ất cả đứng cạnh Aslan, bên phải ông nhìn qua cánh cửa mở. Đống lửa đã tắt ngấm. Cả trái đất là một màn đêm thăm thẳm, thật ra bạn không thể nói được rằng mình đang nhìn vào một khu rừng một khi bạn không thể thấy rõ những cái bóng cây đen sẫm chấm dứt ở đâu và nơi nào thì những vì sao bắt đầu. Nhưng khi Aslan gầm lên lần nữa, phía bên tay trái họ hiện lên một bóng đen khác. Bây giờ, họ chăm chú nhìn một mảng trời nơi không có một ngôi sao. Cái mảng đen ấy vươn lên cao, cao hơn, dần dần có hình người, còn cao to hơn tất cả những người khổng lồ trên đời. Bất cứ một ai có hiểu biết về Narnia đều đoán được nơi người này đứng. Chắc là ông đang đứng ở dải đồng hoang trên cao nguyên trải dài đến tận miền bắc vượt qua cả sông Shribble. Chợt Jill và Eustace cùng nhớ ra là có một lần, lâu lắm rồi, trong một cái hang sâu ở dưới đồng hoang này, họ đã gặp một người khổng lồ vĩ đại nằm ngủ và được cho biết rằng tên ông là Cha Thời Gian và ông sẽ thức dậy vào ngày tận thế.

- Phải. – Aslan nói, mặc dù cả hai chưa hề thốt ra lời nào. – Trong giấc ngủ, ông ấy có tên là Cha Thời Gian. Bây giờ, khi thức dậy ông ấy có một cái tên khác.

Đúng lúc đó người khổng lồ vĩ đại đưa một cái tù và lên miệng. Bạn có thể biết điều này nhờ vào sự thay đổi của cái bóng đen của ông in trên nền trời. Sau đó – lâu hơn một chút bởi vì âm thanh truyền đi rất chậm – họ nghe thấy tiếng tù và- một âm thanh cao chói lói, làm tất cả nổi da gà nhưng rất hay với một âm hưởng thật kì lạ.

Rồi đột nhiên bầu trời nở bung lên vô số những vì sao băng. Chỉ một ngôi sao băng đã là một cảnh tượng đáng ngắm nhìn, đằng này lại có hàng chục rồi nhiều hơn nữa cho đến lúc có hàng trăm và rồi bầu trời trở thành một vũ hội sao băng, một trận mưa bạc cứ thế tiếp tục mãi. Một lúc sau, một hoặc hai người trong bọn bắt đầu nhận ra, có một cái bóng đen khác in lên nền trời, cũng lại là một cái bóng khổng lồ. Nhưng xuất hiện ở chỗ khác, thẳng ngay trên đầu họ, vươn lên đến tận đỉnh trời như bạn có thể gọi như thế. “Có lẽ đó là một đám mây,” Edmund thầm nghĩ. Trên cái mảng đó không có ngôi sao nào, chỉ có một màu đen, trong khi bốn phía chung quanh sao băng vẫn tiếp tục bắn xuống. Dần dần cái mảng đen không sao ở trung tâm bầu trời bắt đầu bung ra như cây dù, rộng ra mãi. Một phần tư bầu trời trở nên đen thẳm, rồi một nửa là màu đen và cuối cùng mưa sao chỉ tiếp tục đổ xuống nơi gần với đường chân trời.

Với một sự ngạc nhiên đầy xúc động (có cả một cái gì rất đáng sợ trong đó nữa), tất cả bất thần nhận biết điều gì đang xảy ra. Tấm màn đen đang trải ra không phải là một đám mây - nó chỉ là một sự trống rỗng mà thôi. Mảng đen của bầu trời là cái phần không có một ngôi sao nào còn ở lại. Tất cả các ngôi sao đang rơi xuống. Aslan đã gọi chúng về nhà.

