hưa quý vị, ngày trước tôi đã kể cho quý vị nghe về chuyến đi ngắn của tôi lên mặt trăng để tìm lại cây rìu bạc. Sau đấy tôi lặp lại chuyến du hành đó, nhưng thoải mái hơn nhiều và cũng ở lại trên đó đủ lâu để tìm hiểu cặn kẽ mọi thứ mà bây giờ thảnh thơi hơn nên tôi sẽ miêu tả lại cho quý vị nghe trong khuôn khổ trí nhớ cho phép. Một ông bác họ xa với tôi cứ khăng khăng cho rằng trên thế gian này nhất định có một tộc người nào đó tương tự như thần dân của vương quốc Brobdignag đã được Gulliver phát hiện ra.

Để đi tìm tộc người đó, ông ta làm một chuyến du hành và gọi tôi đi cùng. Thực tình mà nói, tôi vẫn luôn luôn cho rằng “Gulliver du ký” là một chuyện cổ tích thú vị, song chẳng tin vào một xứ Brobdignag hay Eldorado nào đó là có thật; tuy nhiên ông bác đã chọn tôi làm người thừa kế gia sản, nghĩa là tôi cũng nợ ông một nghĩa cử hàm ơn.

Trước tiên phải nhấn mạnh là chúng tôi xuống đến Nam Thái Bình Dương bình an vô sự, không có sự cố gì lớn xảy ra ngoài việc chứng kiến những người đàn ông và đàn bà biết bay lượn khiêu vũ trong không khí và mấy chuyện lặt vặt khác.

Ngày thứ mười tám chúng tôi đi ngang qua đảo Otahiti thì một cơn cuồng phong nổi lên, cuốn bay con tàu lên không và để chúng tôi lơ lửng hồi lâu ở độ cao tối thiểu một ngàn dặm trên mặt biển. Đợi mãi rồi cũng có một luồng gió thổi căng buồm, và tàu phóng đi với tốc độ chóng mặt. Chúng tôi di chuyển sáu tuần liền trên chín tầng mây thì phát hiện ra một đất nước lớn, hình tròn lấp lánh như một hòn đảo tỏa ánh bạc.

Chúng tôi hạ xuống một bến đỗ rộng rãi, lên bờ và thấy ở đó có người. Đây là một hòn đảo với thành phố, cây cối, núi non, sông ngòi v.v. có vẻ không khác gì thế giới mà chúng tôi để lại sau lưng.

Nhưng cái đất nước tỏa ánh bạc mà chúng tôi vừa đặt chân đến này lại chính là mặt trăng. Chúng tôi thấy những hình nhân khổng lồ cưỡi diều hâu, con nào con nấy đều có ba đầu. Để tả cho quý vị độ lớn của những con chim ấy, tôi phải so sánh là từ đầu cánh này đến đầu cánh kia của lũ chim dài gấp sáu thanh treo buồm trên tàu chúng tôi. Như chúng ta ở thế giới này vẫn quen cưỡi ngựa, người ở mặt trăng bay đi lượn lại trên những con chim đó. Vua mặt trăng đang tiến hành chiến tranh chống lại mặt trời. Ngài mời tôi đảm nhiệm một vị trí sĩ quan, nhưng tôi đã xin phép được từ chối ân huệ đó của ngài. Mọi thứ trên này đều to lớn ngoài sức tưởng tượng; thí dụ một con ruồi bình thường to suýt soát như con cừu dưới trái đất. Vũ khí của các chiến binh mặt trăng dùng đánh lại mặt trời là củ cải. Họ ném củ cải như phóng lao, trúng ai là người ấy chết tươi. Tấm khiên của họ làm bằng nấm, còn đến khi mùa củ cải qua rồi thì họ dùng măng tây thay thế. Ở trên ấy tôi còn gặp một số cư dân từ sao Thiên Lang bị lôi cuốn vào cuộc chiến. Mặt họ trông như chó ngao, hai mắt nằm trên hai cánh mũi, nhưng lại không có mí mắt, khi nào đi ngủ họ phải lấy lưỡi che mắt. Người Thiên Lang cao khoảng năm thước, còn người mặt trăng không ai nhỏ hơn chín thước. Tên gọi của người mặt trăng cũng kỳ quái, không phải người, mà là đầu bếp, vì họ cũng nấu ăn trên lửa như chúng ta. Cũng phải nói thêm là họ ít tốn thời gian ăn uống, họ mở sườn trái và đút cả tảng thức ăn vào thẳng dạ dày, sau đó khép lại và đợi đúng đến ngày đó vào tháng sau. Nghĩa là cả năm họ chỉ có đúng mười hai bữa, cũng không nên gọi là bữa ăn, mà là bữa tọng thực phẩm thì đúng hơn.

