oàng tử con trai đương kim hoàng thượng sắp cử hành hôn lễ, vì thế mà khắp nơi đều có một không khí hân hoan, tưng bừng. Chàng đã đợi cô dâu của mình suốt một năm trời và cuối cùng nàng cũng đã đến. Nàng là Công chúa nước Nga, đã đi suốt một chặng đường dài qua ngả Phần Lan trên một cỗ xe có sáu con tuần lộc kéo. Chiếc xe có hình một con thiên nga thật lớn, giữa hai cánh thiên nga chính là nàng Công chúa bé nhỏ. Chiếc áo bằng lông chồn của nàng dài chấm gót, trên đầu nàng là một chiếc mũ nhỏ làm bằng giấy bạc. Trông nàng xanh xao như lâu đài tuyết mà nàng bao giờ cũng sống trong đó. Nàng xanh xao đến nỗi khi nàng đi trên đường phố ai nấy đều phải ngạc nhiên. “Trông nàng giống như một đóa hồng bạch!” họ kêu lên và từ trên ban công tung những bông hoa xuống chào đón nàng.

Hoàng tử ra tận cổng cung điện nghênh đón vị hôn thê. Chàng có đôi mắt màu tím huyền diệu, mái tóc chàng có cái màu của vàng ròng. Đứng trước mặt Công chúa, chàng quỳ một gối cúi xuống hôn tay nàng và nói: “Bức chân dung của nàng đã đẹp nhưng nàng còn đẹp hơn chính bức chân dung của mình.” Nghe chàng nói thế, nàng đỏ mặt thẹn thùng. “Lúc trước trông nàng như một bông hồng bạch,” một tên thị đồng nói với người đứng bên cạnh, “bây giờ thì trông nàng như một đóa hồng nhung.” Quả vậy, cả triều đình vui sướng với nhận xét đó.

Trong suốt ba ngày, mọi người đều nói: “Hồng bạch, hồng nhung, hồng nhung, hồng bạch,” thế là đức vua ra lệnh tăng lương cho thị đồng lên gấp đôi. Nhưng bởi vì thị đồng chẳng có một đồng lương nào nên cái lệnh trên chẳng có tác dụng gì. Nhưng dù sao nó cũng được coi là một vinh dự ghê gớm và tin này còn được đăng tải trên tờ báo Hoàng cung.

Ba ngày sau đó, đám cưới giữa Công chúa và Hoàng tử được tổ chức rất linh đình. Đó là một nghi lễ đáng ghi nhớ, cô dâu và chú rể tay trong tay đi dưới một cái lọng nhung màu tím có đính những hạt trân châu. Sau đó là một bữa tiệc thịnh soạn kéo dài 5 tiếng đồng hồ. Hoàng tử và Công chúa ngồi ở đầu sảnh đường lớn trong cung uống cạn một li rượu đựng trong một cái li pha lê trong suốt. Chỉ những người thật sự yêu nhau mới có thể uống cạn cái li này, bởi vì nếu có đôi môi giả dối nào chạm vào nó sẽ trở nên mờ đi, xám xịt và vẩn đục.

“Hiển nhiên là họ yêu nhau,” thị đồng theo hầu nói, “điều đó cũng rõ ràng như chiếc li pha lê!” Nghe thế, vua một lần nữa lại tăng lương gấp đôi cho thị đồng. “Thật là một vinh dự quá lớn cho hắn.” Tất cả triều thần kêu to.

Sau bữa tiệc là buổi dạ hội. Cô dâu và chú rể nhảy với nhau điệu vũ của những đóa hoa hồng, chính nhà vua đã hứa thổi sáo đệm cho điệu nhảy. Vua thổi sáo dở lắm nhưng chả có ai dám nói cho ngài biết điều đó vì ngài là vua mà. Sự thật thì vua chỉ biết mỗi hai điệu nhạc mà ngài cũng chẳng biết là mình đang thổi điệu nhạc nào nữa. Nhưng điều đó thì có hề gì vì bất cứ điều gì ngài làm người ta cũng đồng loạt trầm trồ ca ngợi: “Ôi hay quá! Ôi tuyệt quá!”

Mục cuối cùng trong chương trình là một màn trình diễn pháo hoa ngoạn mục diễn ra đúng vào lúc nửa đêm. Công chúa chưa từng thấy pháo hoa trong đời, vì thế mà đức vua hạ lệnh cho người thợ làm pháo hoa trong cung đình phải có mặt trong hôn lễ.

“Pháo hoa trông như thế nào nhỉ?” nàng hỏi Hoàng tử vào một buổi sáng nọ khi nàng đang đi dạo trên lầu cao.

