au lời giải thích lạ lùng nhưng chắc chắn đúng này, ba người bạn lại chìm vào giấc ngủ say. Muốn được ngủ, họ có thể tìm đâu được một chỗ vắng lặng, một nơi yên tĩnh hơn?

Trên mặt đất, những ngôi nhà ở thành phố, những mái nhà tranh ở đồng quê đều phải chịu tất cả những chấn động của vỏ Trái Đất. Trên mặt biển, tàu thuyền bị sóng lắc lư, đó không phải là sự va chạm và chuyển động sao? Trong không khí, quả khí cầu không chao qua chao lại liên hồi trên những lớp khí có tỷ trọng khác nhau đó sao? Chỉ có vật phóng này trôi trong chân không tuyệt đối, giữa sự im lặng tuyệt đối mà thôi. Cho nên giấc ngủ của ba nhà du hành liều lĩnh này có thể kéo dài đến vô tận nếu một tiếng động bất ngờ không đánh thức họ dậy vào lúc bảy giờ sáng ngày mồng 2 tháng 12, tám giờ sau lúc họ khởi hành.

Đó là một tiếng chó sủa rất rõ.

- Những con chó! Còn những con chó nữa!

Michel kêu lên và vùng dậy ngay.

- Chúng đói – Nicholl nói.

- Tội nghiệp chưa! – Michel đáp – Chúng ta đã quên mất chúng!

- Chúng ở đâu vậy? – Barbicane hỏi.

Họ tìm và thấy một con đang trốn dưới đi văng. Vì khiếp sợ, kinh hãi bởi sự chấn động ban đầu, nên nó lặng lẽ trốn trong xó này mãi đến lúc nó phải kêu lên vì đói. Đó là con Diane dễ thương hãy còn khiếp sợ, phải dỗ dành lắm nó mới lê mình ra khỏi nơi ẩn trốn. Michel Ardan dùng những lời ngọt ngào nhất để gọi nó.

- Nào, Diane – anh nói – lại đây nào con gái cưng! Số phận sẽ đánh dấu mày trong lịch sử săn bắn, những người lương giáo có thể gả mày cho thần Anubis, và người Thiên Chúa giáo thì cho mày làm bạn với thánh Roch! Mày, con chó mà Diêm Vương có thể đúc làm tượng đồng, chẳng khác con chó con mà thần Jupiter[3] đổi cho nàng Europe[4] kiều diễm, để lấy một cái hôn, và danh tiếng của mày còn vượt xa cả những chú khuyển anh hùng của Montargis và núi Saint Bernard. Mày, khi phóng vào khoảng không gian giữa các hành tinh, có thể trở thành nàng Eva của các chàng cẩu ở nguyệt cầu. Mày sẽ biện minh ở trên kia cho câu của Toussenel: “Khởi đầu, Chúa sáng tạo ra con người, và thấy con người quá mềm yếu, Chúa mới cho người con chó!” Nào lại đây, Diane, lại đây nào!

Diane dù có thích hay không thích, vẫn từ từ tiến đến rên rỉ.

- Tốt – Barbicane nói – Tôi thấy rõ Eva rồi, nhưng còn Adam đâu?

- Adam! – Michel đáp – Chắc Adam không ở xa đây! Nó đâu đó! Phải gọi nó! Satellite! Lại đây Satellite!

Nhưng Satellite không xuất hiện. Diane vẫn tiếp tục rên rỉ. Nhưng họ thấy nó không bị thương tích gì, họ cho nó ăn thức ăn ngon miệng để nó khỏi rên nữa. Còn Satellite hình như không tìm thấy. Tìm mãi mới thấy nó ở trong ngăn trên của vật phóng – một cú giật thật khó hiểu đã vứt nó lên đó. Con vật khốn khổ bị thương nặng ở trong tình trạng thật đáng thương.

- Quỷ thần! – Michel nói – Thế là việc đưa chúng theo cho quen khí hậu hỏng mất rồi!

Họ cẩn thận đưa con chó bất hạnh xuống. Đầu nó bị va vào cái vòm và trông chừng khó có thể sống sót được sau một cú va như vậy. Dẫu sao nó cũng được đặt nằm thoải mái trên chiếc gối đệm và khi đó nó mới thốt ra một tiếng thở dài.

- Chúng ta sẽ chăm sóc mày – Michel Ardan nói – Chúng ta chịu trách nhiệm về mạng sống của mày. Chẳng thà tôi mất một cánh tay còn hơn để mất một cái chân con Satellite đáng thương của tôi.

Nói xong, anh cho con chó bị thương uống vài ngụm nước, nó uống lấy uống để.

