hỉ cần tưởng tượng giờ này tuần sau tớ sẽ có mặt ở Avonlea - quá tuyệt vời!” Anne nói, cúi mình trên hộp đồ mà cô đang đóng gói những tấm mền bông của bà Rachel Lynde. “Nhưng chỉ cần tưởng tượng giờ này tuần sau tớ sẽ rời xa Nhà Patty mãi mãi - thật kinh khủng!”

“Tớ tự hỏi, liệu bóng ma những tiếng cười của chúng ta có vẳng lại trong những giấc mơ thời con gái của bà Patty và cô Maria hay không,” Phil suy tư.

Bà Patty và cô Maria đang trở về nhà, sau khi đặt chân lên phần lớn lục địa có người ở trên trái đất.

“Chúng tôi sẽ trở lại vào tuần thứ hai trong tháng Năm,” bà Patty viết. “Tôi cho rằng Nhà Patty sẽ có vẻ khá nhỏ bé so với Sảnh Các Vua tại Karnak, nhưng dù gì thì tôi cũng chẳng thích sống ở những nơi quá rộng rãi. Và tôi sẽ rất vui khi được quay trở về nhà. Khi các cô bắt đầu đi du lịch vào cuối cuộc đời, các cô sẽ có khuynh hướng tận hưởng tối đa vì biết rằng mình chẳng còn lại bao nhiêu thời gian nữa, và rồi đó sẽ trở thành thói quen. Tôi e là Maria sẽ không bao giờ còn cảm thấy hài lòng với hiện tại.”

“Tớ sẽ để lại đây những mộng ước và giấc mơ để chúc phúc cho người chủ kế tiếp,” Anne nói và bâng khuâng nhìn xung quanh gian phòng màu xanh - gian phòng đẹp đẽ mà cô đã tận hưởng ba năm hạnh phúc. Cô từng quỳ xuống bên cửa sổ để cầu nguyện và chồm người qua đó ngắm ánh hoàng hôn phía sau hàng thông. Cô đã lắng nghe tiếng mưa thu rào rạt tạt vào cửa và chào đón những chú chim cổ đỏ mùa xuân nơi ngưỡng cửa. Cô tự hỏi liệu những giấc mơ xưa cũ có thể ám ảnh gian phòng được không - khi một ai đó mãi mãi rời khỏi gian phòng nơi cô từng hạnh phúc và đau khổ, mỉm cười và nhỏ lệ, một thứ gì đó của cô, mơ hồ và vô hình, nhưng vẫn hết sức chân thực, liệu có mãi ở lại đằng sau như một ký ức ngân nga.

“Tớ nghĩ,” Phil nói, “rằng một căn phòng nơi ta mơ mộng, buồn đau, vui sướng, và tận hưởng cuộc sống sẽ trở nên gắn bó không rời với chủ nhân của nó, và dần sẽ có được một cá tính riêng. Tớ chắc rằng nếu tớ trở lại gian phòng này vào năm mươi năm nữa, nó sẽ nói ‘Anne, Anne’ với tớ. Cưng ơi, chúng ta đã sống một cuộc đời tuyệt vời ở đây! Trò chuyện, cười đùa và những buổi liên hoan thân thiết biết bao! Ôi trời đất ơi! Tớ sẽ lập gia đình với Jo vào tháng Sáu và tớ biết mình sẽ hạnh phúc đến điên cuồng. Nhưng ngay bây giờ tớ cảm thấy như mình chỉ mong muốn cuộc sống đáng yêu ở Redmond kéo dài mãi mãi.”

“Chính tớ bây giờ cũng rất trái ngang và chỉ ước gì đó là sự thật,” Anne thừa nhận. “Dẫu bao niềm vui sâu đậm sẽ đến với chúng ta về sau, chúng ta sẽ không bao giờ có lại được cuộc sống đầy thú vị và vô tư lự như từng có ở nơi này. Nó đã chấm dứt mãi mãi rồi, Phil ạ.”

