uốt ngày hôm đó, giám đốc và bí thư đảng uỷ đi họp vắng. Hai người được biết về sự cố ở máy Bu-sơ khi họ nói chuyện với kỹ sư trưởng qua điện thoại của tỉnh uỷ. Kỹ sư trưởng chuyển ống nói cho quản đốc phân xưởng thanh niên là Chi-mô-sen-cô. Ông quản đốc kể với giám đốc nhà máy rằng kẻ phá máy là Cô-xchi-a, học sinh học tiện; tham gia vào việc xấu xa này còn có một học sinh khác nữa là Xê-va, còn người sửa máy là Cô-li-a, một thợ tiện trả ở phân xưởng sửa chữa.

- Mấy đứa cùng một giuộc với nhau cả, - ông Chi-mô-sen-cô nói. – Chúng thân thiết với nhau lắm. Tôi cho gọi Cô-xchi-a, nhưng cả ba đứa cùng đến. Chúng tự kể lại mọi chuyện, riêng Cô-xchi-a cứ im như thóc ấy. Trời, trông thằng bé đến là lì!

Mười lăm phút sau, ông Ba-bin đến chỗ máy hỏng, gườm gườm nhìn Cô-xchi-a và Xê-va.

- Cả hai lên gặp ông giám đốc ngay. Bảo cả Cô-li-a nữa, - ông ra lệnh rồi quay ngoắt đi, bước về phân xưởng.

Hai cô bé sợ hãi nhìn Cô-xchi-a và Xê-va: lên gặp tận ông giám đốc, - ôi, khiếp quá đi mất! Nhưng điều đáng kinh ngạc hơn cả là thái độ bình tĩnh của Cô-xchi-a và Xê-va khi nghe ông Ba-bin nói. Cô-xchi-a thậm chí chẳng buồn động đậy, còn Xê-va thì sau khi ông đốc công đi khuất, liền nói:

- Lên lại chỉnh một mẻ chứ gì, thì cứ việc… Làm như không thế thì không xong ấy…

- Cháu nói gì vậy, Xê-va? – có tiếng Nhi-na Páp-lốp-na. - Tất nhiên không thế thì không xong rồi. Bởi vì cần phải giao hẹn thật kỹ với các cháu để các cháu từ nay sẽ giữ gìn máy móc cho tốt.

Vào hôm đáng buồn đó, Nhi-na Páp-lốp-na mấy lần tới sau hàng cột. Bây giờ chị ngồi xuống bên cạnh Cô-xchi-a, nắm lấy tay em.

- Tại sao lúc ở phòng bác quản đốc cháu lại im lặng? - chị hỏi. – Cháu thử nghĩ xem, bây giờ làm sao có thể giao phó máy cho cháu được nữa.

- Cháu… cháu không phải là trở ngại của tiền tuyến, - Cô-xchi-a thì thầm rồi em đứng lên đi vào sau tủ dụng cụ, chỗ ẩn nấp riêng của em.

- Xê-va, cháu lớn tuổi hơn và cháu được học nhiều hơn Cô-xchi-a, - Nhi-na Páp-lốp-na nói. – Lúc ở phòng bác Chi-mô-sen-cô, cháu đã nhận phần lỗi của cháu, tất nhiên như thế là rất tốt, nhưng tại sao cháu lại nói về chuyện lên gặp ông giám đốc, với giọng coi thường như vậy, tại sao cháu lại cố khích để Cô-xchi-a bực tức? Cháu làm thế để làm gì?

Bỗng Ca-chi-a tắt máy đi, năm hai tay lại.

- Bạn ấy là kẻ lười nhác, là kẻ phá hoại không có lương tâm! – em nóng nảy hét lên. – Chính bạn ấy đã cố tính phá hỏng máy để lôi kéo Cô-xchi-a vào cùng bè và để làm Cô-xchi-a cũng trở nên lười nhác. Đồ phá hoại.

Đó là một lời buộc tội nặng nề. Thật ra, Cô-xchi-a đang nhìn chằm chằm xuống đất cho nên cũng chẳng nghe thấy gì, nhưng Xê-va vẫn thấy vần phải giải thích.

- Ca-chi-a, cậu đừng có chõ mũi vào việc của chúng tớ! - cậu ta nói rắn rỏi. - Tất nhiên tớ và Cô-li-a đã làm chuyện xấu. Nhưng chúng tớ không ngờ sự việc sẽ như vậy… Tớ chân thành muốn Cô-xchi-a hoàn thành gấp rưỡi định mức. Còn bây giờ, tớ nhận toàn bộ khuyết điểm về tớ cơ mà. Rõ chưa? - Cậu ta kết luận: - Đồ ngốc! - rồi mở cho máy chạy.

Tất cả những điều Xê-va nói kể cũng đáng tin thật, nhưng hoá ra Nhi-na Páp-lốp-na không quan tâm tới cỗ máy, mà quan tâm tới một chuyện hoàn toàn khác.

- Quan hệ giữa các cháu tồi quá, - chị trầm ngâm nói. – Chúng ta hoàn toàn không thể chấp nhận như vậy được. Các cháu đối với nhau cứ như kẻ thù của nhau. Đến nỗi Ca-chi-a xua chó cắn Xê-va. Bà đã kể cho cô nghe rồi. Thái độ thù địch với nhau như thế không đúng chút nào! (Ca-chi-a định đáp lại một lời hỗn xược nhưng gìm được, em quay mặt về phía cỗ máy ). Không, các cháu thử nghĩ xem, làm sao chúng ta chiến đấu được, nếu tất cả mọi người cứ sống chia rẽ? Lẽ ra các cháu có thể đoàn kết lại thành một nhóm thân thiết, khi đó chắc chắn sẽ không xảy ra những chuyện tệ hại như hôm nay. Tại sao các cháu không chơi thân với nhau?

- Chơi với Xê-va trốn việc thì chơi thế nào được ạ! – Ca-chi-a buông một câu.

- Cậu tưởng tớ cần cậu lắm đấy! – Xê-va không chịu kém.

Nhi-na Páp-lốp-na bực bội phẩy tay, chị định nói điều gì nhưng vừa lúc ấy ông Ba-bin đến.

- Nào, đi thôi chứ! – ông Ba-bin ra lệnh.

Cô-xchi-a giật mình ngoảnh lại như một người đột nhiên bị bứt khỏi các ý nghĩ của mình. Em thở dài rồi bước theo sau ông đốc công và Nhi-na Páp-lốp-na.