àng nói nàng sẽ khiêu vũ với mình nếu mình mang tặng nàng những nụ hồng đỏ thắm,” chàng sinh viên trẻ kêu lên, “nhưng trong khắp khu vườn của mình chả có lấy một bông hồng nhung”.

Từ cái tổ cao cao trên cây sồi, Họa Mi nghe thấy tiếng anh Sinh viên. Nó nhìn ra qua kẽ lá và ngạc nhiên. “Không có lấy một bông hồng nhung,” chàng Sinh Viên lại nói, những giọt nước mắt ứa ra trong cặp mắt đẹp. “Ôi sao hạnh phúc lại tùy thuộc vào những điều nhỏ nhặt đến thế! Mình đã đọc tất cả những điều mà những con người khôn ngoan đã viết ra, và tất cả những bí ẩn của triết học đều là của mình, thế mà mình đâu có biết được là chỉ thiếu một bông hồng nhung thôi mà đời mình trở nên khốn khổ thế này”.

“Đây đúng là một tình yêu đích thực,” Họa Mi tự nhủ. “Hết đêm này đến đêm khác ta đã hát về chàng dù ta biết là chàng nào có hay. Đêm này sang đêm khác ta kể chuyện về chàng cho các vì sao và bây giờ ta đã gặp chàng. Tóc chàng đen như hoa lan dạ hương, đôi môi chàng thắm đỏ như nụ hồng của niềm đam mê tha thiết, nhưng sự đắm say đã làm cho khuôn mặt chàng xanh xao như bức tượng tạc bằng cẩm thạch và nỗi buồn đã đóng cái dấu của nó lên trán chàng.”

“Hoàng tử sẽ mở một dạ hội vào đêm mai,” chàng trai trẻ thì thầm, “và người yêu của ta sẽ tham dự. Nếu ta đem tặng nàng một đóa hồng đỏ thắm nàng sẽ khiêu vũ với mình cho đến sáng. Nếu như ta có một bông hồng, ta sẽ được ôm nàng trong tay, nàng sẽ tựa mái đầu vào ngực ta và tay nàng sẽ siết chặt tay ta. Nhưng chẳng có bông hồng nào trong vườn, thế là ta phải ngồi cô đơn, nàng sẽ bỏ ta lại. Nàng sẽ không chú ý đến ta đâu và như thế trái tim ta sẽ tan vỡ.”

“Đây đúng là một tình yêu chân chính,” Họa Mi cất tiếng. “Điều mà ta ca hát về nỗi thống khổ của chàng, cái là niềm cảm hứng đối với ta lại là nỗi đau của chàng. Hẳn tình yêu phải là một điều tuyệt diệu. Nó còn quý giá hơn ngọc lục bảo, đẹp đẽ hơn loại ngọc Ôpan quý nhất. Đào và lựu cũng không thể mua được tình yêu cho dù hai thứ này được đem bán ngoài thị trường. Nó không thể là vật trao đổi giữa các nhà buôn hoặc không thể đem so sánh với vàng”.

“Các nhạc công sẽ ngồi vào vị trí,” chàng Sinh Viên nói, “và múa tay trên những nhạc cụ bộ dây. Người yêu của mình sẽ nhảy múa theo tiếng đàn hupơ và violông. Nàng sẽ cử động bay bổng đến nỗi chân nàng sẽ không chạm đất và tất cả triều thần trong những bộ lễ phục sẽ quỳ sụp dưới chân nàng. Chỉ có ta là nàng không chịu nhảy bởi vì ta không có một bông hồng đỏ thắm tặng nàng,” nói đoạn, chàng trai ngã người sõng soài xuống cỏ, vùi mặt trong hai bàn tay, nức nở.

“Tại sao chàng ta khóc?” Thằn Lằn xanh bé nhỏ hỏi khi nó chạy qua chàng trai, cái đuôi cong lên.

“Phải, tại sao lại thế?” Bướm lên tiếng, đôi cánh lộng lẫy chấp chới trong ánh mặt trời.

“Cớ làm sao vậy?” Cúc trắng thì thào với bạn láng giềng của nó, giọng nhỏ nhẻ, buồn buồn.

“Chàng khóc vì một đóa hồng nhung,” Họa Mi lên tiếng đáp.

“Vì một bông hồng!” Cả bọn đồng thanh kêu lên. “Thật là lố bịch!” Thằn Lằn cất tiếng cười thẳng thừng, khinh thị.

Chỉ có Họa Mi hiểu uẩn khúc trong nỗi buồn của chàng Sinh Viên và nó im lìm đậu trên cành ô rô ngẫm nghĩ về bí ẩn của Tình yêu.

