úc này Athena nữ thần mắt xanh lam lục mới hối thúc Penelope ái nữ Ikarios đi gặp đám cầu hôn trong đại sảnh đem cây cung và sắt xám thử tài, đồng thời là dụng cụ kết liễu đời chúng. Ra cầu thang lên lầu nương nương tới phòng riêng lấy chiếc chìa khóa xinh xắn bằng đồng thân cong, chuôi ngà, luyện đúc cẩn thận. Sau đó cùng tỳ nữ nương nương xuống phòng khuất kín phía xa cuối cung điện, nơi phu quân để báu vật: đồng, vàng, sắt tôi kỹ. Nơi này cũng là nơi để cây cung cánh cong và chiếc ống đầy tên độc thân hữu Iphitos oai phong, công tử Eurytos thân tặng Odysseus khi hai người gặp mặt ở Lakedaimon.

Hai người biết nhau tại tư thất Ortilochos lừng danh ở Messene. Odysseus qua đó đòi nợ cả xứ phải trả. Vì người Messene đem thuyền nhiều chèo đến Ithaka bắt trộm ba trăm cừu cùng mục phu mang về xứ. Bởi thế Odysseus phải đi xa đòi lại mặc dù còn trẻ. Thân phụ và trưởng thượng thành phố trao nhiệm vụ sứ giả. Iphitos cũng tới vùng này tìm gia súc bị mất, mười hai ngựa nái với bầy la cứng cáp còn bú. Số ngựa nái sau đó là nguyên nhân gây nên cái chết thê thảm khi Iphitos tới nhà Herakles, công tử lì lợm của Chúa tể, thế nhân trái tim kiên cường, hoàn thành việc làm vĩ đại! Herakles nhẫn tâm hạ sát quý khách ngay trong nhà mình, không sợ thần linh trừng trị, không sợ xúc phạm phong tục hiếu khách: mời quý khách dùng bữa, giết quý khách tại bàn, sau đó giữ ghịt trong chuồng ngựa nái móng vó vững vàng. Đang tìm ngựa gặp Odysseus, Iphitos tặng cây cung, quân vương Eurytos trước kia lúc nào cũng mang kè kè bên cạnh. Khi nhắm mắt trong cung điện cao chót vót thân phụ để lại cho quý tử. Đáp lại Odysseus biếu Iphitos kiếm sắc và thương nhọn để ghi nhận tình thân thắm thiết. Hai người chưa hề gặp mặt tại nhà để thù tiếp, đãi đằng, công tử Chúa tể đã giết chết Iphitos, thanh niên hào phóng cho hoàng tử trẻ tuổi cây cung. Khi lên thuyền sơn đen ra đi tham chiến, không mang theo mà để kỷ niệm của bạn quý ở nhà Odysseus chỉ sử dụng trên xứ sở.