Chăm sóc xong, những nhà du hành lại chăm chú quan sát Trái Đất và Mặt Trăng. Trái Đất chỉ còn là một chiếc đĩa màu xám có một phần mang hình lưỡi liềm nhỏ hơn hôm trước nhưng khối lượng của nó vẫn còn lớn nếu người ta so sánh nó với Mặt Trăng ngày càng đến gần và trở nên tròn hơn.

- Quỷ thần! – Michel Ardan nói – Tôi tức là chúng ta không xuất phát vào lúc Trái Đất đầy đặn, nghĩa là vào lúc quả đất của chúng ta đối vị với Mặt Trời.

- Tại sao? – Nicholl hỏi.

- Vì đáng lẽ chúng ta sẽ được nhìn dưới một ánh sáng khác các lục địa và đại dương của chúng ta, lục địa thì rực rỡ dưới tia nắng mặt trời, còn đại dương thì sẫm hơn như thể người ta đã hình dung trên một số bản đồ thế giới… Tôi ước muốn được thấy những cực địa của địa cầu mà mắt người chưa bao giờ được đặt trên đó.

- Có thể là như vậy – Barbicane đáp – nhưng nếu Trái đất sáng đầy đặn thì Mặt Trăng chỉ mới bắt đầu ở thượng tuần, nghĩa là không thể thấy được vì sự chói lọi của Mặt Trời. Mà đối với chúng ta, tốt hơn là thấy được nơi đến hơn là điểm rời đi.

- Ông có lý, ông Barbicane ạ – đại uý Nicholl đáp – Dù sao, khi đến Mặt Trăng rồi, chúng ta còn đủ thì giờ trong những ngày đêm dài ở Mặt Trăng để ngắm thoả thích quả cầu, nơi đó đang nhoi nhúc các đồng loại chúng ta.

- Đồng loại chúng ta! – Michel Ardan kêu lên – Nhưng bây giờ họ chẳng còn là đồng loại chúng ta nữa cũng như những người ở Mặt Trăng. Chúng ta đang sống ở một thế giới mới, chỉ có chúng ta là dân, là vật phóng này! Tôi là đồng loại của Barbicane, và Barbicane là đồng loại của Nicholl. Ngoài chúng ta ra, bên ngoài chúng ta, nhân loại không còn nữa, và chúng ta sẽ là đám dân duy nhất của cái tiểu vũ trụ này cho đến khi ta sẽ trở thành những người dân thường của Mặt Trăng.

- Vào khoảng tám mươi tám giờ nữa – ông đại uý đáp.

- Điều đó có nghĩa là…? – Michel Ardan hỏi.

- Có nghĩa bây giờ là tám giờ rưỡi – Nicholl đáp.

- Vậy thì – Michel lại nói, – tôi cũng không thể tìm ra được bóng dáng một lý do nào mà ta không ăn bữa sáng ngay tức khắc.

Thật vậy, những người dân của thiên thể mới không thể sống mà không ăn, bao tử của họ vẫn chịu những quy luật khắc nghiệt của cơn đói. Michel Ardan với tư cách là người Pháp, tự xưng là đầu bếp, chức vụ quan trọng mà không ai nghĩ đến chuyện cạnh tranh với anh. Khí ga chỉ cần tăng thêm vài độ là đủ để chuẩn bị những món ăn, và tủ đựng đồ ăn dự trữ sẵn sàng cung cấp những thức ăn cho bữa tiệc đó.

Bữa ăn bắt đầu với ba chén xúp tuyệt vời làm bằng cách cho tan trong nước nóng mấy thanh Liebig quý hóa, được chế với những miếng thịt ngon nhất của bò đồng cỏ Braxin. Sau món xúp thịt bò là vài miếng bít tết ép bằng máy thuỷ lực, cũng mềm, cũng ngon lành như vừa lấy ra từ trong bếp của quán Cafe Anglais. Michel vốn là người nhiều tưởng tượng cho là nó hãy còn “lòng đào”. Rau đóng hộp, theo anh chàng Michel dễ mến nói “Còn tươi hơn rau thiên nhiên” được ăn tiếp theo món thịt và kế đến là vài tách trà với bánh mì phết bơ kiểu Mỹ. Thức uống được pha bằng loại trà thượng hạng mà Nga hoàng đã gửi mấy thùng cho các nhà du hành.

Sau cùng để kết thúc huy hoàng bữa ăn này, Ardan đã khui một chai rượu vang rất ngon “tình cờ” tìm thấy trong ngăn chứa lương thực. Ba nhà du hành nâng cốc chúc mừng sự hội ngộ giữa Trái Đất và Mặt Trăng.

