gười phụ nữ mà Rhett đưa lên chuyến xe lửa đi Jonesboro, một tháng sau, là một nàng Scarlett xanh xao, gầy đét. Wade và Ella cùng đi với mẹ, chúng lặng lẽ và lúng túng trước bộ mặt nhợt nhạt và bất động của nàng. Chúng bám riết lấy Prissy vì ngay cả bộ óc trẻ dại của chúng cũng cảm thấy có một cái gì dễ sợ trong bầu không khí lạnh nhạt, bàng quan giữa mẹ chúng và cha dượng chúng.

Mặc dù còn rất yếu, Scarlett vẫn về ấp Tara. Nàng cảm thấy nếu còn ở lại Atlanta thêm một ngày nữa, nàng sẽ chết ngạt vì nỗi đầu óc mệt rã của nàng cứ quay cuồng, quay cuồng hoài trong cái vòng luẩn quẩn những ý nghĩ vô bổ về tình cảnh rối bời như đứa trẻ lạc giữa một xứ sở ác mộng không một cốc nào dẫn lối.

Giống như trước đây đã rời Atlanta chạy giặc xâm lược, nay nàng lại chạy trốn khỏi thành phố này một lần nữa, dẹp những lo âu vào tận đáy sâu tâm trí bằng cái phép tự vệ cũ nàng vẫn dùng khi đối mặt với thế giới: “Lúc này, mình chưa muốn nghĩ đến chuyện đó. Bây giờ mà nghĩ thì không chịu nổi. Ngày mai, về ấp Tara mình sẽ nghĩ. Ngày mai, về ấp Tara mình sẽ nghĩ. Ngày mai, mọi sự sẽ khác”. Dường như nếu trở về với cái tĩnh lặng và những cánh đồng bông xanh rờn của quê nhà, mọi buồn phiền của nàng sẽ bay biến hết và nàng sẽ có thể bằng cách nào đó vun vén những ý nghĩ tơi tả của mình lại thành một cái gì khả dĩ tạo cho nàng một lí do để sống.

Rhett nhìn theo cho đến khi con tàu khuất bóng xanh rờn của quê nhà, mọi vẻ suy tư chua chát, không chút thú vị. Chàng thở dài, cho xe về nhà và nhảy lên ngựa đi xuôi phố Cây Trường Xuân, về phía nhà Melanie.

Đó là một buổi sáng ấm áp, Melanie đang ngồi ở hiên nhà dưới bóng dàn nho, chiếc rổ khâu đầy một chồng bít tất. Nàng bối rối và hoang mang khi thấy Rhett xuống ngựa, quẳng dây cương lên cánh tay pho tượng gang thằng bé da đen dựng ở đầu ngõ. Từ cái hôm quá khủng khiếp ấy, hôm Scarlett ốm tưởng chết, hôm Rhett sao mà... ờ... sao mà say (chỉ nghĩ đến chữ ấy, Melanie đã ớn), nàng chưa gặp lại chàng một mình. Nàng chỉ nói chuyện qua quít với chàng trong thời kì Scarlett dưỡng bệnh và những lần ấy, nàng ngại nhìn thẳng vào mắt chàng. Tuy nhiên, những lần ấy, chàng vẫn dịu dàng lễ phép như mọi khi và không bao giờ để lộ bằng dáng vẻ hay bằng lời rằng một màn kịch như vậy đã diễn ra giữa hai người. Có lần Ashley bảo nàng rằng đàn ông thường thường không nhớ những điều mình đã nói và làm khi say, và Melanie hết lòng cầu sao thuyền trưởng Butler đã quên chuyện đó. Nàng cảm thấy mình thà chết chứ không muốn biết là Rhett vẫn nhớ những phút thổ lộ can tràng ấy. Lòng đầy rụt rè và ngượng ngập, má đỏ rực lên từng đợt, nàng nhìn Rhett tiến lại trên lối đi. Nhưng có lẽ chàng chỉ đến để hỏi xem Beau có thể chơi với Bonni trọn ngày được không. Chắc chắn, chàng chẳng thô sơ tới mức đến cảm ơn về những điều nàng đã làm hôm ấy!

Nàng đứng dậy để đón chàng, và cũng như mọi lần, ngạc nhiên nhận thấy chàng có dáng đi nhẹ nhàng biết bao so với thân hình to lớn như vậy.

- Scarlett đi rồi ư?

- Vâng, Ấp Tara sẽ là liều thuốc bổ cho cô ấy, chàng mỉm cưới nói. Đôi lúc, tôi nghĩ cô ấy giống như người khổng lồ Antê cứ mỗi lần chạm vào Mẹ Đất lại khỏe lên gấp bội. Đối với Scarlett, ở xa cái mảnh đất đỏ bùn lầy thân yêu của cô ấy quá lâu, là bất ổn. Cái cảnh những đồng bông mọc lên tươi tốt, đối với cô ấy, còn hiệu nghiệm hơn mọi thứ thuốc bổ của bác sĩ Meade.

- Anh ngồi chơi, Melanie nói, đôi tay luýnh quýnh, Rhett quá to lớn, đầy nam tính và những con người quá vượng chất đực bao giờ cũng làm cho nàng mất bình tĩnh. Dường như họ phát ra một sức mạnh và sinh lực khiến nàng cảm thấy mình bé hơn, yếu hơn là trong thực tế. Nom chàng đen trũi, dữ dội và những bắp thịt vai lực lưỡng cuồn cuộn lên dưới lần áo vải lanh trắng làm nàng phát sợ. Có lẽ nào nàng đã từng thấy toàn bộ sức mạnh ngược ngạo này quì dưới chân mình? Và nàng đã từng áp mái đầu tóc đen này gục vào lòng mình? “Ôi, lạy chúa!” nàng bối rối nghĩ thầm và lại đỏ mặt lên.

