hi tôi trở lại trên đường, chiếc xe khách đã chạy biến đi từ bao giờ. Lần đầu tiên trong đời, tôi thản nhiên khi hụt mất một điều không ngờ trước. Chỉ ngạc nhiên vì sao đã lang thang dưới bờ cỏ bên ghềnh đá ấy quá lâu đến quên đi là mình đang ở đâu và phải làm gì. Xe thay xong bánh, có lẽ chờ một lúc lâu nữa, thêm mấy người tíu tít quá giang, yên lòng bỏ chạy mà không ngờ thiếu một người. Chuyện sơ suất ấy, cả hai phía ít khi sảy ra, trên những lộ trình quen thuộc lại qua này.

Chỉ còn cảm thấy dễ chịu vì được dứt lìa ra khỏi tất cả. Nếu không có một tình cờ sắp xếp thì sẽ chẳng bao giờ can đảm chọn lựa được một rớt rơi tình nguyện. Mọi chuyện vẫn ngẫu hợp, tốt và xấu, theo nhã ý thầm kín nào đó của một ông trời vắng mặt.

Không còn gì vướng bận nữa, trên đường hay trong xe, khi tôi đi khỏi và trở về chỉ với một túi xách nhỏ trong tay, bộ quần áo mặc trong nhà, cái áo khoác, khăn quàng, đồ trang điểm và một ít tiền còm không bao giờ ước tính được là bao nhiêu. Chỉ còn mang cái thân không đã nặng quá rồi. Đã từ lâu, lâu từ ngàn năm, tôi mỏi rã rời và thèm một phút giây tách lìa ra khỏi thế này để trải dài mình trên một bờ bãi hoang vu nào đó. Trải dài như một ngọn cỏ rạp dưới đà lướt thờ ơ một lần của gió. Nằm xuống và không nghĩ gì nữa cả. Chẳng cần phải quên đi nhưng không còn gì để nhớ. Trống lốc hoang vu, Cảm giác của một đứa trẻ bỗng nhiên hai tai điếc đi chốc lát. Thật bình an và phẳng lặng, thể xác lẫn tâm hồn, và cuộc đời thì hoàn toàn mất tích, phía sau lưng. Nhưng kẻ nào tưởng tất cả chỉ là sau lưng thì chính mình đang bị rượt bắt. Quá khứ có thể lượn vòng đón đầu phía trước, nhưng cái bóng hun hút của tương lai mình thì lặng thầm ngả xuống sau lưng, nhắc nhở thúc đẩy. Đó là động cơ duy nhất của sống còn và vươn tới, dù đã quá đỗi mỏi mê...

Đành là ngồi bên đường, và chờ đợi. Bất cứ một thứ xe gì trước nhất chịu dừng lại cho quá giang thì sẵn sàng nhảy lên trở về thành phố. Quyết định vậy, tôi yên lòng chờ. Nhưng không mong ngóng. Vì chắc chắn, bằng linh khiếu của loài thú hoang, cái gì tới, phải tới.

Chiều rồi, xe mỗi lúc một thưa và con đường bỗng dưng vắng ngắt. Ngoài kia, sương mù lãng đãng dâng lên phía những bờ cây dày thấp mãi xuống bờ cát ngà ngà màu chết của mặt trời. Biển lấp lánh dải lụa bạc thành những đường cong dợn sóng trong mắt nhìn không còn phân biệt biên cương của trời và đất. Đâu đó, như trong ảo mộng êm đềm của hoàng hôn sớm, chút ánh sáng biêng biếc long lanh của một vì sao nhỏ bé đầu tiên. Nhưng không có gì cả, ngoài một giọt nước gì đó, trong vắt và nhẹ tênh, chứa đựng cả biển trời, hoàng hôn và cả mặt trời chết ấy từ đôi mắt tôi đang rơi. Có thể chỉ là một hạt bụi rơi và vỡ tan ra, chút ảo giác và thời gian đượm nồng cũng mất.

Bỗng như trên con đường vô tận, từ xa mù tít nào không trông thấy, tiếng rầm rầm của một thứ bánh xe nặng nề rung chuyển. Rồi, như từ đường cong của mặt biển nhô lên, một thứ xe gì đó khổng lồ, trầm trọng chở nặng khối lượng âm u của những kiện hàng gì phủ kín.

