ỹ năng về con người” là một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi, nhưng hiếm khi được định nghĩa một cách chuẩn xác. Tất cả chúng ta đều thích nghi rằng mình có kỹ năng tốt về con người, cũng như hầu hết đều có ảo tưởng rằng chúng ta là những lái xe giỏi. Em trai Aaron thường trêu rằng tôi là người lái xe ngồi ghế sau tồi nhất thế giới mặc dù tôi chưa bao giờ có bằng lái xe hợp pháp. Theo em trai tôi, kỹ năng về con người luôn không ngừng hoàn thiện.Các kỹ năng của bạn cũng nên là những kỹ năng luôn được hoàn thiện.

Không ai nên coi nhẹ nhàng những kỹ năng có vai trò quan trọng đối với thành công và hạnh phúc.Bạn có thể sống một cuộc sống không có rào cản và giới hạn, nhưng bạn không thể sống một cuộc sống mà không có những mối quan hệ đáng tin cậy. Đó là lý do tại sao bạn nên luôn luôn tự kiểm tra, đánh giá, nỗ lực phát triển và chắt lọc các cách giúp bạn tạo dựng và duy trì quan hệ với người sống xung quanh mình. Các nhà tâm lý học nói rằng khả năng tạo dựng lòng tin và các mối quan hệ có tính ủng hộ đa phương của chúng ta phụ thuộc vào một số kỹ năng cơ bản vê con người. Đó là các kỹ năng:

- Đọc cảm xúc và tâm trạng

- Lắng nghe những gì người khác nói và chú ý đến cách họ nói

- Đánh giá, hiểu, và phản ứng trước những tín hiệu không lời từ người khác

- Kiểm soát tình huống giao tiếp

- Liên kết một cách nhanh chóng với người khác

- Thể hiện sức hấp dẫn trong bất kỳ tình huống nào

- Thể hiện sức hấp dẫn trong bất kỳ tình huống nào

- Rèn cách ứng xử và tự kiểm soát bản thân

- Chứng tỏ sự quan tâm dành cho người khác bằng hành động

Nào bây giờ hãy xem xét từng kỹ năng về con người một cách chi tiết hơn.

Đọc cảm xúc và tâm trạng

Ai trong chúng ta, dù ít hay nhiều, cũng có kỹ năng đọc ngôn ngữ cơ thể, sắc thái giọng nói, vẻ mặt, ánh mắt của người khác. Chúng ta thực sự không thể không nắm bắt những dấu hiệu này.Hầu hết chúng ta đều có thể nhận biết được khi ai đó đang giả vờ giận dữ, hoặc không, hoặc giả vờ đau để người khác phải quan tâm đến mình.Các nhà tâm lý học nói rằng càng nhiều tuổi thì kỹ năng này của chúng ta càng được nâng cao và nhìn chung kỹ năng này ở phụ nữ tốt hơn ở nam giới. Tôi đã không hề ngạc nhiên khi biết rằng kỹ năng này ở những người phụ nữ có con đặc biệt tốt. Mẹ tôi có thể hiểu được tâm trạng và cảm xúc của tôi qua việc đọc các dấu hiệu nói trên như đọc một cuốn sách vậy.Dường như bà thường biết trước khi nào tôi cảm thấy mệt mỏi, bị tổn thương, chán nản hoặc buồn bã.

Lắng nghe để hiểu

Lắng nghe để hiểu người khác là những gì cha mẹ chúng ta đề cặp đến khi họ nói: “Chúa chỉ cho con một cái miệng thôi, nhưng Người cho con những hai cái tai, vì thế con nên nghe nhiều gấp đôi nói”. Thường thì chúng ta không hay lắng nghe để hiểu người khác. Thay vào đó, chúng ta chỉ nghe đủ để có thể phản ứng mà thôi.Để kết nối một cách thực sự với người khác, bạn phải chú ý đến cảm giác ẩn chứa đằng sau lời nói, chứ không chỉ chú ý đến bản thân lời nói.Không phải là chuyên gia về các mối quan hệ, nhưng tôi từng thấy những người bạn trai của tôi vất vả trong việc lắng nghe người khác.Phụ nữ được coi là thiên về trực giác hơn và có thể trở nên thất vọng với những người đàn ông có xu hướng chỉ “nhạy” với bản thân lời nói.Họ bắt sóng lời nói hơn là những cảm xúc ẩn chứa đằng sau lời nói.