Tới phòng chứa đồ khoảng cách khá xa nương nương bước qua ngưỡng cửa gỗ sồi, thợ mộc lành nghề trước kia bào nhẵn, ghép kín, gắn khung, gài mộng, lắp cánh cửa bóng lộn. Nương nuơng nhanh tay cởi dây tròng vào móc, đút chìa khóa vào lỗ, xoáy đúng nấc, gạt then gài trở lại. Do chìa khóa đè mạnh, kêu như bò rống ngoài bãi cỏ, cánh cửa mở toang. Nương nương bước vào sàn lát ván nâng cao. Trước mặt là hàng rương đựng quần áo trong để cỏ thơm. Với tay lên cao nương nương nhấc cây cung khỏi móc, vẫn nằm im trong bao bóng lộn. Ngồi xuống tại chỗ đặt bao trên đầu gối, lệ ứa, nghẹn ngào, vừa lôi cây cung ra nương nương vừa bật khóc nức nở. Dứt cơn rên rỉ nương nương trở lại đại sảnh gặp đám cầu hôn cao ngạo, tay cầm cây cung cánh mềm, tay mang ống tên độc, tỳ nữ theo sau bưng thùng đầy đồ sắt, đồ đồng, trước kia chủ nhân đoạt giải bây giờ trở thành dụng cụ thi đua. Tới gần đám cầu hôn nương nương dừng bước bên cây cột gỗ to cao đỡ mái nhà đồ sộ, đưa tay kéo voan óng ánh che mặt, tỳ nữ tin cẩn đứng sát hai bên. Chẳng chút đắn đo nương nương cất tiếng: “Quý vị cầu hôn kênh kiệu, hãy để tai lắng nghe. Quý vị sử dụng ngôi nhà, suốt thời gian chủ nhân vắng mặt, làm nơi ăn uống lu bù, hết ngày này qua ngày khác, không đưa lý do thỏa đáng giải thích, mà chỉ ngỏ ý muốn tiến tới hôn nhân lấy tiện phụ làm vợ! Vậy nếu thực sự tài ba, hãy bước ra, bây giờ là lúc quý vị tranh tài đoạt giải. Tiện phụ đặt cây cung vĩ đại của Odysseus lẫm liệt trước mặt. Vị nào đưa tay kéo dây dễ dàng nhắm bắn, mũi tên bay qua mười hai chiếc rìu tiện phụ sẽ theo vị đó, vĩnh biệt nhà này đã đón về làm dâu, ngôi nhà dễ thương, giàu có, ngôi nhà đôi khi tiện phụ sẽ nhớ, song không bao giờ quên, dù trong giấc mơ.”

Dứt lời nương nương quay sang bảo Eumaios mang cung và rìu xám lợt để đám cầu hôn sử dụng. Đưa tay đón nhận đem đi đặt xuống đất trước mặt đám cầu hôn nô bộc chăn heo bật khóc. Nô bộc chăn bò đứng gần cũng nức nở khi nhìn cây cung của chủ nhân. Thấy vậy Antinoos nặng lời mắng mỏ: “Ôi chao! Đồ nhà quê ngu muội, không biết suy nghĩ! Quân khốn kiếp, tại sao khóc lóc, khuấy động tâm tư nương nương trái tim từng đau khổ vì mất phu quân yêu dấu? Ngồi xuống, im lặng mà ăn. Nếu không ra ngoài mà khóc. Nhưng để cây cung ở đây, cây cung khủng khiếp sẽ quyết định số phận ngô bối trong cuộc tranh tài gay go, quyết liệt, vì ta nghĩ không dễ gì kéo nổi cây cung bóng lộn! Trong số thực khách hiện diện không tay nào thuộc loại như Odysseus. Ta nhìn tận mắt, ta nhớ đương sự rõ ràng, dù lúc đó ta còn nhỏ dại.” Nói thế song trong lòng Antinoos thầm kín nuôi hy vọng có thể nâng cung kéo dây bắn tên qua hàng rìu bằng sắt. Nhưng nào ngờ hắn là kẻ đầu tiên đón nhận mũi tên từ tay Odysseus tuyệt vời, đang ngồi thoải mái trong đại sảnh, hắn nhục mạ, đồng thời khuyến khích đồng bọn làm điều tương tự. Đúng lúc đó Telemachos dáng vẻ hùng dũng, nghiêm chỉnh cất lời: “Ô lạ chưa! Chắc hẳn Chúa tể biến bản nhân thành ngớ ngẩn. Thân mẫu yêu thương vô ngần, phụ nữ kín đáo, nền nã, cho hay bà sẽ tái giá, giã từ nhà này đi theo chồng khác. Bản nhân cười, lòng lâng lâng, bản nhân vui làm như chẳng có chuyện gì xảy ra. Nào, quý vị, bước ra! Giải thưởng trước mặt: phụ nữ tuyệt vời tìm mỏi mắt khắp Achaia, Pylos thiêng liêng, Argos, Mycenae, ngay cả Ithaka yêu dấu và đất liền âm u cũng không thấy! Quý vị thừa biết sự thật. Bản nhân hà tất phải cất lời ca ngợi thân mẫu? Vậy bước ra! Đừng do dự, thoái thác hoặc chần chừ! Kéo dây cung để ngô bối xem thế nào. Bản nhân cũng sẽ thử. Nếu nâng cung kéo dây bắn tên qua hàng rìu, bản nhân sẽ không buồn phiền nhìn thân mẫu vương giả giã từ ngôi nhà đi theo người khác để lại thằng con dù sao đã đủ khả năng như thân phụ đoạt giải trong cuộc tranh tài ngoạn mục.”

