ửa soạn đón giấc trong tiền sảnh Odysseus trải miếng da bò chưa thuộc xuống nền trên phủ tấm lông cừu dầy cộm đám cầu hôn giết làm thịt hằng ngày. Odysseus vừa ngả lưng Eurynome ném cho chiếc chăn. Nằm đó song chưa chợp mắt Odysseus thầm nghĩ cách trừng trị đám cầu hôn. Odysseus thấy mấy tỳ nữ rời đại sảnh lẻn đi ái ân với chúng, cười đùa õng ẹo, chuyện trò toe toét. Odysseus nổi giận đùng đùng. Tâm trí phân vân nghĩ ngợi khá lâu: chồm ra giết chết tức khắc hay để chúng nằm êm ấm trong cánh tay lũ cầu hôn hợm hĩnh lần chót, đêm cuối cùng? Tim gào thét như chó mẹ gầm gừ đứng canh con nhỏ yếu đuối, sẵn sàng giao chiến khi thấy người lạ mặt đến gần, Odysseus bực tức trước hành động đốn mạt. Nhưng đấm ngực bảo tim bình tĩnh lắng nghe Odysseus tự nhủ: “Kiên nhẫn, tim ơi! Mi đã im lặng đón nhận nhục nhã gấp bội thế này ngày tên Cyclop hùng hổ ăn thịt đồng đội dũng cảm của ta! Dẫu vậy mi vẫn kiên trì nín nhịn tới lúc nhờ mưu trí ta thoát khỏi hang sâu, nơi ta tưởng chấm dứt cuộc đời!”

Tự nhủ để kìm giữ nóng giận dâng lên trong lòng, ép buộc trái tim im lặng chịu đựng, Odysseus không ngừng vặn vẹo, trở mình. Như người nướng bao tử nhét đầy mỡ, đầy tiết muốn chóng chín lật phía này, trở phía kia trên ngọn lửa cháy hừng hực, liên tục thay đổi thế nằm, Odysseus tự hỏi một mình trước nghịch cảnh làm thế nào ra tay trừ khử đám cầu hôn trơ trẽn. Đúng lúc đó Athena từ trên trời đi xuống giả dạng người đàn bà lại gần. Đứng trên đầu nữ thần cất tiếng: ‘Vẫn thức hả, ô thế nhân bất hạnh nhất đời? Tại sao? Nhà này là nhà ngươi, vợ ngươi ở trong đó, con ngươi cũng ở trong đó, thằng con mà người bố nào cũng ước ao nhận là hòn máu của mình.”

“Thưa,” Odysseus mưu trí tiếp lời, “điều nữ thần vừa nói quả thực là vậy. Nhưng trong lòng tiện nhân thắc mắc, làm thế nào đương cự đám cầu hôn vô liêm sỉ hằng ngày kéo tới ở lì trong nhà, tiện nhân đơn độc chúng đông đảo? Và điều nữa quan trọng gấp bội cũng khiến tâm trí lo âu. Nếu được nữ thần và Chúa tể trợ giúp giết chúng xong tiện nhân sẽ trốn đi đâu? Xin nữ thần suy ngẫm sự thể!”

“Ngươi quả thực đáng thương!” Nữ thần mắt xanh lam lục tỏ vẻ ngạc nhiên thốt lời. “Phần lớn thế nhân đặt tin tưởng vào bằng hữu tầm thường không khôn ngoan, lanh lợi như ta. Nhưng ta là nữ thần thường xuyên theo dõi, bao che ngươi trong mọi thử thách, gian nguy. Ta nói ngươi hay, không giấu giếm. Ngươi và ta có thể bị năm chục tên vũ khí đằng đằng mai phục, bao vây, quyết tâm tấn công hạ sát, dẫu vậy ngươi vẫn chiến thắng đánh bò, đoạt cừu của chúng dẫn đi. Thôi ngủ đi. Thức nhìn đêm tối trôi qua không chợp mắt khốn khổ vô cùng. Chẳng mấy chốc ngươi sẽ hết thắc mắc, lo âu.” Dứt lời khẽ khép vành mi nhẹ đưa vào giấc điệp, nữ thần trở về núi Olympos.

