rong vụ công dân Trương Xuân Đại kiện Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, điều làm chúng ta phấn khởi không phải là việc Báo Pháp luật đã thua, mà là việc công lý đã được bảo đảm.

Công lý là sự hiện thân của pháp luật trong cuộc sống. Tuy nhiên, công lý và pháp luật vẫn là hai thứ khác nhau. Khi một phiên tòa xử đúng luật, nhưng nhiều người dân vẫn tấm tức trong lòng, thì chúng ta vẫn chưa đạt được công lý. Công lý vì vậy chính là việc áp dụng pháp luật phù hợp với lẽ phải và phù hợp với lương tâm. Ví dụ, nếu một doanh nghiệp mất khả năng thanh toán và không trả nợ được cho ngân hàng thì pháp luật phải được áp dụng là pháp luật về phá sản, chứ không phải là pháp luật về hình sự. Rất có thể, thông qua thủ tục phá sản, tài sản của doanh nghiệp đó sẽ trả được mấy lần nợ cho ngân hàng. Sự trừng phạt trong trường hợp này chẳng mang lại được lợi ích gì cho chủ nợ, mà chỉ gây ra vô tận khổ đau cho con nợ mà thôi. Đó là chưa nói đến việc hình sự hóa các quan hệ kinh tế sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh của đất nước. Một ví dụ khác, nếu đòi hỏi các thẩm phán phải chịu trách nhiệm hình sự trong việc kiểm tra tất cả các phán quyết của mình được thi hành như thế nào là điều bất hợp lý và bất khả thi, thì đòi hỏi điều tương tự đối với các quan chức hành chính sẽ khó lòng đạt được công lý. Mặc dù trong cả hai trường hợp, điều luật về việc

thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng đều có thể được áp dụng.

Áp dụng pháp luật là một công việc khó khăn. Sự hiểu biết về pháp luật thực định là chưa đủ để đạt tới công lý trong quá trình xét xử. Một lương tâm trong sáng, một tấm lòng nhân đạo, bao dung, cộng với sự anh minh, đức tính trung thực và tình yêu lẽ phải là những thứ không thể thiếu trong quá trình này. Điều

đáng nói là: chỉ khi được áp dụng để đạt tới công lý, pháp luật mới trở thành công cụ bảo vệ lợi ích của con người và mới thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Cuối cùng, khác các giá trị vật chất như hàng hóa, tài sản, công lý là một giá trị mang tính cộng đồng. Công lý cho một người nghĩa là công lý cho tất cả chúng ta.