Hiểu và hành động

Lắng nghe người khác và quan sát họ một cách chăm chú để hiểu họ là quan trọng, nhưng quan trọng hơn là tiếp nhận những gì bạn nghe thấy và quan sát thấy, đánh giá nó một cách chính xác nhất để rồi có cách hành xử thích hợp. Những người làm tốt điều này thường có được những mối quan hệ tốt nhất và đạt được thành công nổi bật.Đây cũng có thể là một kỹ năng quan trọng giúp chúng ta tồn tại. Tờ New York Times đăng tải một bài báo kể về hai người lính Mỹ ở Iraq trong một lần đi tuần tra đã nhìn thấy một chiếc xe hơi chở hai cậu bé. Cửa sổ xe được đóng kín mít mặt dù nhiệt độ ngoài trời là gần 490C. Một trong hai người lính hỏi người kia, tức viên trung sĩ tuần tra, rằng liệu anh có thể mang cho hai cậu bé chút nước không, và bước về phía chiếc xe.

Viên trung sĩ đưa mắt quan sát xung quanh và cảm thấy có nguy hiểm rình rập. Anh ra lệnh cho đồng đội quay lại. Người lính của anh vừa mới quay gót thì một qua bom phát nổ ở trong xe. Hai cậu bé bị giết. Người lính muốn mang nước đến cho hai cậu bé bị mảnh đạn găm vào người nhưng đã may mắn thoát chết.

Sau này viên trung sĩ nhớ lại cảm giác khi anh thấy đồng đội bước về phía chiếc xe: “Toàn thân tôi ớn lạnh, đó là cảm giác về sự nguy hiểm”. Trước đó cơ quan cảm giác của anh đã cảm nhận được những dấu hiệu nguy hiểm một cách khá tinh nhạy.Sáng hôm đó, không có vụ bắn tỉa nào nhằm vào họ, một điều không bình thường, và các đường phố trở nên im ắng hơn ngày thường.

Các cuộc nghiên cứu về những cựu chiến binh cho thấy họ đã tin cậy như thế nào vào khả năng đọc nhanh và diễn dịch những gì họ thấy ở môi trường xung quanh dựa trên các cảm giác, ngôn ngữ cơ thể, hoặc những dấu hiệu bất bình thường “không phù hợp”. Đây là điều tối quan trọng không chỉ đổi với các mối quan hệ đối với cả sự sống còn, không chỉ đối với chúng ta mà cả đối với người khác.

Tạo tương tác

Biết hành động một cách thích hợp và phù hợp – dù tại một buổi hội họp nhỏ tại nhà thờ, một câu lạc bộ thể thao, một chuyến dã ngoại cùng các đồng nghiệp, hoặc một bữa tối đơn giản – là một kỹ năng quan trọng khác về con người. Bạn phải tôn trọng nơi mà bạn đang có mặt.Khi đi thăm nước khác, tôi thường nhờ những người tổ chức sự kiện và phiên dịch viên giúp hiểu các phong tục tập quán của địa phương để đảm bảo rằng tôi không phạm phải bất cứ sai lầm nào khiến tôi và khán thính giả trở nên cách biệt.

Có một số hành động bạn thực hiện trong khi ăn tại nhà nhất thiết không nên xảy ra trong các bữa ăn ở một số nước. Ở hầu hết mọi nơi việc ợ hơi được coi là rất bất lịch sự, nhưng ở một số nơi người ta quan niệm rằng phát ra tiếng ợ trong bữa ăn là một sự khen ngợi dành cho chủ nhà. Có những chủ đề bạn nên tránh đề cập đến ở một số nơi nhất định.Việc đề cập đến những xung độ trong quá khứ, những vấn đề chính trị, thậm chí trong một số trường hợp là việc đề cập đến tôn giáo, chỉ dẫn đến phiền toái mà thôi.

Tuy vậy, bạn luôn có thể tìm thấy những điểm chung để giao tiếp với người khác. Khi trường thành, tôi hiểu được rằng lắng nghe là kỹ năng giá trị nhất trong việc quan hệ với người khác, nhất là khi bạn đang tạo sự tương tác trong đám đông.

