hưa các đức vua hùng mạnh, - chàng trai lạ mặt nói, - và thưa các nữ hoàng mà vẻ đẹp làm rực sáng cả hành tinh này, xin giới thiệu tôi là Emeth, con trai thứ bảy của Harpha Tarkaan của thành phố Tehishbaan, ở về hướng tây sa mạc. Tôi vừa đến Narnia cùng với 29 người khác dưới sự chỉ huy của Rishda Tarkaan. Đầu tiên khi nghe nói rằng chúng tôi sẽ hành quân đến Narnia, tôi lấy làm vui sướng lắm bởi vì tôi đã nghe bao nhiêu chuyện về mảnh đất của các ông và chỉ ao ước được giao đấu cùng các chiến sĩ dũng cảm ở đây.

Nhưng khi phát hiện ra rằng chúng tôi sẽ ngụy trang như những tên lái buôn (đó là một điều sỉ nhục cho một chiến binh và một đứa con trai của một Tarkaan) rồi phải làm những việc không minh bạch, nói những lời dối trá thì niềm vui cũng rời bỏ tôi mà đi. Nhất là khi chúng tôi biết chúng tôi phải làm theolời một con vượn và khi nó bắt đầu nói rằng Tash và Aslan là một thì lời tuyên bố ấy làm cho thế giới tối sầm lại trước mắt tôi. Bởi vì bao giờ cũng vậy, từ khi còn là một cậu bé tôi đã tôn thờ và phụng sự Tash, khát vọng lớn nhất của tôi là được biết rõ hơn về người và nếu có thể thì được diện kiến vị thần của mình. Cái tên Aslan là một cái gì rất đáng ghét với tôi.

Và nếu như quý vị đều biết, chúng tôi được lệnh triệu tập bên ngoài cái lều cỏ ấy, hết đêm này đến đêm khác, chứng kiến cảnh con vượn già mang ra khỏi lều một cái gì đó đi trên bốn chân mà tôi không thể nhìn cho rõ. Người và thú cúi chào cung kính và tỏ lòng kính trọng nó. Thế rồi tôi nghĩ Tarkaan đã bị con khỉ này lừa dối bởi vì cái vật được đưa ra khỏi lều ấy chẳng phải là Tash cũng không phải bất cứ vị thần nào khác. Nhưng khi quan sát nét mặt Tarkaan, chú ý đến lời lẽ mà ông ta nói với vượn thì tôi thay đổi ý kiến, bởi vì tôi thấy rõ hơn, chính Tarkaan cũng khôngmảymay tin tưởngvàochuyệnđó. Thếlàtôihiểurarằng Tarkaan không hề tin vào Tash, nếu tin vào vị thần này sao ông ta dám cả gan đem ngài ra đùa cợt.

Hiều ra điều đó, một cơn giận ngùn ngụt bốc lên trong tôi, tôi tự hỏi không biết Tash chân chính có phóng lửa từ trên thiên đường xuống thiêu ra tro cả vượn và Tarkaan không. Dù sao thì tôi cũng cố kiềm chế cơn giận, giữ mồm giữ miệng và đợi xem mọi việc diễn tiến như thế nào. Vào đêm cuối cùng, như mọi người đã biết, vượn không mang cái vật vàng vàng ấy ra ngoài mà nói rằng tất cả những ai muốn được gặp Tashlan - bởi vị bọn chúng đã ghép hai tên ấy lại làm một, giả vờ rằng đấy chỉ là một người - đều phải đi từng người một vào trong lều. Thế là tôi thầm nghĩ: “rồi, không có gì phải hoài nghi, đây lại là một trò lừa bịp mới. ” Nhưng khi mèo đi vào, rồi phóng ra ngoài sợ đến thất điên bát đảo lên thì tôi tự nhủ: “chắc chắn là có một Tash thật sự đã hiển linh không cần viện đến tri thức hay niềm tin gì hết, người đang ở giữa chúng ta và sẽ trả thù cho tội báng bổ người. ” Mặc dù trái tim tôi tan ra thành nước trong lồng ngực vì sự vĩ đại và khủng khiếp của Tash, khát vọng của tôi còn mạnh hơn nỗi sợ, tôi buộc đầu gối của mình phải cứng lên không được mềm nhũn ra như thế, buộc hàm răng của mình không được đánh vào nhau cầm cập và quyết định phải diện kiến Tash một lần, dù thần có phanh thân tôi ra cũng được. Tôi đã lên tiếng xin được tự mình đi vào lều và Tarkaan mặc dù rất miễn cưỡng cũng đã để cho tôi vào lều.