- Cô Melly, chàng dịu dàng nói, sự có mặt của tôi có làm phiền cô không? Cô có muốn tôi đi khỏi không? Xin cô cứ nói thẳng/

“Ôi”, nàng tự nhủ “Anh ấy có nhớ! Và anh ấy biết mình bối rối chừng nào!”

Nàng ngước mắt nhìn chàng, vẻ van lơn và bỗng nhiên hết bối rối, ngượng ngùng. Cặp mắt chàng thật trầm lặng, ân cần và thông cảm đến nỗi nàng tự hỏi làm sao mình lại cuống lên một cách ngu xuẩn như vậy. Mặt chàng nom có vẻ mệt mỏi và buồn – Melanie ngạc nhiên nghĩ – không phải chỉ thoáng buồn mà rất buồn. Làm sao nàng có thể nghĩ là chàng thô thiển tới mức nêu ra những chuyện mà cả hai cùng muốn quên đi.

“Tội nghiệp, anh ấy lo lắng cho Scarlett biết mấy”, nàng nghĩ thầm và cố mỉm cười.

- Anh ngồi xuống đi, thuyền trưởng Butler.

Chàng nặng nề gieo mình xuống ghế và nhìn Melanie nhấc đồ khâu lên.

- Cô Melanie tôi đến để xin cô một ân huệ rất lớn và (chàng mỉm cười, nhưng miệng lại kéo rệch xuống) kêu gọi cô giúp một tay trong một trò lừa đảo mà tôi biết là cô tối kỵ.

- Một... trò lừa đảo?

- Phải. Thực vậy, tôi đến nói chuyện kinh doanh buôn bán với cô.

- Ôi, lạy Chúa. Vậy thì anh nên gặp nhà em. Về chuyện kinh doanh buôn bán thì em ngờ nghệch lắm. Em đâu có thông minh như Scarlett.

- Tôi e rằng Scarlett quá thông minh hóa nên chẳng lợi lộc gì, chàng nói, và đó đích thị là điều tôi muốn nói chuyện với cô. Cô biết Scarlett... ốm đến mức nào đấy. Khi cô ấy ở ấp Tara về, chắc cô ấy sẽ lại dốc hết sức vào cái cửa hàng và hai xưởng cưa, mà tôi hết lòng cầu mong là một đêm nào đó, chúng sẽ nổ tung quách đi. Tôi sợ cho sức khỏe Scarlett, cô Melly ạ.

- Phải chị ấy làm quá sức. Anh phải hãm chị ấy lại, ép chị giữ sức khỏe một chút.

Chàng cả cười.

- Cô biết tính cô ấy bướng như thế nào đấy. Thậm chí tôi không bao giờ cãi lý với cô ấy. Cô ấy hệt như một đứa trẻ ương ngạnh. Cô ấy không muốn để tôi giúp... không muốn để ai giúp mình. Tôi đã thử thuyết phục cô ấy bán cổ phần của mình trong hai xưởng cưa, song cô ấy không chịu. Và bây giờ, cô Melly ạ, tôi đi vào chuyện áp – phe đây. Tôi biết Scarlett sẵn sàng bán cho ông Wikles số cổ phần còn lại trong hai xưởng cưa, nhưng chẳng ai khác ngoài ông ấy. Tôi muốn ông Wikles mua nốt chỗ cổ phần ấy đi.

- Ôi, lạy Chúa! Thế thì tốt quá nhưng... Melanie ngừng lại và cắn môi. Nàng không thể nào nhắc đến chuyện tiền nong với một người ngoài gia đình. Không hiểu sao bất kể Ashley kiếm được bao nhiêu từ xưởng cưa, vợ chồng nàng bao giờ cũng có kha khá tiền, điều làm cho Melanie lo lắng là họ dành dụm được quá ít. Nàng không biết tiền đi đâu hết. Ashley đưa cho nàng đủ để lo liệu công việc nội trợ, nhưng khi phải chi những khoản ngoài dự trù, thì thường là rất bấn. Tất nhiên thù lao cho các bác sĩ điều trị cho nàng khá tốn kém, rồi sách vở, đồ đạc Ashley đặt mua từ New York cũng là một khoản đáng kể. Lại còn nuôi ăn và may mặc cho hàng lô trẻ cù bơ cù bất ngủ nhờ trong hầm nhà. Và Ashley không bao giờ nỡ từ chối bất cứ ai đã từng ở trong quân đội Liên bang đến hỏi vay tiền. Và...

- Cô Melly, tôi muốn đưa cô mượn tiền để mua, Rhett nói.

- Anh thật là tốt bụng, nhưng có thể là bọn em không bao giờ trả được.

- Tôi không cần cô phải trả. Đừng nổi giận với tôi, cô Melly! Xin cô nghe tôi nói hết đã. Chỉ cần biết Scarlett sẽ không phải kiệt lực ngày ngày tong tả hàng bao dặm đường đến các xưởng cưa, là tôi coi như được đền bù rồi. Riêng cửa hàng là đủ cho cô ấy bận rộn và sung sướng... cô hiểu không?

- À... vâng, Melanie nói, chưa tin hẳn.

- Cô có muốn con trai cô có một chú ngựa con không? Và muốn cho nó vào đại học, rồi đi Harvard, đi viễn du châu Âu?