Bất thình lình nó xòe rộng đôi cánh màu nâu, vút bay thẳng lên không trung. Nó bay qua một khu rừng nhỏ như một cái bóng và sà thấp cánh xuống một khu vườn. Ở giữa một bồn cỏ là một cây hoa hồng rất đẹp. Vừa thoáng thấy Họa Mi liền bay đến nhanh như một tia chớp.

“Hãy cho tôi một bông hồng đỏ rực,” nó nài xin, “rồi tôi sẽ hát cho bạn nghe khúc hát ngọt ngào nhất”. Cây lắc đầu.

“Tôi chỉ có những bông hồng bạch, màu của nó trắng như bọt biển, trắng hơn cả tuyết trên những đỉnh núi cao. Hãy đến tìm anh tôi mọc ở gần đồng hồ mặt trời cũ, có lẽ anh ấy sẽ cho bạn cái mà bạn cần”. Thế là Họa Mi bay đến chỗ cây hồng mọc gần đồng hồ mặt trời cũ.

“Hãy cho tôi một bông hồng đỏ thắm, rồi tôi sẽ hát cho bạn nghe khúc hát du dương nhất”.

Cây lắc lư các nhánh cành.

“Tôi chỉ có những đóa hồng vàng, vàng rực như mái tóc nàng tiên cá ngự trên chiếc ngai màu hổ phách và còn rực rỡ hơn đóa thủy tiên nở trong thung sâu trước khi người cắt cỏ mang lưỡi hái đến. Xin hãy đến chỗ anh tôi mọc ở dưới cửa sổ nhà chàng Sinh Viên, có thể anh ấy sẽ cho bạn cái mà bạn muốn”. Thế là vèo một cái Họa Mi bay đến chỗ cây hoa hồng mọc dưới cửa sổ phòng chàng Sinh Viên.

“Hãy cho tôi một bông hồng đỏ như máu, tôi sẽ hát cho bạn nghe khúc nhạc mê li nhất”.

Cây hồng rung vòm lá của nó.

“Tôi có những bông hồng nhung rực rỡ, đỏ như dấu chân son của con bồ câu, đỏ hơn cả những nhánh san hô đẹp nhất rung rinh trong những chiếc hang sâu thẳm dưới lòng đại dương. Nhưng mùa đông đã làm băng giá dòng nhựa trong tôi, sương giá đã thui chột những nụ hoa mới hé và góc mạnh đã bẻ gãy các chồi biếc. Làm sao tôi có thể làm nảy ra những đóa hồng trong thời tiết này”.

“Một bông hồng nhung là tất cả những gì mà tôi cần,” Họa Mi thảng thốt kêu lên, “chỉ một bông hồng đỏ! Chẳng lẽ không có cách nào có được hay sao?”

“Có một cách, nhưng nó khủng khiếp đến nỗi tôi chả dám nói cho bạn biết đâu”.

“Cứ nói đi, tôi không sợ đâu.”

“Nếu bạn muốn có một đóa hồng nhung, Họa Mi ạ, bạn phải dệt nó bằng âm nhạc của ánh trăng và nhuộm nó bằng dòng máu từ chính con tim bạn. Bạn phải hát cho tôi nghe trong khi tỳ ức của bạn vào một cái gai nhọn hoắt. Suốt đêm dài bạn phải hát cho tôi nghe và cái gai sẽ chọc vào tim bạn, máu của bạn sẽ tuôn vào những mạch sống trong tôi, biến thành của tôi”.

“Cái chết là một giá quá đắt để trả cho một bông hồng dù là hồng nhung đi nữa,” Họa Mi kêu lên, “và cuộc sống quý giá đối với tất cả tạo vật. Thật sung sướng khi đậu trong một khu rừng xanh, ngắm mặt trời lên trên cỗ xe kéo bằng vàng, chiêm ngưỡng chị Hằng dạo quanh bầu trời trong cỗ xe bằng ngọc thạch. Còn gì ngọt ngào hơn hương hoa táo gai, còn gì đẹp hơn hoa lan dạ hương giấu mình trong thung sâu và hoa thạch thảo rập rờn bay trên những ngọn đồi. Nhưng tình yêu còn quý hơn sự sống, và làm sao tim của một con chim so sánh với trái tim con người?”

Thế là Họa Mi sải đôi cánh nâu bay vút lên trời xanh. Nó vút qua khu vườn như một cái bóng. Chàng Sinh viên trẻ vẫn nằm im trên cỏ, nơi Họa Mi đã để chàng ta ở lại và những giọt lệ vẫn chưa khô trên đôi mắt đẹp của chàng.