Mấy giây cuối cùng trước khi trận mưa sao thật sự chấm dứt thật là những giây phút kì thú có một không hai. Sao bắt đầu rơi xung quanh họ. Nhưng những vì sao trong thế giới này không phải là những quả cầu lửacựclớnnhưtrongthếgiớichúngta. Họlànhữngconngười (Edmund, Lucy và Eustace đã từng gặp một người như thế). Vì vậy mà giờ đây người ta thấy cả một đám đông những con người rực sáng, tất cả đều có những mái tóc dài trắng như bạc, tất cả đều cầm những ngọn giáo như một thứ kim loại trắng nóng bỏng, họ lao ra khỏi bức màn đêm đen như nhung, bay đi chứ không phải rơi bịch xuống như một hòn đá. Họ tạo ra âm thanh xì xì khi họ đáp xuống đất và cháy trên cỏ. Tất cả những ngôi sao này đi lướt qua đám người đang đứng, dạt vào một chỗ nào đó phía sau, chếch sang bên phải một chút.

Thế cũng có mặt lợi của nó, bởi vì nếu không, trong khi trên trời không có một vì sao nào, trên thế gian sẽ chìm ngập trong một tấm màn đen hoàn toàn và bạn không còn nhìn thấy cái gì hết. Còn bây giờ, đám đông những vì sao đứng ở phía sau phát ra một thứ ánh sáng trắng, gay gắt chiếu xuống vai họ. Mọi người có thể nhìn xa hàng dặm dài, những cánh rừng Narnia trải ra trước mặt họ trông như thể được rọi bằng ánh đèn pha. Mỗi bụi cây và hầu như mỗi một chiếc lá đều có một cái bóng đen đen phíasau nó. Rìa của mỗi chiếc lá đều sắc đến nỗi bạn nghĩ mình sẽ đứt tay nếu chạm vào đó.

Trên thảm cỏ phía trước mặt chính là cái bóng của họ. Nhưng vĩ đại nhất là cái bóng của Aslan, nó trải dài về phía bên tay trái, lồng lộng và uy nghi. Tất cả đều ở dưới một gầm trời tuyệt không có một vì sao nào.

Ánh sáng phía sau lưng họ (và hơi chếch sang phải một chút) mạnh đến nỗi nó thắp sáng quả đồi nhấp nhô của những dải đồng hoang miền Bắc. Có một cái gì đó đang di chuyển ở nơi đó. Những con vật khổng lồ đang bò và trượt xuống Narnia, những con rồng vĩ đại, thằn lằn khồng lồ, chim không có lông vũ với đôi cánh dang rộng như cánh dơi. Chúng biến mất trong rừng và vài phút sau một không khí chết chóc bao trùm. Sau đó vang lên – đầu tiên còn nghe rất rõ như tiếng khóc và rồi từ khắp các hướng là tiếng sột soạt và tiếng đập của những đôi cánh. Tiếng động này mỗi lúc một đến gần hơn, gần hơn. Chẳng bao lâungười ta đã có thể phân biệt được tiếng chạy lướt đi thoăn thoắt của một đôi chân nhỏ với tiếng huỳnh huỵch của những chiếc móng guốc lớn, tiếng bước chân nhún nhảy của những bộ vó nhẹ với những bước chân rầm rập của những bộ vó nặng nề. Và rồi thoắt một cái bạn đã có thể bắt gặp hàng ngàn những cặp mắt sáng long lanh.

Cuối cùng, bên ngoài cái bóng của những hàng cây đang chạy lên đồi vì cuộc sống của chính mình là hàng ngàn hàng triệu các sinh vật đủ loại – những con vật biết nói, người lùn, thần dê, thần rừng, khổng lồ, người Calormen, người Archenland và cả những vật siêu phàm kì lạ đến từ những hòn đảo hoang hoặc mảnh đất miền Tây chưa được biết đến. Tất cả đều chạy đến cái cửa mà Aslan đang đứng.