Odysseus vừa thiếp ngủ, chân tay duỗi thẳng thảnh thơi, lòng dạ bình thản phơi phới, hiền thê chung thủy thức giấc trên lầu, bồn chồn, thao thức, nhỏm dậy ngồi trên giường êm ả bật khóc. Một lúc khá lâu mới ngừng thút thít, hiền thê đặc biệt cất lời cầu xin Artemis: “Ô Artemis, nữ thần khả ái, ái nữ Chúa tể, ước chi nữ thần giương cung bắn mạnh, mũi tên trúng ngực xuyên tim kết liễu đời tiện phụ ngay lúc này! Ước gì cuồng phong chộp bắt đem qua đường mờ mịt quẳng tiện phụ xuông chỗ sông Đại Dương lượn vòng cuồn cuộn như ái nữ Pandareos bị phong ba cuốn phăng mang đi! Thần linh giết chết song thân để chị em côi cút trong tư thất; nhưng giai thần Aphrodite lấy phô-mai, mật ong, vang ngọt nuôi sống; Hera biến chị em thành xinh đẹp, khôn ngoan vượt xa thiếu nữ cùng trang lứa; trinh thần Artemis nâng chị em lên hàng cao lớn; Athena dạy chị em sáng tạo tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời. Thế rồi một hôm giai thần Aphrodite lên núi Olympos chót vót xin Chúa tể thần sấm biết hết điều lành, điều dữ dành cho thế nhân, cho phép chị em đến tuổi lấy chồng, hưởng nguồn vui hôn nhân. Đúng hôm đó ác quỷ cuồng phong bão táp lôi tất cả mang đi trao cho Pháp Thần báo thù, nữ thần khủng khiếp trông nom. Xin thần linh trên núi Olympos để tiện phụ biến dạng như thế. Xin Artemis mái tóc yêu kiều bắn mũi tên kết liễu cuộc đời để tiện phụ đi vào lòng đất sầu thảm, để tiện phụ ôm chặt trong tim hình bóng Odysseus, để tiện phụ chẳng bao giờ phải thỏa mãn ước muốn của tên đàn ông kém cỏi, tầm thường! Ban ngày nhỏ lệ khóc than buồn đến mấy vẫn có thể chịu đựng, song ban đêm phải lên giường chờ giấc, bởi khép vành mi thiếp ngủ là quên hết mọi chuyện ở đời, cả chuyện buồn lẫn như chuyện vui. Dẫu thế thần linh vẫn đưa tiện phụ vào ác mộng. Đêm nay tiện phụ thấy người nằm bên cạnh y hệt Odysseus lúc phu quân lên thuyền ra đi cùng đồng đội. Lòng mừng khôn xiết, tiện phụ nghĩ không phải giấc mơ mà là sự thật.”