“À nó giống như nữ thần Rạng Đông ở phương Bắc.” Vua đáp, ngài bao giờ cũng nhanh nhảu trả lời câu hỏi dành cho người khác, “chỉ có điều nom nó tự nhiên hơn nhiều. Trẫm thích tự tay mình làm cho nó nở bung ra, như con cũng sẽ nghĩ thế khi chúng bắt đầu được phóng lên trời cao. Phải, đây là một trong những niềm vui cũng giống như tiếng sáo của trẫm. Nhất định con sẽ thích lắm đấy”.

Ở cuối khu vườn thượng uyển trong cung vua, người ta dựng lên một cái bục lớn và ngay khi người thợ làm pháo hoa đặt các thứ đồ nghề của ông vào chỗ thì bọn pháo hoa đã rôm rả tán gẫu với nhau:

“Cuộc đời này hẳn là một cái gì thật tươi đẹp,” Pháo Ném hân hoan kêu lên. “Hãy cứ ngắm nhìn những đóa hoa tuy líp vàng rực kia kìa, nếu nó thực sự là những bông pháo hoa thì cũng không thể rực rỡ hơn. Tớ lấy làm sung sướng là đã đi nhiều. Du lịch là cách thức tuyệt vời để cải thiện đầu óc con người ta, và thay đổi cả những định kiến thâm căn cố đế nữa.”

“Dù là vườn thượng uyển đi chăng nữa thì cũng không phải là tất cả thế giới, anh bạn Pháo Ném ngốc nghếch ạ,” một viên Pháo Cối thật bự nói: “Thế giới là một cõi nhân gian rộng lớn, chú mày phải đi hết ba ngày mới rõ được”.

“Bất cứ nơi nào mà anh yêu quý thì đó chính là thế giới đối với anh,” chị Pháo Vòng trầm ngâm nói, chả là chị chàng ưa suy tư mà. Lúc mới sinh ra chị ta được gắn vào một cái hộp cũ và rất tự hào về bản thân khi tan tành xác pháo; “Nhưng than ôi tình yêu không còn được ưa chuộng nữa, các thi sĩ đã giết chết nó rồi. Người ta đã biết quá nhiều về nó khiến cho không một ai còn tin vào tình yêu nữa và tôi cũng chẳng lấy gì làm ngạc nhiên về chuyện này. Tình yêu chân chính chịu nhiều thiệt thòi đau khổ và là mối tình câm. Tôi vẫn còn nhớ mình đã trải qua thứ tình cảm đó, nhưng bây giờ nó chẳng còn có ý nghĩa gì nữa. Lãng mạn ư, điều đó đã thuộc về quá khứ rồi.”

“Nói vớ nói vẩn”, Pháo Cối bật lên, “tình cảm lãng mạn là một cái gì không bao giờ chết. Cũng giống như vầng trăng, nó sống mãi muôn đời. Ví dụ cô dâu và chú rể này yêu nhau tha thiết. Tôi nghe được những điều này từ một bao giấy đựng vỏ đạn, nó ở cùng với tôi trong một ngăn kéo nên đã biết những tin tức mới nhất trong cung đình”.

Nhưng Pháo Vòng vẫn lắc đầu quầy quậy. “Sự lãng mạn đã chết, đã chết, đã chết.” Chị ta là một trong những người nghĩ rằng nếu bạn cứ nói mãi một thứ và nói đi nói lại nhiều lần thì cuối cùng nó sẽ thành sự thật.

Bất thình lình có một tiếng ho khan rất đanh vang lên, cả bọn ngoái đầu nhìn lại.

Đó là anh chàng Pháo Sáng cao lêu nghêu vẻ mặt khinh khỉnh hợm hĩnh, cả người được buộc vào đầu một cái que dài. Anh chàng bao giờ cũng tằng hắng trước khi nói một điều gì như để gây chú ý.

“E hèm! E hèm!” Anh chàng lên tiếng và mọi người quay lại nhìn trừ cô nàng Pháo Vòng đáng thương, vẫn lắc đầu buồn bã và lẩm bẩm: “Sự lãng mạn đã chết rồi.”

“Trật tự! Xin mọi người giữ trật tự!” Pháo Tép kêu lên. Cậu ta có một cái chất gì đó của một nhà chính trị, bao giờ cũng có một địa vị nổi bật trong các cuộc bầu cử ở địa phương, nhờ thế mà cu cậu biết cách sử dụng cách nói năng thích hợp của các vị dân biểu.

“Chết thật rồi!” Pháo Vòng thì thầm rồi ngủ thiếp đi.

Khi xung quanh hoàn toàn yên tĩnh, Pháo Sáng tằng hắng lần thứ ba và bắt đầu. Anh ta nói với giọng từ tốn, rõ ràng như thể đang đọc chính tả những điều có ghi trong kí ức và bao giờ cũng nhìn qua vai của người đang tiếp chuyện. Thực ra anh chàng này có một cung cách thật khác thường.