Bước chân qua ngưỡng cửa, điều đầu tiên làm tôi vô cùng ngạc nhiên sửng sốt là tôi thấy mình đứng trong một vùng rực rỡ ánh mặt trời (như chúng ta đang chứng kiến vào lúc này) mặc dù nhìn từ bên ngoài vào thì thấy túp lều tối om. Nhưng tôi không có thời gian ngạc nhiên nhiều về chuyện đó bởi vì ngay lập tức tôi đã phải so gươm với một trong những đồng đội của mình để giữ lấy mạng sống. Vừa nhìn thấy hắn tôi đã hiểu, thì ra vượn già và Tarkaan đã bố trí hắn ở đây để giết chết bất cứ ai bước vào nếu người ấy không phải là người của chúng. Như thế tên này cũng lại là một kẻ dối trá, báng bổ thần linh và không phải là một tên đầy tớ trung thành của Tash. Tôi có một lý do chính đáng để so gươm với hắn, băm vằm tên khốn kiếp này và ném xác hắn ra khỏi cửa.

Sau đó tôi nhìn quanh mình, trông thấy bầu trời, mảnh đất rộng mênh mông này, ngửi thấy tất cả những mùi hương ngào ngạt. Tôi tự nhủ, lạy các vị thánh thần, đây là một nơi thật đẹp và có thể cuối cùng tôi đã đến được mảnh đất của Tash. Thế là tôi bắt đầu đi vào mảnh đất kì lạ này để tìm kiếm người.

Tôi cứ thế đi qua cánh đồng cỏ điểm nhiều loài hoa cùng với những loài cây có những trái chín ngon lành cho đến lúc tôi thấy từ một con đường hẹp bị kẹp giữa hai vách đá một con sư tử to lớn hiện ra, đi đến chỗ tôi. Sư tử đi nhanh như một con đà điểu, thân hình to như một con voi, bộ lông như một thứ vàng ròng còn đôi mắt thì tỏa ánh hào quang như vàng nung chảy trong lò luyện. Sư tử trông còn khủng khiếp hơn cả một núi lửa ở Lagour, vẻ đẹp của ông vượt xa tất cả những gì đẹp đẽ trên đời này cũng giống như một bông hồng rực rỡ so với cát bụi trên sa mạc vậy. Tôi sụp xuống chân ông, bụng bảo dạ: “Tiêu rồi, giờ chết của mình đã điểm bởi vì sư tử (người xứng với mọi hình thức tôn thờ) sẽ biết mình thờ phụng Tash từ hồi nào đến giờ chứ không phải sư tử. Dù sao thì được gặp mặt sư tử một lần và nhận lấy cái chết cũng còn tốt hơn là trở thành Chúa tể thế giới mà kéo dài cuộc sống vô nghĩa và không được biết đến sự hiện diện này. Nhưng sư tử chói sáng đã cúi cái đầu vàng rực xuống, chạm nhẹ cái bờm lên trán tôi mà nói:

- Con trai, rất mừng khi được gặp con.

Thế là tôi kêu lên:

- Trời ơi, ngài cũng biết rằng tôi không phải là con ngài mà lại là một kẻ làm tôi tớ cho Tash.

- Con trai ạ. - Aslan đáp. - Tất cả những điều con làm cho Tash ta coi như con đã làm cho ta.

