ố phận các cỗ máy như thế này. Khi mặt trận lan tới gần các nhà máy, mọi người vội vã chất thiết bị lên tàu hoả và chở tới các thành phố ở U-ran và Xi-bia. Những người khác bốc máy xuống và thế là dọc nền đường sắt mọc lên “bụi cây sắt “.

Sau đó mùa thu tới, mưa tưới ướt đẫm các cỗ máy; rồi mùa đông tới, tuyết phủ đầy lên chúng. Nhưng bất chấp băng giá và bão tuyết, những người Xô viết đã xây dựng nhiều phân xưởng và nhà máy mới. Họ sưởi ấm các cỗ máy, sửa chữa bôi dầu, siết chặt vào bệ và nối với nguồn điện. Lúc đầu các cỗ máy xấu xí, han gỉ, tróc sơn, nhưng mọi người lấy giấy ráp đánh sạch gỉ, sơn lai và thế là chú bé đội chiếc mũ bịt tai có cảm giác rằng “bu-sơ “ là một cỗ máy rất đẹp, thậm chí còn khác thường nữa. Em, Cô-xchi-a, em là chủ cỗ máy tuyệt vời này, là chủ chiếc giá để thành phẩm này, là chủ chiếc tủ con đựng dụng cụ này! Kỳ diệu thật!

Phân xưởng hai và phân xưởng ba cũng có thêm thiết bị. Các chú, các bác công nhân đang sửa chữa và điều chỉnh máy móc. Đã mấy lần Cô-xchi-a gặp ông giám đốc. Trông ông luôn bận bịu, mắt đỏ mọng vì thiếu ngủ. Bác Chi-mô-sen-cô, quản đốc phân xưởng một, có mặt ở khắp mọi chỗ. Bác là một người bé nhỏ, đen nhẻm, nói tiếng Nga lơ lớ giọng U-crai-na.

Cô-xchi-a rất mừng khi thấy chị Nhi-na Páp-lốp-na đến nơi làm việc. Chị Nhi-na cũng rất mừng được gặp em. Thì ra chị đã biết mọi chuyện: cả chuyện em làm việc xuất sắc ở đơn vị bên kia - điều này chị đọc được trong tờ báo của nhà máy, cả chuyện em sắp được đứng máy - điều này chị nghe ông Ba-bin nói.

- Cô chúc mừng cháu nhé, công việc của cháu tốt đẹp lắm, - chị nói khi cũng Cô-xchi-a ngồi trong phòng thí nghiệm. – Còn công việc của cô thì vẫn chưa ra sao… Cháu uống trà đi… Việc tôi cốc trong chì hiện còn nhiều khó khắn và… thư của chú Va-xi-li cũng không thấy… Cháu vẫn chưa gặp Ca-chi-a phải không? Cháu sẽ không nhận ra nó đâu, nó thay đổi nhiều lắm, gầy rộc đi. Xê-va bảo cô là Ca-chi-a nhận được một bức thư bộ đội, chắc hẳn ở mặt trận gửi về… Cô hỏi Ca-chi-a đó là thứ gì, nhưng nó không nói… Bà bảo đêm nào Ca-chi-a cũng khóc. Tất cả những chuyện đó nghĩa là thế nào nhỉ? Ca-chi-a đau khổ vì biết một điều gì nặng nề… và một mình chịu đựng gánh nặng ấy… Còn cô đau khổ vì không hay biết gì cả và cứ nghĩ ra đủ các thứ chuyện khủng khiếp… - Chị quay mặt đi, thoáng lau nước mắt rồi bỗng sôi nổi hẳn lên: - Cô phải về phân xưởng chuẩn bị cho cuộc mít tinh cháu ạ. Hôm nay là một ngày lớn lao lắm. Cả nhà máy sẽ ký vào bức thư đầu năm ghi rõ các khoản giao ước thi đua để gửi về Mát-xcơ-va đấy.

Cô-xchi-a chưa biết chuyện đó.

- Cả cháu cũng sẽ ký ạ?

- Chứ sao nữa! Cháu cũng muốn chúng ta chiến thắng bọn phát-xít cơ mà. Vậy cháu hãy chứng minh điều đó bên cỗ máy của cháu nhé!

Khi tiễn chị Nhi-na Páp-lốp-na về phân xưởng, em rụt rè hỏi một cậu đang làm em rất quan tâm và lo lắng:

- Thế ai sẽ thu dọn phoi tiện hả cô, nếu các thợ phụ đều được đứng máy cả?

- Phoi ấy à? Việc ấy đã giải quyết xong rồi, - chị Nhi-na Páp-lốp-na nói cho em yên tâm. – Chú Ba-la-kin, kỹ sư thiết kế của nhà máy ta đã đề nghị làm một băng tải rung giống như loại để chuyển cát và ngũ cốc ấy. Băng tải sẽ được đặt ở từng phân xưởng để đưa phoi ra ngoài. Phoi sẽ rơi vào phễu, rồi rơi xuống các toa xe chuyển tới chỗ gia công lại.

Cô-xchi-a cảm thấy như trút được gánh nặng. Cám ơn chú Ba-la-kin! Bây giờ Cô-xchi-a đã có thể bình tĩnh bắt tay vào làm việc với cỗ máy, không phải ngoảnh lại nhìn phoi nữa.