ụ cười một cách thành thực. Bẻatice có vẻ hơi phật ý. Tôi mỉm cười với chị để tỏ tình hưu nghị, nhưng tôi cho là chị không trông thấy.

- Tôi muốn dùng trà – bà cụ nói – Đã đến bốn rưỡi chưa nhỉ? Nora đâu mà chưa thấy phục vụ.?

- Sao ạ! sau bữa ăn trưa thịnh soạn như thế mà đã đói rồi kia? Cô y tá cười với bệnh nhân.

Tôi cảm thấy khá mệt mỏi, đồng thời tự chê trách tính hủ lậu của mình, tại sao những người già thường bị coi là gánh nặng, chẳng khác gì những đứa trẻ con hoặc chó con, bởi vì phải nhẹ nhàng với họ.

Tôi ngồi, hai tay để lên đầu gối, sẵn sàng chấp nhận tất cả những gì nười ta sẽ nói. Cô y tá chỉnh lại các cái gối và kéo khăn quàng. Bà cụ Maxim nhẫn nại để cô ta làm, cụ nhắm mắt như bị mỏi mệt. Hơn lúc nào hết, cụ rất giống Maxim. Tôi tưởng tượng cụ còn rất trẻ, cao lớn, lịch sự, đi một vòng quanh những ngựa ở Manderley, vừa đi vừa xốc váy cho khoỉ quết xuống bùn. Tôi thấy bà mảnh dẻ, cổ cao, tôi nghe thấy cụ lên tiếng yêu cầu xe. Tất cả nhứng thứ đó bậy giờ hết với cụ rồi. Tất cả đã chìm vào quá khứ. Chồng cụ đã chết cáh đây bốn năm, con trai cụ cách đây mười lăm năm. Cụ phải ở đây, trong ngôi nhà này, với chị y tá cho đến khi nào thần chết đến đón cụ đi. Tôi nghĩ người ta hiểu biết rất ít về suy nghĩ của người già. Chúng ta hiểu biết những đứa trẻ con, trò chơi, hi vọng, ảo tưởng của chúng. Hôm qua tôi là đứa trẻ con, và tôi chưa quên. Nhưng còn bà nội của Maxim đang ngồi kia với cặp mắt lòa tội nghiệp, cụ cảm thấy gì, cụ nghĩ gì? Cụ có biết rằng Bẻatice đang ngáp và nhìn đồng hồ? Cụ có biết rằng chúng tôi đến thăm vì chúng tôi nghĩ cần phải làm như thế, là nghĩa vụ của chúng tôi, và về đến nhà, Beatrice có thể nói: “Bây giờ lương tâm mình được yên ổn trong ba tháng”

Có bao giờ cụ nghĩ đến Manderley không? Cụ có nghĩ rằng cụ đã từng dùng trà dưới gốc cay dẻ tây không? Hay tất cả những thứ đó đã bị lãng quên, bị hủy bỏ, và đằng sau khuôn mặt xanh xao và bình thản kia chỉ còn lại những nỗi đau đớn nhỏ, những nỗi phiền muộn kỳ lạ, một sự biết ơn mơ hồ lúc mặt trời chiếu nắng, một cơn rùng mình khi có gió thổi?

Tôi muốn dặt bàn tay tôi lên mặt cụ để xóa bỏ những năm tháng đã qua. Tôi muốn trong thấy cụ vẫn còn trẻ, như cụ đã từng, với cặp má hồng và bộ tóc mượt mà, nhanh nhẹn, hoạt bát, như Bẻatice bên cạnh cụ, và nói chuyện như chị về săn bắn, về chó, và về ngự! Chứ không phải ngồi như thế ka, cặp mắt nhắm, trong lúc cô y tá xếp lại gối cho cụ.

- Hôm nay chúng ta cụt hứng mất rồi, - Cô y tá nói – Trong bữa trà có bánh kẹp và xà lách xoong. Chúng ta rất thích món ấy có phải không?