Cũng bởi vì lúc nào tôi cũng có khát khao vượt qua được khiếp đảm nên có đủ sức mạnh mà hỏi sư tử Chói Sáng rằng:

- Thưa ngài, nếu vậy điều mà vượn nói rằng ngài và Tash là một là đúng ư?

Sư tử bèn gầm lên một tiếng làm rung chuyển cả đất trời (nhưng cơn giận của ngài không phải nhằm vào tôi) và nói:

- Sai rồi. Không phải bởi vì ta và Tash là một, mà vì ta và hắn hoàn toàn đối lập nhau mà ta nhận cho mình sự phụng sự của con đối với hắn. Bởi vì ta và hắn khác nhau đến thế nên không có một việc làm độc ác nào được thực hiện nhân danh ta và không một cái gì tốt đẹp làm cho hắn. Vì thế bất cứ người nào đem Tash ra mà thề và giữ lời thề ấy với một niềm tin trong trẻo thì với ta người ấy là một tín đồ chân chính, dù kẻ đó không biết đến điều ấy và ta sẽ quý trọng người này. Và ngược lại bất cứ kẻ nào làm một điều ác nhân danh ta thì mặc dù hắn gọi tên ta nhưng Tash mới là kẻ mà hắn thờ phụng và việc làm của hắn chỉ được Tash chấp nhận. Con đã hiểu rõ chưa, con trai?”

Và tôi đáp:

- Ngài cũng biết là tôi hiểu điều đó như thế nào. Nhưng tôi cũng nói thêm (vì sự thực làm tôi nghẹt thở): “tôi đã tìm kiếm Tash cả đời”.

- Con thân yêu, - đấng Chói Sáng nói, - khát vọng hướng đến sự toàn thiện toàn mĩ là khôn cùng. Cuối cùng ai cũng sẽ tìm ra cái mà họ thật sự phải tìm kiếm.

Rồi sư tử phà hơi thở lên người tôi, cuốn đi tất cả nỗi sợ hãi nãy giờ làm tôi run rẩy cả tứ chi, hơi thở giúp tôi đứng thẳng lên. Sư tử không nói gì nhiều, chỉ bảo rằng chúng tôi còn gặp nhau và tôi phải đi cao hơn, xa hơn. Sau đó sư tử xoay người trong một cơn lốc vàng chói lọi và đột ngột biến mất.

- Và từ lúc đó thưa các nhà vua và nữ hoàng, tôi đã đi lang thang tìm Aslan. Hạnh phúc của tôi lớn đến nỗi nó làm tôi yếu đi như một người bị một vết thương chí mạng. Điều kì diệu nhất trong những điều kì diệu là người lại gọi tôi là “con thân yêu” cứ như thể tôi không phải là một con chó...

- Ê nói cái gì vậy? - Một chú khuyển lên tiếng.

- Thưa ngài, - Emeth nói, - đó là cách chúng tôi thường nói ở Calormen.

- À, tôi không thể nói là tôi thích điều ấy lắm đâu. - Chó nói.

- Anh ta không có ý gì xấu, - một con chó già nói, - với lại chúng ta chả gọi mấy cún con là “thằng cu” khi chúng không ngoan là gì.

- Đúng thế! - Con chó khác thừa nhận. - Hoặc ta gọi là “cái đĩ”.

- Suỵt! - Con chó già nhắc. - Đó không phải là một từ hay ho để dùng. Hãy nhớ cậu đang ở đâu chứ.

- Nhìn kìa. - Jill thình lình kêu lên.

Một con vật đang đi đến gần họ với dáng rụt rè, bẽn lẽn. Một con vật xinh xắn bốn chân, toàn thân nó phủ một màu trắng bạc. Mọi người tròn mắt nhìn nó trong vòng mười giây, rồi năm sáu giọng cùng bật lên:

- Ôi đây là anh bạn già Puzzle!