“Điều may mắn nhất đã xảy ra với Hoàng tử khi chàng làm đám cưới vào đúng cái ngày mà tôi sẽ thăng thiên. Thật thế, nếu mọi việc được sắp đặt từ trước thì nó không thể hóa ra may mắn như thế được. Nhưng Công chúa bao giờ cũng là người may mắn.”

“Trời đất ơi,” Pháo Ném kêu lên, “tôi lại nghĩ khác chứ, tôi nghĩ chúng ta được phóng lên là nhân danh Hoàng tử chứ.”

“Có thể với anh nó là như thế,” Pháo Sáng kiêu kì đáp, “thực tế tôi cũng chẳng nghi ngờ điều đó, nhưng với tôi mọi chuyện có khác đấy, tôi là một Pháo Sáng ngoại hạng, đến từ một gia đình có truyền thống đặc biệt. Mẹ tôi là Pháo Vòng nổi bật nhất vào thời của bà và bây giờ được làm mới lại cho điệu nhảy duyên dáng của bà. Khi bà trình diễn ở nơi công cộng, bà xoay tròn 19 lần trước khi phụt tắt và mỗi lần như vậy bà lại tung vào không gian 7 ngôi sao hồng rực. Đường kính của bà gần một mét, mà bà được làm bằng thứ thuốc súng tốt nhất nhé. Cha tôi cũng là một Pháo Sáng như tôi, có nguồn gốc từ nước Pháp. Ông bay cao đến nỗi người ta phải sợ rằng ông sẽ không bao giờ quay về nữa. Nhưng mà ông làm thế là bởi vì tâm tính ông rất tốt và ông là nhân vật nổi bật nhất trong những cuộc trình diễn của mưa vàng. Báo chí ca ngợi màn biểu diễn của ông bằng những tính từ mĩ miều, ấn tượng nhất. Sự thực thì báo Hoàng Gia cho rằng ông chính là chiến công vang dội nhất của nghệ thuật pháo hoa”.

“Pháo Hoa ư, anh có ý muốn nói thế phải không?” Pháo Hiệu bộp chộp hỏi, “tôi biết ngay đấy là hoa đăng mà, bởi vì tôi đã thấy điều đó được viết trên ống đạn của tôi”.

“Phải, tôi nói là pháo hoa,” Pháo Sáng đáp với giọng kiêu kì và Pháo Hiệu cảm thấy hào hứng đến nỗi nó lập tức bắn ra những viên pháo ném để chứng tỏ nó vẫn là một nhân vật quan trọng như thế nào.

“Tôi đang nói,” Pháo Sáng tiếp tục, “tôi đang nói đến chỗ nào rồi nhỉ?”

“Anh đang nói về mình,” Pháo Cối nhắc.

“À phải rồi, tôi biết tôi đang nói đến những vấn đề tâm đắc nhất thì bị cắt ngang một cách thô bạo. Tôi ghét sự thô bạo và những kẻ tư cách kém cỏi dưới bất cứ hình thức nào, bởi vì tôi là một người cực kì tinh tế. Không có ai ở trên đời này tinh tế như tôi, tôi có thể đoan chắc với các bạn về điều đó”.

“Thế nào là một người tinh tế?” Pháo Tép hỏi Nến La Mã.

“Đó là một kẻ có vết chai dưới lòng bàn chân và bao giờ cũng đạp lên ngón chân người khác”. Pháo Cối trả lời bằng giọng thì thào bí mật làm cho Pháo Tép suýt nổ tung ra vì cười.

“Này, này, cậu đang cười cái gì đấy?” Pháo Sáng hỏi, “tôi đã nói cái gì buồn cười nào?”

“Tôi cười là vì tôi vui quá”. Pháo Tép trả lời.

“Thật là một lí do ích kỉ,” Pháo Sáng giận dữ nói. “Cậu có quyền gì mà cười? Sống là phải biết nghĩ đến người khác. Thực ra cậu phải biết nghĩ đến tôi chứ. Tôi bao giờ cũng nghĩ đến mình và chờ đợi người khác cũng làm thế. Cái đó gọi là sự thông cảm và đó là một đức tính đẹp đẽ, mà tôi thì có cái đức tính ấy ở mức độ cao nhất. Ví dụ cứ giả thuyết là có một điều gì đó xảy ra cho tôi vào tối nay thì có phải đó là cả một tai họa đối với tất cả mọi người không? Hoàng tử và Công chúa sẽ không bao giờ hạnh phúc nữa, cuộc hôn nhân của họ sẽ bị phá hủy mà tôi biết điều này đối với đức vua là một cái gì không thể chấp nhận được. Thật thế, cứ bắt đầu nghĩ đến tầm quan trọng của mình là y như rằng tôi cảm động đến suýt ứa lệ”.

“Nếu anh muốn đem lại niềm vui cho người khác,” Pháo Cối kêu lên, “thì tốt nhất là anh hãy giữ cho mình được khô ráo”.

