hi chúng tôi quay trở lại ngôi nhà, cảnh sát trưởng Bex cáo từ với lời giải thích là ông phải lập tức báo cho thẩm phán điều tra rằng Giraud đã tới. Còn Giraud thì vui mừng ra mặt khi Poirot tuyên bố anh đã thấy tất cả những gì muốn thấy.

Khi rời khỏi hiện trường, hình ảnh cuối cùng chúng tôi trông thấy là Giraud đang bò quanh quất bằng cả tứ chi, sục sạo kỹ lưỡng đến mức tôi không thể không thầm thán phục. Poirot đoán được ý nghĩ của tôi, vì ngay khi chỉ còn lại hai người, anh mỉa mai:

“Cuối cùng thì anh cũng gặp được vị thám tử mà anh ngưỡng mộ – một người chó săn! Phải không nào, bạn tôi?”

“Dù thế nào thì ông ta cũng đang làm điều gì đó,” tôi cộc cằn nói. “Nếu có gì đó để tìm thì ông ta sẽ tìm thấy nó. Giờ thì anh…”

“Eh bien!Tốt thôi Tôi cũng tìm thấy cái gì đó đấy chứ! Một mẩu ống bằng chì.”

“Thật vớ vẩn, Poirot. Anh biết rất rõ là nó chẳng liên quan gì tới vụ việc cả. Tôi muốn nói tới những thứ nhỏ bé – những dấu vết chắc chắn có thể dẫn dắt chúng ta tìm ra bọn sát nhân kìa.”

“Mon amiBạn thân mến, một đầu mối 2 feet cũng quan trọng không kém đầu mối 2 mm! Nhưng thật là lãng mạn nếu nghĩ rằng tất cả các đầu mối quan trọng đều phải nhỏ tí xíu. Còn về việc cái mẩu ống chì không liên quan gì tới vụ án, thì anh nói vậy là vì Giraud nói với anh thế. Không,” anh cắt ngang ngay khi tôi định đặt câu hỏi, “chúng ta sẽ không nói thêm gì nữa. Cứ để Giraud tìm kiếm, và để tôi theo đuổi ý tưởng của mình. Vụ án có vẻ đơn giản – và tuy thế, tuy thế, mon amibạn thân mến, tôi không thấy thỏa mãn! Anh có biết vì sao không? Vì chiếc đồng hồ đeo tay nhanh những hai tiếng. Rồi có những điểm đáng ngờ nho nhỏ có vẻ không khớp với câu chuyện. Ví dụ, nếu mục đích của bọn giết người là trả thù, thì tại sao chúng lại không đâm Renauld khi ông ta đang ngủ cho rồi?”

“Chúng muốn có được ‘bí mật’,” tôi nhắc.

Poirot phủi hạt bụi trên tay áo với vẻ không hài lòng.

“Chà, thế cái ‘bí mật’ ấy ở đâu? Cứ cho là ở đâu đó cách xa đây đi, vì chúng muốn ông ấy mặc đồ vào. Thế nhưng xác ông ấy lại được tìm thấy ở ngay gần, gần như vẫn nằm trong tầm nghe của ngôi nhà. Lại nữa, thật quá tình cờ khi một thứ hung khí như con dao lại nằm lăn lóc ở đó, quá thuận tiện.”

Anh dừng lại, cau mày, rồi nói tiếp:

“Vì sao người làm không ai nghe thấy gì? Họ bị đánh thuốc mê chăng? Phải chăng có kẻ đồng phạm, có phải chính kẻ đó đảm bảo cửa trước được để mở không? Tôi băn khoăn liệu…”

Anh đột ngột dừng lại. Chúng tôi đã tới đường dẫn phía trước ngôi nhà. Bất ngờ, anh quay sang tôi.

“Mon amiBạn thân mến, tôi sắp sửa làm anh ngạc nhiên đây – để anh được hài lòng! Tôi đã ghi lòng tạc dạ những lời chỉ trích của anh! Chúng ta sẽ kiểm tra mấy dấu chân!”

“Ở đâu?”

“Ở luống cây bên tay phải đằng kia. Ông Bex có nói rằng chúng là dấu chân của người làm vườn. Hãy xem có đúng như thế không. Thấy không, ông ta đang đến gần cùng chiếc xe cút kít.”