Dứt lời, Telemachos đứng dậy, rời chỗ, cởi áo choàng màu huyết dụ, tháo kiếm đang đeo. Công tử bắt đầu để rìu vào vị trí, tiến hành đào hố dài trên mặt đất, cắm rìu thẳng tắp theo dây chăng, chân mỗi rìu đắp đất, rồi nện cho vững. Đám cầu hôn đứng quan sát rùng mình thán phục cung cách gọn gàng cắm hàng rìu công tử chưa hề nhìn thấy! Sau đó đứng trên ngưỡng cửa công tử thử cây cung. Ba lần gắng sức kéo dây, cánh cung rung rinh. Ba lần công tử không đủ sức, mặc dù vẫn hy vọng kéo nổi bắn qua hàng rìu. Lần thứ tư cố gắng hết sức hầu như kéo được đến nơi công tử thấy Odysseus gật đầu bảo ngừng, thôi đừng thử nữa. Telemachos thốt kêu: ‘Hỡi ôi, buồn quá! Chắc hẳn suốt đời bản nhân chỉ là kẻ nhút nhát, yếu đuối hoặc còn quá trẻ không đủ sức lực bảo vệ bản thân, nếu có ai sinh sự cãi lộn với mình. Nhưng thôi quý vị, vì khỏe hơn bản nhân, bây giờ đến lượt, ngô bối bắt đầu thử cung tranh tài!’

Dứt lời Telemachos đặt cung xuống đất, để mũi dựa vào cánh cửa mặt gỗ nhẵn thín, gài tên vào tay cầm mở cửa xinh xắn, rồi quay lại chỗ ngồi như cũ. Antinoos công tử Eupeithes cất tiếng: “Quý hữu, đứng dậy theo hàng, bước tới tuần tự từ trái qua phải, bắt đầu từ chỗ bồi tửu rót vang.” Tất cả tán đồng. Người đầu tiên nhỏm dậy là con trai Oinops, Leodes thầy đoán luôn luôn ngồi cuối đại sảnh gần liễn vang to tướng. Khác tất cả, đương sự ghê tởm thái độ khinh suất của đám cầu hôn, cung cách cư xử khiến phẫn nộ. Nhỏm dậy trước tiên, cúi cầm cung và tên, đứng ở ngưỡng cửa đương sự thử vận dụng. Cố hết sức không kéo nổi, thử mãi chẳng ăn thua, hai tay trắng bóc, mảnh mai mỏi rời. Quay nhìn các cầu hôn đương sự nói: “Quý hữu, bản nhân bất lực, vị nào thử xem. Cung này sẽ khiến vô số hoàng tử, hoàng thân tan nát cuộc đời, nát bấy trái tim. Bởi hiển nhiên thà chết còn hơn sống mà không đoạt giải hằng ngày lôi cuốn ngô bối tới đây, giữ ghịt hết trông chờ đến hy vọng. Sự thể cho thấy lúc này có nhiều người trong quý hữu nóng lòng sốt ruột hăm hở muốn lấy Penelope làm vợ. Nhưng sau khi thử mới hay sự thật, lúc đó người đó sẽ đi tìm phụ nữ Achaian khác xiêm y thướt tha ngỏ tình, dâng của hồi môn, tính chuyện trăm năm. Penelope sẽ lấy người định mệnh chọn lựa, người dâng nhiều của hồi môn.”

