Sử Na Hạ La Cốt đi tới trước mặt mọi người nói:

- Hành động lần này không thành công, sẽ hi sinh vì lý tưởng. Đột Lợi khả hãn người để ta mang đến rượu tốt nhất kính các vị dũng sĩ, mỗi người một ngụm, sau khi uống xong, trực tiếp lên đường.

…

Chuyện tiếp theo liền dễ hơn.

Rượu sữa ngựa có vị rất mạnh, mông hãn dược căn bản không thể gây ra bao nhiêu vị đạo khác lạ, lẫn vào trong đó, gần như không thể phát hiện. Mà Mông Hãn dược Đỗ Hà chuẩn bị so với Mông Hãn dược bán trên phố tốt gấp trăm nghìn lần, chỉ cần sơ ý uống vào bụng, dù là trâu cũng sẽ trở thành gà ốm.

Chỉ sau thời gian nửa khắc, toàn bộ một trăm hai mươi sáu người A Sử Na Kết Xã Suất chuẩn bị trong thời gian mười năm trời nhất định sẽ ngã xuống mặt đất, ngủ giống như lợn chết.

Mặc cho những người này dũng mãnh thiện chế biết bao, chỉ cần nếm thử một chút, chắc chắn sẽ trở thành cừu non.

Lý Thế Dân săn gấu ở phía sau đã xuất hiện, toàn bộ đám người A Sử Na Kết Xã Suất sa lưới.

Nhìn sắc mặt Lý Thế Dân đằng đằng sát khí, Đỗ Hà biết những người này đã bước một chân vào quan tài.

Lý Thế Dân tỉ mỉ tra hỏi A Sử Na Hạ La Cốt, cũng biết A Sử Na Xã Nhĩ khuyên bảo bọn họ một hồi, trong mắt toát lên tia cảm động, trầm giọng nói:

- Hạ La Cốt, tuy rằng ngươi tham dự trong đó, nhưng trẫm niệm tình ngươi tỉnh ngộ đúng lúc, tha chết cho ngươi, tước vị Quận Vương sửa thành Phong An Hỉ Hầu.

A Sử Na Hạ La Cốt không hề oán hận quỳ rạp trên mặt đất nói:

- Ta ơn Thiên khả hãn bệ hạ không giết. Tội nhân Hạ La Cốt ngu muội đã bị thúc phụ Xã Suất mê hoặc, suýt nữa gây nên sai lầm lớn. Sau này nguyện ý lấy thân mang tội làm một tiểu tốt, dốc sức chiến đấu vì Thiên khả hãn.

Lý Thế Dân cười ha hả:

- Trẫm từ lâu đã từng nói, chỉ cần nguyện ý dốc sức vì Đại Đường ta, trẫm tuyệt đối không để ý tới dân tộc xuất thân của hắn. Ngươi đã có lòng thành, vậy trẫm ân chuẩn. Ngươi tạm thời trở thành giáo úy dưới trướng A Sử Na đại tướng quân, nếu lập công sẽ phong thưởng thêm.

A Sử Na Hạ La Cốt ngây người trong chốc lát, không hề phản ứng. Hắn bèn đề nghị, quy công cho những lời vàng ngọc của A Sử Na Xã Nhĩ, để hắn hoàn toàn hiểu ra. Bất quá hắn minh bạch, chính mình là người mang tội, cũng không hy vọng xa vời lập tức được tín nhiệm, ngàn lần không thể ngờ Lý Thế Dân ưng thuận.

Ngẩng đầu nhìn thân thể cao ngất kiên cường kia, giống như tòa núi cao. Hắn rốt cục minh bạch vì sao A Sử Na Xã Nhĩ nói tấm lòng của Thiên khả hãn sánh ngang trời đất.

Hắn bỗng nhiên kích động khôn xiết.

Sống cũng được, chết cũng được, người này, chính mình nhất định theo hắn!

Lý Thế Dân không cần nói nhiều lời thêm nữa:

- Tiền phương dẫn đường, trẫm muốn đích thân đi cứu A Sử Na đại tướng quân!

Đỗ Hà không nghĩ tới tình huống này, nhưng sự tình đã định, cũng không suy nghĩ nhiều liền đi theo bên cạnh.

A Sử Na Xã Nhĩ còn đang trong tình trạng hôn mê, bị giấu dưới giường, Lý Thế Dân sai thị vệ phía sau cởi bỏ dây thừng, triệu tập ngự y kiểm tra cho hắn.

A Sử Na Kết Xã Suất bị bắt, còn có rất nhiều chuyện cần xử lý, hắn không lưu lại nơi này lâu, dừng lại một hồi, phân phó đại phu chăm sóc A Sử Na Xã Nhĩ, lúc này mới rời đi.

Đương nhiên Đỗ đi theo, đi được hai bước, nhớ tới thuốc giải, liền quay lại đưa thuốc giải cho A Sử Na Hạ La Cốt, sau đó bước nhanh đuổi theo.

Lý Thế Dân nghi hoặc liếc mắt nhìn hắn nhưng không hỏi.

Đỗ Hà mỉm cười giải thích nghi hoặc nói:

- Là thuốc giải, A Sử Na Hạ La Cốt là người do dự không quyết đoán, thiếu chủ kiến, tiểu tế không quá tin tưởng, đành dùng một chút thủ đoạn bất chính này.

Tâm tư Lý Thế Dân nhạy cảm, lập tức đoán được thủ đoạn bất chính là gì, cũng không nói gì thêm.