Ánh đèn sớm quét lên bờ cỏ úa một vệt vàng mù quáng thiêu đốt mặt đất tưởng đã yên thân trở về đêm tối một mình.

- Bà chờ gì?

- Xe - Tôi đáp.

- Phía sau! - Tiếng nói trả lời.

Tôi đứng lên, vẫn thản nhiên. Không vội vàng. Không nôn nóng. Không mừng vui và cũng chẳng băn khoăn gì. Cảm tưởng là tôi chờ chiếc xe này và nó đến, vậy thôi. Có nó thì tôi về lại đời. Không có nó, có thể tôi sẽ chết rấp trên đường, bằng một lý do vu vơ nào đó. Mọi sự ấy, không có nghĩa lý gì cả. Nhưng cái khác thường đang báo hiệu trong tiếng nói âm u. Tôi nhìn vào đầu xe. Người lái giấu mặt giữa cổ áo kéo cao và tóc râu bơ phờ như rừng rậm. Không trông rõ mặt, nhưng hình như gió biển phả buổi chiều lên một làn da hơi úa, trắng xanh. Bên cạnh, khung ghế nệm da bỏ trống, rộng như một chỗ ngồi êm trong phòng khách. Nếu mà ngồi vào chỗ ấy, bên cạnh gã, chỉ một đoạn đường thì tất cả xem như đã được đền bù, từ chuyến đi vất vả hao tổn cho một việc cuối cùng chẳng ra gì từ Sài Gòn về N, và tức thì quay vào lại, lỡ đường.

Chiếc xe sôi lên, thúc giục tốc độ. Không thể nào im lặng được, với khoảng trống bỏ hoang này, và cái điều lệ phía sau vừa tuyên bố của người lái xe, tôi hỏi:

- Còn bao nhiêu tiền, tôi sẽ gởi hết, với chỗ trống ấy...

Không trông thấy, nhưng hình như một tiếng cười hắn, hay một cái gì tương tự. Một tiếng đáp cộc lốc, hắn tạt vào mặt tôi như tiếng roi quất lạnh buốt của gió:

- Không.

Không phải tôi, mà vô thức, hỏi ngớ ngẩn:

- Để làm gì?

Lời đáp lại, khó mà tưởng tượng được:

- Cho cái bóng của tôi.

Tiếng xe nổ, thúc giục. Chỉ có thể chọn lựa, hoặc chịu đựng cái khó chịu, hoặc ném mình lại bên đường, cho đêm tối.

Không lời nào và cách nào khác được nữa, tôi quay trở lại, tìm một chỗ đánh đu lên tấm bửng chắn níu vào xe bằng hai sợi xích sắt. Còn nhiều chỗ trống tối cạnh những thùng gỗ ràng dây kẽm kín, chẳng biết thứ gì. Vừa mong ước là vừa không là những thùng thuốc nổ. Đôi khi tôi như thế, đầy biến chứng nhưng không rõ căn nguyên. Nếu có thêm đôi ba người nữa cùng chen lấn ngồi chung, vẫn còn dư chỗ. Nhưng ngồi xuống, duỗi chân, níu tay vào sợi xích sắt, thoải mái nhìn lui khoảng đường ngược chiều mỗi lúc một mênh mang như hoàn toàn mất hút theo quá khứ, chỉ mong không còn ai chiếm đoạt phần trống cạnh mình cho đến hết khoảng đường còn lại. Một lúc, tôi hiểu ra, cái cảm giác không còn con người thứ ba nào trên chuyến xe câm chở nặng một bí mật nào đó làm lắng dịu rất nhiều điều, sự dễ chịu với thích thú gần như chỉ một.

Chiếc xe không chạy mà lao tới. Một tốc độ lướt trôi của cơn bão. Toàn thể là một khối lượng im lìm, sâu thẳm, mất hẳn tương quan cùng cuộc sống của cả hai chiều sau trước về đi...