- Hôm nay là ngày xà lách xoong à? – Bà cụ ngẩng đầu lên nói và quay ra phía cửa. - Thế mà chẳng nói cho tôi biết. Tại sao không thấy Nora mang ra nhỉ?

- Nghề của chị, các vàng tôi cúng chả dám làm. Beatrice khẽ nói với cô y tá.

- Thưa bà, rồi cũng quen thôi. – Cô ya tá mỉm cười nói. - Tất nhiên chúng tôi đã có những ngày rất xấu, nhưng chưa phải là xấu nhất. Nói chung là cụ bà cũng rất dễ dãi, đó là điều căn bản. Nora kia rồi!

Chị hầu phòng mang đến một chiếc bàn nhỏ ke ngoài vườn và một khăn trải bàn trắng.

- Chị làm gì mà lâu thế? – Bà cụ trách.

- Bây giờ mới đúng bốn rươĩ thưa cụ! – Nora nói một cách đặc biệt thân mật và vui vẻ như của cô y tá. Tôi cũng tự hỏi không biết bà cụ có nhận thấy tất cả mọi người đều nói với cụ bằng cái giọng ấy không? Có thể cụ đã nghĩ: “Họ cho là mình già rồi. Sao mà kỳ vậy?” Thế rồi dần dần cụ quên đi, và bây giờ. Như thể họ vẫn thường nói, đó là phần thế giới của cụ.

Chúng tôi mang ghế lại gần chiếc bàn con và bắt đầu ăn bánh kẹp với xà lách. Cô y tá chuẩn bị một miếng bánh đặc biệt cho cụ rồi nói:

- Tôi mong rằng tất cả đều ngon miệng

Tôi trông thấy một nụ cười chậm chạp lướt trên bộ mặt già nua.

- Tôi rất thích món xà lách. Bà già nói.

Bà dùng thìa pha trà, ánh mắt xa xăm. Tôi rất muốn biết bà đang nghĩ gì. Bỗng nhiên cô y tá hỏi tôi:

- Thưa bà, thời tiết bên Ý rất đẹp phải không?

- Phải, rất nóng.

Beatrice quay mặt về phía bà cụ và nói:

- Cô ấy nói rằng thời tiết bên Ý rất tốt cho những tuần trăng mật. Da mặt Maxim xạm nắng

- Tại sao hôm nay Maxim không đến? Bà cụ hỏi.

- Cháu đã nói với bà Maxim đi Luân Đôn dự tiệc, cả anh Giles cũng đi

- À, bà hiểu rồi. Nhưng tại sao cháu lại nói là Maxim ở bên Ý?

- Maxim ở bên ý hồi tháng Tư. Bây giờ nó về rồi và đang ở Manderley.

Cô y tá nhắc lại:

- Cả hai ông bà Winter hiện đang ở Manderley.

- Ttrong những tháng này ở đó rất đẹp. – Tôi nói và cố làm quen với bà nội Maxim. - Những cây hoa hồng đều đã nở hoa. Cháu rất muốn mang đến tặng bà.

- Phải, bà rất thích hoa hồng. – bà cụ nói với vẻ mơ màng rồi ghé sát lại nhìn tôi với cặp mắt xanh đã rắ. – Cháu cũng ở Manderley à?

Tôi nuốt nước bọt. Im lặng một lát. Rồi Beatrice can thiệp vào với giọng rất khỏe và sốt ruột

- Thưa bà thân mến, cô ấy cũng ở đấy, cô ấy và Maxim là hai vợ chồng.

Tôi trông thấy cô y tá đặt chén chè xuống và nhìn bà cụ. Bà đã ngả người vào gối, kéo lại khăn quàng và bắt đầu run run:

- Cháu nói nhiều quá. Bà chẳng hiểu gì.

