ăm 1766 tôi khởi hành từ Portsmouth qua Bắc Mỹ trên một chiếc tàu chiến Anh với một trăm khẩu thần công và một ngàn bốn trăm quân, hiện đại bậc nhất thời bấy giờ.

Lẽ ra tôi có thể kể ra ở đây đủ chuyện trên trời dưới đất đã trải nghiệm ở Anh quốc, nhưng thôi, cứ để dành bữa khác. Chỉ có một chuyện nho nhỏ xin nhắc tới bên lề. Đó là tôi có vinh dự được thấy lãnh chúa trong chiếc xe ngựa lộng lẫy đi tới nghị viện. Người đánh xe với bộ râu vô cùng khả kính được cắt tỉa thành hình quốc huy Anh sắc nét ngồi oai vệ trên ghế và quất roi đen đét như chỉ để biểu diễn lấy oai.

Trong suốt hải trình chúng tôi không gặp điều gì bất thường, cho đến khi chỉ còn cách sông Saint Lawrence chừng ba trăm dặm. Tàu đâm đánh sầm vào vật gì đó, tựa như một tảng đá. Tuy nhiên ném quả dọi xuống sâu năm trăm sải vẫn chưa chạm đáy. Sự cố càng kỳ quái và khó hiểu hơn khi bánh lái bị mất, thanh sào ở mũi tàu gãy đôi và tất cả cột buồm vỡ vụn từ ngọn xuống chân, hai cột còn rơi tùm xuống biển. Một gã thủy thủ tội nghiệp đang cuốn buồm chính trên đó bị bắn ra xa tàu đến ba trăm dặm trước khi chạm nước. May mà hắn thoát chết vì trong không trung bất đồ túm được đuôi một con ngỗng trời, nhờ đó không chỉ cú rơi nhẹ bớt mà hắn còn ngồi trên lưng ngỗng, đúng hơn là trên đoạn giữa cổ và cánh, để quay lại tàu. Một chứng cứ nữa về cú va chạm trời giáng là tất cả mọi người đứng dưới hầm tàu đều bị hắt tung lên trần. Đầu tôi lúc đó bị ấn tụt xuống dạ dày, phải đến một tháng sau nó mới từ từ nhô lên vị trí cũ. Chúng tôi còn đang sửng sốt và kinh hoàng không lời nào tả nổi, thì đột nhiên một con cá voi khổng lồ trồi lên và giải thích tất cả. Con quái vật ấy đang sưởi nắng và ngủ thiếp đi trên mặt biển thì bị tàu chúng tôi phá quấy. Với một phát quẫy đuôi, nó không chỉ quật tan tần trên cùng và mạn tàu bên trái, mà còn ngoạm cả chiếc mỏ neo nối với bánh lái và kéo tàu đi xa ít nhất sáu mươi dặm với tốc độ sáu dặm một giờ. Có trời mà biết chúng tôi sẽ còn bị lôi đến đâu, nếu dây neo không may mắn đứt đánh phựt và nhờ đó con cá voi quẳng chúng tôi lại trên con tàu không neo.

Chúng tôi đi tiếp sáu tháng về hướng châu Âu thì gặp lại chính con cá voi đó, nó đã chết nổi lềnh bềnh cách tàu vài dặm, tôi không nói dối, nó dài ít nhất nửa dặm. Do không thể lôi con quái vật đó lên tàu, chúng tôi đi thuyền tới đó, cố gắng cắt rời đầu cá và kinh ngạc tìm được bốn chục sải dây neo trong mõm nó, nằm gọn trong một cái răng sâu bên má trái. Đó cũng là sự cố đặc biệt duy nhất trong chuyến đi. À, gượm đã! Suýt nữa thì tôi quên mất một chi tiết nguy hiểm. Khi con cá voi vừa rời khỏi tàu thì nước tuôn ào ào vào tàu qua một lỗ thủng, tất cả bơm nước không đủ sức giữ tàu khỏi chìm trong vòng nửa tiếng. May thế chứ, tôi là người đầu tiên phát hiện ra nguy cơ đó. Lỗ thủng to, đường kính chừng tới nửa thước, tôi tìm đủ mọi cách để bịt nó lại mà không xong. Cuối cùng thì tôi cũng cứu được con tàu hoành tráng và mạng sống của chừng ấy thủy thủ với một sáng kiến độc đáo chưa từng có trên thế gian. Dù lỗ thủng khá to, tôi vẫn bịt kín được nó bằng cách ngồi chặn lên, trong khi không cần cởi quần; may mà tôi không bị lọt ra ngoài vì nhỡ đâu lỗ thủng lại to hơn. Quý vị không việc gì phải ngạc nhiên, khi tôi tiết lộ là họ nội họ ngoại của tôi đều là người Hà Lan hay ít nhất từ miền Westfalen có vóc dáng phục phịch. Cảm nhận của tôi trên cái bồn cầu bất đắc dĩ đó khá lạnh lẽo, cho đến tận khi được các thợ mộc khẩn trương giải thoát.