Họ chưa thấy chú lừa dưới ánh sáng ban ngày kể từ lúc bỏ bộ da sư tử ra và bây giờ trông thấy chú ta hoàn toàn khác. Giờ đây chú còn đẹp hơn chính mình - một con lừa thật bảnh với bộ lông mềm màu xám bạc, khuôn mặt dịu dàng, thật như đếm và nếu bạn trông thấy chú, bạn sẽ làm cái điều mà Jill và Lucy lúc này đang làm - chạy lên trước quàng tay ôm cổ chú, hôn lên mũi chú và vuốt ve đôi tai dài.

Khi họ hỏi chú nãy giờ đã ở đâu thì chú kể là mình đã đi qua cánh cửa cùng với những con vật khác nhưng thật thà mà nói chú giữ một khoảng cách đối với chúng và nhất là luôn tìm cách lánh mặt Aslan. Bởi vì chỉ cần nhìn thấy Aslan bằng xương bằng thịt là chú đã cảm thấy đau đớn về việc làm ngu xuẩn của mình, ai lại đi nghe lời vượn mà khoác một tấm da sư tử lên người và chính vì thế chú không dám nhìn vào mặt ai. Nhưng khi thấy tất cả những người bạn tốt của mình đều đi về hướng tây và sau khi đã ăn no một bụng cỏ (Tôi chưa bao giờ được thưởng thức một loại cỏ ngon đến thế trong đời. - Lừa nói), chú đã thu hết cả can đảm đi theo họ.

- Nhưng tôi biết làm gì nếu tôi gặp Aslan. Quả tình tôi không hiểu phải làm thế nào nữa. - Puzzle nói thêm.

- Bạn sẽ thấy mọi chuyện đều ổn khi được gặp người. - Nữ hoàng Lucy nói.

Cả đoàn người lại tiếp tục đi, bao giờ cũng nhắm thẳng hướng tây bởi vì hình như đó là hướng mà Aslan muốn nói khi ông kêu lên, “Cao hơn, xa hơn!” Nhiều con thú cũng từ từ đi theo hướng này, vùng cỏ này quá rộng và đủ chỗ cho tất cả.

Trời vẫn còn rất sớm và cái mát lạnh của sớm mai bàng bạc trong không gian. Họ luôn dừng lại nhìn quanh, ngoái đầu về phía sau, một phần vì phong cảnh nơi đây quá đẹp, một phần bởi vì có một cái gì đó về nó mà họ chưa thật hiểu.

- Anh Peter, - Lucy hỏi, - đây là đâu, anh có ý niệm gì về nó không?

- Anh không biết. - Peter đáp. - Nó nhắc anh nhớ đến một nơi nào đó nhưng anh không thể gọi tên ra được. Có thể là một nơi chúng ta đã đến nghỉ khi chúng ta còn rất rất nhỏ.

- Nếu bậy thì đó là một kỳ nghỉ tuyệt vời. - Eustace nói. - Em đoán không có một đất nước nào như thế này, ở bất kỳ đâu trong thế giới của chúng ta. Nhìn cái gam màu kia. Anh không thể có được một màu xanh như cái màu xanh trên các rặng núi kia trong thế giới của chúng ta.

- Đó không phải là đất nước của Aslan ư? - Tirian hỏi.

- Không giống như đất nước của người ở trên đỉnh núi bên ngoài cực đông thế giới này đâu, - Jill đáp, - em đã từng ở đó, em biết.

- Nếu em hỏi anh, - Edmund nói, - thì theo anh, nó giống một nơi nào đó trong thế giới Narnia. Nhìn rặng núi trước mặt kia kìa - và những ngọn núi băng khổng lồ nằm xa hơn nữa. Chắc chắn chúng giống những ngọn núi chúng ta thường ngắm nhìn từ Narnia, có phải là rặng núi ngược lên phía tây ở bên ngoài thác nước hùng vĩ phải không?