Mặt Trời cũng muốn góp phần vào tiệc vui này như thể thứ rượu ngon lành được cất từ những sườn đồi Bourgogne chưa đủ làm các nhà du hành khoan khoái. Lúc này vật phóng đã bay khỏi vùng bóng tối của quả đất và những tia nắng Mặt Trời chiếu thẳng vào tấm đĩa phía dưới của vật phóng, bởi góc độ giữa quỹ đạo Mặt Trăng với quỹ đạo Trái Đất.

- Mặt Trời kìa! – Michel Ardan reo lên.

- Có thể – Barbicane đáp lại – tôi đang chờ nó đây.

- Nhưng, chóp bóng tối của Trái Đất trong không gian có trải dài qua bên kia Mặt Trăng không?

- Còn trải xa hơn nhiều nếu không có sự khuếch tán ánh sáng do lớp khí quyển tạo ra. Nhưng khi Mặt Trăng chìm trong vùng bóng tối, đó là lúc trung tâm Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng. Lúc ấy nhằm lúc trăng rằm nên có hiện tượng nguyệt thực. Nếu chúng ta xuất phát vào lúc có nguyệt thực, thì suốt cuộc hành trình của chúng ta sẽ nằm trong bóng tối. Như vậy thật là tai hại.

- Tại sao?

- Bởi vì mặc dù chúng ta đang trôi giữa khoảng chân không, nhưng vật phóng của chúng ta sẽ tắm trong muôn vàn tia nắng Mặt Trời và sẽ tiếp thụ ánh sáng và sức sống của chúng. Như vậy, tiết kiệm được khí ga, tiết kiệm được mọi thứ.

Thật vậy, dưới những tia sáng này mà không có lớp khí quyển nào làm giảm bớt độ nóng và độ chói thì đầu đạn sẽ nóng lên và sáng lên như thể chuyển từ mùa đông sang mùa hạ một cách đột ngột. Mặt Trăng ở trên và Mặt Trời ở dưới chiếu dọi nó từ hai phía.

- Bây giờ thấy dễ chịu – Nicholl nói.

- Tôi cũng nghĩ như vậy! – Michel Ardan reo lên – Phải chi có một ít đất trồng thực vật rải lên cái hành tinh bằng nhôm này của chúng ta, chúng ta sẽ làm những hạt đậu nảy mầm trong hai mươi bốn giờ. Tôi chỉ sợ một điều là vỏ quả đạn có thể sẽ bị chảy ra.

- Xin cứ yên tâm, anh bạn ạ – Barbicane trả lời – Vật phóng đã chịu được một nhiệt độ lớn hơn thế nhiều, khi nó lướt trên những lớp khí quyển. Tôi sẽ không lấy gì làm lạ khi khán giả ở Florida thấy nó vút bay như một sao băng đang cháy.

- Chắc J.T. Maston nghĩ là chúng ta đã bị quay chín hết cả rồi!

- Điều làm tôi ngạc nhiên là chúng ta không bị chết cháy – Barbicane tiếp lời – Đó là một sự nguy hiểm mà chúng ta đã không tiêu diệt.

- Tôi, tôi cũng sợ chuyện đó – Nicholl lẳng lặng thốt lên.

- Thế mà không nói gì với chúng tôi, ông đại uý cao thượng ạ! – Michel Ardan vừa nói vừa siết chặt tay người bạn đồng hành của mình.

Nhưng lúc ấy Barbicane bắt đầu dọn dẹp bên trong vật phóng như thể ông sẽ ở luôn trong đó. Người ta được biết toa tàu không gian này có diện tích đáy là năm mươi bốn bộ vuông. Từ đáy đến vòm cao mười hai bộ. Bên trong được sắp xếp khéo léo. Những đồ dùng và dụng cụ đi đường choán ít chỗ và mỗi thứ đều nằm ở chỗ đặc biệt của nó, để ba người khách trọ tự do cử động thoải mái. Chiếc cửa kính dày đặt trong một phần đáy của quả đạn có thể chịu được một trọng lượng lớn. Barbicane và các bạn đồng hành đi lại trên bề mặt của nó như đi trên một sàn nhà vững chắc, nhưng Mặt Trời chiếu thẳng những tia sáng từ bên dưới lên tạo ra những hiệu quả ánh sáng đặc biệt.