Cũng như thuở nhỏ, mỗi lần lên xe chỉ lo sợ sớm về nơi đến, bừng tỉnh và đứt lìa cơn mộng êm đềm. Chỉ có lúc trên xe, con người mới trút bỏ và tách lìa ra khỏi mọi thứ gánh nặng triền miên ở dưới đường đời xuôi ngược.

Cho đến khi chán nhìn con đường quá khứ, tôi ngồi ngang, quay mặt về phía biển. Gió tấp vào tóc vào mặt, chỉ còn trông thấy một đường hé sáng của dải cát trắng nhô êm bên phía trái của hàng dương liễu đen ngòm như trướng liễn đám tang.

Không phải cát, mà muối. Không phải một, mà trùng trùng điệp điệp những cồn muối thoai thoải chạy dài, song song thẳng góc với đường biển tối, kẻ thành loạt những vạch trắng lờ mờ như áo sọc của một xác chết khổng lồ nằm sấp dưới hoàng hôn đã xa.

Một cái gì đó, choáng váng và thu hút, giữ lấy cái nhìn tôi về một phía. Tôi nhìn không chớp mắt dải cồn muối giữa hai bờ dương liễu đen gần đường xe chạy. Không thấy gì, nhưng chắc chắn là có một cái gì đó.

Đột nhiên, như một dòng điện lạnh ngắt chuyền qua tủy xương, tôi nhận ra một đốm chớp đỏ như điếu thuốc cháy và tắt nhiều lần giữa vùng muối mênh mang trắng xóa. Chấm đỏ ấy lan rộng ra mãi, như một vòng tròn bằng lửa, khởi đầu từ ruộng muối và tắt tắt đỏ đỏ bay rất nhanh về phía con đường xe chạy. Chỉ một thoáng, chưa phản ứng nào, tôi nhận ra vòng chấm đỏ ấy từ cánh tay vẫy quay tròn phía trước. Từ lúc lên xe cho đến đó, quãng đường vắng ngắt không một mái nhà, một chòi canh, lại càng không dấu vết của người.

Cánh tay quay tròn vòng lửa tia trong chớp mắt lao thẳng về phía sau xe tôi ngồi, đủ để nhận ra vóc dáng mảnh mai của một thứ áo trắng đục mờ như sương phủ không phân biệt được loại kiểu đã từng nhìn thấy ở thời trang. Chỉ có cái bóng, hay cơn gió mới có thể phóng kịp tốc độ một chiếc xe điên vì động cơ nào đó bên trong người lái thả hết tốc lực vào khoảng đường chẳng còn chướng ngại.

Cuối cùng, thật rõ, như trong đám đông, như trên hè phố, ở giữa một căn phòng nào đó, một khuôn mặt rạng rỡ khác thường với đôi mắt mở lớn chứa chan một niềm vui say ngây trông rõ và một bờ tóc đen buông dài quanh bờ vai mảnh dẻ như ghép bằng những phiến xương đã khô. Đôi môi như hai nét bút chì tô nhạt trên bức tranh nào vừa phác thảo, hé một lời run, như gió thoảng, nhưng nghe rõ như khuếch âm trong earphone nhỏ xíu:

- Cho em về với, cho em về với...

Khoảng cách giữa xe và cái bóng trắng lướt thướt mảnh mai thu hẹp mãi lại, cho đến khi, xe không đổi tốc độ, nhưng bàn tay nhỏ nhắn nào đó níu được cườm tay tôi. Tôi bỏ mặc một sức đỡ bắt buộc và cái bóng kia thoắt nháy mắt trở thành đồng hành bé nhỏ bên cạnh tôi.

Tôi rút tay lại. Tự lòng bàn tay mỗi người, một đám muối ướt lả tả rơi xuống sàn xe. Cô gái không định được tuổi, chỉ mười ba mười bốn gì đó, có thể lớn hơn, có thể nhỏ hơn, một thể loại nhân dáng tính cách khó xác định bằng bất cứ cách nào về thời trang, trên đường nét và dáng vẻ luôn luôn biến đổi.

- Cô... từ đâu ra thế?

