anh thợ lặn không bằng. Giỏi lắm đấy!

Juhannes thở dài:

- Nếu các anh muốn, tôi sẽ trèo lên ngọn núi đá kia và ném một hòn đá thật to xuống, - cậu nói.

- Để làm gì?

- Chỉ thế thôi. Còn các anh sẽ đứng nhìn.

Nhưng cả cái trò này cũng không được đám trẻ quyền quý hưởng ứng, và Juhannes ngượng ngùng đứng im. Sau đó cậu bỏ đi tìm tổ chim một mình ở một phía khác của hòn đảo.

Khi cả bọn quay lại thuyền, hoá ra một mình Juhannes đã nhặt được nhiều trứng hơn tất cả cộng lại. Cậu cẩn thận đỡ trứng trong chiếc mũ.

- Làm sao cậu có thể nhặt được nhiều như vậy? - Ôttô hỏi.

- Vì tôi biết chim làm tổ ở đâu, - Juhannes sung sướng đáp. - Victôria, tôi để chung trứng của tôi với của cô nhé?

- Không được! - Ôttô nói to. - Cậu lấy quyền gì để làm như thế?

Mọi người quay sang nhìn Ôttô. - Ai dám chắc mũ cậu sạch?

Juhannes lặng im không đáp, nhưng cậu không còn thấy vui nữa. Cậu quay người đi trở lại các ngọn núi đá, tay vẫn giữ mũ trứng.

- Chuyện gì thế nhỉ? Cậu ta đi đâu? - Ôttô sốt ruột hỏi.

- Juhannes, anh đi đâu đấy? - Victôria kêu lên và bỏ chạy theo.

Juhannes đứng lại, khẽ đáp: - Bỏ trứng vào tổ như cũ. Họ cùng đứng nhìn nhau.

- Sau bữa trưa, tôi sẽ vào mỏ đá. Victôria im lặng.

- Cô có muốn tôi chỉ cho xem khe đá không?

- Ôi, tôi sợ lắm, - Victôria hoảng sợ đáp. - Chính anh chẳng nói ở đấy tối lắm là gì?

Nghe thế, mặc dù đang buồn, Juhannes mỉm cười và lấy hết can đảm nói:

- Không sao, tôi sẽ ở bên cô.

° ° °

Ngay từ bé Juhannes đã thích đến khu mỏ đá bỏ hoang để chơi. Từ đường cái có thể nghe cậu đang làm việc gì đó phía trên, vừa làm vừa nói chuyện với chính mình. Có lúc cậu tưởng tượng cậu là một linh mục, và bắt đầu đọc kinh.

Mỏ đá bị bỏ hoang từ lâu, các tảng đá bị rêu bám xung quanh, bây giờ chẳng còn nhìn thấy các chỗ ngày xưa được khoan sâu để chôn mìn. Nhưng dưới đáy của nó là một hang sâu bí hiểm được cậu con trai người thợ xay bột mì dọn sạch và trang hoàng rất đẹp - đây là sào huyệt của một toán cướp rất dũng cảm mà cậu là đầu đảng.

Đây, cậu khẽ rung chiếc chuông bạc, và một người lùn tí hon đầu đội mũ đính kim cương vội chạy vào. Đó là lão người hầu của cậu. Lão cúi người sát đất chào cậu. "Khi công chúa Victôria tới, hãy dẫn nàng vào gặp ta!" - Juhannes quát to ra lệnh. Người lùn lại cúi chào sát đất và biến mất. Nằm thoải mái trên chiếc đi-văng mềm mại, Juhannes bâng quơ suy nghĩ. Cậu sẽ đặt công chúa ngồi lên chỗ danh dự và ra lệnh mang tới cho nàng những món ăn ngon nhất đựng trong bát đĩa bằng vàng và bạc. Sẽ có một ngọn lửa lớn soi sáng hang đá, còn sâu trong hang là một chiếc giường phủ vải viền vàng cho nàng nghỉ, và sẽ có mười hai hiệp sĩ đứng canh giấc ngủ cho nàng.

- Victôria! - Juhannes gọi.

- Tôi đây! - Có tiếng đáp lại. Cậu đi xuống với cô.

- Ôi, tôi sợ lắm! - Victôria nói. Cậu nhún vai đáp:

- Tôi vừa ở đấy mà! Tôi vừa từ đấy lên đây!

Cả hai cùng vào hang. Cậu đưa tay mời Victôria ngồi xuống một tảng đá và nói:

- Người khổng lồ đã ngồi trên chính tảng đá này.

- Xì... Anh im đi! Đừng kể tiếp nữa, tôi sợ lắm. Thế lúc ấy anh có sợ không?

- Không.

- Nhưng anh nói là người khổng lồ ấy chỉ có một mắt phải không?

Juhannes lưỡng lự trước khi trả lời.

- Không, người khổng lồ này có hai mắt, nhưng một mắt không nhìn thấy gì cả. Chính ông ta cho tôi biết điều ấy.

- Thế ông ta còn nói gì nữa không? Mà thôi, đừng kể nữa!

- Ông ấy hỏi tôi có muốn phục vụ ông ấy không.

- Ôi, lạy Chúa! Tất nhiên là anh không đồng ý chứ?

- Không đồng ý mà cũng chẳng từ chối hẳn.

- Anh điên mất rồi! Không lẽ anh muốn bị nhốt trong hang này suốt đời à?

- Tôi chẳng biết nữa. Trên mặt đất cũng chẳng có gì tốt đẹp đâu.

Cả hai cùng im lặng.

- Từ khi có khách từ thành phố về, Victôria chỉ chơi với họ thôi.