Vào lúc ấy mỗi nhân vật của chúng ta đều có cảm nhận của một người đang thức trong một giấc mơ sống động như thật và sau này họ không có cách nào làm sống lại cái giấc mơ ấy. Nhất là người ta không thể xác định được là nó kéo dài bao lâu. Có lúc nhớ lại tưởng đâu nó chỉ diễn ra trong vài phút, nhưng lại có những lần hồi tưởng khiến họ ngỡ đâu nó kéo dài hàng năm. Rõ ràng nếu không phải là cái cửa lớn lên rất nhanh, to ra mãi thì chắc chắn những con vật phải bất thần nhỏ lại như con muỗi, nếu không thì một đám đông vô tận như thế không thể đi qua cửa. Nhưng không có ai nghĩ đến một chuyện như vậy vào lúc ấy.

Những con vật tiếp tục lao lên, đôi mắt sáng hơn, sáng hơn khi chúng đến gần chỗ các ngôi sao đứng. Nhưng khi chúng đến thẳng chỗ Aslan, có một hoặc hai sự việc xảy ra cho mỗi con thú. Tất cả bọn chúng đều nhìn thẳng vào mặt Aslan, và tôi không nghĩ là chúng có bất cứ một sự lựa chọn nào khác. Khi nhìn như vậy, nét mặt chúng thay đổi một cách đầy kịch tính – đó là nỗi sợ hãi và thù địch, có một điều, trên khuôn mặt những con thú biết nói, sự sợ hãi và thù địch ấy chỉ kéo dài một phần trăm giây. Bạn có thể thấy rõ là chúng đột nhiên mất đi tiếng nói trở thành những con thú tầm thường. Muông thú nhìn Aslan theo một đường hơi chệch sang bên phải chúng tức là bên trái ông rồi biến mất trong cái bóng đen vĩ đại của ông, cái mà (như các bạn đã nghe nói đến rồi đấy) biến mất ở bên trái cái cửa. Những người bạn trẻ của chúng ta không bao giờ gặp lại chúng nữa. Tôi cũng không biết chuyện gì xảy ra với chúng.

Trong khi đó những con vật nhìn sư tử biểu lộ tình cảm quyến luyến thì những con khác lại rất khiếp sợ. Tất cả những con vật này đều bước qua cánh cửa đi vào phía bên phải Aslan. Lẫn trong đám này có một số loại rất kì quái. Thậm chí Eustace còn nhận ra một trong những sinh vật này là những người lùn đãđang tâm giết chết bầy ngựa. Nhưng cậu không có thời gian chú tâm đến những việc như vậy (dù sao thì đó cũng không phải là việc của cậu) bởi vì một niềm vui bao trùm đã gạt tất cả mọi chuyện khác ra khỏi tâm trí cậu. Những con vật hạnh phúc giờ đây đang vây quanh Tirian và các bạn của chàng là tất cả những người mà họ nghĩ là đã chết. Có nhân mã Roonwit, kì lân Jewel, những con heo rừng, gấu trung hậu, đại bàng Thiên lý nhãn, bầy chó và ngựa thân yêu, còn có cả chú lùn Poggin nữa.

- Xa hơn và cao hơn! – Roonwit hí vang và chuyển sang phi nước đại về phía tây. Mặc dù những con thú khác không hiểu thật rõ, nhưng lời nói của Roonwit phần nào làm cho những nỗi phân vân của chúng tan biến. Heo rừng khụt khịt một cách vui vẻ. Gấu toan làu bàu là nó chẳng hiểu gì cả thì nhìn thấy những trái cây nặng trĩu trên cành ở phía trước. Nó phóng ngay về phía đó nhanh như tấm thân nặng nề có thể di chuyển được và ở đấy, không còn hồ nghi gì nữa, tìm thấy cái mà nó hiểu rất rõ. Bầy chó vẫn đứng lại, ve vẩy đuôi, cả Poggin cũng thế. Chú bắt tay tất cả mọi người, nụ cười nở rộng trên khuôn mặt trung hậu. Jewel tựa cái đầu trắng như tuyết lên vai nhà vua và còn vua thì nói nhỏ một cái gì đó vào tai bạn. Sau đó mọi người tập trung chú ý vào cái mà họ nhìn thấy qua cái cửa.