Lời vừa dứt Rạng Đông xiêm y vàng rực xuất hiện lên ngự ngai vàng. Nghe tiếng nức nở, trầm ngâm suy nghĩ, trong thâm tâm Odysseus dường như cảm thấy Penelope nhận ra mình và đang đứng ở đầu giường. Gấp chăn, cuốn da cừu để lên ghế trong đại sảnh, đem da bò ra ngoài sân, sau đó giơ hai tay lên cao Odysseus khấn cầu: “Ô Cha Chúa tể, nếu quả thực sau biết bao hành hạ nay bắt đầu thương hại đưa qua đất liền, biển cả, thần linh muốn đem phàm nhân về quê hương, xin Cha cho người nào đó trong cung điện lúc này còn thức thốt lời tiên báo điềm lành, cùng lúc để dấu hiệu xuất hiện bên ngoài.” Odysseus cầu xin như thế. Từ đỉnh núi Olympos trong sáng, chót vót trên mây, nghe tiếng Chúa tể nhìn xa trông rộng tức khắc dội sấm ầm ầm. Odysseus mừng khôn xiết. Đúng lúc đó trong cung điện ngân vang tiếng đàn bà. Khoảng cách không xa mà gần nơi chủ nhân đặt cối xay bột. Mười hai phụ nữ khom lưng cặm cụi làm việc, xay lúa mì, lúa mạch lấy bột làm thực phẩm huyết mạch cho con người. Lúc này đã xay đủ phần bột cần dùng mười một người đi ngủ, trừ một người yếu đuối hơn hết vẫn lụi hụi ra tay, vì chưa làm xong phần mình. Ngừng quay người này thốt lời điềm báo đối với chủ nhân: “Ô Chúa tể, ô Cha thần linh và thế nhân, bầu trời đầy sao, chẳng một đám mây, sao Cha dội sấm dữ dằn thế! Chắc hẳn Cha muốn báo hiệu cho ai đó. Xin lắng nghe con, người đàn bà khốn khổ, đáng thương cầu xin: Hôm nay là hôm cuối cùng lũ cầu hôn ăn uống linh đình trong cung điện! Lưng đau, gối mỏi, thân đừ, vì phải xay bột hầu hạ, phục vụ, con cầu mong bữa nay là bữa chót chúng nhồi nhét, nhất định không hơn!” Lời cầu khấn hòa với tiếng sấm khiến vui mừng, Odysseus thầm hiểu thế nào cuộc trả thù đè bẹp, nghiền nát đám người gây tội ác cũng diễn ra!

Lúc này đã thức giấc tỳ nữ tụ tập trong ngôi nhà ngoạn mục đốt bếp, lửa cháy bừng bừng. Telemachos dậy giường phục sức trông oai vệ khác thường. Công tử choàng kiếm sắc qua vai, xỏ chân sạch bóng vào đôi dép xinh đẹp, cầm thương dài nhọn hoắt, cất bước tới ngưỡng cửa đại sảnh. Đến nơi dừng lại công tử nói với Eurykleia: “Nhũ nương quý mến, phục dịch quý khách tươm tất chứ? Ăn uống, giường ngủ đầy đủ hả? Hay quý khách nằm không ai nhòm ngó? Nếu vậy chẳng khác hiền mẫu, dẫu ý tứ, thận trọng, song tiếp đãi người tiều tụy đến mủi lòng, để mặc người lành lặn khăn gói ra đi không thương tiếc.”

“Con ơi,” Eurykleia vốn kín đáo tiếp lời, “chẳng nên trách người không đáng trách. Quý khách ăn uống đầy đủ, khề khà tùy ý. Hiền mẫu hỏi muốn nữa không quý khách nói đủ rồi. Sau đó lúc quý khách ngỏ ý muốn đi ngủ, hiền mẫu bảo tỳ nữ làm giường. Nhưng như người cực khổ trăm bề, số kiếp thảm thương, quý khách không muốn đắp chăn nằm ngủ trên giường, thay vì thế trải da bò chưa thuộc phủ lông cừu dầy cộm đón giấc ngoài tiền sảnh. Ngô bối đem chăn đắp cho.”

Nhũ mẫu dứt lời. Telemachos, tay cầm thương, hai chó săn theo sau, rời đại sảnh tới quảng trường nơi người Achaian xà-cạp gọn gàng tụ họp. Tiếp đó nhũ mẫu đảm đang, ái nữ Ops, công tử Peisenor, lên tiếng sai bảo tỳ nữ: “Mau mau bắt tay vào việc! Mấy đứa đằng đó quét nhà, rẩy nước. Để ý cẩn thận, lấy nệm màu tím phủ ghế bành đặc biệt. Mấy đứa đằng này cầm bọt biển lau bàn, rửa liễn đựng vang, cả cúp hai tay cầm quý giá bằng kim loại. Mấy đứa còn lại ra suối kín nước mang về thật nhanh! Đám cầu hôn thế nào cũng đến; chúng sẽ tới từ sáng sớm, bữa nay là ngày lễ tổ chức khắp thành phố mọi người tham dự.”