Quả thật, một người đàn ông luống tuổi vừa đi ngang qua đường dẫn cùng một chiếc xe cút kít chất đầy cây con. Poirot gọi người đó lại, ông ta bỏ chiếc xe xuống và tập tễnh đi về phía chúng tôi.

“Anh định hỏi xem một chiếc ủng của ông ta để so sánh với dấu chân phải không?” Tôi nín thở hỏi. Niềm tin của tôi vào Poirot phục hồi lại chút đỉnh. Bởi vì anh nói dấu chân trong luống hoa bên phải rất quan trọng, nên có lẽ chúng quan trọng thật.

“Chính là như thế,” Poirot nói.

“Nhưng chẳng phải là ông ấy sẽ thấy kỳ lạ sao?”

“Ông ta sẽ chẳng để ý đâu.”

Chúng tôi không thể nói thêm gì nữa, người đàn ông kia đã tới chỗ chúng tôi.

“Ngài cần tôi có việc gì ạ?”

“Vâng. Bác đã làm vườn ở đây lâu rồi đúng không?”

“24 năm thưa ngài.”

“Tên bác là…”

“Auguste, thưa ngài.”

“Tôi rất ngưỡng mộ mấy cây phong lữ tuyệt đẹp này. Thật là lộng lẫy. Chúng được trồng lâu chưa?”

“Một thời gian rồi, thưa ngài. Nhưng tất nhiên, để giữ cho mấy luống hoa được tinh tươm, bên cạnh việc liên tục ngắt đi những hoa đã tàn, người ta phải liên tục trồng thêm những cây mới và bỏ đi những cây chết.”

“Hôm qua bác mới trồng thêm mấy cây mới, đúng không? Mấy cây ở giữa kia, và bên luống bên kia cũng vậy. ”

“Ngài thật là tinh mắt. Bao giờ cũng mất tầm một ngày để chúng bắt rễ. Đúng, tối qua tôi trồng mười cây mới trong mỗi luống. Chắc chắn là ngài cũng biết, không nên trồng cây xuống khi mặt trời còn đang nóng.” Auguste sung sướng khi thấy Poirot quan tâm và bắt đầu có xu hướng nói luyên thuyên.

“Giống hoa này đẹp quá đi mất,” Poirot chỉ tay và nói. “Tôi có thể xin một nhánh được không?”

“Ồ, tất nhiên rồi thưa ngài.” Ông già bước vào luống đất, cẩn thận cắt một cành khỏi cái cây Poirot vừa tỏ ý ngưỡng mộ.

Poirot cảm ơn nồng nhiệt, xong xuôi, Auguste đi lại phía chiếc xe của mình.

“Anh thấy chưa?” Poirot mỉm cười, đồng thời cúi xuống xem xét vết lõm mà chiếc ủng đế đinh của người làm vườn để lại. “Khá đơn giản đấy chứ.”

“Tôi đã không nhận ra là…”

“Là chân thì ở trong ủng hả? Anh chưa vận dụng đủ khả năng tư duy tuyệt vời của mình. Chà, cái dấu chân này thế nào?”

Tôi xem xét luống đất thật kỹ lưỡng.

“Tất cả dấu chân trong luống đều từ cùng một loại ủng.” Tôi nói sau một hồi lâu nghiên cứu cẩn thận.

“Anh nghĩ thế nào? Eh bien!Tốt thôi! Tôi đồng ý với anh.” Poirot nói. Anh có vẻ thờ ơ, như thể còn đang nghĩ về điều gì đó khác.

“Dù sao thì,” tôi nhận xét, “anh sẽ bớt được một con ong trong mũ.”

“Mon Dieu!Chúa ơi! Thành ngữ hay đấy! Nó có nghĩa là gì?”

“Ý tôi là giờ thì anh sẽ gạt bỏ được mối quan tâm về những dấu chân này.”

Nhưng trước sự ngạc nhiên của tôi, Poirot lắc đầu.