Đại sự quốc gia, chỉ cần đạt được mục đích, thủ đoạn bất chính mà thu được hiệu quả tốt thì chính là thủ đoạn hay. Là một chính trị gia cao minh, hắn sao lại không hiểu?

Đỗ Hà nói tiếp:

- Thật không ngờ A Sử Na đại tướng quân chen ngang, tựa hồ có chút uổng công vô ích.

Nói tới A Sử Na Xã Nhĩ, Lý Thế Dân thở dài nói:

- A Sử Na đại tướng quân trung thành với trẫm như vậy, trẫm thực sự không nên nghi ngờ hắn!

Đỗ Hà không hề nói xen vào, A Sử Na Xã Nhĩ và A Sử Na Kết Xã Suất có quan hệ không phải bình thường, hoài nghi là điều tất yếu. Bất quá, hắn ngay từ ngày đầu tiên đã rất tin tưởng A Sử Na Xã Nhĩ. Thông hiểu lịch sử, chính là một trong những nhân tố quan trọng nhất giúp hắn ngang dọc Đại Đường.

Bởi vì triều Đường khai sáng chính sách đối ngoại, cho nên sở hữu rất nhiều tướng lĩnh dị tộc. Tương đối nổi danh như Khế Tất Hà Lực, Chấp Thất Tư Lực, A Sử Na Xã Nhĩ, Lý Quang Bật, Cao Tiên Chi, Ca Thư Hàn đều là người dị tộc, hơn nữa nói về độ trung thành không hề thua kém tướng lĩnh Trung Nguyên, thậm chí chỉ có hơn không kém.

Đầu đời Đường có ba vị Khế Tất Hà Lực, Chất Thất Tư Lực, A Sử Na Xã Nhĩ.

Vì vậy ngay từ đầu Đỗ Hà không nghĩ A Sử Na Xã Nhĩ thông đồng với A Sử Na Kết Xã Suất làm bậy.

Bất quá trải qua chuyện này, tránh đêm dài lắm mộng, hẳn là phải nhanh chóng thu phục người Đột Quyết.

Nghĩ tới đây, trong đầu Đỗ Hà nảy sinh ý nghĩ hoàn toàn mới, tâm tư thay đổi thật nhanh, dần dần trong đầu hiện lên kế hoạch hoàn toàn mới, thầm nghĩ:

- Nếu như thuận lợi, Đại Đường ta hẳn là phải cảm tạ A Sử Na Kết Xã Suất mới đúng.

Lý Thế Dân dẫn A Sử Na Kết Xã Suất quay về doanh địa.

Dụng tâm hiểm ác của A Sử Na Kết Xã Suất thoáng chốc được lan truyền, tin tức này tựa như đá ném trời kinh động năm châu, toàn bộ doanh trại quân đội đều nổ tung.

Vốn A Sử Na Kết Xã Suất bởi vì chuyện thuần phục ngựa và yến hội luận võ, phần lớn mọi người đều bất mãn chán ghét hắn, vừa nghe nói hắn dự định mưu hại hoàng đế đế quốc Đại Đường, trong lòng tràn đầy căm phẫn, bấy giờ nổi lên đủ lời phê phán nối liền không dứt.

Đỗ Hà về tới doanh trướng, liền một mình tại doanh trướng nghĩ đến ý nghĩ bất chợt của chính mình khi trước.

Hắn biết Lý Thế Dân nhất định đau đầu vì chuyện người Đột Quyết trung thành với triều đại trước.

Dung hợp một dân tộc không phải chuyện dễ dàng, Đường triều tiêu diệt đông Đột Quyết, lãnh thổ bách tính đông Đột Quyết hóa thành của chính mình. Bất quá, bởi vì chủng tộc khác nhau, đó là điều khó có thể hữu hảo. Đối với việc này, Lý Thế Dân kiêng kỵ, đau đầu là điều tự nhiên, đổi lại bất cứ vị hoàng đế nào cũng sẽ như vậy.

Bởi vì người Đột Quyết là dân tộc sống du mục, người trong tộc bất luận là nam hay nữ đều biết cưỡi ngựa bắn cung, chỉ cần luyện tập, bách tính Đột Quyết đều có thể trở thành binh sĩ tinh nhuệ dũng mãnh thiện chiến. Cho nên đối mặt với hơn mười vạn bách tính Đột Quyết, bất cứ vị hoàng đế nào cũng không thể thờ ơ.

Mấu chốt chính là, trước khi trở thành binh sĩ tinh nhuệ, thân phận của bọn họ chỉ là dân đen.

Tàn sát hàng binh hàng tốt, còn có thể hợp đạo hợp nghĩa, nhưng nếu tàn sát bách tích tay không tấc sắt, vậy không hợp đạo nghĩa, nhất là diệt sạch chủng tộc hơn mười vạn, trên trăm vạn.

Nếu như Lý Thế Dân dám làm như thế, toàn bộ thiên hạ đều đâm vào xương sống của hắn.

Giết cũng không được, không giết cũng không được, dưới tình hình như vậy, Lý Thế Dân lựa chọn phương pháp chiết trung, để bách tính, binh mã, tướng lĩnh Đột Quyết tách riêng biệt, quản chế trong tay. Tất cả tướng lĩnh đều nhậm chức tại Trường An, tất cả bách tính đều sống tại vùng khí hậu phong phú, tất cả binh mã dị tộc đều đóng tại biên giới Đại Đường.

Kể từ đó, quân, tướng lĩnh, bách tính trong lúc đó tương hỗ kiềm hãm lẫn nhau.