Leodes buông cung để mũi dựa vào cánh cửa mặt gỗ nhẵn thín, gài tên vào tay cầm mở cửa xinh xắn quay lại chỗ ngồi như cũ. Thấy vậy liền gọi đích danh Antinoos nặng lời: “Leodes! Nói gì vậy? Lời đe dọa tởm lợm ta cực lực không ưa. Cung này sẽ khiến vô số hoàng tử, hoàng thân tan nát cuộc đời, nát bấy trái tim. Tại sao? Chỉ vì ngươi không giương nổi! Hiển nhiên thân mẫu khả kính không đem ngươi vào đời để kéo cung bắn tên. Nhưng chờ một lát! Có nhiều người trong hàng quý tộc sẽ ra tay bây giờ.” Dứt lời quay sang Melanthios đầu mục chăn dê hắn hối thúc: “Melanthios, mau tay nhóm lửa trong đại sảnh, bên cạnh để ghế dài trên phủ da cừu, vào kho lấy khoanh mỡ to, thanh niên bọn ta hơ cung cho nóng, lấy mỡ bôi dây, làm vậy mới có thể kéo cung hoàn tất cuộc thi tài.”

Melanthios nhanh chân đi nhóm lửa, vẫn âm ỉ, mang ghế dài trên phủ da cừu, vào kho lấy khoanh mỡ to. Hơ cung cho nóng đám thanh niên lấy mỡ bôi dây. Cố hết sức, không sao kéo nổi, tất cả hầu như chưa đủ lực, khoảng cách quá lớn! Suốt thời gian đó Antinoos thử tới thử lui, Eurymachos vẻ mặt rạng rỡ cũng làm tương tự; sáng giá hơn cả, về hăng hái, hai tên cầu hôn không chịu kém ai.

Muốn bàn tính người chăn bò và chăn heo đứng dậy, rời đại sảnh cùng lẻn ra ngoài. Odysseus cũng rời chỗ đi ra. Lúc ba người qua cửa ra sân, Odysseus cất tiếng gọi nhỏ khéo léo thử lòng: “Chăn bò! Chăn heo! Bỉ phu có điều muốn nói!... Hay là thôi?... Nhưng lòng dạ thôi thúc... đành phải... Nếu phải giao chiến vì Odysseus, quý hữu sẽ đứng về phe nào, giả dụ từ đâu đó ông xuất hiện, hay bất thình lình thần linh đem về? Quý hữu theo bên cầu hôn hay bên ông? Xin cho bỉ phu hay cảm nghĩ chân thực.”

“Ô Cha Chúa tể!” chăn bò đáp không nghĩ ngợi “nghe con cầu xin. Cầu mong thần linh dẫn người đó trở về! Lúc ấy Cha sẽ thấy con cường tráng thế nào, cánh tay dũng mãnh ra sao.” Cung cách tương tự, Eumaios van vái tất cả thần linh đưa Odysseus trở về quê hương.

Biết chắc cảm nghĩ chân thực của hai người Odysseus tiếp lời: “Ô! Người đó đây này! Người đó là ta bằng xương bằng thịt ngay trước mắt các ngươi! Sau hai mươi năm biết bao gian khổ ta trở về quê cha đất tổ. Trong số gia nhân ta biết chỉ có hai ngươi muốn ta trở về! Những đứa khác ta không thấy đứa nào mong ta quay lại xứ sở! Bởi thế ta sẽ cho hai ngươi hay trong tương lai ta sẽ làm gì. Nếu thần linh trợ giúp trả thù đám cầu hôn cao ngạo, ta sẽ kiếm cho mỗi ngươi cô vợ, ban cho mỗi ngươi của cải, làm cho mỗi ngươi ngôi nhà gần nhà ta, và kể từ bữa đó ta sẽ coi hai ngươi như bạn, như anh Telemachos!... Bây giờ ta cho hai ngươi thấy dấu vết cụ thể để hai ngươi nhận ra không chút nghi ngờ ta là ai. Vết thương heo rừng vồ khi đi với quý tử Autolykos qua Parnassos.” Vừa nói Odysseus vừa vén manh quần tả tơi để hở vết sẹo dài. Nhìn đi nhìn lại, xem tới xem lui, hai người nhận ra kỷ niệm với chủ nhân. Bất giác bật khóc hai người vung tay ôm cổ Odysseus, hôn lấy hôn để lên đầu, lên vai. Đáp lại Odysseus hôn đầu, hôn tay hai người. Hai người dường như muốn khóc đến lúc mặt trời lặn nếu Odysseus không mau lời bảo ngừng: “Thôi đừng khóc nữa kẻo có đứa đi ra thấy ngô bối sẽ quay vào kể lại cho cả bọn cùng hay. Bây giờ đi vào, từng người, không cùng một lúc. Ta sẽ đi trước, các ngươi theo sau. Cần để ý dấu hiệu! Thế nào bọn cầu hôn cũng ngăn cản không muốn ta động tới cây cung, ống tên. Lúc đó Eumaios tự tay mang xuống cuối đại sảnh đưa cho ta, bảo tỳ nữ khóa chặt cửa gỗ kín mít dẫn về khu chúng ở, đồng thời dặn nếu nghe tiếng rên rỉ, tiếng la hét từ khu đám cầu hôn, chúng không được nhúc nhích, không được lên tiếng, mà phải im lặng, ngồi tại chỗ tiếp tục công việc. Còn ngươi, Philoitios tháo vát, lanh lẹ, ta giao việc gác cổng ra vào khu sân: đóng chốt, gài then cẩn thận, lấy dây buộc thật chặt!” Chỉ thị xong xuôi Odysseus quay lại ngôi nhà nguy nga ngồi xuống ghế vừa rời bỏ. Hai nô bộc lấn lượt theo sau bước vào.