Tình cảm yêu đương là một thứ tuyệt đối lạ lẫm trên mặt trăng, cả trong giới đầu bếp lẫn các sinh vật khác đều chỉ có một giới tính. Cái gì cũng mọc trên các loại cây rất khác nhau về quả, lá và độ lớn. Chẳng hạn đầu bếp hay người thì mọc trên các cây rất đẹp, có cành to và thẳng, lá màu thịt, quả có vỏ rất cứng và dài đến hai thước. Khi quả chín, có thể nhận ra qua màu sắc biến đổi, họ hái quả rất cẩn trọng và bảo quản kỹ nếu đó là loại quả tốt. Cần lấy hạt giống từ quả, họ ném quả vào một cái vạc to đun sôi, rồi mấy tiếng sau thì vỏ tách đôi và người nhảy ra. Trước khi họ chào đời, trí năng của họ nhận được từ thiên nhiên một định hướng đặc biệt. Có quả nở ra chiến binh, quả khác cho ra một triết gia, quả thứ ba lại là một thầy tu hay luật gia, địa chủ hoặc nông dân v.v.; vừa ra đời là họ bắt tay ngay vào việc hoàn thiện những gì đã biết trước từ bẩm sinh. Nhìn vỏ ngoài thì không thể nào biết chắc ở trong là gì; một nhà thần học trên mặt trăng hồi ấy cứ rêu rao là có thể giải mã các bí mật ấy, nhưng chẳng ai rỗi hơi mà chú ý đến và đều cho là ông ta ấm đầu.

Khi người mặt trăng về già, họ không chết mà tan vào không khí và biến mất như làn khói. Họ không cần uống, vì không hề có động tác bài tiết, ngoài thở ra. Mỗi bàn tay họ chỉ có một ngón, mặc dù họ làm được mọi thứ như ta, thậm chí còn khéo hơn ta là người có ngón cái và bốn ngón nữa. Đầu họ cắp dưới nách phải, khi họ đi lại hoặc làm việc với động tác mạnh, họ thường để đầu ở nhà; muốn suy nghĩ điều gì thì cứ hỏi cái đầu, bất kể nó ở xa bao nhiêu. Khi tầng lớp quý tộc ở xã hội mặt trăng muốn biết những gì xảy ra trong đám thường dân, họ không việc gì phải đi ra ngoài, mà thân người cứ ở nhà và cử cái đầu của mình vi hành, thu thập đủ thông tin rồi lại quay về. Hột nho trên mặt trăng giống y sì hạt mưa đá của ta, và tôi tin chắc là khi bão trên mặt trăng làm rụng nho thì hột nho rơi xuống trái đất ở dạng mưa đá. Tôi cũng nghĩ là dân làm rượu nho hiểu được ý tôi, vì đã nhiều dịp tôi được uống những loại rượu vang có vẻ như được làm từ hạt mưa đá và có vị giống hệt như rượu vang mặt trăng.

Có một chuyện kỳ dị mà tôi suýt quên. Ở người mặt trăng, cái bụng có công dụng như ta vẫn dùng ba lô. Họ nhét mọi thứ cần thiết vào bụng rồi đóng lại theo ý muốn, như vẫn làm với dạ dày, do họ không có tim gan phèo phổi như ta. Quần áo họ cũng không có nốt, cũng không có bộ phận sinh dục gì trên người mà phải che đi cho đỡ xấu hổ. Khi cần, họ gỡ mắt ra rồi lắp vào tùy ý, và mắt để trong đầu hay trên tay đều nhìn tinh như nhau. Nếu chẳng may tình cờ đánh mất hay làm hỏng một mắt, họ có thể mượn hoặc mua mắt mới để dùng như mắt riêng của mình. Chính vì thế mà trên mặt trăng có nhiều người buôn bán mắt, và trong cái chuyện độc nhất vô nhị này cũng thêm lắm thứ buồn cười: bọn họ khi thì theo mốt mắt xanh, lúc khác lại chạy theo mắt vàng. Tôi thú thực là nghe khó tin, nhưng tôi mời tất cả những ai mảy may nghi ngờ hãy tự lên mặt trăng để kiểm chứng. Bản thân tôi luôn tôn trọng sự thật như rất ít du khách khác.