ó tiếng gõ cửa văn phòng Nicodemus. Cửa mở, Justin cùng thầy Ages bước vào.

“Về sớm thế?”

“Sớm à?” Justin nói. “Quá trưa rồi. Đến giờ ăn rồi.”

“Quá trưa rồi ư!” chị Frisby đứng dậy, nhớ ra các con vẫn đang chờ ở nhà. Dưới nhà chuột cống trong ánh sáng nhân tạo, rất khó nhận biết thời gian trôi qua, mà chị thì say sưa lắng nghe chuyện Nicodemus kể đến nỗi quên cả nhìn đồng hồ.

Justin đang khoác cặp giống của Nicodemus, rút từ trong ra một gói giấy nhỏ. “Đây là thuốc cho Rồng,” anh ta đặt lên bàn nói. Anh ta hỏi chị Frisby: “Anh ấy đã kể cho chị về ông Đồ chơi rong chưa?”

Nicodemus nói: “Chưa. Tôi vừa sắp sang chuyện đó.”

“Nhưng tôi không ở lại nghe bây giờ được,” chị Frisby nói. “Các con tôi chắc đang chờ cơm.”

Kế hoạch được vạch ra. Chị Frisby thì sẽ về nhà trông nom các con. Nicodemus, Justin, Arthur và các chuột tham gia sẽ thảo luận chi tiết chuyển nhà như thế nào, công việc sẽ thực hiện lúc mười một giờ đêm ấy - “sau khi nhà Fitzgibbon đã ngủ cả và chúng ta đã đảm bảo là Rồng cũng thế,” Nicodemus nói. Chị Frisby đến khoảng giữa chiều sẽ quay lại bụi hồng.

Thầy Ages nói: “Còn tôi thì sẽ nằm nghỉ. Sau khi đi cả một chuyến bằng cái nẹp này tôi mệt lắm rồi.”

“Thầy muốn chọn phòng nào tùy ý,” Nicodemus nói. “Jenner cùng nhóm đã đi rồi nên bây giờ chúng tôi còn bảy phòng trống.”

“Cảm ơn anh,” thầy Ages nói. “Chị Frisby này, khi nào chị quay lại đây tôi sẽ hướng dẫn chị thật đích xác cách bỏ thuốc vào đồ ăn của Rồng.”

Trên đường hối hả chạy về, chị Frisby suy nghĩ có nên kể cho các con những gì trong mọi chuyện đã xảy ra - và mọi chuyện sắp xảy ra. Chị quyết định là ít nhất ở thời điểm này chưa nên cho chúng biết bố mình có liên quan đến đàn chuột cống. Thêm nữa chị cũng sẽ không nói mình đã tình nguyện bỏ thuốc ngủ vào bát Rồng. Như thế chỉ tổ làm chúng lo lắng. Có lẽ chị sẽ kể chúng nghe khi nào việc đã xong và đã an toàn - khi nào, ngoài nhiều điều khác, sẽ chẳng còn dịp để Martin xung phong làm thay chị.

Chị sẽ chỉ kể rằng theo lời cú khuyên, chị đã đến gõ cửa nhà chuột cống xin giúp đỡ. Chị thấy chúng rất niềm nở và thông minh, và một nhóm chuột cống đêm nay sẽ tới chuyển ngôi nhà sang một nơi an toàn tránh được lưỡi cày. Như thế là đủ. Chị có thể kể toàn bộ câu chuyện về sau - khi nào chính chị cũng đã biết trọn vẹn.

Nhưng như thế vẫn chưa đủ. Lũ trẻ mới đầu thì nghi ngờ, sau đó thì tò mò gạn hỏi, đặc biệt là Timothy (trông đã đỡ hơn và đã thấy khỏe mạnh hơn, nhưng vẫn còn nằm trong giường, chủ yếu là vì bị Teresa và Martin bắt).

“Nhưng sao lũ chuột cống phải làm thế?” Timothy hỏi. “Chúng ta đâu có quen gì chúng đâu. Chẳng ai quen chúng cả. Chúng chỉ quanh quẩn với nhau.”

“Có thể là vì cụ cú phái mẹ đến,” chị Frisby tìm câu trả lời nào có thể vừa ý chú. “Có vẻ họ rất kính trọng cụ cú.”