“Không, không, mon amibạn thân mến. Cuối cùng thì tôi cũng đi đúng đường. Tôi vẫn còn đang lần rờ trong bóng tối, nhưng, như tôi vừa nhận định với ông Bex, những dấu chân này là những điều quan trọng nhất và thú vị nhất trong vụ này! Cái ông Giraud đáng thương đó – tôi cũng chẳng ngạc nhiên nếu ông ta không hề để ý tới chúng.”

Ngay lúc đó, cửa trước bật mở, và ông Hautet cùng cảnh sát trưởng bước xuống mấy bậc cấp.

“A, ngài Poirot, chúng tôi tới tìm ngài đây,” thẩm phán nói. “Cũng sắp muộn rồi, nhưng tôi lại muốn ghé thăm bà Daubreuil. Chắc chắn là bà ấy sẽ rất đau lòng khi hay tin về cái chết của ngài Renauld, và có thể chúng ta sẽ may mắn có được đầu mối gì đó từ bà ấy. Cái bí mật mà ông ấy đã không tin tưởng trao cho vợ mình, biết đâu ông ấy lại nói với người đang giam giữ trái tim ông ấy. Chúng ta đều biết điểm yếu của những anh chàng Samson* nằm ở đâu, phải không nào?”

Samson là nhân vật trong Kinh Thánh, nhờ vào mái tóc dài mà có sức mạnh vô biên. Do đam mê sắc đẹp của nàng Deliah, chàng bị nàng cắt tóc và mất đi sức mạnh.

Chúng tôi không nói gì nữa mà lẳng lặng cùng đi. Poirot và thẩm phán điều tra đi trước, cảnh sát trưởng và tôi theo sau mấy bước.

“Chắc chắn câu chuyện của Françoise về cơ bản là đúng sự thật,” cảnh sát trưởng tự tin nêu ý kiến với tôi. “Tôi đã nói chuyện với trụ sở qua điện thoại. Có vẻ như trong sáu tuần qua – là từ khi ông Renauld chuyển tới Merlinville - có ba lần bà Daubreuil nhận được một khoản tiền lớn trong tài khoản ngân hàng. Tổng cộng số tiền là hai trăm nghìn franc!”

“Ôi trời,” tôi nhẩm tính, “chừng đó chắc phải cỡ khoảng bốn nghìn bảng!”

“Chính xác. Vâng, không nghi ngờ gì nữa, ông ta đã mê tít bà ấy. Nhưng vẫn còn phải xem liệu ông ấy có kể cho bà ta về bí mật của mình không, ông thẩm phán điều tra thì hy vọng nhiều, còn tôi thì không mấy đồng tình với quan điểm đó.”

Vừa nói chuyện chúng tôi vừa bước xuống con đường nhỏ dẫn tới ngã ba đường nơi xe chúng tôi dừng lại đầu giờ chiều này, và sau một thoáng, tôi nhận ra rằng biệt thự Marguerite, nhà của bà Daubreuil bí ẩn, chính là ngôi nhà nhỏ mà hồi chiều cô gái xinh đẹp đi ra.

“Bà ấy đã sống ở đây nhiều năm,” cảnh sát trưởng vừa nói vừa ra dấu về phía ngôi nhà. “Rất lặng lẽ, khiêm nhường. Có vẻ như bà ấy không có bạn bè hay họ hàng thân thích nào ngoài những người quen ở Merlinville. Bà ấy không bao giờ nhắc tới quá khứ hay chồng mình. Không ai biết ông ta còn sống hay đã chết. Quanh bà ấy là một tấm màn bí ẩn, ông nên biết như vậy.”

Tôi gật đầu, càng lúc càng hứng thú. “Còn người con gái thì sao?” Tôi đánh bạo hỏi.

“Thật là một cô bé xinh xắn – khiêm nhường, ngoan đạo, tất cả những đức tính cần có. Ai cũng ái ngại cho cô bé, vì, dù chẳng biết gì về quá khứ, nhưng ai muốn hỏi cưới cô ấy nhất định cũng sẽ tự tìm hiểu thôi, và khi đó thì…” Cảnh sát trưởng nhún vai vẻ bất nhẫn.

“Nhưng đó có phải là lỗi của cô ấy đâu!” tôi kêu lên đầy phẫn nộ.

“Đúng là vậy. Nhưng anh làm gì được nào? Đàn ông bao giờ cũng rất cẩn thận về hoàn cảnh xuất thân của vợ mình.”