Lúc này cầm cung trong tay Eurymachos xoay tới xoay lui, hơ đi hơ lại trên ngọn lửa bừng bừng. Dù làm vậy vẫn không kéo nổi, y rên hừ hừ, lòng dạ cao ngạo, song chán nản cùng cực. Giận dữ y hét: “Ôi buồn quá đỗi! Buồn ghê gớm, không phải cho bản thân mà cho tất cả cầu hôn. Ta không chỉ buồn vì cuộc hôn nhân, ta biết mặc dù thất bại chua cay trong thành phố, trên đảo Ithaka biển bao bọc bốn bề thiếu gì phụ nữ. Nhưng ta buồn vì nghĩ về sức lực kém xa Odysseus, không người nào trong ngô bối kéo nổi cây cung! Nhục nhã sẽ bám chặt cuộc đời, lưu truyền hậu thế.”

Antinoos công tử Eupeithes tiếp lời: “Eurymachos, sự thể sẽ không như vậy! Ngươi quên hôm nay là ngày lễ dân chúng cúng dường ngươi biết thần linh nào rồi! Có phải thời gian bắn cung không? Xếp chuyện ấy lại, ngừng việc ganh đua. Hàng rìu cứ để nguyên tại chỗ. Ta chắc không ai lẩn vào đại sảnh công tử Laertes lấy trộm mang đi đâu. Thôi để bồi tửu đi quanh rót chút rượu vào cúp mọi người. Ngô bối sẽ rẩy rượu làm lễ gạt chuyện bắn cung sang bên. Ngày mai bảo đầu mục chăn dê Melanthios mang dê ngon nhất đàn tới, ngô bối sẽ hiến sinh tế thần lấy đùi dâng Apollo xạ thủ tuyệt vời, sau đó sẽ bắn cung chấm dứt cuộc thi tài.”

Ý kiến khiến tất cả bằng lòng. Lệnh sứ bước tới dội nước để thực khách rửa tay, gia nhân pha vang đầy liễn, rót một chút vào ly từng người, sau đó rót đầy phục vụ tất cả. Đám cầu hôn rẩy xong xuôi và uống thỏa thuê, Odysseus khôn khéo bước tới ngỏ lời ý nhị: “Xin quý vị cầu hôn tính chuyện kết tóc xe tơ với hoàng hậu lừng danh lắng nghe, tiện nhân có điều lòng dạ hối thúc buộc phải nói ra. Tiện nhân đặc biệt muốn nói với Eurymachos và Antinoos vừa thốt lời rất ư rành rẽ, rất đỗi ý nghĩa: hôm nay xếp chuyện cây cung sang bên, mọi việc để thần linh quyết định. Ngày mai thần linh xạ thủ sẽ ban thắng lợi cho xạ thủ thần linh yêu thương. Trong khi chờ đợi xin vui lòng trao cung bóng lộn, tiện nhân muốn thử, quý vị quan sát, xem đôi tay có còn cường tráng như ngày nào hay do lang thang, thiếu thốn, cực khổ bây giờ mất hết khả năng.”