- Phải, trông giống lắm, - Peter nói, - chỉ có điều những ngọn núi này to hơn.

- Em không nghĩ những ngọn núi này giống với bất cứ cái gì ở Narnia, - Lucy nói. - nhưng các anh hãy nhìn kìa.

Cô chỉ về hướng Nam, phía bên trái họ, mọi người đứng lại nhìn theo tay cô.

- Những dải đồi này, - Lucy nói, - những cánh đồng xinh đẹp kia và những dãy núi xanh biếc phía sau... chẳng phải rất giống biên giới phía nam Narnia sao?

- Giống lắm! - Edmund kêu lên sau một phút im lặng. Hoàn toàn chính xác. Coi kìa, chẳng phải là Mount Pire với cái đầu chĩa ra và kia là cái đèo ngăn cách với Archenland... tất cả đều giống.

- Tuy vậy, nó lại không thật giống. - Lucy tư lự nói, - có cái gì rất khác. Nhiều màu sắc hơn, nom như xa xôi hơn những gì em còn nhớ được... và nó... có cái gì đó... ôi... em cũng không rõ nữa...

- Có một cái gì đó còn giống hơn thật. - Ngài Digory nói nhẹ nhàng. Bất thình lình đại bàng Thiên lý nhãn sải rộng đôi cánh sà xuống từ độ cao mười, mười lăm mét, lượn một vòng rồi đậu xuống trước mặt họ.

- Thưa các vua và các nữ hoàng, - nó kêu lên, - tất cả chúng ta hồ đồ mất rồi. Chúng ta chỉ mới bắt đầu biết chúng ta đang ở đâu. Từ trên cao tôi đã trông thấy tất cả, Ettinsmoor, đập Hải Ly, sông Vĩ Đại, Cair Paravel... tất cả vẫn còn sáng lên ở bên bờ biển Đông. Narnia không chết. Đó chính là Narnia.

- Nhưng sao chuyện này có thể xảy ra? - Peter hỏi. - Bởi vì Aslan đã nói với chúng tôi rằng chúng tôi quá lớn để quay về Narnia, thế mà bây giờ chúng tôi đang ở đây.

- Đúng. - Eustace nói. - Chúng ta đã thấy cảnh tất cả bị phá hủy và mặt trời cũng đã tắt.

- Và tất cả mọi vật mới khác biệt làm sao! - Lucy nói.

- Đại bàng nói đúng, - giáo sư Digory lên tiếng, - hãy nghe đây Peter. Khi Aslan nói các cháu không thể quay lại Narnia là người muốn nói đến một Narnia trong suy nghĩ của cháu. Nhưng đó không phải là một Narnia thật sự. Nó có một sự khởi đầu và đã có một kết thúc. Đó chỉ là cái bóng hoặc một bản copy của một Narnia thật sự bao giờ cũng ở đây và sẽ luôn luôn ở đây. Cũng như trong thế giới của chúng ta, nước Anh và tất cả những nơi khác chỉ là cái bóng hoặc bản copy của cái gì đó trong thế giới thật của Aslan. Cháu không cần phải khóc thương cho Narnia nữa Lucy. Tất cả những gì gắn bó với mộtNarnia cũ, tất cả những con thú thân yêu đều đã được hút vào một Narnia thật sự qua cánh cửa kia. Và tất nhiên đã có sự khác biệt, cũng giống như một vật thật khác với cái bóng của nó hoặc một cuộc đời thực khác với một giấc mộng.

Giọng nói của ông sang sảng trầm hùng như tiếng kèn trumpet làm cho ai cũng cảm thấy máu chảy cuồn cuộn trong người và ông nói thêm với giọng thâm trầm:

- Tất cả những điều này đều có trong triết học Plato, tất cả đều trong Plato. Lạy Chúa tôi, không hiểu họ dạy dỗ cho bọn trẻ trong trường cái gì nữa.