Đến đây thì tôi phải ngừng tranh luận vì chúng tôi đã tới cửa nhà. Ông Hautet nhấn chuông. Sau mấy phút, chúng tôi nghe tiếng bước chân trong nhà và cánh cửa mở ra. Trên ngưỡng cửa là vị nữ thần trẻ tuổi buổi chiều hôm đó.

Khi nhìn thấy chúng tôi, mặt cô biến sắc, tái nhợt, đôi mắt mở to sợ hãi. Không nghi ngờ gì nữa, cô đang lo sợ!

“Tiểu thư Daubreuil,” Hautet ngả mũ chào, “chúng tôi vô cùng áy náy khi làm phiền tới cô, nhưng vì sự cấp bách của pháp luật, xin cô hiểu cho. Xin cho gửi lời hỏi thăm của tôi tới phu nhân, mẹ cô, và chẳng hay bà có sẵn lòng dành cho tôi vài phút hỏi chuyện được không?”

Mất một lúc, cô gái đứng sững như trời trồng, tay trái ép vào bên hông, như thể để trấn an cơn chấn động đang dồn lên tim. Nhưng rồi cô lấy lại tự chủ, và nói khẽ:

“Tôi sẽ đi xem sao. Xin mời vào trong.”

Cô bước vào căn phòng bên trái hành lang, và chúng tôi nghe thấy tiếng cô thì thầm khe khẽ. Rồi một giọng nói khác vang lên, âm sắc rất giống, nhưng đằng sau vẻ dịu dàng thư thái có đôi chút cứng rắn hơn: “Tất nhiên rồi. Mời họ vào đi.”

Một phút sau, chúng tôi đã mặt đối mặt với bà Daubreuil bí ẩn.

Bà không cao như con gái, thân hình quyến rũ với đường nét tròn đầy. Tóc bà, cũng không giống với tóc cô con gái, sẫm màu và rẽ ngôi giữa kiểu Đức Mẹ đồng trinh. Đôi mắt của bà, một nửa ẩn dưới hai mi mắt, có màu xanh lơ. Dù chăm sóc rất kỹ lưỡng, dấu ấn thời gian vẫn in hằn trên gương mặt bà Daubreuil, nhưng sức quyến rũ của bà lại không phụ thuộc vào tuổi tác.

“Ngài muốn gặp tôi?” bà ta hỏi.

“Đúng vậy, thưa bà.” Hautet hắng giọng. “Tôi đang điều tra về cái chết của ngài Renauld. Bà đã hay tin rồi phải không?”

Bà ta gật đầu không nói, nét mặt không biến đổi.

“Chúng tôi tới để hỏi xem liệu bà có thể, ờ…, hé mở chút nào về hoàn cảnh xảy ra vụ án không?”

“Tôi ư?” vẻ ngạc nhiên lộ rõ trong giọng nói của bà ta.

“Vâng, thưa bà. Chúng tôi có lý do để tin rằng bà thường tới thăm người quá cố tại biệt thự của ông ấy vào các buổi tối. Có đúng vậy không?”

Đôi má nhợt nhạt của người phụ nữ ấy ửng đỏ, nhưng bà ta lặng lẽ đáp:

“Tôi từ chối trả lời những câu hỏi như thế của ông!”

“Thưa bà, chúng tôi đang điều tra một vụ án mạng.”

“À, vậy thì sao? Tôi chẳng liên quan gì tới án mạng đó cả.”

“Thưa bà, lúc này thì chúng tôi không nói như vậy. Nhưng bà biết rất rõ nạn nhân, ông ấy có bao giờ chia sẻ với bà về bất cứ mối nguy hiểm nào đe dọa ông ấy không?”

“Không.”

“Ông ấy có bao giờ nhắc tới cuộc sống của ông ấy ở Santiago, và bất cứ người nào mà ông ấy có thể gây thù chuốc oán không?”

“Không.”

“Vậy tức là bà không thể giúp gì được cho chúng tôi?”

“Tôi e là không. Tôi thực sự không hiểu vì sao các ngài lại tới gặp tôi. Vợ ông ấy không nói được cho các ông điều các ông muốn biết sao?” bà nói, giọng nhuốm vẻ mỉa mai.