Quân tốt nghĩ phản thì kiêng kỵ tướng lĩnh và bách tính nằm trong tay Đại Đường; tướng lĩnh nghĩ phản thì kiêng kỵ binh mã và bách tính nằm trong tay Đại Đường; bách tính muốn phải cũng nghĩ như vậy.

Dưới chính sách kiềm hãm cao minh như vậy, người Đột Quyết trung thành với đời trước muốn làm phản cũng hầu như không có khả năng. Cho nên A Sử Na Kết Xã Suất mới bí quá hóa liều, bởi vì chỉ có bắt giữ Lý Thế Dân, khiến hắn hạ lệnh mới có thể để tướng lĩnh, bách tính, quân đội tập hợp một chỗ. Hình thành dân tộc Đột Quyết chỉnh thể hoàn chỉnh.

Không cần bàn cãi, thủ đoạn như vậy của Lý Thế Dân thực sự cao minh, hạn chế khả năng di dân Đột Quyết làm phản một cách hữu hiệu nhất, thế nhưng một chiêu này thủy chung chỉ trị được phần ngọn mà không trị được phần gốc. Di dân Đột Quyết thủy chung vẫn là di dân Đột Quyết không thể trở thành bách tính Đại Đường, không thể dung hòa.

Trong lòng Đỗ Hà suy nghĩ chính là việc này, để đông Đột Quyết hoàn toàn biến mất trên lịch sử và dung hợp với Đại Đường thành một, đây là chuyện tình vô cùng khó khăn. Nhưng bởi vì A Sử Na Kết Xã Suất hồ hồ, lại tạo cho Đại Đường một cơ hội hoàn mỹ.

Tâm tư thông suốt, Đỗ Hà nhếch lên tia mỉm cười, trực tiếp rời khỏi doanh trướng tìm Lý Thế Dân hiến kế.

Lý Thế Dân trong doanh trướng cùng với Phong Huyền Linh, Đỗ Như Hối thương nghị chuyện tình người Đột Quyết.

Lý Thế Dân là một trong những Quân Vương ưu tú nhất Hoa Hạ, hắn biết rõ năng lực của từng người. Ba vị tể tướng hắn tín nhiệm nhất chính là Phòng Huyền Linh, Đỗ Như Hối, Ngụy Chinh, bọn họ mỗi người mỗi vẻ.

Phong và Đỗ nhiều thủ đoạn dùng đối ngoại, Ngụy Chinh nhân từ dùng đối nội.

Chuyện người Đột Quyết là sách lược đối ngoại, vì vậy hắn mời hai người Phong và Đỗ, không hề suy nghĩ mời Ngụy Chinh. Hiển nhiên là lo lắng Ngụy Chinh nói đến tư tưởng chủ nghĩa nhân đạo gì đó, không giúp được gì, ngược lại khiến bọn họ thêm phiền phức.

Ngay khi bọn họ đi vào trọng tâm câu chuyện, kẻ hỏi người đáp, đột nhiên nghe được tin Đỗ Hà cầu kiến.

Lý Thế Dân, Phong Huyền Linh đều nhìn về phía Đỗ Như Hối.

Đỗ Như Hối khẽ lắc đầu, biểu tình lộ vẻ không biết.

Lý Thế Dân trầm ngâm trong chốc lát, nói:

- Mời hắn tới!

Đám quân thần bọn họ đang thương nghị đại sự quốc gia, vốn không cho phép người khác đến quấy rối.

Nhưng Lý Thế Dân biết tài năng của Đỗ Hà, nên muốn nghe ý kiến của hắn, phá lệ để hắn đi vào thương nghị.

Đỗ Hà nhận được thông báo, trong lòng có diệu kế, liền mỉm cười đi vào bên trong, liếc mắt nhìn thoáng qua phát hiện lão gia tử đã ở đây, lập tức sắc mặt biến đổi, thái độ cũng biến đổi 180 độ, kéo vạt áo ngay ngắn, biểu tình ra vẻ nghiêm túc ăn nói trang trọng, trầm ổn dị thường.

Biến hóa kia đều hiện trong tầm mắt ba người, Lý Thế Dân, Phòng Huyền Linh cười thầm trong lòng.

Đỗ Như Hối nghiêm mặt, đầu lông mày hơi nhíu nhíu một chút.

Đỗ Hà lại âm thâm kêu khổ, đâu ngờ lão gia tử ở chỗ này, sớm biết như vậy hắn đã không tới.

Mặc dù Đỗ Như Hối không phải người cổ hủ, nhưng bản thân là người đứng đầu mười tám học sĩ dưới trướng Lý Thế Dân, là đệ tử nho học nổi danh, yêu cầu nhi tử phải chú trọng hình thức, mỗi tiếng nói hành động phải đạt tiêu chuẩn cổ nhân, chính là “Lễ ký” .

Dù sao đi nữa muốn đi mà không đủ sức chạy, muốn ngẩng đầu, vỗ ngực đều không thể, ngay cả bước đi cũng đều rất khổ, không thể vượt quá giới hạn cho phép.

Đại ca của Đỗ Hà, Đỗ Cấu chỉ dạy hắn thành loại quân tử này, nhưng Đỗ Hà xưa nay không thích lễ pháp. Lão gia tử một mực quản Đỗ Hà vào khuôn phép, bởi vậy mỗi lần đối mặt với lão gia tử Đỗ Hà đều phải cẩn thận tỉ mỉ, nhất cử nhất động chỉ có thể nghiêm túc tuân thủ quy tắc.