Nghe tiếng sai bảo tỳ nữ vâng lời răm rắp. Hai mươi người ra suối lấy nước, số còn lại nhanh nhảu chạy việc trong nhà. Lúc đó đày tớ cũng kéo tới. Dáng vẻ quan trọng họ chẻ củi thoăn thoắt, thành thạo. Tỳ nữ ra suối trở về, theo sau là nô bộc chăn heo dẫn ba heo mập nổi nhất đàn. Để heo quanh quẩn tìm cái ăn trong khu sân rào ngoạn mục, bước tới gần Odysseus, nô bộc nhũn nhặn ngỏ lời: “Chào quý khách, chẳng hay đám cầu hôn cư xử khá hơn hay vẫn đối đãi thô bạo như trước?”

“Ô, Eumaios,” Odysseus mưu trí đáp, “hy vọng rồi ra thần linh sẽ bắt đám vô lại đền tội vì cấc lấc nhục mạ, cư xử tệ bạc trong nhà người khác! Chúng chẳng biết sượng mặt, xấu hổ là gì!”

Hai người đang nói chuyện nô bộc chăn dê Melanthios tới gần đánh theo ba con chọn lọc trong đàn làm thịt cho đám cầu hôn dùng bữa. Cùng đi có hai nô bộc chăn dê nữa. Buộc dê trong trụ quan âm vang lao xao, xăm xăm buớc tới, Melanthios lại cất tiếng nhiếc móc Odysseus: “Ủa, vẫn ở đây à? Tiếp tục chìa tay ăn xin thực khách, quấy rầy ngôi nhà, chưa chịu khăn gói ra đi ư? Ta nghĩ trước khi tạm biệt chia tay, ngươi và ta sẽ phải đấu võ một trận; vì ngươi ăn mày quá lố; nhà này đâu phải nơi duy nhất thực khách dùng bữa!” Nghe nói vậy Odysseus mưu kế không đáp một lời, chỉ im lặng lắc đầu, lòng suy ngẫm cách phục thù. Người thứ ba vừa tới là Philoitios, đầu mục chăn bò, dắt bê nái và mấy dê mập phục vụ đám cầu hôn. Số này lái đò qua lại eo biển vừa cho đi cùng chuyến với khách. Buộc mấy con vật trong trụ quan âm vang lao xao Philoitios bước tới hỏi chuyện nô bộc chăn heo: “Người mới tới nhà ngô bối là ai vậy? Gốc gác, cha mẹ thế nào? Gia đình, xứ sở ra sao? Trông có vẻ tiều tụy, song dáng dấp như quân vương! Khi dệt số phận buồn thảm cho thế nhân, thần linh không những nhận chìm ăn mày lang thang trong khổ cực, mà còn bắt cả quân vương ngụp lặn trong gian truân!”