Khả năng giao tiếp

Ai trong chúng ta cũng tiếp xúc với người khác không chỉ thông qua lời nói mà còn thông qua vẻ mặt và ngôn ngữ cơ thể, và những điều đó cho thấy chúng ta đặt mình vào mối quan hệ với người khác như thế nào.Chúng ta thường không ý thức được về việc đó cho tới khi ai đó xâm phạm vào không gian riêng của chúng ta.Chẳng hạn, những người ghé sát vào người khác khi nói chuyện, có thể đang cố gắng tạo sự tiếp xúc, nhưng họ có xu hướng khiến người khác muốn bỏ chạy.Cũng thật khó để đánh giá, bởi vì chúng ta hoan nghênh một số người vào trong không gian riêng của chúng ta hơn những người khác.Có lần, tại một bữa tiệc, một người bạn đã ném cho tôi một cái nhìn vô cùng hoảng sợ bởi anh bị bốn người dồn vào một góc phòng và cả bốn người đó ganh đua nhau để giành được sự chú ý của anh.Họ vây lấy anh, và anh trong giống như một con cáo bị những con chó săn dồn vào đường cùng.

Thu hút sự chú ý

Tôi không gặp khó khăn trong việc thu hút sự chú ý của bất cứ ai, nhưng duy trì được khả năng đó là một thách thức. Khi tôi gặp gỡ mọi người, họ thường ngạc nhiên trước hình thể của tôi, nhưng không phải lúc nào họ cũng thấy thoải mái khi nhìn thân hình tôi.Tôi chỉ có vài giây để vượt qua thách thức đó bằng cách thể hiện sự lôi cuốn. Với trẻ em, đặc biệt là các em ở tuổi mới lớn, tôi nói đùa về việc “mượn một bàn tay” hoặc về một chuyện gì đó đã khiến tôi phải trả giá bằng “một cánh tay hoặc một bên chân”, để họ có thể thấy rằng tôi đã nghe thấy tất cả những lời bình luận của họ và rằng tôi có thể cười cùng họ. Tôi nghĩ bí quyết thực sự để thu hút sự chú ý là khiến cho mỗi con người bạn gặp cảm thấy rằng người đó nhận được toàn bộ sự chú ý của bạn khi giao tiếp với bạn.

Rèn cách ứng xử

Tất cả chúng ta đều có xu hướng nghĩ rằng mình khéo ứng xử và biết quan tâm đến người khác, nhưng tôi biết thỉnh thoảng mình thất bại trong việc đó. Em trai tôi thích kể lại chuyện hồi còn nhỏ tôi rất hay sai vặt nó. Aaron đã phải chịu đựng rất nhiều.Ngay cả khi cha mẹ tôi có mặt ở nhà, nó vẫn phải giữ vai trò là người chăm sóc cho tôi bởi vì chúng tôi luôn ở cùng nhau như hình với bong.Aaron sẽ nói với bạn rằng hồi nhỏ tôi hơi điên rồ trong việc đòi hỏi. Chẳng hạn, một buổi sang, Phil, bạn của nó, đến nhà chúng tôi chơi. Cậu ta bước vào bếp đúng vào giờ ăn sang, vậy nên tôi hỏi Aaron và Phil liệu họ có muốn ăn thịt muối xông khói và trứng không.

“Có, cảm ơn anh Nick!”, Phil nói.

Tôi chuẩn bị hối lộ cậu ta món thịt muối xông khói và trứng. Tôi làm điều đó bằng cách gào lên: “Được rồi, Aaron, em lấy cho anh mấy quả trứng, và tiện đấy em mang cho anh cái chảo rán nhé. Em đặt chảo lên bếp nhé.Đập trứng vào chảo, sau đó anh sẽ lật trứng”.

Khi Aaron lớn lên, nó tìm cách đối phó với các kiểu sai khiến của tôi.Mỗi khi cho rằng đòi hỏi của tôi là quá đáng, nó dọa sẽ tống tôi vào tủ, khóa cửa lại, để mặc tôi trong đó. Vậy nên tôi phải phát triển các kỹ năng về con người trong ứng xử, nếu không tôi có lẽ đã bị khóa trong tủ mãi mãi rồi!

Lời nói đi đôi với việc làm

Ai trong chúng ta cũng từng nghe nói tới típ người “lời nói không đi đôi với việc làm”. Bạn có thể là một người biết lắng nghe, giàu lòng cảm thông, dễ gần, có sức lôi cuốn và ứng xử tế nhị, nhưng nếu bạn không tìm đến với người khác để giúp đỡ họ trong những lúc khó khăn, thì tất cả những kỹ năng ấy đều trở nên vô nghĩa. Nói suông “Tôi thương bạn lắm” chưa đủ.Hành động của bạn có thể khẳng định điều đó một cách mạnh mẽ hơn.

Trong các mối quan hệ công việc, lời nói đi đôi với việc làm không chỉ có ý nghĩa là thực hiện công việc của bạn và vươn tới thành công mà còn là giúp người khác hoàn thành công việc của họ và khuyến khích họ vươn tới thành công.