Nhưng chỉ thể hiện bên ngoài, sau lưng lại bộ mặt khác.

Hiện nay để lão gia tử bắt gặp đúng lúc, trở về không thể tránh một trận quở mắng, tư vị này quả thực không khác gì hình phạt.

- Tiểu tế ra mắt bệ hạ, bái kiến Phòng thúc phụ, phụ thân!

Hắn vô cùng cung kính hành lễ vấn an.

Lý Thế Dân cười nói miễn lễ, Phòng Huyền Linh gật đầu thay lời chào, Đỗ Lão gia tử lại thản nhiên hừ một tiếng.

Lý Thế Dân thấy Đỗ Hà gặp Đỗ Như Hối như chuột gặp mèo, trong lòng thầm cười, tựa hồ trông thấy Đỗ Hà rất vui vẻ. Qua một hồi lâu, mới hỏi mục đích Đỗ Hà tới.

Trong lòng Đỗ Hà âm thầm phỉ báng vài câu, rất nhanh khôi phục tâm tình, hắn không quên ý đồ chính mình tới đây, nghiêm nghị nói:

- Tiểu tế vì A Sử Na Kết Xã Suất mà tới, nghĩ chúng ta có thể lợi dụng cơ hội lần này, chính thức thu phục đông Đột Quyết, để bọn họ chính thức trở thành con dân Đại Đường ta.

Hắn vừa dứt lời.

Lý Thế Dân và Phong Huyền Linh, Đỗ Như Hối đều liếc mắt nhìn nhau, trong mắt lộ rõ vẻ kinh ngạc.

Không phải độc nhất vô nhị, hôm nay bọn họ tụ họp cùng một chỗ chính là thương nghị việc này.

Bọn họ nghĩ xuất hiện một A Sử Na Kết Xã Suất, sau này tất nhiên sẽ xuất hiện người thứ hai, người thứ ba, để phòng ngừa xuất hiện tình hình như vậy, đều suy nghĩ phương pháp triệt để, hơn nữa đã có manh mối sơ bộ.

Lý Thế Dân trầm giọng nói:

- Nói chút quan điểm của ngươi!

Đỗ Hà tự tin cười nói:

- Muốn để đông Đột Quyết dung hợp với Đại Đường ta, tất cả không ngoài đồng hóa, mà đồng hóa bằng phương pháp tối ưu nhất, không ngoài dùng văn hóa xâm lược. Lấy văn hóa của Đại Đường chúng ta giáo dục bách tính Đột Quyết, để bọn họ học tập tất cả văn hóa Đại Đường ta, quen tất cả thói quen Đại Đường ta, do đó quên đi chính mình là dân tộc du mục.

Lý Thế Dân nói:

- Điểm này trẫm cũng minh bạch. Chỉ là văn hóa xâm lược không phải chuyện tình một sớm một chiều, ví như dùng sức mạnh, như vậy sẽ kích phát những di dân này. Nhưng không cần sức mạnh, bọn họ sinh hoạt trên thảo nguyên sớm đã thành thói quen, muốn tiếp thu văn hóa Đại Đường cũng không dễ dàng.

Sau mấy năm bọn họ triển khai chính sách cùng loại, đoạt được hiệu quả không như ý người.

- Đó là vì trong lòng còn tâm tư phản nghịch.

Đỗ Hà phỏng đoán thông suốt tâm tư những người này, tiếp tục nói:

- Nói khó nghe, bọn họ đều là đám nộ lệ mất nước, là nô lệ mất nước, trong lòng bọn họ luôn hoài niệm tới cố quốc, không muốn tiếp thu văn hóa nước khác. Chuyện này không thể cưỡng ép, nhưng nếu như chúng ta có thể phá vỡ tư tưởng trói buộc bọn họ, vậy sẽ làm ít mà hưởng công nhiều.

Ba người Lý Thế Dân, Phong Huyền Linh, Đỗ Như Hối nghe xong, trong mắt đều sáng ngời, tựa có chút suy nghĩ, đầu tiên thỉnh giáo nói:

- Vậy hiền tế có cảm nang diệu kế gì?

Đỗ Hà nói:

- Lợi dụng A Sử Na Kết Xã Suất, tiến hành sao tác, tạo nên thế tiến công dư luận, để toàn bộ người Đột Quyết đều hiểu được bệ hạ, đều ca ngợi bệ hạ, như vậy bọn họ tự nhiên sẽ thiếp thu bệ hạ.

Thế tiến công dư luận!

Ngôn ngữ thế kỷ mới khiến ba người nghe không sao hiểu được.

Sớm đã có thói quen Đỗ Hà nói lời kinh người, nhưng khi nghe được loại từ ngữ mới mẻ như vậy, trên mặt Lý Thế Dân vẫn lộ vẻ hứng thú nồng đậm. Chỉ có hắn biết, chỉ cần Đỗ Hà nói ra một ít lời không ai hiểu, thường thường phía sau sẽ có cẩm nang diệu kế khiến kẻ khác phải líu lưỡi.

Phòng Tuyền Linh, Đỗ Như Hối ngược lại không thể lý giải một lệ cũ này.

Phòng Huyền Linh không hiểu ra sao nói:

- Tiểu Đỗ tướng quân, “sao tác” và “tiến công dư luận” này giải thích như thế nào? Đây là lần đầu tiên lão phu nghe thấy.

Đỗ Hà cười cười, giải thích sơ qua.