“Thế cậu sẽ làm gì với Mốc?” Phil hỏi khi chú mèo đặc biệt ấy đủng đỉnh bước vào phòng.

“Ta sẽ đưa nó về nhà với ta, Joseph và mèo Sarah,” dì Jamesina tuyên bố, bước vào sau lưng Mốc. “Thật đáng ghét nếu phải tách rời lũ mèo bây giờ khi chúng đã học được cách sống với nhau. Đó là một bài học khó khăn cho cả mèo lẫn con người.”

“Tớ rất buồn khi phải xa Mốc,” Anne tiếc nuối, “nhưng đưa nó về Chái Nhà Xanh thì chẳng ổn chút nào. Marilla ghét mèo, và Davy sẽ trêu nó đến chết. Bên cạnh đó, tớ không nghĩ rằng mình sẽ ở nhà được lâu. Tớ đã được mời làm hiệu trưởng trường trung học Summerside.” “Thế cậu đồng ý chứ?” Phil hỏi.

“Tớ... tớ chưa quyết định được nữa,” Anne trả lời với vẻ mặt ửng hồng bối rối.

Phil gật đầu thông cảm. Đương nhiên Anne chưa thể quyết định được kế hoạch rõ ràng cho đến khi Roy cầu hôn. Anh ta sẽ sớm cầu hôn thôi – chẳng có gì phải nghi ngờ về điều đó. Và cũng chẳng có gì để nghi ngờ rằng Anne sẽ nói “vâng” khi anh ta hỏi “Em có bằng lòng không?” Chính bản thân Anne cũng nhìn sự tình với vẻ hài lòng bình thản. Cô chìm đắm trong tình yêu với Roy. Đúng, tình yêu đó không giống như thứ cô từng tưởng tượng. Nhưng, Anne tự hỏi đầy chán nản, có thứ gì trong cuộc sống y hệt như trong trí tưởng tượng đâu? Một lần vỡ mộng nữa lặp lại lần vỡ mộng về kim cương hồi thơ ấu - cảm giác thất vọng tương tự khi lần đầu tiên cô nhìn thấy ánh lấp lánh lạnh lẽo của kim cương thay vì màu tím lộng lẫy như cô từng chờ đợi. “Đó không phải là kim cương như cháu nghĩ,” cô đã nói như thế. Nhưng Roy là một cậu trai đáng mến và họ sẽ sống rất hạnh phúc bên nhau, ngay cả khi một niềm say mê khó định nghĩa nào đó lại mất tích khỏi cuộc đời. Khi Roy ghé qua chiều hôm đó và rủ Anne đi dạo công viên, mọi thành viên trong Nhà Patty đều biết anh định nói gì, và ai cũng biết, hoặc nghĩ rằng họ biết, câu trả lời sắp tới của Anne.

“Anne là một cô gái rất may mắn,” dì Jamesina nhận xét.

“Cháu cho là thế,” Stella nhún vai. “Roy là một chàng trai dễ thương và có vô số ưu điểm khác nữa. Nhưng thực sự anh ta chả có gì hay cả.”

“Nghe rất giống một lời nhận xét ghen tỵ, Stella Maynard ạ,” dì Jamesina trách móc.

“Đúng thế - nhưng cháu không ghen đâu,” Stella bình tĩnh đáp. “Cháu thương Anne và cháu thích Roy. Tất cả mọi người nói rằng cậu ấy đã kiếm được một mối tuyệt vời, thậm chí cả bà Gardner giờ cũng nghĩ cậu ấy thật quyến rũ. Nghe như là một mối lương duyên tiền định, nhưng cháu vẫn thấy bất an. Tối đa cũng chỉ vậy thôi, dì Jamesina ạ.”