Rồi bà nhìn tôi, nheo mày và lúc lắc đầu:

- Cháu là ai? Bà chưa gặp cháu bao giờ. Không nhớ có gặp cháu ở Manderley hay không? Cháu là ai thế Béa? Tại sao Maxim không dẫn Rebecca đến đây? Bà rất yêu Rebecca. Nó ở đâu, Rebecca thân yêu?

Im lặng kéo dài một lúc. Một lúc hãi hùng. Tôi cảm thấy má tôi đỏ bừng. Cô y tá vội vàng đứng lên và lại gần chiếc ghế bành có bánh xe đẩy.

- Bà muốn gặp Rebecca kia! - Bà cụ nhắc lại. Các người đã làm gì Rebecca?

Béatrice đứng lên một cách vụng về, chạm vào cái bàn làm chén đĩa va vào nhau loảng xoảng. Mặt chị cũng đỏ và môi mím lại.

- Tôi thấy là nên cứ để mặc cụ thì hơn, - cô y tá nói và cũng xúc động. - Cụ có vẻ hơi mệt rồi đấy. Mỗi khi cụ nói huyên thuyên như vậy là cứ phải hàng giờ. Thỉnh thoảng vẫn xẩy ra tình trạng này. Tôi mong là bà Winter thông cảm cho…

- Tất nhiên, tôi vội nói, nên để cụ yên thì hơn

Béatrice và tôi nhặt nhanh găng và túi. Cô y tá lại quan tâm đến người ốm.

- Thế nào, người ta không muốn ăn bánh kẹp với xà lách xoong mà tôi đã bảo làm chính vì các cháu ah? Rebecca đâu? Tại sao Maxim không đến với Rebecca?

Chúng tôi đi ngang qua phòng khách và tiền sảnh rồi đi ra ngoài. Béatrice khởi động máy và cho xe đi không nói một câu. Xe chúng tôi lăn trên con đường rải sỏi và tới cửa hàng rào trắng. Tôi nhìn con đường thẳng tắp trước mặt. Chẳng sao cả, tôi chẳng cần quan tâm đến việc tình cờ vừa xảy ra ấy. Vì Beatrice mà tôi phải bực mình.

Chị rất phiền lòng vì vấn đề đó. Ra khỏi làng, chị bắt đầu nói:

- Em thân mến! Chị rất phiền lòng, chẳng biết nói với em thế nào.

- Chị Beatrice, đừng kỳ thế! Có gì là quan trọng đâu. Em chẳng thấy sao cả.

- Chị không ngờ lại xảy ra như thế. Nếu biết thế, chị đã chẳng đưa em đến. Chị rất bực mình.

- Có gì mà bực. Thôi, đừng nói đến đấy nữa.

- Chị chẳng hiểu ra sao cả. Bà cụ đã biết rõ rồi. Chị đã viết thư nói về em và Maxim nữa. Cuộc hôn nhân ở nước ngoài đó đã làm cụ rất chú ý.

- Chị đã quên mất tuổi tác của cụ rồi. Lmà sao cụ có thể nhớ được tất cả? Cụ đã không kết hợp em với Maxim trong đầu óc cụ, chỉ kết hợp Rebecca thôi.

Chúng tôi tiếp tục cho xe đi trong im lặng. Đi xe như vậy là một nguồn an ủi lớn. Tốc độ nhanh và những chỗ ngoặt bất ngờ không làm cho tôi sợ hãi nữa.

- Chị quên mất là cụ rất yêu Rebecca. Rebecca rất được lòng cụ và mời cụ đến Manderley luôn. Hồi đó cụ còn nhanh nhẹn. Những gì Rebecca nói đều có thể làm cụ cười ngất. Đúng là Rebecca vui tính và cụ thích như thế, Rebecca có một khả năng kỳ lạ là dễ thu hút được cảm tình của mọi người: đàn ông, đàn bà, trẻ con, cả đến những con chó. Phải, cụ không thể nào quên được Rebecca. Em thân mến, buổi trưa nay em chẳng ưa chị một chút nào, phải không?