“Bà Renauld đã kể cho chúng tôi tất cả những gì có thể.”

“A,” bà Daubreuil nói, “tôi thắc mắc…”

“Bà thắc mắc điều gì, thưa bà?”

“Không có gì.”

Thẩm phán điều tra nhìn bà Daubreuil. Ông hiểu rằng mình đang trong một cuộc đấu tay đôi, và địch thủ của ông không phải hạng tầm thường.

“Bà khẳng định trong lời khai của mình là ngài Renauld không thổ lộ gì với bà?”

“Vì sao ông lại cho rằng rất có thể ông ấy đã thổ lộ điều gì với tôi?”

“Bởi vì, thưa bà,” Hautet nói, với sự tàn nhẫn có tính toán, “đàn ông thường kể cho tình nhân của mình những điều anh ta không hay nói với vợ.”

“A!” bà ta bật dậy, mắt tóe lửa. “Thưa ngài, ngài đang nhục mạ tôi đấy! Lại còn trước mặt con gái tôi nữa! Tôi không thể nói gì với ngài hết. Xin ngài vui lòng ra khỏi nhà tôi!”

Đương nhiên chúng tôi phải tôn trọng bà ta. Cả đoàn lủi thủi rời khỏi biệt thự Marguerite như một đám nam sinh hổ thẹn. Viên thẩm phán cáu kỉnh lẩm bẩm một mình. Poirot có vẻ như đang chìm trong suy nghĩ. Đột nhiên, anh giật mình choàng tỉnh và hỏi Hautet xem gần đây có khách sạn nào tốt không.

“Có một khách sạn nhỏ, khách sạn Bains, ở phía bên này của thị trấn. Cách đây chừng vài trăm thước. Chỗ đó sẽ tiện cho công việc điều tra của ngài. Vậy sáng mai chúng ta sẽ gặp nhau chứ?”

“Vâng, xin cảm ơn ngài Hautet.”

Hai bên lịch sự chào nhau, rồi Poirot và tôi đi về phía Merlinville còn những người khác thì trở lại biệt thự Geneviève.

“Hệ thống cảnh sát Pháp thật là tuyệt vời,” Poirot vừa nhìn theo họ vừa nói. “Những thông tin mà họ nắm được về cuộc sống của mọi người, cho tới cả những chi tiết tầm thường nhất, thật là phi thường. Dù ông Renauld mới ở đây hơn sáu tuần một chút, họ đã nắm rõ thị hiếu và hoạt động của ông ấy, và chỉ trong phút chốc, họ đã có thể có được thông tin liên quan tới tài khoản của bà Daubreuil cũng như số tiền mới được nhận gần đây! Không nghi ngờ gì nữa, cơ sở dữ liệu ở đây được quản lý rất tuyệt vời. Nhưng cái gì thế kia?” Anh quay phắt lại.

Một bóng người đang hối hả chạy theo sau chúng tôi. Đó là Marthe Daubreuil.

“Xin phiền các ngài,” cô gái thở hổn hển khi đuổi kịp chúng thôi. “Tôi… tôi không nên làm việc này, tôi biết. Các ngài không được nói với mẹ tôi. Những điều mọi người nói có đúng không, rằng ngài Renauld đã cầu cứu một vị thám tử trước khi ngài ấy mất, và… và đó chính là các ngài?”

“Phải, thưa cô,” Poirot dịu dàng. “Đúng là như thế. Nhưng từ đâu mà cô biết việc đó?”

“Françoise nói với Amelie nhà chúng tôi,” Marthe đỏ mặt giải thích.

Poirot cười toe toét.

“Bí mật là điều không thể trong những vụ như thế này! Cũng chẳng quan trọng gì. Nào, thưa cô, cô muốn biết điều gì?”

Cô gái ngập ngừng. Có vẻ như cô rất muốn nói, nhưng còn e ngại. Cuối cùng, gần như thì thầm, cô hỏi:

“Có ai… là kẻ tình nghi không ạ?”

Poirot nhìn cô sắc lẹm. Rồi nói tránh:

“Lúc này thì sự ngờ vực có ở mọi nơi, thưa cô.”

