ìa! Sao ông lại lên? Nghe tiếng ông ho ở tầng dưới tôi đoán ngay ra ông lại lên. Không nên thế đâu. Tâm ơi! Ông phải nghỉ! Phải nghỉ!

Chính mới đi Pa Kha về, vừa gặp Đắc tới vật vã nhận lỗi, vứt cái túi dết trên ghế, bước lại cạnh giường Tâm nằm.

— Anh đi được ba hôm thì tôi lên — Tâm ngồi dậy, lắc đầu — Tôi không nghỉ nữa đâu. Anh biết tin gì chưa? Thằng Tây gây chuyện ở Hải Phòng rồi.

— Một mình ông cũng chẳng ngăn được chúng nó đâu!

— Vậy thì tôi ngồi ăn nghỉ ở làng Nhuần, hò voi bắn súng sậy ư?

Chính cười. Anh thích cái cách nói có nhiều thành ngữ dân gian của Tâm. Anh ngồi xuống cạnh Tâm:

— Dù sao tôi cũng không bằng lòng để ông lên...

— Nhưng tôi chấp hành ý kiến của cô Châu!

— Châu?

— Chứ gì! Chúng ta thấp mưu thua trí đàn bà hết, anh ơi! Còn gì nữa! Châu đã đưa cô Bức về đó. Con bé mừng. Ông cụ Hoàng bảo nó đi làm nàng hầu cho anh đấy. Anh đã thấy chưa? Thế gian đã có mấy ai được như bà Châu. Chính bà ấy yêu cầu tôi trở lại với anh.

Chính xua tay:

— Thôi thôi, ông giỏi nguỵ biện lắm!

— Sao tôi lại phải nguỵ biện? Tôi đã lên đây và giúp anh vô khối công việc. Thứ nhất, tôi ra lệnh bắt thuyền muối và thuốc phiện của Tường. Thứ hai, tôi soát lại toàn bộ nhân sự. Sau nữa, tôi mua súng đạn. Tôi tiếp tục gọi các hoàng tử, công chúa về.

— Hoàng tử nào, công chúa nào?

— Ha ha... con cái các ông thổ ty, chức dịch anh định đưa về học ở trường thiếu nhi ấy. Anh cừ lắm. Anh nắm họ...

Chính đứng vụt dậy, đầu lắc mạnh và mặt anh bỗng rắn đanh lại:

— Ông nghĩ sai. Cách mạng không bao giờ dùng đến các thủ đoạn.

Tâm đứng lên theo Chính, cứng cỏi:

— Sao lại không? Bọn đế quốc, chúng nó từ chối một thủ đoạn nào không?

— Chúng ta khác!

— Khác?

— Phải! Lòng nhân đạo là sức mạnh của chúng ta. Chúng ta cho họ thấy, nếu đi với chúng ta, con cái họ sẽ nên người, thể diện họ vẫn còn. Mất mà vẫn còn.

Tâm thở một hơi dài, nhún nhường:

— Không khéo anh chết vì lòng nhân đạo của anh đấy, anh Chính ạ.

— Cũng không sao. Nhưng anh phải bỏ cái thói đa nghi đi. Không phải bụi cây nào cũng có kẻ trộm đâu.

— Và không thể mất bò mới lo làm chuồng!

Cánh cửa bị một cơn gió thổi, khẽ chuyển một vòng cung nhỏ. Bay vào căn phòng tiếng hát đồng ca: “Đoàn vệ quốc quân một lần ra đi...”. Bộ đội bên doanh trại đang hát. Một cái đầu thò vào gọi Chính. Xin chữ ký hay báo cáo khẩn cấp? Chính gãi cái đầu rậm. Lại một cái đầu nữa thò vào.

— Anh Chính ăn cơm em lấu cả thể nhé!

— Cám ơn cô Khả nhé.

Vợ Khả mới lên ở với chồng. Hai vợ chồng cứ như trẻ con, giận dỗi nhau như cơm bữa. Có tiếng anh chàng nghêu ngao ở tầng dưới: “Gái Lào Cai thích những gì? Sao vành súng lục cấp chỉ huy”.

