ào thời gian này ở Phương Bắc đêm vẫn chưa thật sự là đêm. Màu hoa violet xanh thẫm của buổi tối chưa kịp khẽ khàng ngừng hẳn tiếng vang sâu thẳm thì cây đàn vĩ cầm của buổi sáng đã réo rắt reo vang điệu nhạc. Và tiếng nhạc đệm cũng không thiếu. Những con chiền chiện không chế ngự nổi cơn cuồng nhiệt của mình, bay vút lên không trung: Hàng trăm con oanh xanh đua nhau hót làm người ta cứ nghĩ ức chúng sắp nổ tung, vì cả thân chúng đâu có to hơn ngón tay cái của đàn ông là mấy…

Không có đêm. Và những sinh linh của Phương Bắc, cho dù đó là chim, ngựa hay người, vốn đã quen với cuộc sống nơi đây, đều không muốn ngủ là mấy. Khi Jalmari ở Syrjämäki đưa được con ngựa cái già của Ollila về Myllyniitty, nó không chịu vào chuồng nằm mà nhai cỏ soàn soạt ngon lành. Đôi lúc nó ngẩng đầu, nhìn xung quanh và hí vang. Khi Jalmari treo bộ cương vào cái đinh gỗ bách, nơi anh ta đã lấy nó ra từ rất lâu trước đó, thì thấy cái đầu xù xì của người hầu gái Emmi ló ra từ nơi ngủ - tất nhiên cô ta phải ở đó để chứng kiến xem Jalmari bất hạnh đến nhường nào. Không, giấc ngủ chỉ là chuyện rất phụ vào những ngày này.

Helka, rồi đến Arvid bước ra từ hiên tòa nhà bà chủ già ở.

Từ thị trấn trở về họ chỉ nói với nhau đôi câu.

- Bé sơ sinh ấy thật đẹp và tinh nguyên làm sao! - Helka nói, giọng ấm áp và xa xăm.

- Đúng vậy và cả người mẹ nữa, - Arvid nói. - Thật kỳ lạ, người phụ nữ đẹp ra vào giây phút ấy. Chị vợ này lúc khác cũng đã xinh đẹp rồi, nhưng em có để ý thấy trên khuôn mặt tái xanh của chị ấy vẫn rạng ngời thần thái cao quý và trong trắng. Trên mặt đất này không gì đẹp hơn vẻ đẹp của tình mẫu tử. Nó luôn hiện hữu bên giường nằm của người sản phụ hạnh phúc, nhưng đôi lúc ta còn thấy được điều đó muộn hơn nữa, khi đứa trẻ đã biết nói và chập chững đi. Anh đã đôi lần nhìn thấy người mẹ trẻ, mà từ cái nhìn, làn da, từ tất cả đều lung linh một vẻ “vô thức” hoàn hảo rất con gái.

- Chồng chị ta chắc hãnh diện lắm. - Helka nói, giọng thầm thì, gần gũi, như xoa xoa nhè nhẹ.

Họ nói tất cả những điều này khi từ thị trấn trở về. Rồi Helka đi vội vào nhà còn Arvid theo sau và lần nữa anh lại có dịp nhìn dáng đi của Helka. Helka không nói câu nào mà đi thẳng vào buồng mình và ở đó rất lâu. Nhưng Arvid chắc chắn là cô sẽ quay lại.

Đúng là cô quay lại - trong ánh mắt, trên khuôn mặt, trong cả dáng hình lấp lánh tia sáng ấm áp, dò hỏi.

Arvid choàng tỉnh đầu tiên, ra khỏi giấc ngủ thiếp, lơ mơ nhẹ nhàng mà cả hai vừa chìm vào. Anh như vừa mơ gì đó, hay nói đúng hơn anh ý thức rất rõ rằng mình đang mơ. Trong giấc mơ đó có mặt đất cùng vầng dương. Cả hai tỏa sáng cho nhau. Có người cày xới và người gieo hạt, tuy hai nhưng lại là một và mặt đất mang màu sắc của da thịt và những quả đồi và khe suối gợi nhớ đến thân hình của người phụ nữ…

Đúng là mặt trời đang chiếu cả vào mặt Arvid, hun nóng qua mi mắt. Trên cánh tay anh mái đầu yêu dấu, xinh đẹp đang thiêm thiếp. Phải đến lúc này anh mới cảm thấy mái đầu đó là của anh, được trao cho anh. Anh nhẹ nhàng vén lọn tóc xoăn xõa xuống bên thái dương và hôn thật dài, thật lâu lên làn da đầy hương yêu dấu.

Người thiếu phụ mở mắt, nhìn người đàn ông - người đàn ông của riêng mình - và hỏi bằng giọng hơi mệt mỏi:

- Liệu em có đẹp bằng người mẹ trẻ mà anh hay nghĩ đến và lúc trước anh vừa nói?

Không có câu trả lời nào được nói lên bằng lời.

- Em nhìn kìa, buổi sáng mới đẹp làm sao, khi cả nhà vẫn còn đang ngủ. Nhưng chẳng mấy nữa một tuần mới sẽ bắt đầu với bao công việc, bao nỗi lo lắng, bao sự cố gắng.

- Cả như vậy cũng vẫn đẹp.

- Như vậy cũng đẹp và đẹp nhất khi được con người chú tâm tạo ra. Em hãy nhìn trang trại cha ông để lại đây, quanh chúng ta: nó ẩn chứa bao sức mạnh tiềm tàng và gần như hoàn toàn không phụ thuộc vào những người đang sống trong đó và sống bằng những gì nó ban tặng. Với anh, căn phòng dành cho các cô dâu trong ngày cưới này là nơi thật thiêng liêng. Và anh không muốn làm vẩn đục bầu không khí của nó bằng những ý nghĩ tầm thường hay những câu nói thường ngày. Anh cảm thấy anh không thể ở lại đấy được nữa, anh buộc phải bắt đầu ngày mới ở một nơi nào khác. Anh nghĩ là anh đi đây, trước khi cả nhà thức giấc.

- Em sẽ đi theo anh, cho dù anh có đi đâu chăng nữa. Em theo anh, bây giờ và mãi mãi… Ôi, làm sao em có thể mang được xúc cảm này, xúc cảm… em không biết đặt tên cho nó là gì nữa. Em chỉ biết là, tất cả mọi điều từ trước đến nay, đều để dành cho nó, đều tồn tại vì nó - tất cả, tất cả.

- Nếu vậy chúng ta đi thôi. Hãy để cho tấm màn cổ tích khép lại hai đêm qua. Rồi một lúc nào đó khi chúng ta quay lại những căn phòng này chúng sẽ là nơi cất giữ những kỷ niệm của chúng ta, nơi không thể có chút gì tầm thường hay thông thường. Nếu buộc phải biết đến những điều đó thì chúng ta sẽ nếm trải chúng ở một nơi khác.

Và họ ra đi - trên con đường chan hòa ánh nắng của sáng mùa hè.