- Sao tác chính là vì mở rộng lực ảnh hưởng của người hoặc sự vật, thông qua các loại hoàn cảnh tuyên truyền nhiều lần, lấy được mục đích người người đều biết. Về phần thế tiến công dư luận chính là lợi dụng lời nói đại chúng, kích động một quần thể, lợi dụng một sự tình để công kích cá nhân nào đó.

Lý Thế Dân, Phòng Tuyền Linh, Đỗ Như Hối đều là nhân vật số một số hai đương đại, nghe hắn giải thích như vậy, trong lòng cũng đã loáng thoáng hiểu được dụng ý của Đỗ Hà, đều cảm thấy trước mắt sáng ngời.

Đỗ Hà cười rồi nói tiếp:

- Chính là lợi dụng cơ hội lần này, tập hợp tất cả lực lượng trong triều tiến hành tỏ thái độ đối với ý đồ mưu phản của A Sử Na Kết Xã Suất. Bệ hạ khoan dung đối với di dân Đột Quyết, hữu mục cộng đổ, coi như hết lòng quan tâm giúp đỡ rồi, nhưng người Đột Quyết không biết cảm ơn, ngược lại mưu đồ hại bệ hạ, loại tồn tại bội bạc như thế này, tất nhiên sẽ bị nghìn người chỉ trích. Chỉ cần bệ hạ phát động tất cả văn võ bá quan trong triều, quát mắng lòng người Đột Quyết xấu xa, biểu thị không phải tộc của ta, tâm không hướng về, yêu cầu trừng phạt nghiêm khắc dân chúng Đột Quyết. Đến lúc đó rồi, sinh hoạt yên ổn của di dân Đột Quyết chắc chắn sẽ bị đánh vỡ, người người cảm thấy bất an.

- Mà bệ hạ tự nhiên khư khư cố chấp giữ gìn Đột Quyết, trở thành cột trụ đắc lực của Đột Quyết, biểu thị tấm lòng khoan dung như trước, vẫn đối đãi với di dân Đột Quyết như trước.

Loại chuyện như vậy, tất nhiên sẽ khiến vương tộc và tướng lĩnh như A Sử Na Xã Nhĩ, Chấp Thất Tư Lực khắc sâu trong ngũ tạng, những người đó lẫn di dân Đột Quyết nhất định sẽ sinh hảo cảm đối với bệ hạ. Nếu như tạo thành loại cục diện này, chỉ cần một chút thủ đoạn nho nhỏ, lợi dụng vương tộc và những tướng lĩnh uy tín và trung thành A Sử Na Xã Nhĩ, Chấp Thất Tư Lực, để bọn họ khuyên bảo di dân Đột Quyết dung nhập vào Đại Đường, tất nhiên sẽ làm nhiều công ít. Nói trắng ra chính là hát đôi, văn võ bá quan toàn triều chính là vai ác mặt đen, lợi dụng việc này, đưa di dân Đột Quyết lên đầu sóng ngọn gió, mà bệ hạ làm người tốt, thu dân tâm.

- Kế thâm diệu!

Phòng Huyền Linh tiến lên một bước, kích động nói:

- Bệ hạ, kế này của tiểu Đỗ tướng quân chính là công tâm. Nguyên nhân di dân Đột Quyết chậm chạp không dung nhập vào Đại Đường ta, xét tới cùng chính là ở lòng người. Bọn họ là người vong quốc, nhưng vẫn hoài niệm cố quốc như cũ. Nhưng nếu như khiến bọn họ cảm nhận bệ hạ vượt xa tất cả khả hãn anh hùng trong lòng người Đột Quyết, tự nhiên là dân tâm hướng về, mọi việc đều thuận lợi.

Vẻ mặt của Lý Thế Dân cũng rất hưng phấn, lấy tài trí của hắn, không khó phán đoán chính xác, xác suất thành công của chuyện này cực lớn. Hắn tựa hồ đã thấy, trong lãnh thổ đại đường chỉ có bách tính Đại Đường.

Đỗ Như Hối chính là người lãnh tĩnh nhất trong ba người, nhắc nhở nói:

- Kế này có thể thực hiện, nhưng không thể quá mức, nếu như bức tới chỗ quá mức, dẫn phát phản loạn, vậy thì cái được không bù nổi cái mất rồi.

Đỗ Hà cũng tiếp lời:

- Phụ thân đại nhân lo lắng không sai, cũng như chó cùng rứt giậu, thỏ cấp bách cắn người.

Chó thỏ còn như vậy huống chi là người, chừng mực của chuyện này ở đâu cần do bệ hạ đắn đo rồi. Chỉ cần nắm chắc chừng mực, đừng lo phóng hỏa đốt người.

Lý Thế Dân không có bất cứ do dự gì, chuyện được định ra như vậy.

Bốn người bọn họ bắt đầu thương nghị các bước cụ thể đối với kế hoạch này, thẳng cho tới khi tự thấy không có bất cứ sơ hở nào mới bắt đầu tản đi.

Sáng sớm ngày hôm sau, Lý Thế Dân vượt qua hai đêm trong thú liệp trường dẫn người trở về Trường An, lúc này đã tới thời điểm náo nhiệt, cả đám châu đầu ghé tai. Bọn họ nói A Sử Na Kết Xã Suất có dụng tâm hiểm ác, hành vi như vậy, đương nhiên làm hại những di dân Đột Quyết không có tâm ý phản loạn.

Việc này cũng không dừng lại, chỉ là một điểm bắt đầu.

Bạo phát chân chính còn ở phía sau.

