rên ba mươi gia đình trú ngụ trong mỗi trại. Mỗi gia đình sinh sống tạm thời trên một manh chiếu. Trong số đó, có nhiều gia đình đã thất lạc con cái cha mẹ, chỉ còn đôi ba người trơ trọi. Tiếng trẻ khóc như quyện lấy hơi nóng từ trên trần nhà tỏa xuống. Và những khuôn mặt khắc khổ chịu đựng cố tươi tỉnh nhìn phần quà của mình vừa mới nhận lãnh để mà đè nén những ưu tư. Em lặng nhìn họ, và muốn nói với họ những lời khâm phục nhất.

Chúng tôi là những người đi học, đã gác bỏ bài vở để đến đây chia sẻ với đồng bào. Vậy xin bà con thông cảm chúng tôi, vui lòng giúp đỡ chúng tôi dễ dàng trong công việc. Xin bà con sắp hàng ngay ngắn và đưa phiếu cho chúng tôi để nhận phần quà. Những người tị nạn đã lớn, đã già, nhưng có nụ cười ngoan ngoãn như trẻ thơ, đứng sắp hàng chờ đợi. Họ nhìn chúng em bằng tia nhìn cảm thông trìu mến. Em muốn nói với họ rằng chính chúng em phải cảm ơn họ, vì họ là những người nhận lãnh đau khổ khốn đốn thay cho những kẻ thị thành.

Trại “ba đê” ra lãnh phần! Vài tia mắt ngơ ngác. A, không, trại “ba dê” ra lãnh phần! Lũ trẻ thơ mình đen bóng chạy ù ra, mấy người lớn chạy lúp xúp theo sau. Một hàng rào giăng ra bằng những cánh tay nối lại. Bà con xin chờ đợi sắp xếp phần đầy đủ. Phiếu ai có ghi “sữa” thì lãnh thêm sữa, ai có ghi “xô” thì lãnh thêm cái xô. Hai người đàn bà nhìn nhau cười. Tui kêu là cái thùng xách nước, họ kêu là cái xô làm tui bắt chước kêu theo. Chúng em ôm sẵn quà trao cho từng người. Xin bác nhận lấy, một bịch gạo, một bịch quần áo, một gói muối, một chai xì dầu, một cái ca uống nước, một gói mì khô. Xin bác lãnh thêm hộp sữa cho em bé. Nhà chị đông, xin lãnh thêm cái xô… Một chị than phiền: “Mấy ông cho tui xin cái xô, tui xách nước. Tui có con dại, cho xin hộp sữa. Hồi nãy ghi phiếu tui đi vắng, mấy đứa con tui khai bậy làm bây giờ hổng có được thêm. Làm ơn cho tui xin…” Nhiều người bắt chước nhau khiếu nại. Xin bà con hiểu giùm. Chúng tôi làm việc với thiện chí, và mong giữ trật tự đến mức tối đa. Những giọt mồ hôi lăn đầy trên mặt anh xướng ngôn. Những giọt mồ hôi lấm tấm trên lưng áo những người phát quà. Những giọt mồ hôi nhễ nhại trên mình những người tị nạn. Quá giữa trưa rồi, nắng vẫn không giảm sự gay gắt, trái lại còn hực nóng thêm. Em nghe bỏng rát cả hai cánh tay và tưởng như chiếc nón lá trên đầu trở nên rất dòn đến nỗi sắp bể… Giờ này có người chưa nấu cơm ăn vì còn đợi phát gạo. Vậy chúng ta hãy phát mau cho họ. Anh xướng ngôn mệt phờ người vì đọc to nãy giờ, thế mà vẫn trợn mắt vừa nói vừa hát: “Sao anh làm mà không vui cười? Sao anh làm mà không vui cười?” Cả bọn như bị thúc đẩy, cùng vỗ tay hát hò khiến những người tị nạn cũng thấy vui theo. Em cảm thấy như nắng bỗng chạy trốn ở cuối chân trời.

Một người đàn ông từ trong trại tạm trú đi ra, mặc một chiếc áo dài đỏ. Lũ trẻ ôm bụng cười như nắc nẻ. Hai người đàn bà nhìn nhau cười. Ổng điên hả? Không, ổng giỡn đó! Tại ổng nhận được bao quần áo có cái áo dài đó mà! Thiệt, khổ tới đó mà còn giỡn. Buồn cười nhỉ! Mà cười ra nước mắt đó bà!