Mấy anh em nhà Pavensie cười vang. Đó đúng là những lời họ nghe ông nói, đã lâu lắm rồi ở một thế giới khác vào lúc râu ông có màu xám bạc thay cho màu vàng óng như bây giờ. Giáo sư biết vì sao họ cười và bản thân cũng hòa vào tiếng cười trẻ trung của họ. Nhưng chẳng bao lâu tất cả mọi người đều im trở lại, bởi vì như bạn cũng biết niềm vui tuyệt đỉnh và những điều kỳ diệu đến như vậy bao giờ cũng làm cho bạn trở nên nghiêm túc. Nó quá tốt đẹp để có thể đem ra cười đùa.

Cũng khó giải thích nổi tại sao mảnh đất chói chang ánh mặt trời này lại khác với một Narnia xưa cũ cũng như khó có thể giải thích với bạn trái cây ở miền đất này có cái vị như thế nào. Có lẽ bạn sẽ có một ý niệm nào đó nếu bạn hình dung như thế này: Bạn đang ở trong một căn phòng trong đó, có một cửa sổ trông ra vịnh hoặc một thảo nguyên xanh tươi uốn lượn dưới núi đồi. Trên bức tường đối diện với cửa sổ có một tấm gương. Khi bạn quay đầu khỏi cửasổbất chợt bạn bắt gặp cảnh vịnh hoặc thung lũng, một lần nữa hiện trên tấm gương. Và mặt biển hoặc thung lũng xanh tươi trong tấm gương ấy về một phương diện nào đó chính là một đối lập với các vật thật. Nhưng cũng lúc đó nó lại là một cái gì hoàn toàn khác biệt - sâu sắc hơn, tuyệt diệu hơn, giống như những nơi chốn trong một câu chuyện, một câu chuyện mà bạn chưa hề nghe nói đến nhưng rất muốn biết về nó. Đấy, sự khác nhau giữa một Narnia cũ và một Narnia mới cũng giống như vậy đấy. Cái mới là một vùng đất có chiều sâu hơn. Mỗi tảng đá, bông hoa, cọng cỏ đều trông như thể chúng có một ý nghĩa nhiều hơn chính bản thân nó. Tôi không có một cách nào miêu tả điều này rõ hơn, thôi thì đành nói rằng nếu bạn đến đây bạn sẽ hiểu rõ hơn điều mà tôi muốn nói.

Và đây, kỳ lân đã nói ra được cái điều mà ai cũng cảm thấy đang trào dâng trong lòng. Nó giậm chân trước bên phải xuống đất, hí vang trời rồi kêu lên:

- Cuối cùng tôi đã về đến nhà! Đây là đất nước thật sự của tôi! Tôi thuộc về nơi này! Đây là mảnh đất mà tôi tìm kiếm suốt đời mặc dù tôi không biết là nó có cho đến lúc này. Lý do tôi yêu Narnia cũ là bởi vì có những lúc nó có cái gì giống với nơi này. Hu ra! Lên cao hơn, xa hơn!

Nó rung bờm, bật sang phi nước đại - nước phi như vũ bão của một con kỳ lân, nếu ở trong thế giới của chúng ta sẽ đưa nó khuất khỏi tầm mắt chỉ trong vài giây.

Điều kỳ lạ nhất đã xảy ra. Mọi người bắt đầu chạy theo kỳ lân và trước sự ngỡ ngàng quá đỗi họ thấy mình có thể theo kịp nó. Không chỉ có người và bầy chó mà đến cả chú lừa phục phịch nặng nề lẫn chú lùn Poggin với đôi chân ngắn củn. Không khí tạt vào mặt họ giống như họ đang ngồi trên cỗ xe phóng hết tốc lực mà không có kính. Miền quê vun vút lao qua như họ có thể nhìn thấy từ ô cửa sổ một toa tàu cao tốc. Họ chạy nhanh hơn, nhanh hơn nữa nhưng chẳng có ai cảm thấy nóng, hay mệt hay phải thở gấp cả.