Lại im lặng. Juhannes nói tiếp:

- Thế mà tôi lại khoẻ hơn tất cả bọn họ đấy. Chỉ cần giơ tay một cái là tôi đưa cô từ thuyền lên bờ được ngay. Và nói chung, tôi có thể đỡ cô trên tay suốt cả một giờ. Này, xem nhé!

Cậu bế Victôria và nâng bổng lên. Cô bé choàng hai tay ôm cổ cậu.

- Anh mệt rồi, bỏ xuống. Juhannes đặt cô bé xuống đất.

- Nhưng Ôttô cũng khoẻ mạnh. Anh ấy thậm chí còn dám đánh nhau với cả người lớn, - cô bé nói.

Juhannes hỏi lại, vẻ nghi ngờ:

- Với người lớn à?

- Vâng. Nhưng ở trên thành phố cơ. Im lặng. Juhannes suy nghĩ.

- Thôi, thế thì chẳng nói làm gì nữa, - cậu lẩm bẩm. - Bây giờ tôi biết tôi phải làm gì rồi.

- Làm gì?

- Đồng ý phục vụ người khổng lồ.

- Ôi, anh điên mất rồi! - Victôria kêu lên.

- Có gì đâu mà phải ngạc nhiên! Bây giờ tôi chẳng cần gì nữa. Tôi sẽ đến với ông ấy.

Victôria nghĩ ngợi, tìm cách ra khỏi tình thế bất tiện này.

- Biết đâu ông ấy chẳng còn tới đây nữa?

- Ông ấy sẽ tới.

- Tới đây? - Cô bé vội hỏi.

- Tới đây.

Victôria vội khập khễnh bước về phía cửa hang.

- Ta đi khỏi đây thôi.

- Việc gì phải vội! - Juhannes nói, tuy bản thân cậu cũng sợ tái mặt. - Ông ấy sẽ tới, nhưng không phải vào ban ngày. Đúng nửa đêm mới tới.

Nghe thế, Victôria bình tĩnh trở lại và đã định ngồi xuống chỗ cũ. Nhưng Juhannes thì đã không chế ngự nổi vị thần mà cậu nghĩ ra. - ở lại thêm trong hang sẽ nguy hiểm.

- Nếu cô muốn, chúng ta đi ra khỏi đây vậy,

- Cậu nói. - ở trên kia có một tảng đá khắc tên cô. Tôi sẽ chỉ cho cô xem.

Cả hai bò ra khỏi hang và đã tìm thấy tảng đá ấy. Victôria cảm thấy tự hào và hạnh phúc. Cảm động đến chảy nước mắt, Juhannes nói:

- Khi nào không có tôi ở đây, cô hãy nhìn tảng đá và nhớ đến tôi. Hãy nói những lời tốt đẹp về tôi!

- Vâng, chắc chắn sẽ như thế, - Victôria hứa.

- Nhưng anh còn quay lại cơ mà?

- Ai biết được? Có thể không cũng nên.

Họ cùng đi trên đường về nhà. Juhannes suýt khóc.

- Thôi, tạm biệt nhé! - Victôria nói.

- Có lẽ tôi tiễn cô một quãng chăng?

Rõ ràng là Victôria định chia tay với cậu một cách thật nhanh chóng, thật nhẫn tâm. Juhannes buồn vì tự ái. Đứng sững lại, và không hề giấu cơn giận chính đáng sắp bùng ra, cậu nói:

- Victôria, tôi chỉ muốn nói một điều, rằng sẽ không bao giờ có ai đối xử tốt với cô như tôi đâu. Không ai! Ôttô cũng đối xử tốt với tôi, - Victôria cãi lại.

- Ra thế đấy! Vậy thì xin mời cứ bám lấy hắn, - cậu đáp.

Họ cùng im lặng bước thêm mấy bước nữa.

- Còn về tôi thì khỏi phải lo. Tôi sẽ sống không đến nỗi nào. Cô còn chưa biết người ta hứa sẽ tặng tôi cái gì đấy thôi.

- Người ta định tặng anh cái gì thế?

- Một nửa thế giới! Còn chưa hết đâu!

- Không lẽ? Một nửa thế giới cơ à?

- Và thêm một nàng công chúa nữa!

Victôria đứng lại.

- Anh nói thật đi, đúng thế à?

- Người khổng lồ hứa với tôi như vậy. Im lặng.

- Hay nhỉ. Cô ta có xinh không? - Victôria khẽ hỏi.

- Tất nhiên là xinh, - Juhannes vội đáp. - Tại sao lại không? - Nhưng thấy Victôria buồn thực sự, cậu nói thêm: - Cũng có thể thỉnh thoảng tôi lên mặt đất. Để thăm cô chẳng hạn.

- Có điều đừng cho nàng công chúa ấy đi theo nhé, - Victôria nói. - Đi theo làm gì?

- Thôi được, tôi sẽ đi một mình vậy.

- Anh hứa với tôi nhé?

- Vâng, tôi hứa. Nhưng Victôria thì quan tâm gì tới điều ấy? Đối với cô, thế nào mà chẳng được.

- Sao anh lại nói thế? - Victôria cãi lại. - Chắc chắn nàng công chúa ấy sẽ không yêu anh bằng tôi.

Trái tim lịm đi một cách ngọt ngào trong ngực Juhannes. Cậu hạnh phúc và bối rối trước những lời này của cô bé, đến mức muốn chui tuột xuống đất cho đỡ ngượng. Cậu không dám nhìn cô bé, mà phải ngoảnh đi nơi khác. Sau đó cậu nhổ một thân cây nhỏ từ đất lên, bóc sạch vỏ rồi tự đánh vào tay mình. Cuối cùng, lúng túng quá không biết làm gì, cậu huýt sáo ầm ĩ.

- Có lẽ đã đến lúc tôi phải về, - cậu nói.

- Tạm biệt, - Victôria nói rồi chìa tay cho cậu.