ẹ đã chứng kiến sự chấm dứt của một giai đoạn lịch sử cổ bằng nước mắt và đau buồn; Mẹ đã tiêu phí những năm quí báu nhất trong cái giai đoạn khó khăn ấy. Vào lúc giải phóng quốc gia, tôi là một binh sĩ trong quân đội nhân dân và đã mất liên lạc với Mẹ suốt mười năm. Ðất nước lăn xả vào một chương trình xây dựng kinh tế. Tôi được giải ngũ và được gửi đi học ngành kỹ thuật.

Năm 1953 tôi được tin Mẹ còn sống và mạnh khoẻ. Tôi hân hoan biết bao! Ngay đêm đó, khi các bạn học đã ngủ rồi, tôi một mình lang thang trong sân trường, nghĩ đến Mẹ. Lúc đó là đầu mùa thu, bầu trời trong và cao. Tôi ngẩng đầu nhìn các ngôi sao, và các hình ảnh từ lâu về Mẹ tràn ngập ký ức tôi: suối tóc bóng bẩy, nụ cười dịu hiền, đôi mắt đẹp bộc lộ sự thông minh bẩm sinh và một nỗi buồn xa vắng; những bàn tay thường vuốt ve tôi, sự chiến đấu cương quyết sống còn với đời. Phải, Mẹ đã sống thoát. Mẹ đuổi kịp thời đại mới, một thời đại mỗi ngày nẩy nở thêm những niềm vui và cái đẹp. Thực vậy, chúng tôi, con gái của Mẹ, bị phân tán khắp nơi - người ở thủ đô, người ở tỉnh - ngay Chị Ba tôi luôn luôn sống trong làng cũ nay cũng là một giáo viên tiểu học trong làng. Khi tôi nhìn lại những thay đổi như phép lạ ấy, trái tim tôi tràn đầy lòng biết ơn.

Tôi liên lạc được với các chị em tôi, và chúng tôi quyết định đoàn tụ vào đêm Trung thu tại nhà Chị Cả ở Bắc Kinh.

Cùng với Chị Ba, Mẹ đi suốt từ vùng tây bắc tới Bắc Kinh. Mẹ mặc quần áo đen bằng vải dệt ở nhà. Gấu quần túm lại ở chỗ mắt cá chân. Mẹ và Chị Ba mỗi người đeo một chiếc giỏ tre. Chúng tôi không nhận được Mẹ và chị. Sự thay đổi thực là giật mình. Tóc Mẹ vẫn quấn thành một búi sau gáy, nhưng không còn vẻ óng ả như trước; da mặt Mẹ là một màu vàng tái và những nếp nhăn hằn lên hai bên thái dương. Mẹ mới chỉ có bốn mươi tuổi, nhưng trông Mẹ thực là già nua héo hắt. Mặt Mẹ tràn nước mắt. Mẹ nhìn năm đứa con gái, từng đứa một, đứng một hàng trước mặt Mẹ.

Thực là một ngày Trung thu hạnh phúc! Mẹ và các con gái đều vui vẻ. Các bạn bè trong đơn vị nơi chúng tôi làm việc hoặc học tập, tới chia mừng với chúng tôi về sự đoàn tụ sau bao nhiêu năm xa cách.

Ban đêm khi khách ra về hết rồi, chị em chúng tôi đi ngủ, nhưng Mẹ quá xúc động không ngủ được. Mẹ ngồi cạnh giường từng đứa con gái một. Ðêm khuya, trong giấc mơ của tôi, tôi cảm thấy được vuốt ve bằng đôi mắt dịu dàng của Mẹ. Tôi mở mắt ra, và Mẹ đang ngồi đó, nhìn tôi thực trìu mến. Phải, các con gái của Mẹ, đã xa cách Mẹ trong suốt bao nhiêu năm, bây giờ đã trở về bên cạnh Mẹ, tất cả đều khôn lớn và mạnh khoẻ. Thực là một nỗi xúc động xôn xao dâng lên trong tâm hồn Mẹ, khi Mẹ nhìn những thay đổi lạ lùng này!