Các nhà du hành bắt đầu xem xét thùng đựng nước và thùng đựng thức ăn. Những thùng này không hề suy suyển gì nhờ cách sắp xếp hợp lý, giảm nhẹ được chấn động. Thức ăn khá nhiều, có thể cung cấp được cho cả ba nhà du hành trong một năm tròn: Barbicane đã đề phòng trường hợp đầu đạn họ xuống phần đất cằn cỗi của Mặt Trăng. Nước và rượu mạnh có năm mươi ga lông, chỉ đủ dùng trong hai tháng mà thôi! Nhưng căn cứ vào những quan sát gần đây của nhiều nhà thiên văn thì Mặt Trăng có một lớp khí quyển thấp, đặc dày trong những thung lũng sâu, ở đó chắc là có những con suối và những mạch nước. Vì thế trong suốt cuộc hành trình và trong năm đầu ở trên Mặt Trăng những nhà thám hiểm gan dạ sẽ không phải lo lắng gì về chuyện đói và khát.

Chỉ còn lại vấn đề không khí bên trong vật phóng. Nhưng việc ấy cũng an toàn. Máy Reiset – Regnault có đủ clorát pôtát dùng để sản xuất ôxi trong hai tháng. Nó cần được cung cấp một số lượng khí ga vì nó phải giữ sản phẩm ở nhiệt độ trên bốn trăm độ. Nhưng điều này cũng đã được dự tính rồi. Hơn nữa, máy chỉ cần độ cao này, clorát pôtát biến thành clorua kali và giải phóng lượng ôxi khá lớn. Vậy bảy pao clorát pôtát cho bao nhiêu lượng ôxi? Bảy pao ôxi là đủ cho sự hô hấp hàng ngày của những người sống trong vật phóng.

Nhưng không phải chỉ cần bổ sung, đổi mới lượng khí ôxi được sử dụng là đủ mà còn phải hút đi khí axit cácbônic được thải ra nữa. Vì trong mười hai giờ qua, trong vật phóng đã chứa đầy thứ khí vô cùng độc hại này do quá trình đốt cháy những yếu tố của máy bằng ôxi. Nicholl nhận ra tình trạng này khi thấy con Diane thở hổn hển một cách khó nhọc. Quả vậy, khí axit cácbônic – cũng giống như hiện tượng xảy ra trong câu chuyện lý thú “Cái hang chó”[5] – dồn về phía đáy của vật phóng vì trọng lực của nó. Con Diane đáng thương, vì đầu thấp hơn nên phải chịu hậu quả của chất khí này trước những ông chủ của nó. Đại uý Nicholl vội vàng lo đối phó với tình trạng này. Ông đặt trên đáy của vật phóng nhiều bình chứa chất kali hyđrôxít sau khi đã lắc chúng một thời gian. Chất này đã hút tất cả chất độc hại axit cácbônic và lọc sạch không khí bên trong vật phóng.

Việc kiểm tra những dụng cụ bắt đầu. Những nhiệt kế và áp kế đều an toàn trừ một nhiệt kế nhỏ bị vỡ kính. Cái phong vũ biểu bằng sắt được lấy ra từ trong hộp có lót bông và được treo lên trên vách. Đương nhiên là nó chỉ cho biết áp suất không khí và lượng hơi nước bên trong đầu đạn mà thôi. Lúc đó kim của phong vũ biểu dao động giữa 765 và 760 milimét. Trời đang “tốt”.

Barbicane cũng mang theo nhiều địa bàn, những dụng cụ này còn nguyên vẹn. Các nhà du hành hiểu rằng trong những điều kiện như thế này thì kim của chúng sẽ bị rối loạn, nghĩa là không chỉ một hướng cố định nào. Thật vậy, ở khoảng cách giữa quả đạn với Trái Đất cực từ tính không có ảnh hưởng gì mấy đối với địa bàn. Nhưng địa bàn này một khi được mang lên Mặt Trăng thì có thể chúng sẽ ghi được những hiện tượng đặc biệt. Dù sao đi nữa cũng nên thử nghiệm xem vệ tinh của Trái Đất có chịu ảnh hưởng từ tính như Trái Đất không.

Một máy đo độ cao những dãy núi Mặt Trăng, một máy đo độ cao của Mặt Trời, một máy kính vĩ, dụng cụ trắc địa dùng để vẽ những mặt bằng và độ giảm tối thiểu những góc ở chân trời, những ống kính cần thiết dùng khi đến gần Mặt Trăng, tất cả những dụng cụ này đều được kiểm tra cẩn thận. Chúng vẫn an toàn trước sự chấn động dữ dội lúc khởi hành.