Sắp xếp tất cả, chỉ thiếu một mồi lửa.

Ngay khi Lý Thế Dân trở lại Trường an, làm trò trước mặt văn võ bát quan, thương nghị xử trí A Sử Na Kết Xã Suất, châm mồi lửa cuối cùng. Đối với dụng tâm hiểm ác của A Sử Na Kết Xã Suất, văn võ bá quan toàn triều đồng tâm hiệp lực, sức mạnh giống như thành đồng, nhất trí đối ngoại.

Có kiến nghị chém đầu, có kiến nghị lăng trì, có diệt tộc, không có bất cứ ai cầu tình thay hắn.

Tử hình là chuyện không thể tránh né, nhưng lúc phán án tử hình, chuyện này chưa kết thúc.

Hình bộ thượng thư đột nhiên lên tiếng:

- Không phải tộc của ta, tâm không hướng về.

Khẩu hiệu này quả thực rất sâu sắc đối với việc nắm giữ di dân Đột Quyết trong tay, không thể dung túng bọn họ làm bậy. Biểu thị phi thường nghiêm khắc, chính là bởi vì Lý Thế Dân quá mức nhân từ đối với di dân Đột Quyết, quá mức phóng túng, cuối cùng mới dẫn tới chuyện ngày hôm nay. Hẳn là phải thay đổi phương hướng, hạn chế sự tự do của người Đột Quyết, đưa bọn họ trở thành loại người hạ đẳng, trở thành nô dịch của Đường triều.

Sau đó Ngụy Chinh càng đưa ra nhiều kiến nghị khiến mọi người có cách nhìn chung.

Hắn biểu thị phía nam Đường triều hoang vu dị thường, cần phải khai khẩn, hắn đề nghị di chuyển tất cả người Đột Quyết tới Lĩnh Nam, để bọn họ trồng trọt ở nơi này.

Kế này nhìn như hòa bình, nhưng trên thực tế vô cùng độc ác.

Người Đột Quyết đã sớm quen thuộc đối với phương thức sinh hoạt của chính mình, nuôi dưỡng dê ngựa, lấy thịt làm thức ăn. Mà Lĩnh Nam chính là khu vực thâm sơn cùng cốc, thổ địa nơi này cằn cỗi, không thể chăn thả. Đẩy tới Lĩnh Nam, bằng với việc ép buộc người Đột Quyết thay đổi phương thức sinh tồn vốn có của chính mình.

Đề nghị này trên triều lập ức khiến khắp nơi nổi lên sóng to gió lớn, người tán thành trên triều chiếm tuyệt đại đa số, đều cho rằng biện pháp như vậy sẽ hạn chế loại chuyện tương tự phát sinh.

Đương nhiên cũng có một ít cá biệt phản đối, thế nhưng dưới song triều quần chúng sôi sục trên triều, điểm thanh âm phản đối này trở nên phi thường yếu kém.

Đối với lời can gián của văn võ bá quan trong triều, Lý Thế Dân quyết định chính là cự tuyệt…

Cự tuyệt… Cự tuyệt lần nữa, biểu thị A Sử Na Kết Xã Suất chỉ có thể biểu thị cho chính hắn, hắn phạm lỗi không nên để bộ tộc Đột Quyết phải chịu đựng.

Lời nói của Lý Thế Dân hiển nhiên không thể phục chúng, tiếng phản đối liên tục vang lên, nhưng Lý Thế Dân vẫn kiên trì, biểu thị sẽ không trừng phạt đối với Đột Quyết.

Hai bên giằng co một chỗ.

Hai triều Đường Tống là thời đại tư tưởng rộng lớn nhất, nhất là thả lỏng đối với văn sĩ can gián.

Tại thời điểm cần thiết, đám quan văn can gián sẽ hoàn toàn không nhìn uy nghiêm của hoàng đế, vì ý kiến của chính mình, tiến hành biện hộ không sợ hãi. Tựa như Lý Thế Dân ngại Ngụy Chinh như hổ, Bao Chửng thóa mạ Tinh Tử, phun mặt mũi hoàng đế Nhân Tông, hoàng đế Nhân Tông cũng không dám phản bác.

Tình hình trên triều hiện tại chính là cục diện này.

Giữa đại thần và hoàng đế, ai cũng không chịu thỏa hiệp nhượng bộ.

Quốc công phủ.

Tất quốc công chính là tước vị của A Sử Na Xã Nhĩ, năm đó chiến dịch Cao Xương, Hầu Quân Tập một mình lấy đi rất nhiều trân bảo, Đường quân lập tức trên làm dưới theo, có thể nói là lấy quan binh đi làm cướp.

Nhưng làm phó tướng của Hầu Quân Tập, A Sử Na Xã Nhĩ không hề thông đồng làm bậy cùng với Hầu Quân Tập, biểu thị chưa phụng hiếu, vật nhỏ chưa dám lấy. Trong ba quân, cũng chỉ có Tả kiêu vệ quân dưới sự suất lĩnh của A Sử Na Xã Nhĩ không lấy một ly của bách tính, tất cả tiền tài cướp đoạt được đều cất giữ vào kho, giữ mình trong sạch. Lúc trở lại trường an, Lý Thế Dân khen ngợi, ban tặng Cao Xương bảo đao, cũng lệnh kiểm giáo tả doanh bắc môn, phong làm Tất quốc công.

Lúc này khuôn mặt Tất quốc công A Sử Na Xã Nhĩ vô cùng u sầu, đi theo hắn chính là Chấp Thất Tư Lực, cũng là người Đột Quyết, quan cư đại tướng quân hữu lĩnh quân, là một trong mười hai đại tướng quân Đường triều.