Dứt lời đầu mục bước tới chỗ Odysseus, chìa tay phải tỏ ý thân thiện, nói lời như có cánh bay xa: “Xin có lời chào quý khách cao niên! Chắc hẳn bữa nay gặp khó khăn ghê gớm, dẫu vậy cầu mong sẽ sung sướng trong tương lai! Ô Cha Chúa tể, chưa thần linh nào tàn ác như Cha. Đem thế nhân vào đời, không mảy may thương hại, Cha tha hồ, mặc sức nhấn chìm trong bất hạnh, gian nan triền miên. Quý khách ơi, vừa chợt nhìn bỉ phu toát mồ hôi, mắt mờ lệ, vì quý khách khiến sực nhớ Odysseus! Bỉ phu linh cảm ông cũng quần áo tả tơi che thân như quý khách, lang thang hành khất khắp nơi... nếu quả thực còn sống và vẫn nhìn ánh sáng mặt trời. Nếu không phải vậy, nếu ông chết rồi, nếu ông xuống âm phủ trình diện Diêm Vương, than ôi, bỉ phu xin nhỏ lệ thương tiếc Odysseus tuyệt vời, giao việc trông bò trên xứ người Kephallenian lúc bỉ phu còn nhỏ dại. Hiện nay số bò sinh sôi nảy nở, không đếm xuể, nhiều như lúa chín ngoài đồng. Về giống không bò trán rộng nào trên trái đất sánh kịp! Thế mà bây giờ bỉ phu phải mang từ đó tới Ithaka theo lệnh đám người không mời mà đến, để chúng ăn thịt, không tỏ ý ngại ngùng quý tử quân vương hiện diện trong đại sảnh, không sợ thần linh nổi giận trừng phạt. Quân vương vắng nhà khá lâu, chúng chỉ nghĩ cách chia nhau của cải. Hoàn cảnh khó khăn, tiến thoái lưỡng nan, trong lòng bỉ phu thắc mắc, giằng co. Quý tử quân vương còn đó, bỏ nơi này ra đi mang hết bò sang xứ khác, sống với người xa lạ là sai trái hoàn toàn. Nhưng nếu nấn ná ở lại, sống cuộc đời cực khổ, trông bò bây giờ sang tay người khác, thử hỏi không đau buồn hay sao? Ờ, phải rồi, từ lâu đáng lẽ lẩn sang lãnh địa khác xin quân vương quyền thế bao che, vì sự thể ở đây bây giờ xuống tới mức không thể chịu đựng! Dẫu thế bỉ phu vẫn kỳ vọng chủ nhân bất hạnh: ông sẽ từ đâu đó trở về quét sạch, tống cổ lũ cầu hôn khỏi đại sảnh!”

“Nô bộc chăn bò,” Odysseus nhanh trí đáp, “quý nhân rõ ràng là người chín chắn, đáng kính. Tiện nhân thấy quý nhân là người khả tín. Bởi thế đây là điều xin nói quý nhân hay, tiện nhân trang trọng thề: tiện nhân thề trước Chúa tể, thần linh, chiếc bàn hiếu khách, mái nhà Odysseus tuyệt trần tiện nhân tới ăn xin. Nếu còn ở đây quý nhân sẽ thấy Odysseus trở về. Hơn thế, nếu muốn quý nhân sẽ chứng kiến tận mắt cuộc tàn sát đám cầu hôn lúc này đang đóng vai chủ nhân trong đại sảnh.”

“Quý khách,” nô bộc chăn bò đáp, “cầu mong Chúa tể chấp thuận điều quý khách vừa nói! Lúc đó quý khách sẽ thấy bỉ phu can đảm ra sao, và bỉ phu sẽ làm gì với cánh tay dũng mãnh!” Cung cách tương tự, Eumaios cũng cầu xin thần linh trợ giúp Odysseus mưu trí trở về. Trong khi hai người trò chuyện đám cầu hôn nghĩ cách hạ sát Telemachos. Đúng lúc đó chim mang điềm báo xuất hiện bên trái, chim ưng bay vút lên cao móng quắp bồ câu run rẩy. Nom thấy Amphinomos đứng phắt dậy lớn tiếng: “Quý hữu, âm mưu hạ sát Telemachos sẽ không đạt kết quả. Ngô bối nên nghĩ tới bữa tiệc.” Ý kiến vừa nêu mọi người tán thành tức thì. Tất cả kéo vào đại sảnh cung điện Odysseus. Bỏ áo choàng trên ghế dài, ghế bành, tất cả bắt đầu làm thịt cừu to lớn, dê mập mạp, giết cả heo và bò bắt trong đàn. Nướng nội tạng tất cả chia đều, đồng thời pha vang vào liễn. Nô bộc chăn heo đưa mỗi cầu hôn chiếc cúp, đầu mục chăn bò Philoitios lấy bánh mì từ rổ xinh xắn phân chia, Melanthios làm bồi tửu rót vang mời mọc. Đám cầu hôn đưa tay lấy thức ăn ngon lành bày trước mặt.