- Trong ấy ấm, đây lạnh, quá lạnh... Có cái gì quấn lấy em không... Bất cứ cái gì. Hay đốt cho em tí lửa. Em lạnh quá...

Tôi rút cái khăn choàng duy nhất trong ví, mở tung, quấn vào vai cô bé.

- Vẫn còn lạnh quá, lạnh hơn. Cái em cần không phải là áo, là khăn mà khí trời, khí của em...

Cô bé run lẩy bẩy. Tôi muốn ôm vai cô, nhưng ngại, ngồi bất động chờ xem cái gì sẽ sảy đến. Sợ im lặng, tôi hỏi:

- Cô ở đâu ra mà "trong ấy"?

- Trong một bãi muối. Em từ muối chui ra.

- Cô trốn trong ấy à. Trốn ai?

- Trốn mình, và chờ.

- Chờ ai.

- Chờ sức hút đi qua.

- Sức hút nào?

- Trong xe này.

Cô rũ tung từng đám muối vụn xuống sàn xe. Từ tóc và áo mong manh nồng nồng mùi hơi thơm của biển gần.

Tôi không nghe, mà thấm từng lời cô bé nói. Gần như tôi không thể giải thích được những gì cô ấy nói, nhưng lại hiểu, rất hiểu là gì và vì sao.

- Làm sao cô chạy theo sức hút ấy kịp được?

- Có chạy đâu, bay mà, điên theo điên, cùng bay.

- Tôi hiểu, sức hút và vận tốc của điên. Thế cõi âm hay cõi dương điên?

- Phân nửa âm và phân nửa dương, nhưng mỗi thứ chỉ mới là phân nửa. Phân nửa kia ở trong sức hút. Vì thế...

- Điên ấy, từ đâu?

- Trời. Xa thật xa.

- Thế thì phân nửa đang hút ấy, từ đâu?

- Cũng từ trời, nhưng một thời gian và không gian xa nhau. Vì thế...

- Sao cô cứ "vì thế" hoài như vậy?

- Muốn giải thích mà không được, chưa đủ tiếng, nhưng ở đây người ta nói ngoại ngữ. Thế đấy!

- Sao mặt cô hồng như thế, lại lạnh?

- Lạnh từ xứ lạnh, rất xa, trên cao ấy. Hồng vì lửa, đốm lửa mang theo ấy.

- Sao cô không tự sưởi bằng lửa mang theo ấy?

- Phân nửa. Thiếu.

- Tôi giúp cô bé cái gì nào?

- Đỡ cho em leo qua cái khung kia, đến phía trước.

- Sao, người lái xe à? Không được đâu. Y sẽ đuổi cô xuống, không cần biết cô là ai.

- Không đâu, chắc chắn là không.

- Tại sao cô lại chắc chắn được?

- Vì người ta có muốn đuổi cũng không được mà, trừ khi...

- Không được vì sao?

- Bởi vì... sức hút.

Tôi cười, trong cười lẫn một chút sợ. Và không còn rõ mình đang trong mộng hay thực, lúc này. Bỗng nhiên, không biết từ nơi đâu, tôi nghe một tiếng kêu nhẹ và thanh, lảnh lót. Tưởng từ đôi môi như nét vẽ buồn thủy mặc của cô, nhưng không phải. Có thể là một kiểu truyền âm nhập mật nào đó như trong chuyện kiếm hiệp. Và ngoài cô thì không từ đâu khác được.

- Dừng lại, dừng lại, dừng lại đi...

Tiếng kêu lảnh lót lan dài trong gió, tỏa dọc hàng dương liễu thành một tiếng hú của loại sói con nào đó, lạc đàn, trong đêm đã hoàn toàn tối tăm.

Một thứ tiếng động nào đó hực lên trong đầu xe, rồi không chậm bớt tốc độ, chiếc xe ngừng đột ngột.

Không kịp nhìn thấy, cô ta nhảy xuống, đánh đu dọc sườn xe và nhoài mình ra cửa trước đang còn đóng kín. Như giấc mơ qua đi, xe tiếp tục con đường, nhịp điệu êm đềm và dịu dàng hơn, như một tao nôi đang ru giấc ngủ trẻ con lặng lặng, buồn buồn.