“Chắc chắn rồi,” Pháo Hiệu sốt sắng chen vào, lúc này anh chàng đang vui tợn, “theo lẽ thường là phải thế”.

“Theo lẽ thường!” Pháo Sáng đay lại, giọng bừng bừng phẫn nộ: “Anh quên mất là tôi hoàn toàn không bình thường chút nào ư? Tôi là một người xuất chúng. Tại sao ư? Bất cứ ai cũng theo cái lẽ thường ấy, một điều làm cho họ hoàn toàn không có trí tưởng tượng. Nhưng tôi thì có đấy, bởi vì tôi không bao giờ nghĩ về vạn vật như là nó vốn thế mà nghĩ về nó như một cái gì thật khác biệt. Tỉ như cái việc giữ cho mình khô ráo, rõ ràng ở đây không có ai đánh giá đúng một tâm hồn giàu xúc cảm. Thật may mắn cho tôi, điều ấy tôi cóc quan tâm. Điều duy nhất còn trụ lại trong cuộc đời này đó chính là ý thức về sự kém cỏi dễ sợ của những kẻ chung quanh và cái cảm giác rằng mình bao giờ cũng thuộc về một đẳng cấp cao quý hơn. Thử hỏi ai trong số các người còn có một tâm hồn? Các người ở đây cười cợt, đùa nhảm cứ như thể Hoàng tử và Công chúa chưa làm đám cưới ấy”.

“Phải, đúng thế,” một quả Cầu Lửa bé nhỏ kêu lên. “Tại sao lại không chứ? Đây là một tiệc vui có một không hai và khi tôi bay vút lên không, nhất định tôi sẽ kể cho các vì sao nghe chuyện này. Các bạn sẽ thấy những vì sao nhấp nháy khi tôi kể cho chúng nghe về cô dâu xinh đẹp.”

“Sao lại có một cái nhìn tủn mủn như thế về cuộc đời nhỉ!” Pháo Sáng dài môi dè bỉu, “nhưng dù sao đó là điều mà tôi đã biết từ trước. Thật chẳng có cái gì trong con người anh bạn hết. Anh thật trống rỗng và nông cạn. Tại sao à, có thể là Hoàng tử và Công chúa sẽ đến sống ở một vùng quê nơi có một dòng sông sâu, và có thể họ chỉ có một đứa con trai duy nhất – một cậu bé có mái tóc vàng ươm, đôi mắt tím mơ màng giống cha. Có thể vào một ngày nào đó cậu bé ra ngoài đi dạo với cô bảo mẫu. Cô ả này có thể lại lăn ra ngủ dưới cái bóng râm mát của một cây cổ thụ để mặc cậu bé lang thang chơi bên bờ sông. Rất có thể cậu bé sẩy chân ngã xuống sông và chết đuối. Thế có phải là một thảm họa không! Những con người đáng thương, mất đi đứa con trai duy nhất! Không có gì đáng sợ hơn! Tôi thì tôi không chịu đựng nổi đâu.”

“Nhưng họ sẽ không mất đứa con trai duy nhất,” Pháo Cối nói, “không có những chuyện bất hạnh như thế xảy ra cho họ đâu”.

“Tôi không hề nói là sẽ như thế,” Pháo Sáng nói, “tôi chỉ nói rằng một chuyện như thế có khả năng xảy ra. Mà nếu như họ mất đứa con trai duy nhất thì liệu còn có ích gì khi nói về những chuyện như thế này. Tôi ghét thấy cảnh người ta khóc lóc về những chuyện vụn vặt như làm đổ một bình sữa. Nhưng khi nghĩ đến việc người ta có thể mất đứa con trai duy nhất, tôi... tôi bị tác động lắm lắm.”

“Chắc chắn anh là người như thế rồi,” Pháo Hiệu mau mồm mau miệng kêu lên. “Thực thế, anh là người giàu... màu mè nhất mà tôi biết.”

“Còn anh là người thô lỗ nhất mà tôi từng gặp,” Pháo Sáng đốp lại, “anh làm sao có thể hiểu nổi tình bạn của tôi đối với Hoàng tử”.

“Cái gì, anh thậm chí còn chưa biết mặt Hoàng tử,” Pháo Cối gầm gừ.

“Thì tôi có nói là tôi biết chàng đâu,” Pháo Sáng đáp. “Tôi chỉ nói rằng nếu tôi biết Hoàng tử tôi sẽ không thể là bạn của chàng. Thật là nguy hiểm khi ta hiểu rõ một người bạn.”

“Tốt nhất là anh hãy giữ cho người khô ráo,” quả Cầu Lửa nói. “Đó mới là điều quan trọng”.