Rồng và thằn lằn khổng lồ bây giờ đã làm chủ Narnia. Chúng quần thảo khắp nơi, nhổ những cây cổ thụ trốc đến tận rễ và giẫm nát như thể đó chỉ là những cành đại hoàng. Chỉ sau vài phút khu rừng đã biến mất. Cả một dải đất trở nên trống trải hoang tàn và bạn chỉ có thể đoán ra mọi vật nhờ vào hình thù đặc trưng của chúng – chỉ là những cái gò nhỏ và những cái hố - một điều mà trước đó bạn đã không nhận ra. Cỏ héo úa. Chẳng bao lâu Tirian phát hiện ra rằng chàng đang nhìn vào một thế giới chỉ có đất và đá ngổn ngang. Bạn khó lòng tin rằng nơi đây đã từng có sự sống. Những con quái vật già đi rất nhanh, nằm xuống và chết. Da thịt chúng tan rữa, bộ xương hiện ra và chẳng mấy chốc chúng chỉ còn là những bộ xương hóa thạch khổng lồ nằm rải rác đây đó trên một vùng cát đá hoang tàn thê lương tựa hồ như chúng đã chết hàng ngàn năm rồi. Tất cả chìm trong một bầu không khí im lặng, thảm khốc, kéo dài.

Cuối cùng có một vệt trắng như sữa xuất hiện, đều đặn kéo dài đến tận nơi những vì sao đang đứng, nghĩa là từ cuối chân trời phía đông từ từ di chuyển về phía họ. Một tiếng động lan ra mãi phá vỡ sự yên tĩnh. Đầu tiên là tiếng rì rầm, rồi tiếp đó là tiếng ầm ầm và sau cùng là tiếng gầm réo.

Bây giờ mọi người có thể thấy rõ cái gì đang chạy ào ào tới và nó di chuyển nhanh đến mức nào. Biển đang xô tới. Trong một vùng đất trơ trụi không cây cối bạn có thể thấy điều đó rất rõ. Bạn có thể thấy các dòng sông tràn lên đôi bờ, nước trong các hồ dâng cao từng giây, những chiếc hồ nằm rải rác đó đây bây giờ nhập vào làm một, thung lũng trở thành những cái hố mênh mông mới đào, những ngọn đồi trở thành những hòn đảo và rồi cả những hòn đảonày cũng chìm nghỉm trong biển nước. Dải cao nguyên bên tay trái và rặng núi cao bên tay phải vỡ vụn ra, đổ xuống ầm ầm và lọt thỏm trong sóng nước mênh mông. Nước cuộn thành xoáy ở ngay ngưỡng cửa (nhưng không bao giờ tràn qua) vì thế mà bọt nước bắn cả vào hai chân trước của sư tử.

Bây giờ thế giới này trở thành một biển nước không có bờ, chạy từ chỗ họ đứng cho đến chỗ trời và đất gặp nhau. Và tít tận nơi xa xôi ấy ánh sáng bắtđầu hửng lên. Vệt bình minh thảm khốc, thê lương chạy dài suốt chân trời, lan rộng ra, trở nên sáng hơn cho đến lúc mọi người khó có thể nhận ra ánh sáng của các vì sao đứng sau lưng họ. Cuối cùng mặt trời lên. Khi nó đi lên như vậy ngài Digory và bà Polly đưa mắt nhìn nhau gật đầu khe khẽ. Hai người này, trong một thế giới khác đã từng thấy một mặt trời đang hấp hối, thế là họ biết mặt trời này cũng sắp tắt. Nó to gấp ba lần – hai mươi lần – kích cỡ bình thường và có một màu đỏ bầm như dòng máu đen. Khi ánh sáng của nó chiếu xuống người khổng lồ Thời gian, cả người ông cũng hóa ra màu đỏ và bóng mặt trời soi xuống nước, nhuộm biển nước không có bến bờ này thành máu.