Yêu cầu khiến tất cả bất bình hết sức, bởi trong lòng đều sợ hành khất già nua có thể kéo cây cung bóng lộn! Quay nhìn tức giận khôn xiết Antinoos nặng lời: “Ê, ăn mày đáng thương, đầu óc thế nào mà chẳng hề ý tứ! Ngồi ăn thoải mái với người cao sang hơn mình, phần ăn đủ món, nghe thủ lĩnh, hoàng thân chuyện trò, không khách lạ hay hành khất nào như ngươi được phép, thế mà vẫn chưa bằng lòng hay sao? Vang dịu ngọt, thơm tho thấm vào lòng làm chếnh choáng. Không chừa ai kể cả ngươi, vang quật ngã tất cả người uống quá độ thay vì từ tốn. Vang khiến Eurytion dã nhân lừng danh ngây dại trong dinh thự Peirithoos hào hiệp khi tới thăm người Lapithai. U mê vì uống quá độ dã nhân làm điều đồi bại trong tư thất Peirithoos. Phẫn nộ thân nhân khổ chủ chồm tới điệu qua tiền phòng ném ra ngoài cửa sau khi thẳng tay, chẳng mảy may thương xót lấy dao cắt tai, xẻo mũi. Đầu óc hỗn loạn, tâm tư rối bời, loạng choạng bước đi, dã nhân chỉ mơ báo thù. Sự thể mở màn khai sinh thù hận giữa dã nhân và con người. Nhưng dã nhân là kẻ đầu tiên gánh chịu đau khổ, tự mình tạo ra phiền lụy do quá chén say sưa. Còn hành khất, ta nói trước cho hay, nếu kéo cung này, ngươi sẽ gặp đại họa. Đừng trông chờ trợ giúp, dân xứ này sẽ không khoan dung! Ngô bối sẽ tức khắc đưa xuống tận đáy thuyền sơn đen rồi trao tay quân vương Echetos tàn ngược, ngươi sẽ không cách nào thoát khỏi nanh vuốt! Bởi thế ngồi im mà uống, đừng giở trò ganh đua với người đang tuổi thanh xuân!”

Đúng lúc đó Penelope thận trọng, dè dặt cất tiếng: “Antinoos, cư xử cộc cằn với khách lạ Telemachos mời vào nhà là khiếm nhã, thô lậu. Quý ông có nghĩ khách lạ, nếu tin tưởng cánh tay dũng mãnh, khả năng điêu luyện, có thể kéo uốn cây cung vĩ đại của Odysseus, sẽ đưa tiện phụ về nhà, rồi lấy làm vợ hay không? Trong lòng khách lạ không hề nghĩ vậy! Đừng ai trong quý ông tiệc tùng ở đây nơm nớp lo sợ; bởi chuyện đó chẳng, chẳng bao giờ xảy ra!”

Chợt nghe Eurymachos công tử Polybos bèn đáp: “Không! Ái nữ Ikarios, ô Penelope khả kính, ngô bối không hề sợ đương sự sẽ dẫn nương nương về nhà! Chuyện đó chẳng, chẳng bao giờ xảy ra. Song ngô bối sẽ mất mặt khi nghe không những đàn ông, đàn bà mà cả phường hạ lưu Achaian có ngày sẽ nói: ‘Trông kìa! đám kém cỏi muốn lấy vợ người tài ba, so ra không cắn gót! Cố gắng bở hơi tai, chẳng anh nào kéo nổi dây cung! Thế mà người từ đâu không rõ, hành khất lang thang, bất ngờ xuất hiện kéo dễ như chơi, bắn tên xuyên qua lỗ cán hàng rìu!’ Họ sẽ tỉ tê chuyện phiếm, bàn ra tán vào, ngô bối nhục nhã vô cùng.”