“Là điều quan trọng với anh, tôi không nghi ngờ điều đó,” Pháo Sáng đáp. “Còn tôi thì cứ khóc khi tôi muốn,” thế là anh chàng thổn thức thật và để cho những giọt nước mắt chảy thánh thót như những giọt nước mưa, suýt nữa thì làm cho hai con gián con chết đuối. Tội nghiệp con vật bé nhỏ đã chắc mẩm tìm được một nơi khô ráo và có thể an cư lạc nghiệp được rồi.

“Anh ta chắc chắn là một người lãng mạn thực sự,” Pháo Vòng nói, “bởi vì anh ta có thể khóc sướt mướt về một chuyện chẳng có gì đáng khóc”. Nói xong cô nàng thở dài sườn sượt và nghĩ về cái hộp của mình.

Còn Pháo Cối và Pháo Hiệu thì thực sự phẫn nộ: “Nước mắt cá sấu! Nước mắt cá sấu!” Cả hai đều là những người thực tế và mỗi khi chúng phản đối cái gì thì chúng lập tức quy tội cho vật ấy là giả dối.

Ngoài trời Nàng Trăng đủng đỉnh đi lên như một cái khiên bạc tuyệt đẹp. Những ngôi sao cũng sáng hơn, lấp lánh và tiếng một dàn nhạc vọng ra từ trong lâu đài.

Hoàng tử và Công chúa dẫn đầu các đôi bạn nhảy. Hai người nhảy đẹp đến nỗi cả những đóa ly ly trắng cao dong dỏng cũng xô lại ghé mắt qua cửa sổ, ngắm nhìn họ, còn những bông hoa thuốc phiện đỏ rực thì gật gật đầu theo nhịp.

Đồng hồ điểm mười tiếng, rồi mười một tiếng và khi tiếng chuông cuối cùng điểm lúc nửa đêm vang lên trên ngọn tháp, đức vua truyền cho gọi người thợ pháo hoa của hoàng gia đến.

“Hội pháo hoa bắt đầu,” vua truyền lệnh, người thợ cúi đầu thật thấp thi lễ trước nhà vua rồi đi về phía cuối vườn. Có sáu người cộng sự đi theo bác ta, mỗi người cầm một bó đuốc lớn gắn vào một cây gậy dài.

Chắc chắn đây là một màn trình diễn ngoạn mục.

Pháo Vòng kêu rít lên khi cô nàng quay tròn quay tròn. Đoàng! Đoàng! Đến lượt Pháo Cối nổ giòn giã. Sau đó là Pháo Ném chơi một vũ điệu tuyệt vời trên một khoảng trời rộng còn Pháo Hiệu thì làm cho mọi vật đỏ rực lên. “Tạm biệt!” Cầu Lửa kêu lên khi nó bay lên rồi rơi xuống thành những tàn lửa xanh. Đét! Đét! Đét! là tiếng trả lời của Pháo Tép. Bọn pháo này có vẻ hứng chí lắm và tiếng nổ của họ nhà ấy thì giòn giã phải biết. Chỉ có một anh tịt ngóm là Pháo Sáng xuất chúng. Anh chàng bị ướt vì khóc nhiều nên chẳng làm nên trò trống gì. Thứ tốt nhất của anh ta là thuốc súng mà một khi nó đã bị ẩm thì còn ăn thua gì. Tất cả những người bà con tội nghiệp mà anh chàng không bao giờ thèm mở miệng nói chuyện trừ phi là một nụ cười khẩy đều bay vút lên trời như những đóa hoa vàng lộng lẫy với những tia hoa lửa rực rỡ. Hoan hô! Hoan hô! Cả triều đình hân hoan reo vang. Cô Công chúa nhỏ cười khanh khách vì sung sướng.

“Mình nghĩ là người ta giữ mình lại cho những dịp long trọng hơn,” Pháo Sáng nói: “Không cần phải nghi ngờ về chuyện này,” và nó nhìn quanh vẻ tự cao tự đại hơn bao giờ hết.

Ngày hôm sau những người lao công đến dọn dẹp hiện trường. “Rõ ràng đây là một vị đại biểu,” Pháo Sáng tự nhủ, “mình phải tiếp đón họ cho ra vấn đề một chút.” Nó hếch mũi lên trời, nhìn quanh, đôi lông mày cau lại như thể nó đang ngẫm nghĩ về một chuyện gì tối quan trọng. Nhưng chẳng có ai thèm liếc nó lấy một cái cho đến khi họ quay lưng định bỏ đi. Chợt có một người nhận ra nó: “Ồ, đây có một quả Pháo Sáng thối.” Nói rồi người ấy nhặt lên ném qua bức tường và nó rơi xuống một hào nước bên ngoài.

“Pháo Thối? Pháo Thối?” Nó nói trong khi quay tròn trong không khí, “không thể nào! Pháo Tốt, chính là người kia có ý nói thế. THỐI và TỐT nghe chẳng na ná như nhau sao, cùng dấu cùng âm đầu mà lại.” Và nó rơi tõm xuống bùn.