Roy cầu hôn Anne nơi chòi nghỉ mát trên bãi biển trước cảng, nơi họ từng trò chuyện giữa cơn mưa vào lần gặp đầu tiên. Anne nghĩ rằng anh thật lãng mạn khi chọn vị trí này. Và lời cầu hôn của anh hết sức bóng bẩy như thể được sao chép từ quyển Hướng dẫn tán tỉnh và kết hôn như một anh chàng theo đuổi Ruby Gillis từng làm. Toàn bộ hiệu ứng không chê vào đâu được. Và cũng chân thành nữa. Không chút nghi ngờ nào rằng Roy không thực lòng nghĩ như vậy. Không có nốt nhạc lạc điệu nào làm hỏng bản giao hưởng. Anne cảm thấy lẽ ra mình phải kích động run rẩy từ đầu đến chân. Nhưng không; cô cảm thấy thản nhiên khủng khiếp. Khi Roy dừng lại chờ câu trả lời, cô mở miệng chuẩn bị nói câu “vâng” định mệnh. Và rồi - cô thấy mình run lẩy bẩy như thể đang đứng vắt vẻo nơi vách đá. Cô đối mặt với một trong những khoảnh khắc khi mọi thứ chợt sáng bừng chói lóa, và ta hiểu được nhiều hơn những gì học được từ vô số năm trước. Cô rút tay ra khỏi tay Roy.

“Ôi, em không thể kết hôn với anh - em không thể - em không thể,” cô kêu lên lạc cả giọng.

Roy tái mặt - và trông có vẻ khá ngẩn ngơ. Anh cứ tưởng - khó mà trách anh được - là chuyện đã chắc như bắp.

“Ý em là sao?” anh lắp bắp.

“Em muốn nói là em không thể lấy anh được,” Anne lặp lại đầy tuyệt vọng. “Em đã tưởng rằng em có thể - nhưng em không thể.”

“Tại sao lại không?” Roy hỏi lại với vẻ bình tĩnh hơn.

“Bởi vì... em không yêu anh nhiều đến thế.” Mặt Roy chuyển sang màu tím sậm.

“Thế là em chỉ đùa cho vui suốt hai năm nay sao?” anh chậm rãi hỏi lại.

“Không, không có, em không phải như thế,” Anne đáng thương thút thít. Ôi, cô nên giải thích thế nào đây. Cô không thể giải thích được. Có một số điều không thể nào giải thích được. “Em đã nghĩ rằng em yêu anh - thực sự là thế - nhưng giờ thì em biết là em không đủ tình yêu.” “Em đã hủy hoại cuộc đời tôi,” Roy cay đắng thốt lên.

“Tha thứ cho em,” Anne khổ sở van vỉ, đôi má nóng bừng và mắt cay sè.

Roy quay đi và đứng yên một lát nhìn ra biển. Khi trở lại bên Anne, mặt anh lại tái nhợt.

“Em không thể cho tôi chút hy vọng nào sao?” anh hỏi.

Anne lắc đầu câm lặng.

“Vậy thì... vĩnh biệt,” Roy nói. “Tôi không thể hiểu được - tôi không thể tin nổi rằng em không phải là người như tôi tưởng. Nhưng giữa hai chúng ta, trách móc cũng chẳng để làm gì. Em là người phụ nữ duy nhất mà tôi có thể yêu. Ít ra thì tôi cũng cảm ơn tình bạn của em. Vĩnh biệt, Anne.”

“Vĩnh biệt,” Anne nghẹn ngào. Khi Roy đi rồi, cô ngồi thật lâu trong chòi nghỉ mát, ngắm lớp sương mù trắng đục dần dần lan tỏa và tàn nhẫn lấn dần về phía bến cảng. Đây là giờ phút cô cảm thấy nhục nhã, xấu hổ và khinh bỉ bản thân. Làn sóng tự trách bao trùm lấy cô. Thế nhưng, bên dưới tất cả, là một cảm giác hồi phục tự do kỳ lạ.

Cô lẩn vào Nhà Patty trong ánh hoàng hôn và trốn lên phòng. Nhưng Phil ở đó ngồi ngay trên bệ cửa sổ.