“Eurymachos,” Penelope thận trọng dồn lời đáp lại, “kẻ ăn hại vô lối gia cư người nổi tiếng lừng danh dù thế nào dân chúng cũng không ca ngợi! Tại sao nhận xét như thế lại khiến quý ông mất mặt, nhục nhã? Khách lạ hiện diện ở đây là người cao lớn, khỏe mạnh, hơn thế lại khẳng định thuộc dòng dõi quý tộc. Vậy hãy trao cung bóng lộn, ngô bối chờ xem kết quả thế nào. Tiện phụ nói trước quý ông sẽ thấy. Nếu khách lạ kéo nổi dây cung, nếu Apollo ban vinh dự, tiện phụ sẽ tặng áo choàng mới, tu-ních đẹp, thương sắc phòng thân chống chó dữ, quân gian, kiếm hai lưỡi, cả dép đi nữa. Và tiện phụ sẽ cho người tiễn đưa lên đường ra đi an toàn tới bất kể nơi nào khách lạ muốn.”

“Mẹ,” Telemachos khôn khéo chen lời, “không người Achaian nào có quyền đối với cây cung, cho hay giữ là quyền của con. Tất cả thủ lĩnh, hoàng thân hiện diện ở đây, trên đất Ithaka lởm chởm hay đảo Elis ngoài khơi nơi ngựa tung tăng gặm cỏ, không ai có quyền ép buộc, phủ nhận quyết định, ngay cả nếu con cho cung này khách lạ có quyền mang đi. Vậy bây giờ mẹ về phòng lo chuyện của mình, dệt vải, cuốn tơ, sai bảo tỳ nữ chạy việc trong nhà. Cung tên là việc đàn ông sẽ lo, nhất là con, vì là chủ nhà này!”

Penelope về phòng, sửng sốt đến ngạc nhiên, tâm trí nao nao, thấp thỏm vì lời nói đanh thép con trai biểu lộ. Nương nương lên cầu thang, tỳ nữ theo sau. Vừa bước vào nương nương bật khóc tưởng nhớ Odysseus, phu quân yêu quý, nức nở khôn nguôi, thổn thức khôn ngừng tới lúc Athena mắt xanh lam lục nhẹ khép vành mi đưa vào giấc điệp êm đềm. Nô bộc chăn heo vừa cầm cung cánh cong mang đi, đám cầu hôn trong đại sảnh nom thấy nhao nhao phản đối. Một cầu hôn trẻ tuổi vênh váo vừa biểu lộ cảm nghĩ vừa hét to: “Mang cung đi đâu hở chăn heo khốn kiếp, hóa điên hả? Nếu Apollo và thần linh bất tử lắng nghe tiếng ngô bối cầu xin, chó mi nuôi sẽ tức tốc ăn thịt giữa bầy heo, mi chết cô đơn, xa cách mọi người!” Nghe tiếng la hét om sòm đang đi hoảng hồn liền dừng bước, đặt cung xuống đất, Eumaios đứng lại. Thấy vậy từ phía bên kia Telemachos quát to đe dọa: “Ấy, bố, cứ mang cung đi! Bố sẽ hối hận nếu vâng lời chiều ý tất cả. Coi chừng kẻo con sẽ ném đá tống cổ ra ngoài đồng. Mặc dù tuổi không bằng, song con khỏe hơn bố. Ô, ước chi sức lực cường tráng, cánh tay dũng mãnh gấp bội đám cầu hôn trong đại sảnh, con sẽ đuổi tất cả khỏi nhà, bởi kéo tới chúng chỉ tính chuyện xấu xa!”

Nghe nói thế đám cầu hôn rú cười sằng sặc biểu lộ tức giận ấm ức trong lòng đối với Telemachos. Nô bộc chăn heo cúi nhặt cây cung, ống tên mang xuống cuối đại sảnh trao tay Odysseus mưu trí. Sau đó cất tiếng gọi Eurykleia từ khu gia nhân nô bôc nói: “Ô, nhũ nương vô cùng thận trọng, công tử ra lệnh đóng hết cửa gỗ dẫn vào khu tỳ nữ. Nếu nghe tiếng rên rỉ, tiếng la hét từ khu bọn cầu hôn, đừng để chúng đi ra, bắt ở trong đó im lặng làm việc.”

