in gửi những lời cảm ơn đầu tiên tới giáo sư Alice Dautry, tổng giám đốc Viện Pasteur, người đã cho phép tôi tham khảo kho lưu trữ ở phố Émile-Roux, tới Agnès Raymond-Denise, thủ thư, và tới Daniel Demellier vì đã hỗ trợ nghiên cứu này, cùng những lời khuyên quý giá. Tôi cũng xin gửi lời biết ơn tới Hoa Tran Huy, Hoan Tran Huy và Minh Tran Huy ở Paris. Ở Morges, tôi cảm ơn Guillaume Dollmann vì đã tiến hành điều tra về ngành thuốc súng, cũng như vì đã cùng tôi sang Ecuador, từ Quito đến Mitad del Mundo theo dấu chân La Condamine. Ở Sài Gòn, tôi cảm ơn những người bạn của tôi, Philippe Pasquet và Trần Thị Mộng Hồng. Ở Đà Lạt là Nguyễn Đình Bổng, giám đốc Viện Pasteur, và Đào Thị Vi Hoa, phó giám đốc. Ở Nha Trang là Trương Thị Thúy Nga, phụ trách bảo tàng Yersin của Viện Pasteur. Tôi cũng cảm ơn Trần Đình Thọ Khôi, cựu học sinh trường trung học Yersin Đà Lạt, giáo sư, thông dịch viên đầu tiên của tôi ở đó, và những người lính biên phòng Hòn Bà, tôi rất biết ơn họ vì đã đón tiếp tôi, mời tôi uống trà, vì đã cùng tôi đi vào rừng dưới cơn mưa để tới chỗ di tích của Yersin.