- Ồ, tất nhiên, Melanie kêu lên, mặt rạng rỡ như bất cứ lúc nào có người nhắc đến Beau. Em muốn cháu có đủ mọi thứ nhưng... chao thời buổi này ai cũng nghèo đến nỗi...

- Một ngày kia, với hai xưởng cưa, ông Wikles sẽ làm ra hàng đống tiền, Rhett nói, và tôi muốn thấy Beau có tất cả những thuận lợi nó xứng đáng được hưởng.

- Ôi, thuyền trưởng Butler, anh thật ranh ma! Nàng mỉm cười thốt lên. Dụ dỗ lòng tự hào của một người mẹ! Em đọc trong đầu anh như đọc sách.

- Tôi hi vọng là không phải thế, Rhett nói và lần đầu tiên mắt chàng lấp lánh. Thế bây giờ cô để tôi đưa cô một ít tiền chứ.

- Nhưng thế thì lừa đảo ở chỗ nào?

- Chúng ta phải đồng mưu đánh lừa cả Scarlett lẫn ông Wikles.

- Ôi, lạy Chúa! Em không thể làm thế!

- Nếu Scarlett biết tôi bày mưu đằng sau lưng cô ấy, dù là vì lợi ích của cô ấy... chà, cô biết tính khí cô ấy đấy! Và tôi e rằng ông Wikles sẽ khước từ bất kì khoản cho vay tự nguyện nào của tôi. Cho nên phải làm sao cho cả hai đều không biết tiền ở đâu ra.

- Ồ, nhưng em chắc nhà em không từ chối nếu anh ấy hiểu ra vấn đề. Anh ấy rất quí Scarlett.

- Vâng tôi tin như thế, Rhett dịu dàng nói. Nhưng dù sao ông ấy vẫn sẽ từ chối. Cô thừa biết tất cả những người trong gia đình Wikles giàu tự ái như thế nào.

- Ôi, lạy chúa! Melanie kêu lên, vẻ khổ sở. Em những muốn... thuyền trưởng Butler ạ, thật tình, em không thể đánh lừa chồng em.

- Ngay cả để giúp Scarlett cũng không ư? Rhett có vẻ rất phật ý. Thế mà cô ấy lại rất quí cô.

Những giọt nước mắt rung rinh trên bờ mi Melanie.

- Anh biết đấy, em sẵn sàng làm bất cứ điều gì trên đời vì chị ấy. Không bao giờ, phải, không bao giờ em có thể đền đáp một nửa những gì chị ấy giúp em. Anh biết đấy.

- Phải, chàng nói cộc lốc. Tôi biết cô ấy đã làm những gì vì cô. Cô có thể nói với ông Wikles rằng số tiền đó là của một người bà con để lại cho cô theo di chúc?

- Ồ, thuyền trưởng Butler, em chẳng còn người bà con nào có máu mặt.

- Vậy nếu tôi gửi tiền qua bưu điện cho ông Wikles mà không để ông ấy biết là ai gửi, liệu cô có lo liệu sao cho số tiền đó được dùng để mua hai xưởng cưa chứ không phải để... hèm, để cho những cựu binh Liên bang nghèo khốn?

Mới đầu, nghe những lời cuối, nàng có vẻ phật ý như thể trong đó có hàm ý chỉ Ashley, nhưng chàng mỉm cười đầy vẻ thông cảm đến nỗi nàng cũng mỉm cười lại.

- Tất nhiên là em sẽ lo chuyện ấy.

- Vậy là đã ngã ngũ, nhé? Chúng ta sẽ giữ bí mật chứ.

- Nhưng xưa nay, em chưa bao giờ giữ bí mật điều gì với chồng em.

- Tôi tin chắc là thế, cô Melly ạ.

Mắt nhìn Rhett, bụng nàng nghĩ trước nay mình đã đánh giá chàng đúng biết mấy trong khi bao nhiêu người khác nhìn nhận sai hoàn toàn... Người ta bảo chàng thô bạo, báng bổ, bất nhã và thậm chí bất lương nữa, mặc dầu bây giờ nhiều người thuộc loại tử tế nhất đã bắt đầu thừa nhận là mình sai. Thế đấy! Ngay từ đầu nàng đã biết Rhett là người tốt. Thái độ của chàng đối với nàng bao giờ cũng hết sức hòa nhã, ân cần, cực kì kính trọng và thông cảm sâu sắc! Lại nữa, chàng yêu Scarlett biết bao! Cái cách quanh co vòng vèo chàng dùng để đỡ cho Scarlett một gánh nặng, mới đáng yêu làm sao.

Trong một xung động tình cảm, nàng nói:

- Scarlett thật may mắn có được một người chồng tốt với chị ấy đến thế!

- Cô nghĩ thế ư? Tôi e rằng Scarlett sẽ không đồng ý với cô, nếu cô ấy nghe thấy cô nói vậy. Với lại, tôi cũng muốn tốt với cả cô nữa, cô Melly ạ. Như thế này là tôi cho cô nhiều hơn Scarlett đấy.

- Cho em? nàng bối rối hỏi, à, anh định nói là cho Beau.

Chàng cầm lấy mũ và đứng dậy. Chàng cứ thế đứng một lúc, nhìn xuống gương mặt hình trái tim không lấy gì làm đẹp với mớ tóc dài hình chữ V rủ xuống giữa trán và đôi mắt đen nghiêm nghị. Một bộ mặt sao mà thanh tao, một bộ mặt thơ dại không có gì che chở trước cuộc đời.

- Không, không phải cho Beau. Tôi định cho cô một cái gì còn hơn cả Beau, nếu cô có thể hình dung ra cái đó.