Chẳng nói chẳng rằng Eurykleia bước đi đóng hết cửa đại sảnh và khu tỳ nữ. Nô bộc chăn bò Philoitios cũng nhanh nhảu, lẳng lặng lẻn ra ngoài gài then cửa dẫn vào khu sân, lấy dây cáp neo thuyền bện bằng sợi sậy để dưới chân hàng cột trụ quan chằng chặt hai cánh. Làm xong nô bộc đi vào ngồi xuống ghế rời bỏ lúc nãy, mắt đăm đăm nhìn Odysseus. Cung trong tay Odysseus nâng lên quay tới quay lui, thử phía này, thử phía kia, hết xoắn lại vặn, uốn nắn hai đầu xem suốt thời gian chủ nhân vắng mặt mọt có đục móc sừng hay không. Đưa mắt nhìn cầu hôn bên cạnh, một cầu hôn thốt lời: “Chà! sành điệu, thành thạo cung tên! Chắc hẳn ở nhà cũng có cây tương tự để trong bao hoặc đang nghĩ muốn làm cây y hệt dùng riêng! Cứ nhìn cách xoắn vặn đủ biết, nội công thâm hậu, hành khất thảm thương không phải tay thường!” Tiếp theo cầu hôn trẻ tuổi khác dáng vẻ vênh vang hét to: “Ta cầu mong đương sự gặp nhiều may mắn trong đời như lúc kéo dây giương cung!”

Trong lúc đám cầu hôn chuyện trò trao đổi ý kiến Odysseus mưu lược nâng cây cung rà soát tới lui. Như ca công thiện nghệ với cây đàn và ca khúc, căng dây dễ dàng quanh chốt mới, gài chặt ruột mèo xoắn vặn hai đầu, Odysseus kéo cung đồ sộ dễ dàng, thoải mái. Tiếp theo dùng tay phải thử dây Odysseus khẽ búng, dây ngân trong trẻo, dìu dặt như tiếng chim én líu lo. Đám cầu hôn hết hồn; mặt tái mét. Đúng lúc đó như thể tiên báo quyết định Chúa tể dội sấm ầm ầm. Đau khổ bấy lâu Odysseus cảm thấy lòng rộn rã vui mừng công tử Kronos đầu óc quanh co truyền gửi điềm lành... Odysseus nhặt mũi tên bắn khỏi ống nằm bơ vơ trên mặt bàn, số còn lại chẳng mấy chốc đám cầu hôn sẽ nếm mùi vẫn ở trong ống sâu hoắm. Cầm mũi tên nhét vào nòng cung, kéo dây, chỉnh khấc, vẫn ngồi trên ghế, nhắm đích thẳng tắp, Odysseus bắn. Odysseus bắn không sai rìu nào. Từ vòng cán đầu tiên qua tất cả tới vòng cán cuối cùng mũi tên bọc đồng vút bay xuyên suốt.

Odysseus quay sang nói với con trai: “Telemachos, khách lạ con bảo ngồi trong đại sảnh thênh thang không khiến con thất vọng! Ta bắn không sai mục tiêu, ta chưa cần cố sức căng dây, sức mạnh vẫn duy trì, không như đám cầu hôn chê bai, dè bỉu. Bây giờ trời còn sáng, đêm chưa xuống, sửa soạn bữa chiều ngon lành phục vụ chúng, sau đó giải trí tìm vui qua khiêu vũ, ca hát để bữa tiệc thêm phần vui vẻ, thú vị.”

Dứt lời Odysseus nháy mắt, chau mày, gật đầu ra hiệu. Choàng ngay kiếm sắc qua vai, nắm chặt trường thương trong tay, vũ khí bằng đồng bóng loáng, quý tử yêu thương Telemachos đứng thẳng sát ghế, bên cạnh thân phụ.