- Ôi! Anh Đắc - Khả nhảy tâng tâng.

Đắc bỏ mũ:

- Có gì mà vui thế đồng chí Khả?

- Anh ngồi đây, anh Đắc! Đang mong anh quá. Là tôi nghe bọn phỉ ở lớp cải tạo nó tố khổ chuyện Tây bắt lính - Khả kéo nghế, dọn khay nước, liến thoắng - Trông anh dày dạn, quắc thước hẳn đi. Nghe nói, bên ấy gay go chẳng kém bên này. Anh Chính về tuần trước rồi, anh ạ.

- Anh ấy đã đỡ nhiều chưa?

- Vết thương mới khép miệng. Nhưng Trung ương gọi về báo cáo gấp. Về gần hết rồi. Cô Dung cũng về rồi. Chủ lực rút, chỉ để lại mấy anh thôi. - Khả gãi gáy - À, anh Na đã có quyết định chính thức… đề bạt phó ban cán sự. Còn tôi… đáng nhẽ cũng rút về tỉnh, nhưng anh Chính bảo… phải ở lại giúp anh lập… ban huyện uỷ, với lại để…

Đắc ngồi xuông ghế cười, mủm mỉm:

- Đừng vội!

- Nhất trí với anh. Tôi mà ham chức thì tôi về tỉnh rồi chứ - Khả liếm môi - Tình hình phấn khởi lám, anh Đắc ạ. Anh Chính vừa gọi điện vào. Giặc Pháp đã rút khỏi Hoà Bình, hiện nó ra sức càn quét vùng đồng bằng Liên khu 3, trung du, nhằm ứng cứu và chia sẻ lực lượng ta. Còn ở tỉnh ta, nói chung các ổ phỉ lớn ở Pha Linh, Pa Kha, Sa Pa, Bảo Thắng, Than Uyên… đều đã bị ta ăn gỏi cả rồi. Bang tá Lương Văn Phàng ở Bát Xát bị bắt. Sếp séc-xiông Pò Giàng Chẩu bị bắn. Vàng Lao Lầu ở Sa Pa cũng vậy… Giải phóng hơn sáu chục xã, hơn hai vạn dân, anh ạ. Nói chung là bây giờ chỉ còn bọn đầu sỏ. Can Chư Sủ còn thằng Lử. Pha Linh còn Châu Quán Lồ. Thằng Tây cay lắm. Vừa rồi nó thả dù biệt kích xuống Xeo Mi Ti, thả điện đài xuống Hô Mù Chải bên miền tây… Nó đang kích bọn tàn phỉ. Nó tưởng chủ lực rút thì ta rỗng ruột mà.

Đắc thở một hơi nhè nhẹ, nhấp một chén trà, đứng dậy vươn vai, đi tới khuôn cửa sổ. Dưới phố, trung đội chiến sĩ địa phương vẫn đang tập tháo lắp loại súng trường.

Khả ôm một cái chăn mời Đắc lên gác nghỉ ngơi. Cái gác rộng thênh thang, bụi bặm vì lâu ngày không có ai dọn dẹp.

Đẩy hai cánh cửa sổ, bỗng nghe thấy ô cửa sổ xanh ỏ căn nhà bên vẳng sang một tiếng hát nữ buồn thê thảm, anh liền quay lại:

- Ông Khả này, cái thằng Vận đốn mạt ấy giờ nó thế nào rồi?

Khả đang quét sàn, ngẩng lên:

- Báo cáo anh, khéo nó chết mất xác ở đâu rồi cũng nên. Nghe nói là nó thoát đòn hội chợ ở Can Chư Sủ xong là đi Tả Van Chư, vào một nhà người Hmông xin ăn rồi cướp thuốc phiện của người ta…

Đắc lại nghênh nghênh tai:

- Ơ, ai hát ấy nhỉ?

- Cô Nguyệt đấy mà anh. Tội nghiệp cô ta quá cơ!

- Không, đồng ca cơ… Cái gì… Dân làng ơi! Người Hmông mình bao đời sống lầm than. Vì loài hổ ác dạ tham tàn… Dân ca Hmông à?

Khả toét miệng:

- Phỉ dự lớp cải tạo đấy, anh ạ. Phỉ cũng tập hát mới hay chứ. Bài "Toàn dân tiễu phỉ" cậu Quang Ngọc sáng tác đấy.

- Quang Ngọc đâu rồi?

- Ông nhạc sĩ mê dân ca Hmông tình nguyện ở lại Can Chư Sủ rồi, anh ạ.

Đắc đi ra hiên. Cùng lúc tai anh nghe thấy cả hai tiếng hát. Tiếng hát của người phụ nữ ở nhà bên. Tiếng hát của lớp phỉ cải tạo. Tiếng hát đồng ca đã dứt một lúc lâu. Còn bài hát Ca khúc nghê thường ở bên ô cửa sổ xanh cứ âm ỉ, lê thê mãi. Sao nó để lại dư vang trong lòng anh ghê gớm thế!

"Khốn khổ, Thuý cũng vậy. Những tâm tình bơ vơ, lạc lõng, đáng thương. Thuý không có gan chờ đợi mình. Cũng là một sự khát khao tầm thường của nhân loại, hừ, chiến tranh…".

Đắc nghĩ, đi xuống nhà dưới, ra cửa.

Khả vừa ngồi vào bàn máy, nghển ra:

- Anh đi đâu đấy, anh Đắc?

- Tôi xuống lớp cải tạo phỉ.

Nắng chiều rớt, hồng nhợt. Những mái nhà nhấp nhô. Đưa tay xoa mặt, Đắc ra khỏi những ảo ảnh chập chờn…