- Không, em không thể hình dung được, nàng lại thấy hoang mang. Đối với em, không có gì trên đời quí hơn Beau, trừ As... trừ nhà em ( 1 ).

Rhett không nói gì, chỉ nhìn nàng, bộ mặt ngăm đen im sững.

- Thuyền trưởng Butler, anh muốn cho em một cái gì, thật là quí hóa, song thật tình, em là người tốt phúc, em có tất cả những gì một người đàn bà có thể mong muốn ở trên đời.

- Thế thì tốt, Rhett nói, đột nhiên trở nên dữ dằn. Và ý đồ của tôi là lo sao cho cô giữ được những cái ấy.

Khi Scarlett ở ấp Tara về, mặt nàng đã hết vẻ xanh xao ốm yếu và đôi má đã đầy lên, phơn phớt hồng. Cặp mắt xanh lại nhanh nhẹn và lấp lánh. Lần đầu tiên trong nhiều tuần, nàng cười to khi Rhett và Bonni ra ga đón nàng cùng Wade và Ella. Thấy hai cha con, nàng vừa bực vừa buồn vười. Rhett đội chiếc mũ có cắm xệch xẹo hai cái lông gà tây, còn Bonni mặc một chiếc áo rách thảm hại là bộ cánh diện ngày chủ nhật của nó, hai má nhem nhuốc những vệt màu xanh chàm và mái tóc quăn cắm một chiếc lông công dài gần bằng người nó. Hiển nhiên là nó đang chơi trò người Anh điêng thì đến giờ đi đón tàu. Và qua vẻ mặt bất lực ngộ nghĩnh của Rhett và vẻ cau có phẫn nộ của Mammy thì rõ ràng là Bonni đã không chịu thay đổi trang phục dù là để đi đón mẹ.

- Sao mà con ăn mặc lôi thôi lếch thếch thế! Scarlett vừa nói vừa hôn cô bé và quay lại chìa má cho Rhett. Vì trong ga có đông người, chứ không thì nàng đã chẳng chủ động khơi gợi cử chỉ âu yếm ấy. Mặc dầu hơi ngượng về bề ngoài của Bonni, nàng vẫn không thể không nhận thấy rằng mọi người xung quanh đều mỉm cười với hình ảnh cả hai cha con, không phải cười giễu mà là thực sự cảm tình và vui thích. Ai nấy đều biết bé út của Scarlett có thể sai khiến cha nó đủ mọi thứ và cả thành phố đều vui vẻ tán thưởng.

Tình yêu lớn của Rhett đối với con gái đã góp phần quan trọng nâng cao uy tín của chàng trước dư luận.

Trên đường về nhà, Scarlett thao thao kể những tin tức trong Hạt. Thời tiết khô nóng đẩy nhanh nhịp độ phát triển của bông đến mức gần như có thể nghe thấy nó mọc, nhưng Will cho biết là mùa thu này giá bông sẽ hạ. Suellen lại sắp sửa ở cữ - nàng báo tin này bằng lời lẽ kín đáo để bọn trẻ con không hiểu được. Ella tỏ ra dũng cảm khác thường khi nó cắn đứa con gái lớn của Suellen. Kể cũng đáng đời cho con bé Xuzi, Scarlett nhận xét, nó giống mẹ nó y như đúc. Nhưng Scarlett lại khùng lên vì hai chị em lại cãi lộn như hồi xưa.

Wade một mình giết chết một con rắn nước, Ranđơ và Camilơ Tarleton đi dạy học, thế có buồn cười không? Xưa nay trong gia đình Tarleton có ai đánh vần nổi chữ “ngoeo”. Betxi Tarleton đã lấy một anh chàng béo ị cụt một tay quê ở Lovejoy, hai vợ chồng cô ta cùng với Hetti và Jim Tarleton đang trồng một vụ bông tốt ở Đồi Đẹp. Bà Tarlơtơn có một con ngựa cái và một con ngựa non mà sướng như có cả triệu đô – la. Và ngôi nhà của gia đình Calvert đầy bọn da đen ở! Hàng bầy da đen bây giờ đang là chủ nhân ngôi nhà đó mà chúng đã mua trong cuộc bán đấu giá ở quận. Chỗ ấy bây giờ tan hoang, nhìn mà muốn khóc. Không ai biết Cathlin và gã chồng vô tích sự của cô đi đâu. Và Elích sắp sửa cưới Sally, cô vợ góa của ông anh! Thử tưởng tượng xem, họ đi đến quyết định ấy sau khi đã sống chung nhà bao nhiêu năm! Ai nấy đều bảo đó là một cuộc hôn nhân cho hợp thức vì mọi người bắt đầu bàn ra tán vào về việc họ sống ở đó một mình từ khi cả cụ bà lẫn Tiểu Nương đều chết. Chuyện đó làm cho trái tim Đimiti Munroe tan nát. Nhưng cũng đáng đời cho cô ta. Nếu cô ta có chút bản lĩnh thì cô ta đã “bắt được” một chàng khác từ lâu rồi thay vì ngồi chờ Elích kiếm ra tiền để cưới mình.

Scarlett tiếp tục vui vẻ trò chuyện nhưng có điều nàng bỏ qua những điều chỉ nghĩ đến đã đủ đau lòng. Nàng đã cùng Will đi xe ngựa khắp hạt, cố không nhớ đến cái thời kì hàng nghìn acre (2) màu mỡ trải dài xanh rờn bông. Giờ đây các đồn điền theo nhau lộn trở về dạng rừng. Những đám lau lách, sồi non, thông còi lén lút mọc thành những vạt ảm đạm quanh những đống đổ nát im lìm và lấn dần các cánh đồng bông cũ. Hiện chỉ còn một phần trăm diện tích được canh tác so với trước. Cứ như là đi qua một vùng đất chết.

