Muốn xác định giá trị thực của một tài sản thì cách làm đáng tin cậy nhất là tổ chức bán đấu giá tài sản đó trên thị trường. Thị trường thay đổi, giá trị thực của thời điểm này, có thể, sẽ không thực cho thời điểm khác. Tuy nhiên, tại một thời điểm cho trước, mức giá cao nhất được trả chính là giá trị thực mà chúng ta tìm kiếm.

Sử dụng cách làm xưa cũ này để bán quyền sử dụng đất không phải là việc khám phá ra châu Mỹ. Tuy nhiên, nó đánh dấu một bước tiến dài trong cách thức quản trị tài sản quốc gia ở đất nước ta. Dưới đây là những điều lợi dễ thấy của cách làm này:

Một là, góp phần khắc phục tình trạng xin-cho trong việc phân bổ các nguồn lực của quốc gia. Mà đã xin-cho thì khó tránh khỏi những tiêu cực đi kèm như chạy chọt, hối lộ, tham nhũng và bất công.

Hai là, tối ưu hóa giá trị kinh tế, cũng như giá trị sử dụng của các tài sản quốc gia. Bằng việc bán đấu giá, quyền sử dụng đất sẽ được trao vào tay những người chủ phù hợp nhất: những người không chỉ có mong muốn, mà còn có khả năng. Của dân cũng như của nước. Đất đai được sử dụng đạt hiệu quả cao nhất sẽ góp phần làm nên sự giàu có chung của cả quốc gia.

Ba là, Nhà nước có được một nguồn thu lớn để phát triển cơ sở hạ tầng công cộng, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, y tế và trợ giúp cho người nghèo. So với việc chia đều (mà chúng ta chưa bao giờ làm được), đây là cách thức bảo đảm công bằng xã hội thực chất hơn. Việc nguồn kinh phí khổng lồ này có thể phục vụ các mục đích phát triển hiệu quả đến đâu còn phụ thuộc vào năng lực quản trị quốc gia của chúng ta. Nhưng đây lại là một câu chuyện khác.

Bốn là, bảo đảm sự minh bạch trong việc chuyển giao các tài sản quốc gia. Trong khi ai ai cũng cần có đất, việc tại sao giao đất cho đối tượng này, mà lại không giao cho đối tượng kia là điều rất khó giải trình. Chuyển giao quyền sử dụng đất cho người trả giá cao nhất là cách làm không chỉ sòng phẳng nhất, mà còn không để lại những khoảng tối cho nghi ngờ và suy diễn.

Năm là, khắc phục tính chất hai mặt của đời sống xã hội: nói là đền bù nhưng thực chất là mua; nói là cấp đất nhưng không chi sẽ khó lòng có đất… Một cuộc sống thực là hết sức cần thiết để dân tộc ta vượt qua những rủi ro không đáng có và hội nhập với thế giới.

Tuy nhiên, đã tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất thì phải tiến hành công việc này theo đúng luật chơi. Cách làm nửa vời sẽ tiếp tục để lại những khoảng trống cho tiêu cực và tham nhũng. Ví dụ, nếu giá trị thực của quyền sử dụng đất ở tại xã Mỹ Đình, huyện Từ Liêm, Hà Nội tại phiên đấu giá quyền sử dụng đất ngày 19/7/2003 là 21,3 triệu đồng/m2 thì không nên bán với giá 16,6 triệu đồng/m2. Ma lực của sự chênh lệch này chưa biết sẽ dẫn tới những tiêu cực gì.

Cuối cùng, luật chơi quan trọng số một của đấu giá là công khai, minh bạch. Thông tin phải được cung cấp đầy đủ nhất và kịp thời nhất cho bất cứ ai muốn tham gia.