ửa sổ gian nhà phụ đã sáng ánh đèn.

- Cô-li-a đến đấy – Xê-va nói khi mở cửa cho Cô-xchi-a.

Cô-li-a đang ngồi trên giường hút thuốc lá phì phèo. Cạu ta hút là để ra vẻ quan trọng thôi, chứ mặt cậu ta nhăn lại, mắt nheo nheo vì khói cay xè, nước mắt ứa cả ra. Cô-xchi-a thong thả cởi quần áo ngoài, tháo ủng rồi ngồi xuống, khoanh chân theo kiểu người Man-xi. Cô-li-a nhìn nhanh về phía Xê-va rồi mở đầu cuộc “thương lượng”.

- Cô-xchi-a này, Xê-va bảo tớ là cậu đã quyết định đi vào rừng tai-ga. Cậu vẫn giữ lời hứa đấy chứ?

Đã đến giây phút quan trọng.

- Tớ có quyết định thật, nhưng tớ đã nghĩ lại rồi, - Cô-xchi-a chậm rãi trả lời, em nhìn lên phía trên đầu Cô-li-a như tìm cách giải quyết ở bức tường gỗ của gian nhà phụ. - Cậu đã nghe ông giám đốc và đồng chí Ta-ghin-xép bảo tớ những gì rồi chứ? Tớ không thể nào bỏ đi đâu được.

- Giỏi đấy nhỉ! – Cô-li-a đứng phắt dậy. - cậu đã hứa là sẽ dẫn chúng tớ đến chỗ người Man-xu cơ mà. Bây giờ cậu từ chối phải không?… Nghe thấy chưa, Xê-va? Nó từ chối đấy!… Giữa những người đứng đắn với nhau, thế là thế nào hả?… Xê-va, hãy bảo cho nó biết đi!

Xê-va ngồi ở mép giường, thờ ờ như người ngoài cuộc. Cậu ta sốt ruột nhún vai!

- Chúng ta cũng có sửa được cỗ máy như chúng ta đã hứa đâu. - Cậu ta nhếch mép cười: - Làm gì có một định mức rưỡi… Hả ông Cô-li-a thánh sống?..

- Dù sao như thế cũng là tầm bậy! – Cô-li-a bực tức. – Nó không có quyền! Phải cho nó một bài học mới được…

- Cậu đừng có dọa, - Cô-xchi-a cười nhạt, - tớ không sợ đâu. – Em im lặng giây lát rồi nói lên một ý kiến hết sức kỳ lạ, có lẽ ý kiến này bất ngời cả đối với bản thân em. - Tớ không vào rừng tai-ga đâu. Nhưng nếu các cậu muốn, tớ không giữ các cậu. Đầu là của các cậu, chân cũng chẳng phải của tớ. Tớ sẽ đưa mảnh ước hiệu cho các cậu và sẽ viết một bức thư cho bạn tớ ở đó. Bạn tớ khắc dẫn các cậu đi. Ở Ru-mi-an-xép-ca, tớ có một người bạn tin cẩn lắm, tên là Pan-phin, con chú Cô-lư-sơ. Tớ bảo sao cậu ấy sẽ làm vậy.

Cô-li-a ngỡ ngàng nhìn Xê-va.

- Thế cũng được, - cậu ta nói, vẻ miễn cưỡng. - Nếu anh chàng Pan-phin ấy là người tin cẩn, thì được thôi… - Rồi cậu ta lại đắm mình trong suy nghĩ, hệt như đang lắng nghe gì đó.

- Tớ sẽ đưa mảnh ước hiệu cho các cậu và sẽ viết thư cho Pan-phin, - Cô-xchi-a nói tiếp. – Trong khi các cậu chuẩn bị, tớ sẽ hướng dẫn các cậu, rồi sau đó, Pan-phin sẽ hướng dẫn. Cậu ấy là người rất đáng quý, đáng tin cậy… Thế thôi. Các cậu hãy chuẩn bị đi, còn tớ sẽ trông nom để mọi chuyện được ổn thoả.

- Thế nào cơ? Nếu cậu bảo đảm về anh chàng Pan-phin thì… - Rồi Cô-li-a lập tức chuyển ngay sang câu hỏi cậu ta đang quan tâm hơn cả: -Cậu nói đi, phải chuẩn bị những gì?

Bây giờ Cô-xchi-a đã cảm thấy mình vững vàng lắm rồi: em biết ở quê hương em mọi người đã quy ước với nhau rằng trước khi vào rừng taiga thì những người đứng đầu phải dạ cho lớp đàn em biết như thế nào là tinh thần tập thể.

- Việc đầu tiên là phải bám chặt lấy nhau, - em nói, - Phải coi người đứng đầu tập thể là bố đẻ của mình, là vầng mặt trời đỏ của mình. Mặt trời làm gì, ta cũng phải làm y như thế. Mặt trời ngủ, ta cũng đi nằm. Mặt trời đi dạo, ta cũng nhảy đi liền. Tập thể có một trăm người, nhưng chỉ có một trí tuệ; nếu lại có một trăm trí tuệ thì tập thể cũng chẳng còn. Cần phải có cả trang bị nữa. Điều đó là tất nhiên rồi.