- Cái vùng nầy có hồi phục lại được cũng phải mất năm mươi năm nữa. Will đã nói vậy. Ấp Tara là trang trại khá nhất trong Hạt, nhờ chị và tôi, chị Scarlett ạ, nhưng nó chỉ là một trang trại, một trang trại có độc hai con la, chứ không phải là một đồn điền. Sau Tara là trại của gia đình ông Fontaine, rồi đến trại của gia đình Tarleton. Họ không làm ra được nhiều tiền, nhưng họ xoay xở được và dám nghĩ dám làm. Nhưng phần lớn số người còn lại, số trại còn lại...

Không, Scarlett không muốn nhớ lại quang cảnh hoang tàn của Hạt vì hình ảnh hồi cố về nó dường như càng thảm hơn bên cạnh sự náo nhiệt và phồn thịnh của Atlanta.

- Ở nhà có chuyện gì không? nàng hỏi khi đã về tới nhà và ngồi ở hàng hiên. Suốt trên đường về, nàng đã liên tục nói chuyện liến láu, sợ im lặng chụp đến. Từ cái hôm ngã xuống cầu thang gác, nàng chưa hề nói riêng một lời nào với Rhett và giờ đây nàng chẳng mấy háo hức muốn gặp riêng chàng. Trong thời kỳ dưỡng bệnh khốn khổ của nàng, chàng đã rất mực ân cần, nhưng đó là sự ân cần của khách qua đường. Chàng đã đoán trước được ý muốn của nàng, ngăn bọn trẻ khỏi quấy rầy nàng, trông nom cửa hàng và hai xưởng cưa. Thế nhưng chàng không bao giờ nói: “Tôi rất ân hận”. Ờ có lẽ chàng không hề ân hận thật. Có lẽ chàng vẫn nghĩ rằng đứa bé không bao giờ ra đời ấy không phải là con chàng. Làm sao nàng có thể đọc được những ý nghĩ ấy trong bộ óc đằng sau gương mặt đen vô cảm kia? Nhưng lần đầu tiên trong cuộc sống vợ chồng của họ, chàng đã tỏ ra sẵn sàng lịch sự và muốn để mọi sự cứ tiếp diễn như không có chuyện gì khó chịu xảy ra giữa hai người... Như thế - Scarlett buồn rầu nghĩ – Như thể giữa hai người không hề có cái gì hết. Được, nếu chàng muốn thế, nàng cũng có thể sắm vai của mình.

- Mọi sự vẫn ổn cả chứ? Nàng nhắc lại câu hỏi. Đã có ván lợp cho cửa hàng chưa? Anh đã đổi la chưa? Lạy Chúa, Rhett, anh bỏ mấy cái lông trên mũ ra đi nào. Trông anh như chàng hề và khéo anh cứ thế ra phố, không nhớ mà bỏ ra cũng nên.

- Không, Bonni vừa nói vừa cầm lấy mũ của cha, giữ thế thủ.

- Mọi sự ở đây đều rất tốt đẹp. Bonni và tôi vui chơi thỏa thích. Tôi tin rằng nó chưa được chải đầu lần nào từ khi cô đi. Đừng mút cái lông ấy, cưng, có thể độc đấy. Phải, đã lợp ván rồi và việc đổi chác la đã được tiến hành tốt. Không, thực tế chẳng có gì mới. Mọi chuyện đều tẻ ngắt.

Rồi, như chợt nhớ ra, chàng nói thêm.

- Ngài Ashley chí tôn vừa đến đây đêm hôm qua. Ông ta muốn biết, theo ý tôi, cô có bằng lòng bán hai xưởng cưa và số cổ phần còn lại của cô ở xưởng 1 cho ông ta không.

Scarlett đang đu đưa trên ghế và quạt bằng một chiếc quạt lông gà, bỗng dừng phắt lại.

- Bán ư? Ashley lấy đâu ra tiền? Anh biết đấy, họ chả bao giờ có đồng tiền nào để ra. Anh ấy làm được bao nhiêu. Melanie tiêu hết đến đấy.

Rhett nhún vai:

- Tôi vẫn nghĩ cô ấy là người tằn tiện, nhưng ắt là tôi không biết những chi tiết trong nội bộ gia đình Wikles rành như cô.

Lời châm chích này phảng phất giọng điệu cũ của Rhett và Scarlett đâm bực.

- Con ra ngoài chơi đi, nàng bảo Bonni. Mẹ muốn nói chuyện với ba tí.

- Không, Bonni nói dứt khoát và leo tót lên lòng Rhett.

Scarlett cau mặt với con bé và nó quắc mắt chọi lại, nom giống hệt ông Gerald O'Hara đến nỗi nàng suýt phì cười.

- Cứ để con ở lại, Rhett thoải mái nói. Còn về chuyện Ashley lấy tiền đâu ra thì hình như là có một người nào đó gửi cho, người này hồi ở Đảo Đá đã được ông ta chữa khỏi bệnh đậu mùa. Thấy lòng biết ơn vẫn còn tồn tại, tôi lại tin ở bản chất con người.

- Đó là ai vậy? Có phải là một người quen nào đó của chúng ta không?

- Bức thư không kí tên người và gửi từ Washington. Ashley hoang mang không biết là ai gửi. Nhưng một người vị tha như Ashley đi khắp thiên hạ làm bao nhiêu điều thiện, nhớ sao cho hết được.