“Đợi đã,” Anne nói, mặt đỏ bừng đoán biết được mình phải đối diện những gì. “Đợi đến khi cậu nghe tớ nói xong. Phil, Roy cầu hôn tớ - và tớ đã từ chối.” “Cậu... cậu từ chối anh ta?” Phil sững sờ.

“Ừ.”

“Anne Shirley, cậu có tỉnh táo không?”

“Tớ nghĩ là có,” Anne mệt mỏi đáp. “Ôi, Phil, đừng mắng tớ. Cậu không hiểu đâu.”

“Chắc chắn là tớ không hiểu được rồi. Cậu đã khuyến khích Roy Gardner trên mọi phương diện suốt hai năm - thế mà giờ cậu bảo tớ cậu đã từ chối anh ta. Thế là cậu chỉ đùa cợt một cách đáng xấu hổ với anh ta thôi ư. Anne, tớ không thể tin rằng cậu lại tệ thế.”

“Tớ không hề đùa cợt anh ấy - tớ thành thật nghĩ rằng tớ yêu anh ấy đến phút cuối cùng - và sau đó - ôi chao, tớ chỉ biết là tớ không bao giờ có thể kết hôn với anh ấy.”

“Tớ nghĩ,” Phil tàn nhẫn nói, “cậu định lấy anh ta vì tiền, và sau đó lương tâm cậu trỗi dậy và ngăn cản cậu làm điều đó.”

“Không phải thế. Tớ chẳng bao giờ nghĩ đến tiền của anh ấy. Ôi, tớ không thể giải thích điều đó cho cậu cũng như tớ chẳng thể giải thích cho anh ấy hiểu.”

“Úi chà, tớ thực sự nghĩ rằng cậu cư xử rất tệ bạc với Roy,” Phil cáu tiết. “Anh ta đẹp trai, thông minh, giàu có và tốt tính. Cậu còn muốn gì hơn nữa?”

“Tớ chỉ cần một người thuộc về cuộc đời tớ. Anh ấy thì không thế. Ban đầu tớ bị cuốn đi bởi vẻ đẹp trai và tài nói những lời tán tỉnh lãng mạn của anh ấy; và sau đó tớ nghĩ rằng tớ phải yêu anh ấy vì anh ấy là hình mẫu mắt sẫm màu của tớ.”

“Tớ nổi tiếng tệ vì không biết mình muốn gì, nhưng cậu còn tồi tệ hơn,” Phil kêu lên.

“Tớ biết mình muốn gì,” Anne phản đối. “Vấn đề là, ý muốn tớ thay đổi và sau đó tớ phải làm quen với cái muốn ấy lại từ đầu.”

“Ôi chao, tớ cho rằng có nói gì với cậu cũng vô ích thôi.”

“Không cần đâu, Phil. Tớ đang chìm trong bùn đen. Chuyện này đã làm hỏng mọi thứ từ trước đến giờ. Tớ không thể nào nghĩ đến những ngày ở Redmond mà không nhớ đến nỗi nhục nhã vào chiều hôm nay. Roy khinh bỉ tớ - cậu khinh bỉ tớ - và tớ cũng khinh bỉ chính bản thân mình.”

“Ôi bé cưng tội nghiệp,” Phil xiêu lòng. “Lại đây để tớ an ủi cậu nào. Tớ chẳng có quyền gì mà mắng cậu. Tớ hẳn sẽ cưới Alec hoặc Alonzo nếu không gặp Jo thôi. Ôi, Anne ơi, trong đời thực mọi thứ cứ lộn tùng phèo lên. Chúng không hề rõ ràng đâu vào đó như trong tiểu thuyết.”

“Tớ hy vọng rằng không ai thèm cầu hôn tớ nữa trong suốt cuộc đời còn lại,” Anne đáng thương nức nở, tin tưởng mù quáng rằng mình thực sự nghĩ như vậy.