“Vâng, tôi biết… nhưng… có ai cụ thể không?”

“Vì sao cô lại muốn biết?”

Cô gái có vẻ hoảng hốt khi nghe câu hỏi. Ngay lúc đó, những lời Poirot nói về cô hồi chiều vang lên trong đầu tôi: Cô gái có đôi mắt lo âu.

“Ngài Renauld lúc nào cũng rất tốt với tôi,” cuối cùng cô trả lời. “Tất nhiên là tôi phải quan tâm rồi.”

“Tôi hiểu,” Poirot nói. “Ừm, thưa cô, mối nghi ngờ hiện nay tập trung chủ yếu vào hai người.”

“Hai người?”

Tôi dám thề rằng trong giọng nói của cô gái có chút ngạc nhiên, nhẹ nhõm.

“Chúng tôi chưa biết tên của chúng, nhưng đoán rằng chúng là người Chile, đến từ Santiago. Còn bây giờ, thưa cô, cô đã thấy lợi thế của tuổi trẻ và sắc đẹp rồi đấy! Tôi vừa mới để lộ bí mật nghề nghiệp cho cô mất rồi!”

Cô gái cười sung sướng rồi, có phần ngượng ngùng, cô cảm ơn anh.

“Tôi phải trở lại bây giờ. Mẹ sẽ nhớ tôi mất.”

Và cô quay người, chạy ngược lại con đường, trông như một người Atalanta hiện đại. Tôi chăm chú nhìn theo cô.

“Mon amiBạn thân mến,” Poirot nói bằng giọng mỉa mai dịu dàng, “có phải là chúng ta sẽ cắm rễ ở đây cả đêm chỉ vì anh vừa nhìn thấy một cô gái đẹp, và đầu óc anh đảo lộn cả lên rồi không?”

Tôi bật cười xin lỗi.

“Nhưng cô ấy đẹp thật, Poirot. Ai cũng đáng được miễn thứ vì bị cô ấy hạ gục.”

Nhưng trước sự ngạc nhiên của tôi, Poirot lắc đầu thẳng thắn.

“A, mon amibạn thân mến, đừng có trao tim mình cho Marthe Daubreuil. Cô ấy không dành cho anh đâu! Hãy nhận lấy lời khuyên này của Bố già Poirot!”

“Tại sao?” tôi bực mình thốt lên, “không thể có chuyện anh nghi ngờ một cô bé ngây thơ như thế được.”

“Ta-ta-ta! Đừng kích động! Tôi đã nói là tôi nghi ngờ cô ấy đâu. Nhưng anh phải công nhận rằng việc cô ấy nóng lòng muốn biết về vụ án có gì đó hơi bất thường.”

“Lần này thì tôi nhìn xa hơn anh đấy,” tôi nói. “Cô ấy hồi hộp lo lắng không phải vì bản thân mà vì mẹ cô ấy.”

“Bạn tôi,” Poirot nói, “vẫn như mọi khi, anh chẳng nhìn thấy gì cả. Bà Daubreuil thừa khả năng tự chăm lo cho bản thân mà không làm cho con gái mình phải bận tâm. Tôi thừa nhận là vừa rồi tôi có đùa anh, nhưng dù thế, tôi vẫn khẳng định những gì tôi đã nói trước đó. Đừng có trao tim mình cho cô gái đó. Cô ấy không dành cho anh đâu! Tôi, Hercule Poirot, biết rõ điều đó. Trời! Giá tôi nhớ ra được mình đã nhìn thấy khuôn mặt đó ở đâu.”

“Khuôn mặt nào?” tôi ngạc nhiên hỏi. “Gương mặt của người con gái?”

“Không. Của người mẹ.”

Nhận ra sự ngạc nhiên của tôi, anh gật đầu dứt khoát.

“Đúng vậy – đúng như tôi nói với anh. Từ lâu rồi, khi tôi còn làm cảnh sát ở Bỉ. Tôi chưa bao giờ thực sự gặp bà ấy trước đây, nhưng tôi đã thấy ảnh của bà ấy – trong mối liên hệ với một vụ nào đó. Có vẻ như là…”

“Sao?”

“Có thể là tôi nhầm, nhưng tôi nhớ láng máng rằng đó là một vụ giết người.”