Tranh luận trên dưới Triều đình, bọn họ thân làm quan viên thượng tầng của Đại Đường, tự nhiên biết rõ ràng, đều tự quan tâm, nhưng không có lực phản đối. Sự kiện A Sử Na Kết Xã Suất tập kích vừa rồi, từ lâu đã đẩy bọn họ vào nơi vạn kiếp bất phục, không thể chiếm lý.

A Sử Na Xã Nhĩ mời Chấp Thất Tư Lực đến quý phủ của chính mình cũng là vì thương nghị chuyện này, hi vọng có thể tìm được một phương pháp giải quyết hoàn mỹ.

Cũng giống như A Sử Na Xã Nhĩ, khuôn mặt của Chấp Thất Tư Lực cũng là đầy vẻ u sầu.

Sự khác nhau lớn nhất giữa người Đột Quyết và Đại Đường chính là sống quần cư, người trong bộ lạc bọn họ ăn ở cùng nhau, cùng săn bắn, cùng nhau bảo hộ bộ lạc, cảm tình lẫn nhau vô cùng sâu đậm. Bọn họ thị sát, coi tính mệnh bộ tộc khác giống như chó lợn, thế nhưng đối với người trong tộc của mình lại tương thân tương ái, coi như người một nhà.

Hiện tại tộc nhân gặp chuyện không may, bọn họ đều cấp bách giống như kiến bò chảo nóng.

A Sử Na Xã Nhĩ không có thời gian đi khách sáo, đi thẳng vào vấn đề nói:

- Tư Lực, đối với tình thế trước mặt, ngươi có biện pháp nào? Vô luận như thế nào chúng ta cũng không thể người trong tộc bị đẩy tới Lĩnh Nam, nơi này cùng sơn cùng thủy, không có cỏ nuôi súc vật, tộc nhân sinh hoạt nơi đó, không dám tưởng tượng.

Chấp Thất Tư Lực lắc đầu, xụ mặt nói:

- Ngươi nói làm sao ta không biết, chỉ là tình thế như vậy, ngươi cũng biết… Nếu như không phải thiên khả hãn bệ hạ có lòng dạ rộng rãi như thảo nguyên, kết quả của tộc nhân chúng ta đã sớm định rồi.

Hắn thực sự không có kế nào hữu dụng, tất cả oán khí đều tập trung hết lên người A Sử Na Kết Xã Suất, táo bạo nói:

- Đều là do tên chết tiệt A Sử Na Kết Xã Suất kia, thiên khả hãn bệ hạ đối tốt với chúng ta như vậy, hắn cư nhiên gây rối, thực sự đáng trách, tộc nhân chúng ta bị hắn hại chết rồi.

A Sử Na Xã Nhĩ lặng lẽ không nói, cũng biết tất cả đều là lỗi của A Sử Na Kết Xã Suất, thế nhưng nhớ tới cái chết của hắn, vẫn cảm thấy thẹn với huynh đệ Đột Lợi của chính mình, thở dài nói:

- Hắn đã chết rồi, truy cứu nhiều cũng không làm nên chuyện gì. Thiên hạ hãn bệ hạ vẫn như cũ, khoan hồng độ lượng với chúng ta như vậy, nhưng đã làm chư thần trong triều tức giận. Bọn họ tức giận cũng không có gì đáng trách, thiên hạ hãn bệ hạ chính là người kính yêu nhất của bọn họ, quân vương của chính mình bị người khác uy hiếp, tức giận cũng là tự nhiên.

- Nhưng liên lụy tới tộc nhân chúng ta, thiên khả hãn bệ hạ hiện tại rất khó xử, làm thần tử, chúng ta không thể để người tổn thương vì chúng ta, phải mau nghĩ biện pháp giải quyết.

Chấp Thất Tư Lực gật đầu nói đúng, nhưng hắn thống khổ nắm lấy tóc nói:

- Chiến tranh, ta rất lành nghề, nhưng chuyện động não này, ta thực sự không có cách.

Thời điểm hai người hết đường xoay xở, bọn họ đột nhiên nhận được tin tức --- Đỗ Hà cầu kiến.

Trong mắt A Sử Na Xã Nhĩ sáng ngời, nói:

- Được rồi, chúng ta có thể hỏi hắn, Đỗ tướng quân chính là người tín nhiệm nhất của bệ hạ, có tài trí vượt quá tuổi tác, lần này không đánh mà thắng được âm mưu của A Sử Na Kết Xã Suất, tất cả đều là chủ ý của hắn, không bằng chúng ta thỉnh giáo hắn, có thể hắn sẽ chỉ điểm cho chúng ta chút ít!

Cái gì cũng có thể thử khi đã tuyệt vọng, Chấp Thất Tư Lực cũng nhớ tới biểu hiện của Đỗ Hà trước kia, tại thời điểm phá Thổ Phiên, gật đầu đồng ý.

Chú thích: (KINH LỄ, LỄ KINH HOẶC LỄ KÝ) 禮經 HOẶC 禮記 Là cuốn sách đầu tiên của Ngũ kinh, sách mẹ của cả bộ Tứ thư Kinh Lễ hay còn gọi là Lễ ký (Hán ngữ: 禮記 Lǐ Jì) là một quyển trong bộ Ngũ Kinh của Khổng Tử, tương truyền do các môn đệ của Khổng Tử thời Chiến quốc viết, ghi chép các lễ nghi thời trước

và những tấm gương có Lễ.