- Nhưng việc đó có sao đâu! - Tôi nhắc lại một cách máy móc.

Nếu như Béatrice có thể chấm dứt được vấn đề ở đây, điều đó chẳng có gì quan trọng đối với tôi.

- Anh Giles sẽ bực mình lắm đấy! Anh ấy sẽ mắng chị đã đưa em đến đấy. Anh ấy sẽ nói: “Béatricem sao mà em lại ngu ngốc thế!”

- Thôi, đừng nói đến đây nữa chị ạ! Em muốn răng tất cả sẽ được quên đi. Người ta sẽ chỉ nhắc đến câu chuyện một cách quá đáng thêm.

- Anh Giles sẽ nhìn thấy ở bộ mặt chị có vấn đề gì không ổn. Chị chẳng giấu gì được anh ấy.

Tôi lặng thinh. Tôi biết câu chuyện sẽ diễn ra như thế nào trong nhóm bạn bè. Tôi hình dung thấy nhóm ấy, vào bữa ăn hôm chủ nhật. Mặt trợn tròn, tai dỏng lên, và những tiếng kêu:

“ Trời ơi, khiếp quá! Và bà có thể làm gì?”, rồi: “Làm sao cụ ấy lại có thể thế? Làm khó chịu tất cả mọi người!”

Riêng có một vấn đề làm tôi quan tâm đến, đó là Mãim sẽ không bao giờ được nghe thấy sự cố đó. Có thế là một hôm nào đó tôi sẽ kể với Frank Crawley, nhưng không phải bây giờ, không sớm thế.

Chẳng bao lâu chúng tôi ra đến đường cái và lên đến đỉnh đồi. Từ xa tôi đã trông thấy những nóc nhà xám đầu tiên của Kerrith, trong khi ở một hốc bên phải. trải dài nhhững khu rừng sâu cảu Manderley và xa nữa là biển cả.

- Em có vội về nhà không? – Béatrice hỏi.

- Không. Để làm gì?

- Nếu chị để em ở ngoài hàng rào, em có trách chịlà tồi không? Nếu từ lúc này chị cho xe phóng nước đại, chị sẽ tới kịp đón anh Giles xuống tầu từ Luân Đôn về. Như vậy tránh được lãng phí tiền thuê taxi từ ga.

- Em rất vui lòng xuống đi bộ một quãng.

- Vậy thì rất cảm ơn em!

Tôi xuống ô tô trước hàng rào, chúng tôi ôm nhau chào tạm biệt. Chị nói:

- Lần sau gặp nhau, em hãy cố gắng béo lên chút nữa. Mỏng quá như em bây giờ không tốt đâu. Gửi lời chào Maxim vào xin lỗi về ngày hôm nay.

Chị phóng đi xa trong một đám mây bụi và tôi tiến vào lối đi. Tôi tự hỏi không biết có thay đổi nhiều không kể từ hồi bà Maxim sử dụng xe ngựa. Là thiếu phụ, bà xuống ngựa, ba mỉm cười với chị gác cổng như tôi lúc nãy. Vào hồi đó, chị gác cổng khuỵ gối bái chào, váy dài quét lối đi. Người đàn bà đó khẽ gật đầu và gọi đứa con nhỏ đang nghịch con mèo.

Bà Maxim đã cúi đầu xuống để tránh những cành cây rủ xuống và con ngựa của bà đã chạy nước kiệu trong lối đi mà tôi đang đi lúc nãy. Vậy là lối đi rộng hơn và chăm sóc tốt hơn. Rừng chưa tràn vào

Và tôi cũng lại trông thấy bà Maxim lúc đã già, cách đó mấy năm, đi dạo chơi trong bãi bằng ở Manderley, tay chống một cái gậy. Và có ai đi bên cạnh bà, cười nói và đỡ bà. Một phụ nữ cao lớn và mảnh mai, rất đẹp và có tài, như Béatrice đã nói, thu hút cảm tình của mọi người. Người đó vui vẻ một cách dễ thương và dễ dàng đựoc người ta yêu mến.