“Còn chuyện đó nữa,” Timothy nói, “con cũng chẳng hiểu tại sao ông cú lại muốn giúp cả. Ông ta cũng đâu bạn bè gì với mình.”

“Có thể họ nghĩ đến lúc nào đó chúng ta sẽ giúp lại họ được chuyện gì.”

“Ôi mẹ ơi!” Cynthia nói. “ Chúng ta mà lại giúp được họ chuyện gì?”

“Các con quên à. Mẹ đã giúp Jeremy một lần còn gì. Chính vì thế mới dẫn đến mọi chuyện này.”

“Vì thế và vì con ốm nữa,” Timothy nói. “Giá mà con dậy được. Con chán nằm bẹp lắm rồi.”

“Chưa được đâu,” chị Frisby nói, rất mừng được chuyển chủ đề. “Con phải giữ sức vào vì tối nay con sẽ phải dậy một lúc đấy, khi nào họ đến chuyển nhà. Chúng ta cần đảm bảo con được quấn kỹ và hy vọng tối nay trời ấm.”

“Trời sẽ ấm thôi,” Martin nói. “Bây giờ ngoài kia đã khá nóng rồi.”

Cả nhà ăn bữa trưa.

Chiều hôm đó chị Frisby bảo các con mình phải đi bàn bạc lại với chuột cống về chuyện chuyển nhà. Nghĩ đến hiểm họa sắp phải đương đầu chỉ trong vài giờ tới, chị muốn hôn tạm biệt tất cả các con. Nhưng vì biết ít nhất có Timothy đã nghi ngờ rồi, chị không dám làm thế, chỉ bảo chúng đừng lo lắng nếu chị có về nhà ăn tối hơi muộn.

Trên đường quay lại bụi hồng chị thấy khá nhẹ nhõm, gần như vui tươi nữa. Rắc rối của chị sắp được giải quyết rồi, và giải pháp cuối cùng đã gần lắm. Nếu mọi việc suôn sẻ thì Timothy sẽ được cứu thoát.

Nếu mọi việc suôn sẻ. Rồi nhiệm vụ sắp phải làm trở lại trong trí chị như một hồi chuông báo động lanh lảnh. Điều chị lo hãi nhất không phải là bỏ thuốc vào bát Rồng, mà là sợ đến phút cuối chẳng may chị mất bình tĩnh và làm hỏng việc. Như thế kế hoạch sẽ sụp đổ cả.

Chị nhìn về phía căn nhà trại Fitzgibbon, và ở đó, nằm sưởi nắng trên hiên sau chính là con Rồng. Nó đang nhìn một cặp sẻ đùa giỡn trên thảm cỏ khoảng giữa hiên và khu chuồng gà, cái chót đuôi giần giật khó nhận thấy trong lúc nó cân nhắc xem khoảng cách có vừa cú nhảy không. Trông nó rất to và đáng sợ.

Ít nhất thì nó cũng không nhìn ra phía chị, và chị Frisby vội vã đi về phía bụi, thẳng hướng lối vào bí mật, rồi lẩn vào trong. Khi đến cổng vòm, chị thấy Brutus vẫn đang đứng gác như lần trước, nhưng lần này cậu ta lễ độ chào chị.

“Tôi đang chờ bà,” cậu ta nói.

“Tôi vào được không?”

“Bà đợi cho vài phút, tôi gọi Justin.” Cậu ta đi vào cổng vòm bấm một nút nhỏ trên tường. Lúc trước chị Frisby chưa nhìn thấy.

“Chuông cửa à,” chị nói.

“Chuông này gọi xuống máy nói ở tầng dưới. Nếu tôi bấm ba lần thì chị sẽ thấy có động.”

“Có động à?”

“Đấy là tín hiệu báo nguy. Sẽ có một tá chuột chạy ra cửa này sẵn sàng chiến đấu. Số còn lại cùng đàn bà trẻ em sẽ chạy ra đằng cửa sau.”

“Tôi chưa biết là có cửa sau đấy.”

“Cửa sau dẫn ra ngoài rừng trong một bụi gai mâm xôi. Đường hầm phía ấy dài hơn phía này.”

Khi Justin ra đón, cả hai lại trở xuống hành lang như hồi sáng, nhưng lần này khi đến phòng có thang máy và thang bộ thì Justin dừng lại.