“Ở đây chẳng tiện nghi chút nào,” nó nhận xét, “nhưng không cần gì phải thắc mắc nữa, đây chính là một suối nước nóng thời thượng mà người ta đưa mình đến để hồi phục sức khỏe. Thần kinh của mình chắc chắn là có chuyện không ổn và mình cần được tĩnh dưỡng”.

Chợt có một chú ếch nhỏ với đôi mắt long lanh như hai viên kim cương và bộ áo lốm đốm xanh biếc, bơi đến chỗ Pháo Sáng.

“Ê, đằng ấy mới đến hả, tớ biết ngay mà!” Ếch niềm nở. “Này suy cho cùng chẳng có cái gì giống như cái món bùn này. Cứ cho tớ một cơn mưa và một vũng nước thì cứ gọi là vui phải biết. Đằng ấy có nghĩ là chiều nay có mưa không? Tớ biết thế và cũng hi vọng thế dù trời xanh trong không một gợn mây. Thật đáng tiếc”.

“E hèm! E hèm!” Pháo Sáng dặng hắng mấy cái rồi nó bắt đầu húng hắng ho.

“Chất giọng của đằng ấy khá thật đấy!” Ếch lại ồm ộp kêu lên. “Nghe như tiếng ếch nhái kêu và cái tiếng ồm ộp ấy hiển nhiên là âm thanh giàu nhạc tính nhất trên đời. Rồi đằng ấy sẽ được nghe dàn hòa tấu của họ nhà tớ vào tối nay. Chúng tớ ngồi trên bờ ao và ngay khi trăng lên là chúng tớ vào cuộc. Một dàn tấu hay ra trò, chính vì thế mà ai cũng thức dậy nằm nghe chúng tớ hát. Ấy đấy, vừa mới hôm qua thôi tớ nghe được một người nói với mẹ mình là bà ta suốt đêm không hề chợp mắt chỉ vì bọn ếch nhái chúng tớ đấy. Thật không gì sung sướng bằng việc phát hiện ra là mình cứ nổi phần phật như vậy”.

“E hèm! E hèm!” Pháo Sáng giận dữ tằng hắng lần nữa. Nó rất bực là không thể xen vào được một tiếng nào.

“Cái giọng nghe được đấy,” Ếch lại ồm ộp liến thoắng. “Tớ hi vọng đằng ấy sẽ đến bờ ao. Tớ còn phải để mắt đến mấy đứa con gái. Tớ có 6 cô con gái xinh như mộng nhé, mà tớ thì chỉ lo Cá Chó gặp chúng. Thằng ấy là một con quỷ dữ, thật đấy. Nó mà gặp lũ con tớ ấy à thì nó sẽ không do dự lấy một giây đâu, sẽ biến con tớ thành bữa điểm tâm ngay. Thôi, bái bai nhé. Tớ thích cuộc trao đổi giữa chúng ta lắm, nói thật lòng đấy”.

“Trao đổi?” Pháo Sáng rít lên. “Anh nói như cái máy thì có. Như thế mà là trao đổi à?”

“Thì người nói phải có kẻ nghe chứ. Tớ chỉ thích nói thôi. Tiết kiệm thời gian, tránh cãi vã”.

“Nhưng tôi lại thích tranh luận,” Pháo Sáng nói.

“Tớ thì không,” Ếch nói, vẻ thoải mái. “Cãi vã là một cái gì thô bạo nhất đấy, bởi vì có ai trong một xã hội thanh bình mà lại không có cùng một ý kiến. Bai lần nữa nghe chú em, tớ đi gặp con gái tớ đây.” Ếch nói và nhảy đi.

“Ngươi là một kẻ nhiễu sự,” Pháo Sáng nói, “mà lại vô giáo dục. Ta ghét những kẻ cứ oang oác nói về mình như ngươi, nhất là khi có một người cũng cần nói về bản thân như là ta đây. Đó là cái mà ta gọi là tính ích kỉ, mà ích kỉ là một thói xấu, đặc biệt là với những người như ta đây bởi vì ta nổi tiếng khắp bàn dân thiên hạ về tấm lòng rộng mở, biết chia sẻ với người khác. Thật ra ngươi nên theo gương ta vì rõ ràng là ngươi không có một tấm gương nào tốt hơn. Bây giờ thì ngươi có cơ hội để cải thiện bản thân rồi đó, bởi vì ta sẽ trở lại triều đình ngay lập tức. Ta là một người được ưa chuộng trong chốn cung đình mà. Hoàng tử và Công chúa làm đám cưới dưới sự có mặt danh dự của ta. Tất nhiên ngươi làm sao biết được chuyện này cơ chứ vì ngươi chỉ là một thằng nhà quê”.