Chính cởi áo vét, dấm dứt:

— Ông Tâm ơi, càng ngày càng thấy Lênin và Stalin đúng. Giành được chính quyền rồi mới là bước đầu của nhiệm vụ Cách mạng. Toàn bộ vấn đề là ở chỗ giữ được chính quyền, củng cố được nó và làm cho nó vô địch. Còn gay go lắm! Các thổ ty hứa suông thế thôi, họ đã chịu nhượng bộ ta cái gì đâu! Tô tức vẫn thế...

— Thấy đỏ anh ngỡ là chín hả?

— Không! Trong họ, có một bộ phận biết cải tà quy chính, và điều quan trọng là ta đã hòa hoãn được. Chúng ta đã tranh thủ được thời gian, triển khai công tác xuống cơ sở. Các châu phải nghe lệnh ủy ban tỉnh... Còn Đắc, tôi mới gặp, Đắc thật sự tỉnh rồi, tuy còn cảm tính. Tôi bàn với Đắc để bộ đội xuống Mường Cang...

Tâm ngồi xuống ghế, ngắt lời Chính:

— Anh Chính ạ, những ngày gần đây có nhiều người đòi, xin gặp anh để giãi bày này nọ. Tôi đã bàn với Khả nhất định không thể cho mọi người ra vào tự do như thế được.

— Ông vẫn là Tào Tháo! Cẩn thận không lại mắc cả bệnh hẹp hòi!

— Được, anh muốn gọi tôi là gì cũng được. Nhưng tôi sẽ kiểm soát anh. Cứ cái gì lợi cho cách mạng là tôi làm.

— Quyền hành anh to gớm nhỉ!

— Đó là chỉ thị của bà Châu! Tôi không sợ anh như Đắc sợ anh đâu. Tôi cảm thấy phải có mặt bên cạnh anh. Anh là đặc phái viên, anh nắm quyền tối cao. Chính vì thế mà tôi phải ở cạnh anh. Tôi có ho lao cũng chưa chết đâu. Tôi sẽ thẳng thắn can ngăn anh. Anh đừng có hòng dọa tôi!

Chính sửng sốt. Chao ôi! Chưa từng có sự diễn đạt nào thẳng thắn mà thắm thiết tình đồng chí như thế. Hơi ấm của Châu, sự nghiêm khắc của tình đồng chí, tất cả hòa hợp trong những câu nói ấy.

Tâm ơi! Hai hố mắt trũng sâu. Hai thái dương bạc trắng tóc. Gương mặt khắc khổ. Bộ ngực lép. Tấm thân tiều tuỵ vì lao khổ, vì tù đầy, khảo tra, vì bệnh tật. Tâm chứa đựng cái sức sống mãnh liệt ở chỗ nào? Tâm hơi quá tả, thiếu cân bằng. Nhưng vẻ đẹp của Tâm là ở chỗ đó. Tâm nhận phụ trách một con người, bằng lòng ngay dạ thẳng của người thợ được đoàn thể đào luyện trở thành một chiến sĩ nguyên tắc tính cao và kiên định. Xúc động dâng đầy, Chính xô tới ôm Tâm, xiết chặt đồng chí vào mình. Cho tới khi Tâm nổi cơn ho, anh mới buông Tâm.

— Tâm à, tớ kể chuyện cậu nghe. Tớ vừa đi Pa Kha kiểm tra công việc. Thằng Kiến rất hăng. Nhưng nó nôn nóng, quá tả và nhận định thiên lệch. Tớ không đồng ý. Nó tranh luận. Bí, nó cáu văng: “Đặc phái viên mà quan điểm như con c. ấy Ha ha...”. Nó lại nói: “Anh là cái quái gì. Đoàn thể vẽ râu cho anh thì anh có râu, chứ anh chỉ là thằng Chính đực rựa”. Ha ha... Tớ suốt đời, chỉ mong được là thằng Chính của các đồng chí thôi. Tâm ơi, sao tớ cảm thấy khỏe khoắn, vững vàng quá. Chúng mình sẽ vô địch, sẽ đánh thắng thằng Pháp và bè lũ tay sai. Sẽ thắng tất. Này, tớ cấm cậu hút thuốc lá nhé. Đưa đây. Tịch thu! Tớ đi tắm đây!