“Nicodemus nghĩ có lẽ chị sẽ muốn xem đại sảnh của chúng tôi - ngó qua một cái thôi. Anh ấy nói chị có hỏi về Kế hoạch.”

“Tôi có hỏi,” chị Frisby nói, “nhưng ông ấy không kể gì cả.”

“Bây giờ thì không chỉ còn là một kế hoạch nữa, nhưng chúng tôi đã quen gọi thế rồi. Nhìn đại sảnh chị sẽ hiểu ngay chúng tôi đang làm gì.”

Thế là thay vì đi xuống như lúc trước, Justin dẫn đường qua bên kia phòng, nơi đường hầm đi tiếp như chị Frisby đã nhận thấy khi trước. Họ cứ đi phải thêm vài phút nữa.

“Ở đâu đó ngay khúc này,” Justin nhận xét, “chúng ta đã vào đến rừng. Chị sẽ thấy đường hầm hơi khúc khuỷu một tí. Chúng tôi phải cho chạy vòng tránh các rễ cái, nhiều cái to như cọc rào.”

Họ đi tiếp đến khi gặp ngã ba. “Nhánh bên phải dẫn ra bụi mâm xôi,” Justin nói. “Nhánh bên trái đi về đại sảnh.” Họ rẽ sang trái.

“Bây giờ mời chị chuẩn bị đón nhận bất ngờ nào.”

Đằng trước có tiếng động vọng tới: âm thanh rất nhiều chuột đang nói chuyện, tiếng hối hả, tiếng thùm thụp, tiếng động cơ đang chạy. Cả hai bước vào một phòng náo nhiệt bận rộn không khác gì một nhà máy.

Đây là căn phòng lớn nhất chị Frisby từng thấy, to bằng nửa một căn nhà thông thường, trần và sàn đều bằng đá xám cứng. Phòng sáng trưng dưới những bóng đèn điện cỡ bình thường, mắc vào dây, không hề có chụp, và bên dưới chuột đang làm việc khắp nơi. Chuột điều khiển những động cơ điện điều khiển vòng đai điều khiển những máy cưa, máy tiện, máy khoan, máy mài hình tròn tí xíu cùng các loại máy chị Frisby không biết tên, chuột quai búa, hàn, cắt gọt. Nhưng nhiều nhất vẫn là chuột khuân vác đồ.

Có một dòng vận chuyển nhịp nhàng hai chiều giữa nơi này và đầu kia căn phòng, mỗi chuột đều đeo bộ dây cương gắn một cặp bao tải to chắc, vắt hai bên mình như con ngựa thồ nhỏ. Các chuột đi vào mang hai bao rỗng. Họ biến mất trong phần căn phòng khuất sau một bức tường gỗ cao. Khi trở ra, hai bao đã đầy nặng trĩu.

Trước mặt chị, một đội mười chuột đeo bao căng phồng đi qua chị ra đường hầm, họ chào Justin và gật đầu với chị nhưng không dừng bước. Chị nhận ra ngay trong cửa có cái quạt điện ầm ừ chạy, xoay vào trong, tiếp không khí sạch vào phòng từ đâu đó trong rừng.

Chị Frisby đứng bên Justin há miệng nhìn. Chị muốn chóng mặt trước cảnh tượng ấy, trước sự nhộn nhịp, tiếng ồn, kích cỡ của căn phòng, dài phải đến hai mươi bộ và rộng cũng gần thế.

“Làm thế nào các anh đào nổi căn phòng lớn thế?” chị hỏi.

“Chúng tôi có đào đâu,” Justin nói. “Chúng tôi tìm thấy đấy. Đây là một cái hang tự nhiên. Chị có thấy trần và sàn đều là đá đặc không? Đấy là lý do, hay là lý do chính chúng tôi sống ở nơi này. Đã có nhiều kẻ ở đây trước chúng tôi. Có lẽ nhiều thế kỷ trước khi nhà nông trại được cất lên, ở đây có gấu. Rồi có sói, cáo, chuột mác mốt. Chúng tôi phải ra tay dọn dẹp khá nhiều, cam đoan với chị là thế.”

