ỹ sư Ba-la-kin vừa nghe Cô-xchi-a nói vừa dùng cây bút chì nhỏ bóng loáng ghi chép trên một mảnh giấy. Đồng chí Ta-ghin-xép cũng ở lại nghe xem ý kiến của kỹ sư ra sao. Khi Cô-xchi-a ngừng lời, Ba-la-kin phàn nàn với đồng chí bí thư đảng ủy.

- Cái cậu Cô-xchi-a này luôn đề ra cho tôi những bài toán hắc búa, đồng chí ạ. Thật là một anh chàng hiếu động!

- Đồng chí vừa mới vui mừng thấy mọi người suy nghĩ kia mà. – bí thư đảng ủy mỉm cười – Vậy đồng chí hãy giúp đỡ cháu Cô-xchi-a suy nghĩ đi…

- Vâng, tất cả mọi cái đầu đều làm việc cả. – Ba-la-kin trầm ngâm bật ngón tay kêu tanh tách – Vấn đề là thế nào? Cháu muốn mở rộng khu vực sau hàng cột ra thêm hai máy “Bu-sơ” nữa… Thế đấy… Nhưng nếu đặt hai máy ấy để gia công thô, thì máy gia công tinh hiện giờ sẽ không kịp tinh sửa. Tất nhiên, có thể chuyển máy gia công tinh sang chế độ hai ca…

- Không được! Phải loại trừ hẳn cách đó. – đồng chí Ta-ghin-xép kiên quyết bác bỏ ý kiến đó.

- Vâng, tôi hiểu, các cháu không được phép ở lại phân xưởng sau khi đã hết giờ làm việc, lại còn phải giữ vững tổ chức, không được phá vỡ đội xung kích nữa chứ. Trong trường hợp như vậy, dường như có một lối thoát là trong hai cỗ máy bổ sung thêm, chuyển một cỗ thành máy gia công tinh, do đó có hai máy gia công tinh với bốn máy gia công thô.

- Không ổn đâu ạ! – Cô-xchi-a hoảng sợ trước đề nghị ấy – Với bốn máy gia công thô thì hai máy gia công tinh sẽ chẳng có việc gì mà làm. – Em ngẫm nghĩ một chút, thầm kiểm tra lại lần nữa rồi nói – Cháu cháu sẽ có sáu máy. Định mức cho mỗi máy là hai mươi “ống”, sáu máy là đi một trăm hai mươi. Bốn máy gia công thô sẽ cung cấp mỗi máy năm mươi ống, bốn máy là hai trăm ống. Hai trăm so với một trăm hai mươi là…

- Một trăm sáu mươi lăm phần trăm. – Ba-la-kin nhắc.

- Chú thấy không. – Cô-xchi-a buồn rầu hẳn đi. – Trong khi đó, hiện giờ với một máy gia công tinh và ba máy gia công thô, nếu cố gắng, chúng cháu đã đạt một trăm chín mươi phần trăm, có khi đạt tới hai trăm phần trăm…

- Nghĩa là nếu các cháu chuyển một trong hai máy “Bu-sơ” mới thành máy gia công tinh, thì nó sẽ không đủ việc làm và năng suất của cả đội sẽ giảm đi chứ gì?

- Vâng ạ. – Cô-xchi-a thở dài.

- Thế là lại như cũ. – đồng chí Ta-ghin-xép nói – Lại vẫn để hai máy “Bu-sơ” mới gia công thô và lại vẫn chỉ có một máy gia công tinh. Đó là bài toán hóc búa phải nhờ đồng chí giải giúp.

- Như vậy được đấy ạ! – Xê-va đã tính toán… Bạn ấy biết tính phần trăm khá lắm… - Cô-xchi-a nói ngay – Định mức cho sáu máy là một trăm hai mươi “ống”, thế mà với năm máy gia công thô, chúng cháu sẽ cung cấp được hai trăm năm mươi “ống”. Hai trăm mười phần trăm, có khi chúng cháu đạt hơn nữa ấy chứ ạ.

- Cái cậu Cô-xchi-a này đến là tham lam. – Ba-la-kin nói.

Cô-xchi-a ngượng nghịu. Em biết tham lam là không tốt, em cau mày lại.

- Chú Ba-la-kin bảo cháu tham lam không phải là chú chê trách cháu đâu. – đồng chí Ta-ghin-xép nói cho em yên tâm – Tính tham lam cũng khác nhau lắm. Nếu con người muốn vơ thật nhiều vào cho bản thân mình, thì đó là một thói xấu xa nhất. Con người sẽ trở thành thú vật. Còn để đem lại lợi ích cho nhà nước, chúng ta lại cần phải tham lam. Phải rất tham lam, phải phấn đấu đẻ có thêm từng sản phẩm. Bây giờ cần tham lam cho mặt trận, còn khi đã đánh tan bọn phát-xít và bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa cộng sản, chúng ta sẽ cố gắng làm việc thật nhiều cho chủ nghĩa cộng sản… Tính tham lam cho bản thân mình biến con người thành kẻ hèn nhát, đê tiện, còn lòng quan tâm tới tài sản của nhà nước lại tạo nên những anh hùng lao động. Cháu hãy là một người như thế nhé!

Tất cả những điều đó Cô-xchi-a đều hiểu được, em vui mừng vì em tham lam rất đúng.

- Bây giờ chúng ta hãy xét xem có thể ép máy gia công tinh làm việc đến mức nào và liệu nó có đồng ý cung cấp sản phẩm gấp gần hai lần so với hiện nay không. – Ba-la-kin nói.

Đã đến lúc quan trọng nhất của buổi trao đổi ý kiến. Đồng chí bí thư đảng ủy ngồi bên cạnh Cô-xchi-a đến tận phút chót. Đồng chí dùng bàn tay lành lặn xoa xoa bên tay bị thương và hỗ trợ Cô-xchi-a mỗi khi Ba-la-kin kêu lên:

- Không, cái ông mãnh này muốn gì thế nhỉ! Nhưng cũng phải suy nghĩ đấy!

Rồi người kỹ sư lại cầm lấy cây bút chì nhỏ hoặc lật giở sách tra cứu.

- Cháu chạy đi báo cho các bạn đi, Cô-xchi-a. – đồng chí Ta-ghin-xép nói khi buổi trao đổi ý kiến đã đi tới kết quả tốt đẹp – Cháu hãy xem, các bác các chú tạo mọi điều kiện cho đội cháu phát triển! Các cháu hãy mạnh dạn tiến lên. Nếu cần gì, các bác các chú sẽ giúp đỡ.

Cô-xchi-a háo hức chỉ muốn nói lại ngay với Xê-va và Lê-na.