Âm thầm tính toán, Telemachos chỉ Odysseus ngồi gần ngưỡng cửa bằng đá sát đại sảnh, chỗ kê chiếc ghế xộc xệ, chiếc bàn rệu rạo. Bày chút nội tạng trước mặt, rót ít vang vào cúp bằng vàng Telemachos vừa mời vừa nói: “Quý khách cứ tự nhiên, bây giờ ngồi đây uống rượu cùng mọi người. Bản nhân sẽ thân chinh bao che không để cầu hôn xúc phạm hoặc hành hung. Chỗ này không phải nơi công cộng, chỗ này là tư thất quân vương Odysseus bản nhân thừa hưởng. Bởi thế quý vị cầu hôn, tất cả cần tự chế, không đe dọa, không khiêu khích, không sử dụng bạo lực. Bản nhân không muốn giễu cợt, châm chọc, kẻo cãi lộn, ẩu đả diễn ra!”

Lời nói khiến đám cầu hôn ngạc nhiên làm sao Telemachos dám mở miệng thốt lời như vậy. Tất cả cắn môi, nghiến răng. Chỉ có Antinoos công tử Eupeithes lên tiếng: “Quý hữu, táo tợn rõ ràng, dẫu thế ngô bối bỏ qua, Telemachos ngang nhiên đe dọa! Vì Chúa tể không muốn, nếu không ngô bối bịt miệng, dập tắt tiếng nói ngay đây, dù lưu loát, trôi chảy đến mấy!” Antinoos tuôn lời, song Telemachos không thèm để ý.

Hôm đó lệnh sứ dẫn vật tế thần qua thành phố tới rừng Apollo, nơi làm lễ dâng thần linh xạ thủ từ xa, người Achaian tóc dài tu tập dưới bóng hàng cây um tùm. Khi thịt nướng đã chín, rút khỏi xiên, chia phần đồng đều, mọi người vui vẻ bắt đầu bữa tiệc linh đình. Người phục dịch đặt trước mặt Odysseus phần thịt như phần thịt mọi người theo đúng chỉ thị của Telemachos, quý tử quân vương. Tuy thế Athena để mặc đám cầu hôn hung hăng tha hồ châm chọc, chế nhạo; nữ thần muốn căm giận thấm sâu hơn nữa xuống tận đáy lòng công tử Laertes. Trong đám cầu hôn có thanh niên trâng tráo tên Ktesippos sống ở Samos; ỷ thế nhà giàu nứt đố đổ vách giả tìm đủ cách quyến rũ hiền thê quân vương vắng nhà lâu ngày. Giả lớn tiếng nói với đám cầu hôn kênh kiệu: “Ô quý vị cầu hôn khả kính, xin lắng nghe, bản nhân có điều muốn nói. Khách lạ từ nãy tới giờ đã nhận phần như mọi người, đương nhiên phải vậy. Bởi chẳng nên cư xử thiếu sót, lỗ mãng với khách lạ Telemachos đãi đằng trong đại sảnh! Phần riêng bản nhân cũng hân hạnh tặng phẩm vật xứng đáng, tặng phẩm giá trị khách lạ muốn trao tay tỳ nữ lo việc tắm rửa hoặc bất kể nô lệ nào phục vụ trong tư thất Odysseus.” Dứt lời đưa bàn tay nùng nục nắm móng bò để trong rổ giả ném. Đầu hơi ngả sang bên Odysseus tránh thoát, móng bò bay phốc vào tường chắc nịch; Odysseus mỉm cười, nụ cười chua chát tiết ra từ tim người căm giận. Telemachos liền nặng lời cảnh cáo: ‘Ktesippos, may cho quý ông vô cùng, khách lạ tránh thoát, quý ông ném không trúng! Vì nếu quý ông ném trúng, bản nhân sẽ dùng thương đồng đâm nát thây, thân phụ quý ông sẽ tổ chức bữa tiệc dành cho đám tang thay vì đám cưới. Bản nhân không muốn bất kỳ ai cư xử khiếm nhã trong nhà này! Bây giờ bản nhân đã đến tuổi quan sát; bản nhân am tường sự việc, phân biệt phải trái, hay dở, bản nhân không còn trẻ dại như trước. Dẫu vậy bản nhân vẫn phải cắn răng chịu đựng! Nhìn cảnh cừu làm thịt, vang uống nhẵn, bánh mì ăn sạch, một mình không thể chống lại số đông! Nhưng thôi, quý vị đừng tìm cách hãm hại bản nhân nữa; hãy tự chế, từ bỏ hành vi thù hận với bản nhân. Nếu quý vị muốn hạ sát bằng mũi đồng sắc nhọn, ừ, xin cứ việc! Bản nhân nghĩ thà chết còn hơn hằng ngày chứng kiến cảnh thô bỉ liên tục diễn ra, quý khách bị đối xử tàn tệ, tỳ nữ điệu đi trong ngôi nhà nguy nga vì mục đích đồi bại.”