Rồi mặt trăng đi lên, chẳng đúng chỗ tí nào, nó đứng rất gần mặt trời và cũng đỏ lựng. Cùng với sự xuất hiện của mặt trăng, những lưỡi lửa lớn như những nhát gươm hoặc con rắn của một ngọn lửa đỏ bầm chập chờn, trông cứ như thể mặt trời là một con bạch tuộc đang cố nuốt mặt trăng vào bụng với những cái xúc tu. Có lẽ nó đã làm được điều đó. Mặt trăng cũng nhích to gần mặt trời, lúc đầu rất chậm rồi càng lúc càng nhanh hơn cho đến lúc những cái lưỡi dài của mặt trời liếm quanh mặt trăng, cả hai chạy đến với nhau, nhập vào làm một, trở thành một quả cầu khổng lồ giống như một hòn than rực cháy. Nhữngcụm lửa lớn, rụng thành chùm xuống biển nước làm một đám mây hơi nước bốc lên.

Đến lúc ấy Aslan nói:

- Chà, đã đến lúc đi đến kết thúc.

Người khổng lồ ném cái tù và của mình xuống biển, rồi duỗi một cánh tay đen như bóng đêm ra, cánh tay kéo dài hàng vạn dặm, ngang qua bầu trời cho đến khi bàn tay chạm phải Mặt trời. Ông nắm lấy Mặt trời bóp vụn nó trong tay như cái cách bạn bóp một quả cam. Và ngay lập tức cả đất trời chìm trong một màn đêm sâu thẳm.

Tất cả mọi người, chỉ trừ Aslan, đều chạy giật lùi tránh làn không khí băng giá lúc này đang thổi qua cái cửa. Khung cửa đã bắt đầu phủ trắng băng tuyết.

- Peter, vị vua tối cao của Narnia, - Aslan ra lệnh, - hãy đóng cửa lại!

Toàn thân run lên vì lạnh và kích động, Peter lao vào trong bóng tối đóng cánh cửa lại. Tiếng lạo xạo của cánh cửa miết trên băng vang lên. Rồi, với một cử chỉ lóng ngóng (bởi vì lúc ấy đôi tay vua đã tái nhợt và tê cứng), vua cầm lấy chiếc khóa vàng, xoay ổ khóa.

Họ đã chứng kiến bao nhiêu điều kì lạ qua cánh cửa ấy. Nhưng điều kì lạ hơn cà là khi mọi người nhìn quanh, họ thấy mình được ủ trong ánh nắng ấm áp, bầu trời xanh cao vời vợi trên đầu, thảm cỏ non điểm những bông hoa dưới chân và ánh vui cười trong đôi mắt Aslan. Ông quay một vòng thật nhanh, thu mình nhỏ lại để lấy đà, quật đuôi một cái rồi vút đi như một mũi tên vàng.

- Xa hơn! Cao hơn! - Tiếng gầm của ông vọng lại phía sau. Ai có thể đuổi theo ông với tốc độ ấy? Nhưng họ theo ông, nhằm hướng tây mà tới.

- Thế là, - Peter nói, - cuối cùng đêm đen đã trùm lên Narnia. Cái gì vậy, Lucy? Em đang khóc đấy ư? Với Aslan dẫn đường và tất cả những người thân yêu bên cạnh ư?

- Đừng cố ngăn cản em, anh Peter, - Lucy nói, - em chắc chắn là Aslan sẽ không cản em. Em chắc là không có gì sai trái khi khóc thương cho Narnia. Cứnghĩ đến tất cả những sự sống ở đây đã chết và đóng băng vĩnh viễn đằng sau cánh cửa kia…

- Đúng thế và chị đừng hy vọng, - Jill xen vào, - rằng nó có thể kéo dài mãi mãi. Em biết thế giới của chúng ta không thể trường tồn. Vì vậy em tưởng tượng là Narnia sẽ được như thế.

- Tôi đã chứng kiến cái ngày nó ra đời, - ngài Digory nói, - và có biết đâu là mình lại sống đến cái ngày nhìn thấy nó chết đi.