Nếu không quá ngạc nhiên trước điều may mắn bất ngờ của Ashley, hẳn Scarlett đã nghênh chiến rồi, mặc dầu khi ở ấp Tara nàng đã quyết tâm không bao giờ để mình bị lôi cuốn vào một cuộc cãi lộn với Rhett về Ashley. Chỗ đứng của nàng trong vấn đề này quá ư chông chênh và chừng nào nàng chưa xác định chắc chắn vị thế của mình đối với cả hai chàng, nàng không muốn bị kéo vào vòng chiến.

- Anh ấy muốn mua hết cổ phần của tôi.

- Phải. Nhưng tôi đã nói với anh ta là chắc cô không muốn bán.

- Tôi muốn anh để tôi tự liệu lấy công việc của tôi.

- A, cô thừa biết là cô không muốn rời những xưởng cưa đó. Tôi bảo đã bảo Ashley là anh ta cũng biết rõ như tôi rằng cô không thò mũi vào việc người khác thì không chịu được và nếu cô bán hết cổ phần cho anh ta thì làm sao cô có thể bảo ban anh ta lo công việc của chính anh ta.

- Anh dám nói về tôi như thế với Ashley?

- Sao lại không? Thế không đúng hay sao? Tôi tin rằng anh ta hoàn toàn đồng ý với tôi, song tất nhiên, anh ta quá lịch sự không nói thẳng ra như vậy.

- Bịa đặt! Đã thế tôi sẽ bán hết cho anh ấy, Scarlett giận dữ kêu lên.

Cho đến lúc ấy, nàng chưa hề có ý rời bỏ những xưởng cưa. Nàng có nhiều lý do để muốn giữ chúng, trong đó giá trị về tiền bạc là ít đáng kể nhất. Trong vài năm gần đây, nàng có thể bán chúng lấy những món tiền lớn bất cứ lúc nào, nhưng nàng đã từ chối mọi lời ướm hỏi. Hai xưởng cưa là bằng chứng cụ thể về những gì nàng đã tự lực gây dựng nên trong hoàn cảnh đầy khó khăn, trở ngại. Nàng tự hào về chúng và về bản thân mình. Lý do chủ yếu khiến nàng không muốn bán là vì chúng mở ra con đường duy nhất để nàng đến với Ashley. Nếu hai xưởng cưa không còn nằm trong sự kiểm soát của nàng nữa, có nghĩa là nàng sẽ rất ít khi gặp Ashley và có lẽ chẳng bao giờ có dịp gặp riêng chàng một mình. Nàng không thể tiếp tục như thế này nữa, lúc nào cũng thắc mắc không biết tình cảm của chàng đối với nàng hiện nay ra sao, toàn bộ tình yêu của nàng có bị dập tắt trong tủi nhục từ cái đêm tiếp tân khủng khiếp ở nhà Melanie hay không. Trong quá trình điều hành công việc, nàng có thể tìm được nhiều cơ hội thuận tiện mà không hề có vẻ chạy theo chàng. Và, với thời gian, nàng biết mình có thể giành lại được vị trí đã mất trong tim chàng. Nhưng nếu nàng bán hai xưởng cưa đi...

Không, nàng không muốn bán đi, bị kích bởi ý nghĩ của Rhett đã phơi bày nàng với Ashley dưới một ánh sáng chân thực như thế mà lại chẳng mĩ miều gì, nàng đã quyết định ngay tức khắc. Ashley sẽ được hai xưởng cưa với một giá hạ đến độ chàng không thể không thấy là nàng quảng đại như thế nào.

- Tôi sẽ bán! Nàng tức tối kêu lên, thế đấy, anh nghĩ sao?

Mắt Rhett lóe lên một ánh mắt đắc thắng rất khó nhận thấy khi chàng cúi xuống thắt lại dây giày cho Bonni.

- Tôi nghĩ là cô sẽ hối tiếc, chàng nói.

Quả là nàng đã hối tiếc lời tuyên bố vội vã của mình. Giá như nói với ai ngoài Rhett, hẳn nàng đã đánh bài bây trơ tráo nuốt lời. Tại sao nàng lại bật ra như vậy? Nàng giận dữ cau mày nhìn Rhett và thấy chàng đang quan sát mình với cái vẻ mèo rình chuột hau háu cố hữu của chàng. Thấy nàng cau có, chàng bỗng phá lên cười, hai hàm răng trắng lấp lánh, Scarlett mơ hồ cảm thấy mình bị chàng lừa vào thế này.

- Anh có dính gì vào chuyện này không? nàng gắt lên.

- Tôi ấy à? Chàng nhướn mày lên, vờ ngạc nhiên. Đáng ra cô phải hiểu tôi hơn. Tôi chả hơi đâu đi làm việc thiện trong thế gian, nếu tôi có thể tránh được.

Đêm ấy, nàng bán hai xưởng cưa cùng tất cả lợi tức trong đó cho Ashley. Nàng không bị lỗ vì Ashley từ chối không lợi dụng cái giá thấp do nàng đề xuất đầu tiên, mà xin trả ngang mức cao nhất có người đã từng đặt với nàng. Sau khi ký tờ giấy bán đứt các xưởng cưa và trong lúc Melanie rót rượu vang cho Ashley và Rhett để mừng kết quả cuộc giao dịch, Scarlett cảm thấy mình mất mát ghê gớm như vừa bán đi một đứa con.