- Tớ có khẩu sứng của bố tớ, - Cô-li-a nói xen vào. – Súng săn hai nòng, kíp ở giữa, gấp lại được. Có thể giấu vào túi đưng quần áo cũng được, không ai biết đâu. Thuốc súng và hạt chì chúng ta sẽ kiếm được. Chúng tớ sẽ nhồi lấy đạn…

Các em bắt đầu bàn bạc xem cần những gì cho chuyến đi. Đề tài này lôi cuốn hết tâm trí Cô-li-a nhưng người bạn đường của em lại chẳng tham gia bàn bạc gì cả, đến nỗi Cô-li-a phải nổi cáu:

- Chuyện này không dính dáng gì đến cậu hay sao thế hả? Tại sao một mình tớ lại phải suy nghĩ và lo lắng đến mọi việc cơ chứ!

- Có gì mà lo lắng! – Xê-va lí nhí đáp lại.

Cuối cùng đến vấn đề quan trọng nhất, đó là thời hạn khởi hành.

- Cô-xchi-a này, theo tớ, không cần phải đợi đến tận những đợt sương mù mùa thu đâu, có thể sớm hơn cũng được, - Cô-li-a nói và nháy mắt với Xê-va. - Tất nhiên, được đi vào sương mù xanh thì thích rồi, nhưng chủ yếu là chúng tớ cần gì mới được cơ chứ? Chúng tớ cần một người bạn Man-xi biết rõ những chỗ có vàng. Cậu hiểu chưa? Chúng tớ sẽ đưa ông già Ba-khơ-chi-a-rốp mảnh ước hiệu để ông ấy chỉ cho chúng tớ một chỗ thật tốt. Không nhất thiết cứ phải nhiều vàng như ở hồ Thiêng đâu… - Cô-li-a lại khẽ nháy mắt với Xê-va. – Nhưng thà lấy vàng ít đi một chút mà nhanh nhanh được thì vẫn tốt hơn. Bởi vì chiến tranh có chờ đợi đâu… Cậu đừng nghĩ rằng chúng tớ không tin ở sương mù xanh, nhưng… - Cậu ta lúng túng rồi im lặng.

- Không sao, tuỳ các cậu – Cô-xchi-a đồng ý. – Ông già Ba-khơ-chi-a-rốp thì tất nhiên chỗ nào cũng biết hết…

- Dù sao cậu cũng hãy kể về sương mù xanh đi, - Cô-li-a yêu cầu. - Tớ rất thích những chuyện như thế…

- Tớ đã kể rồi mà… Thôiđược, tớ kể lại cho các cậu nghe nhé.

Một thế giới đầy những điều kỳ diệu đã bước vào gian nhà phụ. Những thiếu niên tham gia chuyến đi thấy mình đang ở trên đỉnh một ngọn núi cao, bên cạnh chiếc lều làm bằng da hươu. Đã đến giây phút có một không hai trên thế giới này.

Rừng tai-ga bất động, màu xanh sẫm trải rộng bao la vô tận ở phía dưới. Bóng các đám mây trượt trên đỉnh những cây thông và cây bá hương như những đôi cánh nhẹ nhàng vẫy rồi biến mất trong cảnh yên tĩnh.

Cửa lều mở tung, ông Ba-khơ-chi-a-rốp bước ra. Đó là một ông cụ đã già lắm, da nhăn nheo, mặt đen, mặc áo dài kiểu cổ, kết ngù kim tuyến đã mờ xỉn, tóc bện thành một bím chặt.

Ông dừng lại phía trên bờ dốc, giơ tay che nắng cho khỏi chói mắt rồi bắt đầu nhìn. Mấy thiếu niên có mảnh ước hiệu chờ ông nói.

Không khí oi ả, bất động đang mỗi lúc một dày đặc sương mù hơn và dịu đi, bầu trời mỗi lúc một nhợt nhạt hơn. Và kia, ở lớp rừng tai-ga màu xanh sẫm phủ trên mặt đất đã hiện rõ một đường nứt hẹp, ngoằn ngoèo, xanh biếc. Vết nứt đó rất hẹp… không, rộng hơn một chút, không, rất rộng. Những vết nứt như thế chạy khắp rừng tai-ga chia rừng ra thành nhiều đảo lớn nhỏ.

Đó là sương mù xanh đang bốc lên từ các con sông nhỏ trong rừng. Sương mù tràn ngập khắp các thung lũng và mương xói, lặng lẽ tiến sát tới ngọn núi. Không còn lại gì hết ngoài bầu trời trong sáng, mặt trời nhợt nhạt và biển cả xanh biếc đang lan mỗi lúc một gần đến đỉnh núi.

Ông già Ba-khơ-chi-a-rốp quay về phía ba thiếu niên can đảm, nói bằng một giọng khàn khàn:

- Đi nào!

Ba thiếu niên cất bước theo ông. Màn sương ấm áp trùm lên bốn người, che khuất mặt trời, và phía trước, hình bóng người dẫn đường chập chờn mờ mờ ảo ảo. Chuyến đi tới hồ Thiêng đã bắt đầu, nhưng chỉ có Cô-xchi-a và Cô-li-a cảm thấy hồi hộp trong trí tưởng tượng của mình, còn Xê-va thì cứ lật giở từng tờ một quyển sách cũ nát.