Những đồ dùng như cuốc chim, cuốc thường và một số vật dụng khác mà Nicholl đã chọn lựa kỹ lưỡng, cũng như những túi chứa hạt giống đủ loại, những cây con mà Michel Ardan định trồng trên Mặt Trăng, tất cả mọi thứ đều nguyên ở vị trí của chúng trong những góc của phần trên đầu đạn. Ở đó cũng giống như một cái nhà kho mà anh chàng người Pháp hào phóng đã chồng chất đầy đồ vật. Những thứ đó là gì, người ta không biết, và anh chàng vui tính đó cũng chẳng hề giải thích. Chốc chốc anh ta lại bám vào những chiếc móc ở nách, leo lên chỗ ngổn ngang đồ vật đó để xem xét. Anh ta sắp xếp, dọn dẹp, thọc tay vào trong những chiếc hộp bí mật, vừa hát bâng quơ một điệp khúc cũ rích nào đó của Pháp để không khí vui vẻ hơn.

Barbicane thích thú báo cho các bạn đồng hành rằng, những hoả tiễn và những loại thuốc nổ không bị hư hại gì. Những bộ phận quan trọng này được chuẩn bị kỹ lưỡng dùng để giảm lực rơi của đầu đạn vì sau khi vượt qua điểm có lực hút bằng không, nó sẽ rơi xuống bề mặt của nguyệt cầu dưới tác dụng của lực hút nguyệt cầu. Quá trình rơi này chậm hơn sáu lần so với quá trình rơi trên Trái Đất do sự khác nhau về khối lượng của hai thiên thể.

Sau khi kiểm tra xong, mọi người tỏ vẻ hài lòng và đến gần những cửa sổ hai bên và chiếc cửa sổ bên dưới để quan sát không gian.

Sau những ô cửa sổ, cùng một cảnh tượng hiện ra. Cả bầu trời chi chít muôn ngàn vì sao và những chòm sao lung linh tuyệt vời này chắc sẽ làm cho các nhà thiên văn sung sướng phát điên lên mất! Một bên là Mặt Trời, như cái miệng của một lò lửa mở ra, một chiếc đĩa khổng lồ chói chang trên nền trời thẫm đen. Bên kia là Mặt Trăng, dịu dàng giữa không gian phản chiếu những tia lửa của Mặt Trời. Kế đến là một đốm đen lớn giống hình một cái lỗ trên bầu trời, một nửa viền của chiếc lỗ ấy bạc trắng: đó chính là Trái Đất. Những chùm tinh tú rải rác đây đó trông giống như những cụm tuyết lớn, và phía trên là một chiếc vòng rộng mênh mông gồm hằng hà sa số những vì sao. Mặt Trời chỉ là một ngôi sao có độ lớn thứ tư trong số những vì sao của dải Ngân Hà đó!

Những nhà quan sát không sao rời được mắt khỏi cảnh tượng quá mới mẻ này, không lời nói nào có thể diễn tả được cảnh ấy! Biết bao ý nghĩ nảy ra trong đầu họ! Biết bao cảm giác mới lạ trỗi dậy trong lòng họ! Barbicane muốn bắt đầu thiên ký sự về chuyến du hành này với tất cả những cảm xúc đó, ông ghi lại tất cả những sự kiện đánh dấu bước đầu công trình của ông từng giờ một. Barbicane lặng lẽ viết bằng loại chữ hình vuông to tướng và bằng một bút pháp có tính chất thương mại.

Trong khi đó, ông Nicholl ưa tính toán lại những công thức của đường bay và xử lý các con số một cách khéo léo không ai bì kịp. Michel Ardan khi thì nói chuyện với Barbicane, ông này không hề trả lời anh, khi thì nói với Nicholl, ông này cũng chẳng thèm nghe anh, lúc thì trò chuyện với Diane, con vật này chẳng hiểu gì về những lý thuyết của anh. Sau cùng, anh đành nói chuyện với chính anh, tự đặt ra những câu hỏi và tìm câu trả lời, rồi anh đi đi lại lại, mó máy vào hàng ngàn việc vặt vãnh, lúc thì khom lưng trên chiếc cửa kính ở bên dưới, lúc thì đứng thẳng trong vật phóng, và anh hát lầm rầm luôn miệng. Sống trong cái tiểu vũ trụ này anh đại diện cho sự năng động và láu lỉnh của người Pháp và người ta chỉ tin rằng những đặc tính ấy đã được đại diện một cách xứng đáng.

Ban ngày – nói như vậy không được chính xác, phải gọi khoảng mười hai giờ trên Trái Đất thì đúng hơn – kết thúc bằng một bữa ăn chiều thịnh soạn. Không có sự kiện nào xảy ra trong thiên nhiên làm những nhà du hành này mất niềm tin. Họ đi ngủ với niềm hy vọng tràn trề và chắc mẩm sẽ thành công, trong khi đầu đạn vượt qua những chặng đường không gian với tốc độ giảm dần.