“Nói chuyện với lão ta thì có ích gì,” một chàng Chuồn Chuồn đậu trên ngọn cây hương bồ nói: “Chẳng có ích gì hết vì lão ta đi mất đất rồi”.

“Ồ thế chỉ thiệt cho lão chứ đâu phải cho tôi. Sở dĩ tôi không thể cắt ngang lời lão là vì lão có thèm nghe ai nói đâu. Tôi thích nghe mình nói. Đó là một trong những khoái cảm lớn nhất. Tôi cũng thường có những buổi ngồi độc thoại một mình và tôi uyên bác đến nỗi lắm khi tôi cũng chẳng hiểu lấy một lời mình nói nữa”.

“Thế thì anh nên làm một bài đít cua về triết lí sầu,” Chuồn Chuồn nói, xòe đôi cánh mỏng như sa trông rất đáng yêu rồi bay xa dần xa dần.

“Thật là một thằng ngu mới không ở lại nghe mình nói. Mình chắc là hắn chẳng mấy khi có được cơ hội mở rộng tầm mắt. Tuy vậy, mình quan tâm làm quái gì đến chuyện ấy. Thiên tài như mình thì sớm muộn một ngày nào đó cũng được phát sáng”. Pháo Sáng nghĩ trong khi nó càng lúc càng chìm sâu trong lớp bùn.

Lát sau có một ả Vịt Trắng bơi đến gần chỗ nó. Cô ả có đôi chân màu vàng, với những ngón chân có màng, ả tự coi mình là tuyệt thế giai nhân nhờ vào cái dáng lạch bạch của mình.

“Quạc! Quạc! Quạc!” Ả lên tiếng. “Gớm cái nhà anh này sao lại có cái dáng người kỳ quặc thế nhỉ? Phải chăng nhà anh sinh ra đã là như thế hay là bị một tai nạn vậy?”

“Rành là chị Vịt Bầu không bao giờ ra khỏi cái xó nhà quê này,” Pháo Sáng rít lên, “nên mới không biết tôi là ai. Tuy vậy tôi cũng đại xá cho sự kém hiểu biết của chị. Ở đời không thể trông đợi người khác cũng xuất sắc như mình được. Chắc chị sẽ lấy làm ngạc nhiên lắm nếu được biết tôi có thể bay vút lên trời xanh rồi đi xuống trong một vũ hội hoa đăng”.

“Chị đây chẳng báu những chuyện ấy,” Vịt trả lời dấm dẳn, “bởi chị thấy những chuyện tầm phào ấy chẳng được tích sự gì. Này nếu chú em có thể cày ruộng như một con bò, hoặc kéo xe như một con ngựa hoặc trông cừu như một con chó chăn cừu thì còn được chứ...”.

“Chị chàng tội nghiệp,” Pháo Sáng kêu lên với giọng rất mực đài các, kiêu kì, “rõ là chị thuộc về tầng lớp tiện dân. Một người ở địa vị của ta không bao giờ nói đến chuyện có lợi hay không có lợi. Chúng ta là những người toàn thiện toàn mỹ và điều đó còn quan trọng hơn là nói đến chuyện lợi ích. Bản thân ta không có chút thiện cảm nào đối với bất cứ loại hình lao động nào hay ít nhất là những việc ăn no vác nặng mà nhà chị đã kể ra. Bao giờ ta cũng có ý nghĩ là lao động nặng chỉ là chỗ dành cho những kẻ không biết làm việc gì khác.”

“Thôi được,” Vịt nói, nó vốn là một chị chàng hiền lành, dễ hòa bình, chẳng bao giờ cãi nhau với ai hết, “thôi thì mỗi người mỗi ý. Dù sao thì tôi cũng hi vọng anh sẽ an cư lạc nghiệp ở nơi này”.

“Ồ, không có chuyện đó đâu. Tôi chỉ thuần túy là một du khách, một du khách khác thường. Sự thật thì tôi thấy nơi này hơi hiu quạnh, buồn tẻ. Chẳng ra chốn phồn hoa mà cũng chẳng giống nơi thanh tĩnh. Đúng là một xó nửa quê nửa tỉnh. Chắc chắn tôi phải quay lại chốn cung đình bởi vì tôi biết rõ tôi đã được chỉ định để làm nên một kỳ tích trong đời”.

“Bản thân tôi cũng đã từng ấp ủ cao vọng bước vào đời để sống như một người tối quan trọng,” Vịt nhẩn nha nói tiếng một, “có quá nhiều cái cần sửa đổi. Thực tế tôi đã có chân trong một hội đồng cách đây không lâu, và chúng tôi thông qua những giải pháp loại bỏ tất cả những gì mà chúng tôi không thích. Tuy vậy xem ra tất cả những việc ấy rồi cũng chẳng đi đến đâu. Bây giờ tôi vui thú điền viên, chăm sóc gia đình”.