“Khi chúng tôi mới tìm được, có một hố rộng chỉ dài vài bộ dẫn thẳng vào đây, nhưng ở trong ngập đầy cành lá khó nhìn ra được. Chúng tôi bít hẳn hố ấy rồi đào một lối vào khác, dài và hẹp hơn - là cửa sau bây giờ. Rồi chúng tôi đào khu gia cư dưới bụi hồng cùng lối cửa chị đi vào đó. Nhưng hang này vẫn là xưởng chính của chúng tôi. Ta vào đi.”

Khi hai người đi vào có vài chuột ngẩng lên, một số còn vẫy tay mỉm cười, nhưng tất cả đều nhanh chóng quay lại công việc đang làm dở như là đang rất vội vã.

“Tất cả đều đang theo tiến độ,” Justin giải thích sát bên tai để chị nghe thấy qua tiếng ồn, “nên họ không dừng tay được.”

Có một nhóm trông bận rộn hơn cả đang vây quanh một đồ vật trông kỳ quặc bằng gỗ và kim loại dài chừng một bộ. Vật này cong và nhọn ở một đầu, chị Frisby nghĩ trông hơi giống sườn một cái thuyền nhỏ. Có phải đàn chuột đang đóng thuyền không? Rồi chị nhìn ra họ đang gắn một vòng kim loại chắc lên trên cùng.

Justin dẫn chị đến gần.

“Đây là phát minh quan trọng nhất của chúng tôi,” anh ta nói, “chìa khóa cho toàn bộ Kế hoạch. Chúng tôi vừa làm thử một mẫu hồi mùa thu. Cho chạy thử, nó chạy tốt. Thế nên bây giờ chúng tôi làm thêm ba cái nữa.”

“Nhưng nó là cái gì?”

“Đây là một cái cày. Nicodemus tự mình thiết kế đấy, sau khi đọc hết tất cả sách về công cụ làm nông rơi vào tay anh ấy. Cái này vừa nhẹ vừa sắc, thiết kế đặc biệt cho chuột kéo. Cần tám người chúng tôi mới kéo được - nếu đất cứng thì cần nhiều hơn. Nhưng có nó thì làm việc cật lực một ngày chúng tôi có thể cày được một mảng đất chừng mười nhân mười lăm bộ.”

“Nhưng vì sao? Các anh cần để làm gì?”

“Lại đây, tôi sẽ chỉ cho chị thấy.”

Anh ta dẫn chị đến cuối hang bên dãy tường cao. Anh mở một cánh cửa ra dấu cho chị theo. Chị đang đứng giữa một vựa lớn bằng gỗ; ngay bên chân chị và thoai thoải cao dần đến tận vách hang là một núi ngũ cốc nhỏ.

“Yến mạch,” Justin nói.

Anh dẫn chị đi tiếp, mở một cửa khác thấy một núi hạt khác. “Lúa mì,” anh nói.

Và cứ thế:

“Đại mạch.”

“Ngô.”

“Đậu nành.”

“Chúng tôi bắt đầu tích lũy các kho này từ lâu lắm rồi,” anh nói. “Tất cả đều lấy từ nhà kho của ông Fitzgibbon. Bây giờ chúng tôi đã dự trữ đủ cho một trăm linh tám chuột sống trong hai năm, ngoài ra còn gieo thêm được hai vụ nữa đề phòng vụ đầu thất thu. Còn trong này” - anh chỉ vựa cuối cùng trong dãy - “chúng tôi có các hộp đầy hạt giống. Hạt cà chua, củ cải đường, cà rốt, dưa và nhiều thứ nữa.”

Suốt trong lúc họ đứng đó thì dòng chuột vẫn đều đặn đi qua. Họ vào trong vựa, cởi bao tải đeo lưng, đổ đầy hạt vào bao, khoác lại vào người, đi ra qua đường hầm ra phía cửa sau. Chị Frisby nghĩ trông họ giống như đàn kiến khổng lồ cần mẫn liên tục trong tổ kiến.

Justin chắc cũng cảm nhận tương tự, vì anh ta nói:

“Nếu kiến làm được, Nicodemus nói thế, nếu ong làm được thì ta cũng làm được.”

“Làm gì cơ?”

“Ô, sống mà không ăn cắp chứ làm gì. Đấy là tất cả ý nghĩa của chuyện này. Đấy là Kế hoạch.”