Học giả thời Hán là Đới Đức đã dựa vào bản do Lưu Hướng thu thập gồm 130 thiên rồi tổng hợp giản hoá còn 85 thiên gọi là Đại Đới Lễ ký, sau đó cháu Đới Đức là Đới Thánh lại đơn giản hóa Đại Đới Lễ ký còn 46 thiên, thêm vào các thiên Nguyệt lệnh, Minh Đường vị và Nhạc ký, tổng cộng là 49 thiên, được gọi là Tiểu Đới Lễ ký.

Đại Đới Lễ ký đến thời Tùy, Đường bị thất lạc quá nửa, hiện nay chỉ còn 39 thiên, do đó Tiểu Đới Lễ ký là bản Kinh Lễ thông dụng hiện nay.

Toàn bộ Kinh Lễ được viết bằng tản văn, không chỉ miêu tả chế độ lễ nghi đương thời mà còn giáo dục về nhân nghĩa, đạo đức, ngoài ra có giá trị về văn học rất lớn. Đại Học và Trung Dung, hai cuốn sách kinh điển của Nho giáo, chính là hai thiên trong Kinh Lễ được tách ra sau này.

Về sau, hai thiên Trung Dung, Đại học được tách ra thành sách riêng. Thiên Nhạc ký được tách ra thành Kinh Nhạc nhưng sau lại bị thất truyền.

Khổng Tử hiệu đính lại Kinh Lễ mong dùng làm phương tiện để duy trì và ổn định trật tự xã hội nhiễu nhương cuối thời Xuân thu.. Khổng Tử nói: “Không học Kinh Lễ thì không biết đi đứng ở đời” (sách Luận Ngữ).

DANH MỤC 49 THIÊN

1. Khúc lễ thượng (hai thiên)

2. Khúc lễ hạ (hai thiên)

3. Đàn cung thượng

4. Đàn cung hạ

5. Vương chế

6. Nguyệt lệnh

7. Tăng Tử vấn

8. Văn Vương thế tử

9. Lễ vận

10. Lễ khí

11. Giao đặc sinh

12. Nội tắc

13. Ngọc tảo

14. Minh đường vị

15. Tang phục tiểu ký

16. Đại truyện

17. Thiếu nghi

18. Học ký

19. Nhạc ký (sau tách ra, phát triển thành Nhạc kinh, về sau thất truyền)

20. Tạp ký thượng

21. Tạp ký hạ

22. Tang đại ký

23. Tế pháp

24. Tế nghĩa

25. Tế thống

26. Kinh giải

27. Ai Công vấn

28. Trọng Ni yên cư

29. Khổng Tử nhàn cư

30. Phường ký

31. Trung dung (sau tách ra thành một sách trong Tứ thư)

32. Biểu ký

33. Truy y

34. Bôn tang

35. Vấn tang

36. Phục vấn

37. Gian truyện

38. Tam niên vấn

39. Thâm y

40. Đầu hồ

41. Nho hành

42. Đại học (sau tách ra, phát triển thành cuốn sách đầu tiên trong Tứ thư)

43. Quan nghĩa

44. Hôn nghĩa

45. Hương ẩm tửu nghĩa

46. Xạ nghĩa

47. Yến nghĩa

48. Sính nghĩa

49. Tang phục tứ chế

Tóm tắt 04 chủ đề lớn

1. Chuyện về những người giữ Lễ (Khổng tử, vua chúa, quan chức và sĩ tử)

2. Tục lệ quan- hôn- tang- tế

3. Tu dưỡng bản thân theo chữ Lễ với quan điểm Nho gia.

4. Quy định lễ nghi giao tiếp trong xã hội.

Kinh Lễ ngày nay còn lại có 49 thiên.

Hai thiên đầu tiên (1,2) gọi là “Khúc Lễ” (nghi lễ khúc chiết, cụ thể rõ ràng) có tính phổ biến, thông dụng cho mọi người.

“Khúc lễ” chủ yếu nói cách ứng xử trong sinh hoạt thường ngày, chưa phải là những dịp lễ quan trọng hoặc việc lớn. Nhưng khúc lễ lại có phạm vi ứng dụng phổ biến hơn cả.

Người ta không trải qua được việc nhỏ (lễ nhỏ) thì làm sao được việc lớn!

Sách Trung Dung nói “Lễ nghi tam bách, uy nghi tam thiên”. Uy nghi có nghĩa là “vẻ mặt, trang phục, hành vi, lời nói đúng mực khi giao tiếp”.

Khúc Lễ gồm 6 chủ đề

1. Lễ đối với cha mẹ

2. Lễ với bậc trưởng lão

3. Lễ với thầy giáo

4. Lễ giới hạn giữa nam và nữ

5. Lễ giáo dục thiếu niên nhi đồng

6. Lễ sinh hoạt rộng rãi.

(1) Lễ đối với cha mẹ (trích)

1. Mùa lạnh con phải xem cha mẹ mặc đủ ấm chưa, mùa hạ xem cha mẹ đủ thoáng mát chưa, hằng đêm trải giường cho cha mẹ. Buổi sớm phải đến vấn an cha mẹ, để ý tình trang sức khỏe của song thân.

2. Con cái nếu cần đi ra ngoài phải thưa bẩm, được cho phép mới đi. Khi trở về phải đến trình diện cha mẹ để cha mẹ yên tâm. Đi tới đâu phải có nơi chốn nhất định và báo cho cha mẹ biết. (.v.v…)