Tâm nằm trên giường, mỉm cười: “Hóa ra thằng Chính cũng hồn nhiên gớm, mình thì cằn rồi”. Vợ Khả ngó đầu vào: "Mời các anh đi ăn cơm ạ". Tâm đi xuống. Cô vợ Khả bé lõn chõn, tóc cặp, áo phin nõn cổ quả tim, cổ đeo dây chuyền vàng. Khả so đũa, xởi lởi:

— Dạ, từ hôm nhà em lên, tới nay mới dám mời các anh. Cũng là mừng em được sự dạy bảo của các anh có được tiến bộ chút ít. — Khả muốn nói việc anh mới được đề bạt làm chánh văn phòng — Dạ, có món canh cá dấm. Cá chép, anh ạ.

Tâm đưa mắt, nhìn ra ngoài:

— Anh Chính đâu, sao chưa thấy xuống?

— Dạ, anh Chính đang bận tiếp khách. Tuyết Minh, em lên mời khéo, thật khéo anh Chính nhé. Phải vận dụng nghệ thuật, đừng để mất lòng khách đấy.

Tâm cúi nhìn cái bát dành cho Chính còn úp sấp, áy náy:

— Anh Khả này, từ nay không được cho một ai lên buồng anh Chính một cách tự tiện.

— Dạ, em dẫn lên đấy chứ ạ!

— Cơ quan mình là cơ quan đầu não. Mọi việc phải kín. Chớ có trong nhà chưa tỏ ngoài ngõ đã hay. Ví dụ, cái việc anh Chính tát anh Đắc.

Khả ngúc ngắc cái cổ gầy:

— Ôi chết, việc tầy đình thế ai dám đem ra ngoài nói nhỉ.

— Căn dặn cô ấy...

— Anh cứ yên trí. Chồng nào vợ ấy. Em thế nào cô ấy thế ấy. Cấm có dám đơn sai. Anh ạ, em cũng muốn đề nghị anh duyệt cho cô ấy, là cái quán Thiên Thai...

Tâm vẫn chưa dứt khỏi ý nghĩ đang vướng vít trong óc:

— Này, người khách mà anh Chính đang tiếp là ai đấy?

— Dạ, cậu Giàng A Lử, anh cậu Pao.

— Cái thằng bắn chết cậu họa sĩ Trọng ấy à? — Tâm giật thót.

— Vâng. Nó cứ đòi lên.

— Thôi chết!

Tâm vùng chạy ra cửa. Không kịp rồi. Đoàng! Đoàng! Hai phát súng vừa nổ trên gác. Có tiếng người rú ở cầu thang. Tâm xộc lên, ruột gan cháy rát. “Mình sơ ý quá. Chính thì tin người. Sao không hạ lệnh bắt thằng Lử. Nó ở đâu mới ra?”

Cửa buồng Chính mở. Tâm lao vào. Chính cầm khẩu súng ngắn, hai tay áo sơ mi xanh xắn cao, vạt áo buột ra khỏi thắt lưng.

— Anh Chính!

— Không hề gì. Thằng Lử đấy! Nó nói chuyện, tỏ vẻ ân hận vì bắn chết họa sĩ Trọng. Mình tưởng nó hối. Ai ngờ nó nhảy ra ban công, giơ súng bắn mình. Mình tránh kịp, vớ súng, nổ một phát hú họa.

Tâm nhìn xuống cửa sổ. Tiếng vó ngựa đã chạy xa, Tâm quay lại:

— Anh đã thấy chưa? Anh tin người vô nguyên tắc!

— Ừ, mình nhẹ dạ. Thôi ta xuống ăn cơm đi! Đừng làm náo động!

Ở cầu thang, Khả đang bế cô vợ đi xuống, miệng mếu xệch: “Em ôi! Tuyết Minh em ôi! Em tỉnh dậy đi. Có gì đâu, em ôi!”.

Tâm bước sang buồng điện thoại. Các nhân viên ủy ban đã ra hết ngoài sân. Trong buồng gia đình Khả, mâm cơm canh cá dấm để tơ hơ, nguội ngắt.