ửa trong lò cất nhựa thông của Manu quả thật đã tàn. Nhưng Manu luôn luôn gắn bó với từng mẻ nhựa thông của mình. Chúng như một cá thể riêng biệt mà ông cùng có những ngày và đêm hè thật gần gũi. Hay nói đúng hơn mỗi mẻ nhựa thông là một đứa con mà ông sở hữu, ông phải theo dõi từng bước phát triển của nó. Bởi vì đứa trẻ đó chỉ muốn cháy bùng hết mình, nếu như người đỡ đầu chỉ lơi là một lúc. Nhưng nếu như mẻ nhựa được chăm đều mọi mặt, nó sẽ cho ra lò mấy thùng chất lỏng tinh khiết, trong đó sức mạnh huyền bí của mặt trời và nhiệt nóng hừng hực của các tầng đất được hòa quyện cùng nhau tuyệt hảo. Nhựa thông đặc dính và nằng nặng chảy, nhưng dù nồi chứa được nước, chắc gì nồi đựng được nhựa thông. Rượu cũng vậy, cái chất lỏng cũng được hòa quyện giữa mặt trời và nhiệt năng của mặt đất ấy.

Điều giả định này một lần họa sĩ đã nói với Manu.

- Tôi không biết chút gì về rượu khai vị cả, nhưng rượu nặng thì đòi hỏi nhiều từ nồi chứa đấy, - Manu trả lời. - Và quả thật ở đây trên phương bắc này chỉ có rượu mạnh mới xứng đứng cạnh nhựa thông mà thôi. Và sauna.

Rồi họa sĩ liệt kê cho Manu nghe một danh sách các loại chất có trong nhựa thông và trong khói của sauna và còn giải thích sự ra đời của rượu mạnh nữa. Đôi môi trề ra của lão Manu cố hết sức để đánh vần, nhắc lại những cái tên rườm rà khó đọc.

Nhưng vào sáng sớm ngày thứ hai này hai người không nói nhiều khi họ gặp nhau bên lò cất nhựa thông. Manu vẫn mặc bộ quần áo thường ngày - vẫn cái quần ấy, vẫn đôi ủng ấy. Nhưng vì ngày Chúa nhật lão ta khoác lên người cái áo lễ phục của chủ trang trại. “Đó là một cái áo rất đắt tiền, nhưng vì ông chủ không có con trai, nên ông ấy cho tôi…” Quần áo kiểu ấy - chắc chắn lão ta cũng đã nghe được những sự việc xảy ra trong đêm - khiến Manu thành kiệm lời và rất đúng mực. Còn người họa sĩ vẫn không biết chút gì về những việc ấy và cũng không muốn dò hỏi nhiều. Nhưng khi ông lão vào lúc này vẫn hoàn toàn tỉnh táo và vẫn còn ngồi ở đây thì chắc chắn có chuyện gì rồi. Ai cũng có nỗi lo riêng của người ấy.

- Hồi đêm có người bị giết đấy, Manu nói, đôi mày nhíu lại, nhìn ra hướng xảy ra vụ án mạng. - Thời buổi này người ta giết nhau cứ như ngày xưa ta giết rệp vậy. Mà cũng chẳng có gì lạ khi những người thợ bè gây ra chuyện này. Những người tốt hơn họ cũng đã làm chuyện này cơ mà.

Họa sĩ không nói câu nào, chỉ gật gù và nhìn theo hướng Manu nhìn.

- Còn Hilja ở Syrjämäki đêm qua sinh nở có khó khăn thì phải, vì bác sĩ được mời đến.

- Vậy lão có nghe tin gì từ đó không? - Họa sĩ hỏi, hướng cái nhìn vào Manu.

- Tôi chẳng nghe được điều gì cả, nhưng tôi thấy lúc họ quay trở về, ai nấy đều vui vẻ lắm nên có lẽ mọi việc ở đó đều ổn cả.

- Vậy à, chắc vậy thì không có chuyện gì nghiêm trọng.

- Đúng thế, tất nhiên rồi. Trên thế gian này ai cũng có lúc nghĩ họ đau khổ nhất trần gian - khi không nghĩ đến người khác, mà chỉ chăm chăm nghĩ về mình… Vậy đấy. Ồ nhưng có lẽ đến lúc về nhà rồi. Không phải thuyền của họa sĩ đang neo ở bên bờ hay sao?

- Ở đây, ngay bên cạnh thuyền của Manu đấy thôi.

Manu còn nhìn lò cất của mình một lúc nữa và họa sĩ thì lại nhìn lão - người làm công đầy kinh nghiệm, đã chắt lọc từ kinh nghiệm của mình một triết lý sống giản đơn, trầm tĩnh. Họa sĩ biết rất rõ cuộc sống của Manu, cũng như lão về phần mình đã đoán được đời tư của nghệ sĩ, dù chẳng bao giờ họ nói với nhau về những điều đó, hoặc những điều khác nữa. Còn bây giờ hai người quen - Manu đi trước, họa sĩ đi sau - đi về phía bờ hồ, ẩn thuyền xuống nước theo cách của từng người, gật đầu chào nhau, rồi chèo thuyền về hướng nhà mình.