Hai xưởng cưa đã từng là một cái gì thân yêu của nàng, niềm kiêu hãnh của nàng, kết quả do đôi bàn tay nhỏ bé keo cú của nàng giành giật được. Nàng đã khởi nghiệp với một xưởng cưa nhỏ bé vào thời kỳ đen tối khi Atlanta mới bắt đầu chật vật gượng đứng dậy từ đống đổ nát và tro tàn, khi nàng đang đối mặt túng thiếu, nàng đã đấu tranh, bày mưu tính kế nuôi dưỡng hai cơ sở đó qua những ngày đen tối, lúc nào cũng nơm nớm lo bọn Yankee tịch thu, trong khi đồng tiền thì eo hẹp và cả đến những người đàn ông tài trí cũng thất bại. Và khi Atlanta đã hàn gắn được mọi vết thương, cửa nhà mọc lên khắp nơi, ngày nào cũng ùn ùn những người mới đến thành phố, nàng đã có hai xưởng cưa đường hoàng, hai bãi gỗ, một tá xe chở do la kéo và nắm trong tay một số nhân công tù để làm việc với đồng lương rẻ mạt. Giã từ tất cả những cái đó khác nào vĩnh viễn khép chặt cánh cửa một đoạn đời tuy nhọc nhằn cay đắng nhưng bao giờ cũng được nàng nhớ đến với một vẻ thỏa mãn u hoài.

Nàng đã gây dựng nên cơ sở kinh doanh này và giờ đây, bán nó đi rồi, lòng nặng trĩu, nàng tin chắc rằng, thiếu tay nàng chèo lái, Ashley sẽ làm mất sạch – phá tan hết mọi thứ nàng đã khổ công xây đắp: Ashley tin hết thảy mọi người và gần như không phân biệt nổi hai phần tư với sáu phần tám. Và từ nay trở đi, nàng sẽ không bao giờ có thể góp ý kiến cố vấn cho chàng – Tất cả chỉ tại Rhett đã bảo chàng rằng nàng thích cai quản mọi thứ.

“ Ôi, quỉ bắt cái anh chàng Rhett này đi!” nàng nghĩ thầm và càng nhìn chàng, nàng càng tin chắc mọi sự này là do chàng sắp đặt. Bằng cách nào và tại sao thì nàng không biết. Lúc này chàng đang nói chuyện với Ashley và những lời của chàng khiến nàng giật thót người.

- Tôi chắc ông sẽ trả về đám tù khổ sai ngay tức thì, Rhett nói.

Trả về bọn tù khổ sai! Sao lại có thể nghĩ thế được nhỉ? Rhett thừa biết các xưởng cưa thu lợi nhuận là nhờ nhân công tù rẻ mạt, và tại sao Rhett lại nói chắc như vậy về những hình động sắp tới của Ashley? Anh ta biết gì về chàng?

- Vâng họ sẽ được trả về ngay lập tức, Ashley vừa đáp vừa tránh cái nhìn sững sờ của Scarlett.

- Anh mất trí rồi sao? Nàng kêu lên. Anh làm thế là mất toi số tiền hợp đồng thuê chúng. Với lại, rồi anh kiếm đâu ra nhân công?

- Tôi sẽ dùng đám da đen tự do, Ashley nói.

- Da đen tự do! Tào lao, anh thừa biết tiền lương của chúng tốn kém chừng nào, hơn nữa, bọn Yankee sẽ nhằng nhẵng giám sát anh từng phút để xem anh có cho chúng mỗi ngày ba lần ăn thịt gà và đắp mềm lông chim cho chúng ngủ không. Và nếu anh quất một tên nhọ lười lĩnh một vài roi để thúc nó nhanh tay lên, anh sẽ nghe thấy bọn Yankee la lối từ đây đến Dalton và cuối cùng là mời anh vào nhà đá. Này, chỉ có bọn tù khổ sai là....

Melanie nhìn xuống đôi bàn tay mình đang vặn vẹo trên đầu gối, Ashley coi bộ khổ sở nhưng cương quyết không chịu nhượng bộ. Chàng im lặng một lát. Rồi chàng nhìn Rhett và như tìm thấy sự cảm thông và khuyến khích trong cái nhìn đáp lại. Điều đó không lọt khỏi mắt Scarlett.

- Tôi không muốn bắt bọn tù khổ sai làm quần quật, chàng điềm tĩnh nói.

- Thế đấy! Scarlett sững người kinh ngạc. Tại sao lại không? Anh sợ thiên hạ dị nghị như đã dị nghị về tôi chứ gì?

Ashley ngẩng đầu lên.

- Tôi không sợ tiếng thiên hạ chừng nào tôi làm đúng. Và tôi không bao giờ cảm thấy lợi dụng nhân công tù là đúng.

- Nhưng tại sao...

- Tôi không thể kiếm tiền trên lao động cưỡng bách và sự khốn cùng của kẻ khác.

- Nhưng anh đã từng có nô lệ kia mà!

- Nô lệ không khốn cùng. Vả lại, lẽ ra tôi đã phóng thích tất cả bọn họ khi cha tôi mất nếu chiến tranh không giải phóng họ trước. Nhưng đây là chuyện khác, Scarlett ạ. Cái hệ thống này thả lỏng cho quá nhiều sự lạm dụng. Có lẽ chị không biết. Tôi biết rõ Johnnie Gallegher đã giết ít nhất là một người ở “ căng “ của hắn. Có thể còn hơn nữa... thêm hay bớt một tên tù, nào ai cần? Hắn nói người tù ấy bị giết trong khi tìm cách chạy trốn, nhưng đó không phải là điều tôi được nghe kể ở nơi khác. Và tôi biết hắn bắt những người quá ốm không còn đủ sức cất nhắc cũng phải làm việc. Ai muốn bảo là mê tín dị đoan thì bảo, nhưng tôi tin rằng hạnh phúc không thể đến từ đồng tiền kiếm được trên đau khổ của người khác.