Không ai nhúc nhích; im lặng kéo dài khá lâu. Mãi rồi Agelaos công tử Damastor mới lên tiếng: “Quý hữu, khi điều hợp lý phát biểu chẳng nên bực tức hoặc đáp ứng thô bạo. Ngừng ngay đừng ai đối xấu với khách lạ hoặc bất kỳ gia nhân nào trong tư thất Odysseus. Tuy nhiên, phần riêng bản nhân có ý kiến thân tình đề nghị với Telemachos và thân mẫu, hy vọng cả hai chấp nhận. Telemachos, chừng nào công tử và thân mẫu còn ôm ấp hy vọng Odysseus cao cả trở về, chẳng ai có quyền trách cứ công tử chờ đợi thân phụ và chỉ trích thân mẫu kéo dài thời gian các cầu hôn đợi chờ trong cung điện, vì đó là điều nên làm nếu quả thực Odysseus tìm thấy đường về. Nhưng bây giờ rõ ràng Odysseus sẽ không bao giờ quay lại quê cha đất tổ. Vậy công tử nên ngồi cạnh thúc giục thân mẫu kết hôn với người cầu hôn khá nhất, dâng hồi môn nhiều nhất. Như vậy công tử sẽ hoan hỉ thừa hưởng tất cả của cải thân phụ để lại, cứ việc ăn, cứ việc uống trong khi thân mẫu trông nom, săn sóc nhà người khác.” Nghe thấy thế Telemachos dáng vẻ ưu tư lạnh lùng đáp: “Agelaos, thề trước Chúa tể, trước nỗi đau thương của thân phụ có lẽ đã nhắm mắt lìa đời xa cách Ithaka hoặc vẫn còn lang thang đâu đó, bản nhân không hề ngăn cản thân mẫu lập gia đình. Trái lại, bản nhân hối thúc bà lấy ai bà ưng ý, bản nhân sẵn sàng biếu vô số của cải. Nhưng bản nhân chẳng mặt mũi nào dùng lời thẵng bõ xua đuổi, ép buộc rời bỏ ngôi nhà bà không muốn. Cầu mong thần linh ngăn cản đừng để chuyện như thế xảy ra!”