- Thưa các ngài, - Tirian nói, - các quý cô đây khóc được là rất tốt. Nhìn xem, tôi cũng phải rơi lệ. Tôi đã chứng kiến cái chết của mẹ tôi. Tôi có được biết đến thế giới nào khác ngoài Narnia đâu? Không có gì là không xứng đáng thậm chí sẽ là một sự bất kính lớn nếu chúng ta không khóc cho Narnia thân yêu.

Họ đi ra khỏi cánh cửa, ngang qua chỗ những người lùn vẫn ngồi dúm vào với nhau trong một cái chuồng tưởng tượng. Và vừa đi họ vừa cùng nhau ôn lại khoảng thời gian chiến tranh và hòa bình, về các đời đế vương ở Narnia và tất cả những vinh quang của Narnia.

Bầy chó vẫn đi theo họ. Chúng không tham gia vào câu chuyện bởi vì chúng quá bận rộn với việc chạy quanh chỗ này chỗ kia, lúc thì lao lên trước mặt mọi người, lúc thì tụt lại phía sau, sục mõm vào những bụi cỏ tìm một cái gì đó cho đến lúc chúng hắt xì nhặng cả lên. Rồi bất thình lình chúng hít phải một cái mùi dường như có tác dụng kích thích. Chúng bắt đầu cãi vã nhau về mùi đó.

- Đúng, nó đấy!

- Không, không phải! Đó là cái mà tôi đã nói, ai cũng có thể ngửi và biết nó là cái gì!

- Quay cái mũi bự của ông bạn đi chỗ khác, chừa chỗ cho người khác ngửi với chứ.

- Có chuyện gì vậy, những người anh em? – Tirian hỏi.

- Tâu bệ hạ, có một tên Calormen. – Mấy con chó đồng thanh đáp.

- Vậy thì hãy dẫn đường đến chỗ anh ta, - Peter nói. – Dù người này gặp chúng ta trong chiến tranh hay hòa bình thì vẫn được nghênh tiếp.

Bầy chó phóng vụt lên trước, một lúc sau quay lại, chạy thục mạng như thể cuộc sống của chúng phụ thuộc vào điều đó, chúng sủa lên ông ổng vẻ như muốn nói có một người Calormen thật sự (Những con chó biết nói, cũng giống như loài chó thường cư xử cứ như thể chúng nghĩ bất cứ cái gì mình làm vào bất kỳ lúc nào cũng đều tối quan trọng).

Mọi người đi theo bầy chó, trông thấy một người Calormen trẻ tuổi ngồi dưới một gốc cây dẻ gai mọc bên một dòng suối trong xanh. Đó là Emerth. Anh đứng lên cúi đầu chào mọi người với vẻ nghiêm trang.

- Thưa ngài, - anh nói với Peter, - tôi không biết ngài là bạn hay thù, nhưng tôi rất lấy làm vinh dự tiếp nhận ngài với cả hai danh nghĩa đó. Không phải có một nhà thơ đã từng nói một người bạn cao quý là một món quà quý nhất và một kẻ thù cao quý là một món quà quý thứ hai sao?

- Thưa ngài, - Peter nói, - tôi không biết là có nên có bất cứ một sự tranh chấp nào giữa chúng ta hay không?

- Hãy cho chúng tôi biết anh là ai và điều gì đã xảy đến với anh. - Jill nói.

- Nếu đó là một câu chuyện dài, thì tất cả chúng ta hãy uống nước và ngồi xuống đã. – Bầy chó sủa lên. – Chúng tôi sắp xì khói ra vì mệt đây.

- Phải, tất nhiên các chú mày sẽ như thế nhất là sau khi cứ nhặng xị lên. – Eustace nói.

Mọi người ngồi xuống cỏ. Khi lũ chó đã ồn ào uống nước xong, chúng quay về thở hồng hộc, lưỡi thè sang một bên mõm và nằm bẹp xuống lắngnghe. Duy chỉ có Jewel vẫn đứng, nghiêng cái sừng sang một bên.