“Hãy vui lên đi,” Họa Mi kêu ríu ran, “vui lên đi mà, rồi chàng sẽ có bông hồng đỏ thắm của chàng. Tôi sẽ dệt ra nó từ âm nhạc của ánh trăng, và sẽ nhuộm nó bằng máu của tim mình. Tất cả những điều tôi đòi hỏi lại ở chàng chỉ là một điều, hãy trở thành một người tình chân chính bởi vì Tình yêu thông thái hơn Triết học dù Triết học minh triết hơn, vĩ đại hơn Quyền lực cả khi bản thân Quyền lực đã là một cái gì vĩ đại. Màu của ngọn lửa trên đôi cánh Quyền lực và màu của đam mê trên toàn thân Quyền lực. Đôi môi của nó ngọt như mật, và hơi thở của nó thơm như trầm hương”.

Chàng Sinh Viên ngước mắt trông lên, lắng nghe nhưng chàng chẳng hiểu lời trái tim Họa Mi muốn nói, bởi vì chàng ta chỉ biết những điều được viết ra trong sách. Nhưng cây sồi thì hiểu và nghe lòng buồn rười rượi bởi vì nó đem lòng quyến luyến con chim Họa Mi bé nhỏ đã làm tổ trên cành nó.

“Hát cho tôi nghe bài hát cuối cùng,” Sồi thì thầm, “tôi sẽ rất cô đơn khi bạn ra đi.” Nghe thế Họa Mi bèn cất tiếng hót mê say cho Sồi nghe. Tiếng hát Họa Mi thánh thót như tiếng nước nhỏ xuống từ một chiếc bình bằng bạc.

Khi nó hót xong, chàng Sinh Viên mím môi, lôi từ trong túi ra một cuốn sổ và một cây bút chì.

“Nàng thật có phong cách,” chàng nói một mình trong lúc đi qua khu rừng, “điều đó không thể phủ nhận được, nhưng nàng có cảm nghĩ gì? Mình sợ là không. Thực ra nàng giống hầu hết các nghệ sĩ, tất cả ở nàng chỉ là phong cách, không có một chút gì thành thực. Nàng sẽ không hi sinh bản thân mình cho người khác. Nàng chỉ thuần túy nghĩ đến âm nhạc mà ai cũng biết rằng nghệ thuật là ích kỉ. Nhưng phải thừa nhận là có một cái gì đó thật đẹp trong giọng nói của nàng. Thật đáng buồn là nó lại không có một ý nghĩa nào hết hoặc không có bất cứ một cái gì thiết thực”. Nói xong chàng đi vào phòng ngả lưng xuống chiếc giường nhỏ có nệm rơm, bắt đầu nghĩ ngợi về tình yêu của mình và một lúc sau cũng chìm vào giấc ngủ.

Khi vầng trăng chiếu sáng bầu trời cũng là lúc Họa Mi bay đến bụi hồng và tì ngực nó vào một cái gai. Suốt đêm dài nó cất tiếng hát tha thiết, ngực cắm sâu hơn vào cái gai. Vầng trăng bạc lạnh lùng sà thấp xuống lắng nghe. Cả đêm dài Họa Mi hót và cái gai thọc sâu, sâu hơn vào ngực nó, dòng máu rịn ra từng giọt, từng giọt.

Đầu tiên nó hát về sự chớm nở của tình yêu trong trái tim của một chàng trai và một cô gái. Thế là trên ngọn cây hồng, nhú ra một nụ hồng kì diệu, từng cánh lớn lên, mở ra khi bài hát này nối tiếp bài hát khác. Đầu tiên cánh hoa mờ đục, như sương giăng trên các dòng sông, sau đó nhợt nhạt như bước chân của một sớm tinh mơ và bàng bạc như trên đôi cánh của một ngày đang rạng. Rồi mới chỉ là dáng một nụ hồng trong chiếc gương bạc, một cái bóng phản chiếu của bông hồng trên mặt hồ xanh thẳm mà bây giờ đã là một đóa hồng thật sự trên ngọn cây. Nhưng cây kêu lên bảo: “Họa Mi phải tỳ mạnh nữa vào cái gai, mạnh nữa, mạnh nữa, cô Họa Mi bé nhỏ, nếu không ánh ngày sẽ đến trước khi hoa kịp nở”.

Thế là Họa Mi ép ngực mình sâu hơn, sâu hơn vào cái gai, tiếng hót cao hơn, cao vút hơn bởi vì Họa Mi đang hát về sự ra đời của niềm say mê giữa một người đàn ông và một người đàn bà.

Rồi có một màu hồng phơn phớt ửng lên trên cánh hồng giống như một màu hồng nhuốm trên mặt chú rể khi chàng hôn lên môi cô dâu. Nhưng cái gai chưa chạm vào tim Họa Mi vì vậy mà ở giữa đóa hoa vẫn còn màu trắng, chỉ có máu trong tim Họa Mi mới có thể nhuộm đỏ đóa hồng.