Tới đầu đường, tôi trông thấy xe ô tô của Maxim đỗ trước ngôi nhà. Tim tôi chồm lên. Tôi chạy vào phòng trống. Mũ và găng tay của chàng để trên bàn. Lúc đến gần thư viện tôi có nghe những tiếng nói, nhất là một giọng nói to, mệnh lệnh, đó là tiếng nói của Maxim. Cánh cửa đóng. Tôi lưỡng lự một lát chua dám vào.

“ Bà có thể nhân danh tôi viết cho hắn, bảo hắnkhông được đặt chân lên Manderley này nữa, bà nghe thấy chưa? Ai nói với tôi, chẳng có gì là quan trọng. Tôi biết là người ta đã trông thấy xe của hắn đỗ ở đây buổi chiều hôm qua. Nếu bà muốn gặp hắn, bà có thể gặp ở ngoài Manderley, có thế thôi. Tôi không muốn trông thấy hắn ở đây, bà hiểu chưa? Và nên nhờ rằng đây là lần cuối cùng tôi với bà như thế!”

Tôi luồn ra phía cầu thang. Tôi thấy cánh cửa thư viện mở. Bà Danvers trong thư viện đi ra và đóng cửa lại sau lưng bà. Tôi nép sát vào tường hành lang để bà khỏi trông thấy tôi. Tôi đã trông thấy bộ mặt bà xạm lại vì tức giận, trông mà ghê sợ.

Tôi đợi một lát rồi mới từ từ đi xuống thư viện. Tôi mở cửa bước vào. Maxim đang đứng trước cửa sổ, tay cầm một đống thư. Chàng quay lưng lại phía tôi. Có một lúc tôi muốn lại trở ra và đi lên buồng riêng không cho chàng biết. Nhưng có lẽ là chàng đã nghe thấy tôi vì chàng quay lại và bực bội nói:

- Lại còn gì nữa thế?

Tôi lại mỉm cười giơ hai tay ra nói: “Chào anh!”

- Ô, em đấy à!

Chỉ một liếc mắt, tôi cũng biết chàng đang rất tức giận. Miệng chàng đanh lại, hai lỗ mũi chàng trắng bệch. Chàng nói:

- Em đã làm gì, một mình?

Chàng hôn vào bộ tóc tôi vào luồn cánh tay ra sau vai tôi. Tôi có cảm tưởng chàng đã đi vẳng rất lâu mới về.

- Em đến thăm bà anh. Buổi chiều nay chị Bẻatrice đã đưa em đi.

- Bà cụ thế nào?

- Rất khoẻ.

- Và em đang làm gì với Béa?

- Chị phải ra về ngay để kịp đón anh Giles.

Hai đứa chúng tôi cùng ngồi lên thành cửa sổ. Tôi nắm hai bàn tay chàng trong tay tôi.

- Anh đi vắng em nhớ quá!

- Thật chứ?

Chúng tôi im lặng một lúc lâu, tôi vẫn nắm bàn tay chàng.

- Ở Luân Đôn nóng lắm phải không anh?

- Nóng một cách ghê gớm. Anh ghét Luân Đôn lắm!

Tôi tự hỏi không biết chàng có kể lại với tôi câu chuyện xảy ra với bà Danvers? Tôi tự hỏi ai đã chàng biết tin Fawell đã đến đây.

- Hình như anh đang nghĩ ngợi điều gì?

- Anh vừa trải qua một ngày rất mệt mỏi. Con đường ấy hai lần trong hai mười bốn tiếng, đã là quá tải đối với một người đàn ông.

Chàng đứng lên và đi xa ra, châm một điếu thuốc. tôi biết là lúc này chàng chưa muốn nói đến bà Danvers.