“Còn tôi sinh ra cho cuộc sống xã hội,” Pháo Sáng nói, “và tất cả họ hàng xa gần tôi đều thế, kể cả những người kém cỏi nhất. Hễ chúng tôi xuất hiện ở đâu là y như rằng chốn ấy xôn xao lên hết vì bọn chúng tôi. Tôi còn chưa có một sự xuất hiện như thế nhưng khi tôi xuất hiện tôi sẽ lập nên một kì tích. Còn về cuộc sống gia đình, nó già đi rất nhanh và làm cho người ta trở nên bất cập những gì cao siêu”.

“Ồ những điều cao siêu trong đời, nó mới là những điều tuyệt vời làm sao,” Vịt nói, “nó nhắc tôi nhớ là tôi đang đói bụng”. Nói xong Vịt quày quả bơi đi, miệng kêu quàng quạc.

“Quay lại đi! Quay lại đi!” Pháo Sáng kêu lên, “còn có nhiều chuyện tôi chưa nói hết với chị mà.” Nhưng vịt không thèm để ý đến nó nữa. “Thôi, mình cũng lấy làm mừng là cô ả đã bỏ đi,” Pháo Sáng tự nhủ, “biết thế nào được, chị ta rốt cục cũng chỉ là một bà nội trợ trung lưu tầm thường”. Pháo Sáng càng lúc càng chìm sâu vào trong đám bùn hơn và bắt đầu suy tư về sự cô đơn của một thiên tài. Chợt có hai thằng bé con trong những chiếc áo khoác màu trắng xuất hiện, chạy xuống gần hào nước với một cái ấm đun nước và một bó củi.

“Chắc đây là những vị đại biểu,” Pháo Sáng nói, cố làm ra vẻ đường hoàng.

“Coi kìa!” Một trong hai thằng bé kêu lên. “Nhìn cái que mốc thếch kia kìa! Không hiểu nó từ đâu đến nhỉ?” Nói xong thằng bé cúi xuống nhặt Pháo Sáng ra khỏi hào nước.

“Que mốc thếch!” Pháo Sáng kêu lên, “không thể nào! Que vàng que bạc thì có... đấy mới là điều mà thằng bé kia muốn nói chứ. Que vàng là lời tán dương chính xác nhất. Có thể, thằng bé này nhầm mình với một trong những viên quan trong triều.”

“Hãy cho nó vào đống lửa!” thằng bé thứ hai nói: “Nó sẽ góp phần làm cho ấm nước sôi lên”.

Thế là bọn trẻ chụm củi lại, để Pháo Sáng lên trên và mồi lửa.

“Thật kì diệu,” Pháo Sáng hân hoan kêu lên, “bọn chúng cho mình bay lên trong ánh sáng ban ngày rực rỡ để ai cũng có thể nhìn thấy mình”.

“Bây giờ chúng mình hãy cứ làm một giấc đi đã,” hai đứa bảo nhau, “đến khi thức dậy thì ấm nước đã sôi rồi”. Thế là chúng nằm dài xuống cỏ, nhắm mắt lại.

Pháo Sáng rất ẩm cho nên phải mất một lúc nó mới bén lửa. “Bây giờ thì mình sắp thăng thiên!” Nó kêu lên, duỗi người ngay ngắn và chuẩn bị tư thế phóng lên. “Mình biết mình sẽ bay lên cao hơn các vì sao, cao hơn mặt trăng, cao hơn cả mặt trời nữa. Thực vậy, mình sẽ vút lên cao mãi cao mãi... cao đến nỗi...” Xì! Xì! Xì và Pháo Sáng bay lên trên không trung.

“Tuyệt quá! Mình sẽ cứ bay mãi lên như thế này. Mình thành công rồi”.

Chẳng có ai nhìn thấy nó.

Rồi nó bắt đầu cảm thấy có một cảm giác kì lạ xâm chiếm toàn bộ con người.

“Mình sắp sửa nổ tung rồi. Mình sẽ làm cho cả thế giới này chói sáng và sẽ làm nên một tiếng nổ vang trời, sẽ không có ai nói một chuyện gì khác ngoài sự kiện này trong suốt một năm trời.” Và quả thật Pháo Sáng nổ đùng đùng mấy phát.

Nhưng không ai nghe thấy tiếng nổ kể cả hai thằng bé con đang ngủ ngon lành. Tất cả những gì còn lại của nó là một cái que rơi xuống lưng một con ngỗng đang đủng đỉnh đi trên bờ rãnh.

“Trời đất ơi,” Ngỗng quàm quạp kêu lên. “Bây giờ trời lại mưa cả ra củi nữa hay sao?” Nó nói và nhảy tỏm xuống nước.

“Mình biết là mình sẽ tạo ra một cảm giác mạnh mà”. Pháo Sáng còn tự nhủ vào lúc nó tan trong hư không.