Cây lại gào lên bảo Họa Mi hãy tì mạnh hơn nữa ấn sâu hơn nữa ngực mình vào cái gai và khi gai đâm vào tim một dòng máu bắn vọt ra. Vết thương buốt rát hơn, lời ca mãnh liệt hơn, hoang dại hơn bởi vì Họa Mi đang hát về tình yêu viên mãn và Thần chết; về việc Tình yêu không bao giờ chết trong nấm mồ.

Và bông hồng tuyệt diệu bắt đầu rực lên cái màu đỏ của bầu trời lúc rạng đông, màu đỏ lan ra các cánh hồng, đỏ cái màu đỏ của hồng ngọc.

Nhưng giọng Họa Mi đuối dần, đôi cánh nhỏ bắt đầu đập thảng thốt và một tấm màng mỏng che mắt nó. Khúc hát nhỏ dần nhỏ dần, nghe như có gì chặn ngang họng. Rồi nó nhả nốt những nốt nhạc cuối cùng. Vầng trăng như cái đĩa bạc nghe thấy, quên mất rằng bình minh đã lên mà cứ nấn ná ở lại trên bầu trời. Bông hồng nhung cũng nghe thấy những nốt nhạc cuối cùng ấy, nó rùng mình ngây ngất, xòe vội những cánh hoa thanh tân trong không khí se lạnh buổi ban mai. Nốt nhạc vọng vào những chiếc hang tối trên ngọn đồi, đánh thức những cậu bé chăn cừu ngái ngủ khỏi những giấc mơ. Khúc nhạc trôi theo triền sông mang thông điệp của nó ra biển. “Coi kìa, coi kìa!” Cây kêu lên, “hoa xòe cánh rồi,” nhưng Họa Mi không đáp lời, nó nằm chết trên cỏ, chiếc gai cắm giữa tim.

Buổi trưa chàng Sinh Viên mở cửa sổ nhìn ra.

“Cái gì thế kia, một may mắn kỳ tuyệt!” Chàng reo lên, “coi kìa, một bông hồng đỏ rực! Mình chưa nhìn thấy một bông hồng đẹp đến mức này trong đời. Đẹp đến nỗi mình chắc nó phải có một cái tên Latinh thật dài!” Chàng cúi xuống ngắt đóa hoa.

Rồi chàng vội vàng đội mũ chạy đến nhà Giáo sư với đóa hồng trên tay.

Con gái giáo sư đang ngồi ngoài cửa cuộn một tấm lụa xanh, con chó nhỏ đang nằm dưới chân nàng.

“Em nói em sẽ khiêu vũ với anh nếu anh mang tặng em một đóa hồng nhung,” chàng trai kêu lên tha thiết.

“Đây là bông hồng đẹp nhất trên đời. Tối nay em sẽ cài nó cạnh trái tim mình và trong lúc đôi ta nhảy múa cùng nhau nó sẽ nói cho em biết anh yêu em biết chừng nào.”

Người đẹp cau mày.

“Em sợ là nó không hợp với chiếc áo em mặc tối nay, với lại cháu của quan Thị thần đã tặng em chuỗi kim cương thật lớn. Ai mà không biết kim cương giá trị gấp bao nhiêu lần mấy bông hoa.”

“Ôi trời, cô thật là kẻ vô ơn bạc nghĩa,” chàng Sinh Viên giận dữ kêu lên, ném bông hoa ra đường. Nó rơi xuống lối đi và một chiếc xe lăn qua nghiến nát.

“Vô ơn à! Để tôi cho anh biết, anh là kẻ thô bạo. Nói cho cùng anh là ai nào? Chỉ là một gã sinh viên. Tôi tin là anh làm gì có được cái khóa bạc ở đôi giày như cháu của ngài Thị thần.” Người đẹp đứng phắt dậy và ngoay ngoảy đi vào trong nhà.

“Tình yêu là một cái gì thật ngu ngốc,” chàng Sinh Viên tự nhủ trong lúc quay về. “Nó không có ích bằng nửa môn logic, bởi vì nó chẳng chứng minh được điều gì, bao giờ nó cũng mách bảo người ta những điều chả bao giờ xảy ra, làm cho người ta tin vào những điều không có thật. Nó thật viển vông mà ở thời đại này chỉ có cái gì thiết thực là tồn tại. Thôi mình hãy quay về với Triết học và Siêu hình học”.

Thế là chàng trở về nhà, lôi từ trên giá một cuốn sách Khổng Lồ đầy bụi bặm và bắt đầu chúi mũi đọc.