- Dào ôi! Anh định nói... lạy Chúa, Ashley, chẳng nhẽ anh lại nuốt trôi tất cả những lời rao giảng khoa trương của cha Ualax về đồng tiền ô uế?

- Tôi chẳng cần phải nuốt trôi gì cả. Tôi tin vậy từ lâu trước khi được nghe đức cha giảng về điều đó.

- Vậy thì hẳn anh nghĩ tất cả tiền bạc của tôi đều ô uế, Scarlett kêu lên, bắt đầu nổi cáu. Bởi vì tôi đã dùng bọn tù để làm việc, bởi vì tôi mở tửu điếm và....

Nàng ngừng bặt. Cả hai vợ chống Wikles đều có vẻ ngượng còn Rhett thì ngoác miệng ra cười. Quỉ băta anh ta đi, Scarlett hung hãn nghĩ thầm, anh ta đang nghĩ là mình lại nhúng mũi vào công việc của người khác và hẳn Ashley cũng thế. Mình muốn đập đầu hai người vào nhau cho vỡ toác ra! Nàng nuốt giận và cố làm ra vẻ thoải mái đàng hoàng, nhưng chẳng mấy thành công.

- Tất nhiên, cái đó chẳng quan trọng gì đối với tôi, nàng nói.

- Scarlett, xin đừng nghĩ là tôi phê phán chị. Không đâu. Đó chỉ là chúng ta nhìn sự vật theo những cách khác nhau và cái gì tốt cho chị rất có thể lại không tốt cho tôi.

Bỗng nhiên Scarlett ước sao chỉ có hai người với nhau, ao ước mãnh liệt là Rhett và Melanie ở mãi bên kia trái đất, để nàng có thể kêu lên: “ Nhưng em muốn nhìn sự vật theo cách nhìn của anh! Chỉ cần anh nói với em những ý nghĩ thật của anh để em có thể hiểu và giống như anh!”

Nhưng trước mặt Melanie đang run vì cảnh bối rối này, trước mặt Rhett đang uể oải ngồi nhìn nàng mà cười, nàng chỉ có thể lấy giọng hết sức mát mẻ của con người đức hạnh bị xúc phạm mà rằng:

- Tôi biết đó là việc riêng của anh. Song tôi cần phải nói là tôi không hiểu thái độ của anh hoặc những ý kiến nhận xét của anh.

Ôi, giá chỉ có hai người với nhau để nàng khỏi phải buông ra những lời mát mẻ ấy khiến cho chàng khổ tâm.

- Tôi đã xúc phạm chị, Scarlett, nhưng tôi đâu có muốn thế. Chị nên tin lời tôi và tha lỗi cho tôi. Chẳng có gì là bí hiểm trong những lời tôi nói. Tôi chỉ nói là tôi tin rằng tiền bạc kiếm được bằng một số cách nào đó ít mang lại hạnh phúc.

- Nhưng anh lầm rồi! Nàng kêu lên, không tự kiềm chế được nữa. Anh thử xem tôi đây! Anh biết tôi kiếm ra tiền như thế nào. Anh biết tình cảnh tôi ra sao trước khi làm ra tiền! Anh hẳn còn nhớ mùa đông năm nào ở ấp Tara, trời rét đến nỗi chúng ta phải cắt thảm ra làm giày, ăn không đủ no và chúng ta thường tự hỏi làm sao cho Beau và Wade được học hành còn nh...

- Tôi nhớ, Ashley mệt mỏi nói, nhưng tôi những muốn quên đi được thì hơn.

- Thế anh có thể nói có ai trong chúng ta lúc đó sung sướng không nào? Và hãy nhìn chúng ta bây giờ xem. Anh có một ngôi nhà tử tế và một tương lai tốt đẹp. Và có ai có nhà đẹp hơn tôi, quần áo đựp hơn, ngựa đẹp hơn? Chẳng ai ăn sang như tôi, mở những cuộc chiêu đãi linh đình hơn tôi và con cái tôi muốn gì có nấy. Ờ, thế tôi làm thế nào ra tiền để có thể có tất cả những cái đó? Từ trên trời rơi xuống chăng? Không! Nhân công tù, lời lãi ở tiệm rượu và...

- Và đừng có quên chuyện giết tên Yankee ấy, Rhett dịu dàng xen vào. Thực tế, hắn đã giúp cô khởi nghiệp.

Scarlett quay phắt lại phía chàng, những lời giận dữ dâng lên môi.

- Và tiền đó đã làm cho cô hạnh phúc, phải không cưng? Chàng hỏi, giọng ngọt ngào và độc địa.

Scarlett sững ra, miệng há hốc, mắt đảo nhanh nhìn ba người kia. Melanie gần như khóc vì bối rối, Ashley đột nhiên nhợt nhạt và như rút vào vỏ ốc, còn Rhett thì phóng mắt bên trên điều xì gà quan sát nàng với vẻ thích thú bàng quan. Nàng định hét lên: “ Tất nhiên là nó làm cho tôi hạnh phúc!” nhưng không hiểu sao, những lời đó tắc lại trong cổ............................

( 1 ) Nguyên văn: Ông Wikles. Đối với phụ nữ thượng lưu ở phương Tây cách gọi chồng như vậy khi nói chuyện với mọi người đàn ông khắc là đúng mực, song với tai người Việt Nam e hơi chướng, nên chúng tôi chuyển là “ nhà em “.

( 2 ) Mẫu anh bằng 0,4 hecta.