Telemachos nói thế. Đúng lúc đó Pallas Athena biến đầu óc bọn cầu hôn thành cuồng loạn. Tất cả rú cười, cười rũ rượi, cười sằng sặc, cười liên miên, lúc cười hàm dường như không phải của mình, thịt đang ăn hình như đẫm máu. Nước mắt giàn giụa, lòng buồn rười rượi, tất cả nghẹn ngào muốn nức nở. Thấy vậy, tỏ vẻ linh cảm, thầy đoán Theoklymenos thốt lời: “Ôi chao! lũ người tuyệt vọng, vì sao khiếp đảm đến thế? Màn đêm phủ kín mái đầu, khuôn mặt, cặp gối; không gian ngập tiếng rên la thảm thiết; má đẫm nước mắt. Lưng tường, hốc tường, khoảng cách ngoạn mục giữa hàng cột lênh láng máu đỏ; cổng ra vào đầy nhóc hồn ma; khu sân cũng vậy, hồn ma hối hả lẩn vào bóng tối hun hút, lũ lượt chạy xuống âm ty; trên cao mặt trời không xuất hiện, sương mù ghê rợn bao phủ khắp nơi!”

Đáp lời tất cả phá ra cười, cười hả hê, cười đồng điệu. Euryma-chos công tử Polybos đứng dậy quát to: “Khách lạ mới tới từ nơi xa xôi là kẻ mất trí! Quý hữu, mau mau tống cổ, chỉ đường đi ra, chỉ lối mò tới quảng trường, đương sự tưởng đêm tối đang bao phủ chỗ này.”

“Eurymachos,” Theoklymenos thản nhiên đáp, “bỉ nhân không cần quý ông chỉ đường. Bỉ nhân có mắt, có tai, có chân, trên vai lại có cái đầu tỉnh táo đủ dẫn tới các cửa bỉ nhân sẽ qua bây giờ. Bởi bỉ nhân thấy thảm họa đang tiến lại gần, lơ lửng trên đầu, quý ông không thể tránh né, lẩn trốn, không người nào trong quý ông do hành động tàn ác, âm mưu xấu xa trong tư thất Odysseus oai hùng sống sót.” Nói rồi rời đại sảnh tráng lệ thầy đoán dõng dạc bước tới chỗ Peiraios, công tử niềm nở tiếp chuyện. Đám cầu hôn nhìn nhau, tìm lời châm chích Telemachos bằng cách chế giễu quý khách của công tử. Một tên dáng vẻ hợm hĩnh vừa bước đi vừa lải nhải: “Ê, Telemachos, với thứ quý khách như vậy ám quẻ trong nhà công tử không còn may mắn nữa đâu! Đã có tên ăn mày dơ bẩn thất thểu, lang thang lăm le chìa tay xin mẩu bánh, hớp vang, không làm nổi việc gì, chỉ là gánh nặng dư thừa trên trái đất, lại thêm đứa đóng vai thầy đoán. Nếu công tử hỏi ý kiến xin thưa đây là giải pháp hay hơn hết. Ngô bối đưa cả hai xuống thuyền chở tới đảo Sicile, giá bán sẽ lớn lao vô cùng!” Đám cầu hôn nói thế. Nhưng Telemachos làm ngơ, lẳng lặng theo dõi thân phụ, kiên nhẫn chờ đợi ông ra tay với đám người trâng tráo, xấc xược.

Lúc này Penelope kín đáo ái nữ Ikarios đã đặt ghế lộng lẫy ngồi ngoài cửa chăm chú lắng nghe từng lời đám cầu hôn nói trong đại sảnh. Vừa cười rộn rã tất cả vừa hối hả sửa soạn bữa trưa thịnh soạn, ngon lành với nhiều gia súc cắt tiết làm thịt. Nhưng bữa tối nữ thần và thế nhân dũng mãnh chuẩn bị cho tất cả so ra không ngon lành, thịnh soạn chút nào, vì tất cả bắt đầu dấn thân vào đường xấu xa, vòng tội lỗi.